Tarihi Nükteler

500 önce bana kılıcımın hediyesi olan bu ülkenin semalarında, bugün nail olduğum ‘ba’süba’delmevt’ sırrıyle etrafıma bakıyorum. İstanbul, asırların değiştirdiği bir şehir. Evladım taşra mülkünün varını ona harcamışlar. Onun şimdiki binalarının ihtişamı yanında Topkapı Sarayı’mız eski bir medrese halinde kalmış. Bizden sonrakiler nefislerine hizmet etmişler. Biz cami, medrese, çeşme, imaret yaptırdık. Onlar köşkler, apartmanlar, devlet sarayları, oyun yerleri yaptırmışlar. Bizim vaktiyle …

Mehmet Akif Ersoy, hayatıyla eserleri arasında bütünlük olan az sayıdaki aydınlarımızdan birisidir. O, doğruluğuna inanmadığı ve kendi hayatında tecrübe etmediği hiçbir şey yazmamıştır. Onun her yazısının büyük bir denge ve armoni de taşıdığı görülmektedir. Bize göre bunun en önemli sebebi; Akif’in büyük uzlaşı kültürümüzün ideal temsilcilerinden birisi olmasıdır. Bu bildiride onu uzlaşı kültürü açısından ele alıp, onun uzlaşma kültürümüze olan …

Tabiin döneminin büyük simalarından ve saliha kadın olma ünvanının hakkıyla sahibi olan Hafsa binti Sîrîn’in doğum tarihi kaynak eserlerde kesin olarak belirtilmemiştir. Bununla beraber onun 101 hicri yılında 70 yaşında vefat ettiği söylenmektedir.Buna göre Hafsa hicri 31. yılında doğmuş olmalıdır. Bu tarih Hz. Osman’ın halifeliği dönemine tekabül etmektedir. İlim irfan merkezlerinden biri olan Basra’da yetişmesi ve Sîrîn ailesine mensub olması …

Müslüman kadınların statüleri hakkında doğru bilgi temin etmek için açık fikirli bir arayışın örneği olarak gösterilen “İngiliz Büyükelçisinin karısı”ndan bahsedelim. Leydi Montagu, İngiliz (ve diğer Batı Avrupalı) erkeklerin “harem”e dair şehvet dolu hayalleri tekrarlayıp durdukları bir devirde bunu yapıyordu. Ancak Montagu’nun Türk Büyükelçiliği Mektuplarını incelemeye başlamadan önce, onun ataerkil oryantalist klişelere meydan okumasına bir referans noktası oluşturmak üzere, kendi toplumu …

İfk Olayının Ortaya Çıkışı İfk, kaynaklarda Hz. Aişe’ye iftira edilmesi olayına verilen isimdir. Asıl ve esasından çevrilmiş, gerçeği değiştirilmiş söz demektir.  Kişiye ansızın ulaşıncaya kadar, kendisinin bile hiç hissetmediği bir bühtan olduğu da söylenmiştir. Kaynakların ittifakla bildirdiğine göre İfk olayı Benî Mustalik gazvesinin dönüşünde meydana gelmiştir. Bunun tek istisnası ‘Abdulvâhid b. Hamza’dan gelen bir rivayettir. Bu rivayette İfk olayının Kaza …

Empati; bilişsel veya duygusal-bilişsel bir süreç olarak kabul edilmiştir. Bilişsel bir süreç olarak tanımlanan kavram, bireyin bir başkasının duygu ve düşüncelerini kendi zihniyle anlaması ile ilişkilidir. Duygusal-bilişsel kavram, bir insanın başka birinin duygusal bir anını -doğru veya yanlış olarak- fark etmesi ve ardından aynı duyguyu kendisinde duyması üzerinde odaklanır. Duygusal bilişsel empati, tanım gereği, “kendini diğerinin yerine koyma”nın zorunlu sonucudur …

Demokrasi, demokratik yönetim, demokrat insan, özgürlük 1876 yılındaki Birinci Meşrutiyet’i başlangıç sayarsak zaman zaman kesintilere uğrasa da yaklaşık yüz elli yıllık bir demokrasi geçmişimiz bulunmaktadır. Demokrasiye, en yalın haliyle, insanların kendi kendini yönetmesi denmektedir. Peki yaklaşık yüz elli yıllık demokrasi geçmişimizde gerçekten hiç kendi kendimizi yönetebildik mi? diye bir soru sorsak, cevabımız her halde pek müspet olmayacaktır. Oysa anılan dönemde …

Bütün âlemlerin Rabbi Yüce Allah’a (celle celâluhû) sonsuz hamd ü senâlar, Hakk’ın bütün mahlûkata elçisi; rahmet bulutu, sadık-ı berk; Rahmân’ın seçkin kulları arasında zirve noktayı tutan, enbiyanın sonuncusu, kalbi maddî-manevî kirlerden arındırılmış, bütün günahları affedilmiş, Yüce Allah’ın kendisiyle risâlet müessesesini kapadığı hidayet peygamberi, yeryüzüne ayağını basanların en hayırlısı, güneş O’nun malik olduğu kemalâtın sadece bir kısmına malik olsaydı ışık kaynağının …

Halife Ömer’in yenilikçi (reformist) yönünü, ilk kez kendi döneminde gerçekleştirilen icraatlarda görebilmekteyiz. Toplumda yeni bir şey yapıp uygulamaya koymanın zorluğu ortadadır. Hz. Ömer’in liderlik yönünü öne çıkaran önemli etmenlerden biri, mevcut ve gelecekte öngörülen ihtiyaçlara binaen çözümler üretmesi ve bunları da kısa sürede uygulamaya koymasıdır. Elbette o ciddi muhalefet ve ithamlara muhatap olmuş, fakat bunların üstesinden gelmeyi de başarmıştır. Teravih …

İfk hadisesi, Rasulullah ve Müslümanların karşılaştıkları mücadele ve zorlukların en çetini idi diyebiliriz. Bir başka deyimle bu olay, kuralları olmayan, sadece değer yargılarından dolayı tek tarafın kullanacağı psikolojik savaştı. Diğer tarafın bu silahı, yani iftirayı kullanması düşünülemezdi. Peygamber, yine de bu savaştan Rabbinin yardımıyla muzaffer olarak, vakarını ve sabrının güzelliğini koruyarak çıkmıştır. Peki, bu olay karşısında Müslümanların takındığı tavır nasıl …