Tesanüdünü kaybeden bir cemiyetin canlılığını devam ettirmesi mümkün değildir. “Cemaatin maye-i hayatı, tesanüddür.” “Tesânüd bozulsa, cemaatin tadı kaçar.”

Onun için gelin bunları konuşalım bir kez daha…

Belki bazılarımız insafa gelir, bazılarımız da sürekli başkasının amel defterini tutmaktan kurtulur, belki….

Birkaç temel tespitle başlayalım.

Gencin en kuvvetli duygusu, şehvettir. Şehvet, akıl ve iman bağı ile kontrol altına alınıp bağlanmazsa insanı yoldan çıkarır, uçurumdan aşağı atar.

Yaşlının da en tehlikeli duygusu şehvet midir?

Yaşlı için ondan daha belalı bir duygu vardır.

Yaşlının en tehlikeli duygusu, hükmetme, hakim olma duygusu, makam sevgisidir. Yaşlıda, hükmetme arzusu şehvet gibidir. Ne bu arzusundan vazgeçer ne yakasını onun elinden kurtarabilir.

Bir diğer mesele….  İltibas yapmamak bazı şeyleri bazı şeylerle karıştırmamak gerektir.

Çünkü, bir yerde doğru olan bir başka yerde yanlış olabilir. Bir yerde güzel duran bir başka yerde çirkin durabilir.

Mesela, toplumu, tasavvufun kuralları ile yönetemezsiniz.

Tarikatta, “seninki senin, benimki de senin”dir.

Ama hukukta evvela hak sahibine hakkını vereceksiniz, adalet ve güzellik buradadır. Sonra o dilerse, yapması doğruysa ve lazımsa, kendi iradesiyle, “benimki de senin” diyebilir.

Yanınızda çalıştırdığınız işçiye tasavvufa göre muamele edip, “hani kardeştik, seninki de benimdi” deyip, maaşını vermemezlik yapamazsınız.

Durumun doğrusunu bilmeyen doğruyu bilmiyordur.

Bir topluluğu yönetirken, haklar üzerinde tasarruf yapılamaz. İnsanların hayatları, “feda olsun” mantıksızlığı ile korunamaz. Bir başkasının hakkı için “feda olsun” demek samimiyet ve fedakarlık değildir.

Başlarken yapacağımız üçüncü tesbit…

Biz peygamberimizin geldiği dönemdeki cahiliye Arab’ının karakterini taşımıyoruz. O günün Arab’ı cahildi, tarifsiz ölçüde vahşiydi, ama riyakâr, zilleti kabul etmiş, başkasına özenen, menfaati için her şeyinden vazgeçebilen bir toplum değildi. İzzetlerine halel getirecek en küçük bir söz bile meydan yerine çıkmalarına, savaşmalarına yetiyordu.

Günümüz İslam dünyası olarak biz, İsrail oğullarının karakterini taşıyoruz. O günün İsrail oğulları, Firavunun asırlar süren baskısı altında zilleti kabul etmiş, miskin, “bizden bir şey olmaz” diyen bir toplumdu. Eli kitaplı bir topluluk olmalarına rağmen, Firavunun batıl adetlerine özeniyor, Kıptileri taklit etmekte paye arıyorlardı. Riyakâr, ikiyüzlü, güvenilmez, bencil ve menfaatperest idiler.

Hizmet işte böyle bir toplum içinden çıkmış bir harekettir. Ve bu hareketin mensupları da ayaklarındaki kum torbalarından, kendilerini bağlayan bağlardan bütün bütün azade olabilmiş değildir.

Böyle bir toplumdan bu cemaatin çıkması Üstadımıza ve Hocamıza bahşedilen hususi bir ihsan ve muvaffakiyettir.

Bizden ancak bu kadar oluyor.

Hizmetimiz bu günlerde bir savrulma yaşıyor. Ve dayanılmaz acılar yaşayan insanlar insanlık tarihinde emsali görülmemiş bu tepe üstü ve tepeden çakılma hakkında konuşuyor.

Kimileri, konuşulmamasından, kimileri konuşanlardan rahatsız.

Ben sadece yola çıkarken ahitleştiğimiz konuları hatırlatmakla yetineceğim.

Zira hala tesanüdün öneminden bahsedip, tahşidat yapmanın böyle bir zamanda hiçbir geçerliliği ve kıymeti olmaz. Bu, insanlara güdülen varlık muamelesi yapmak olur.

Tesanüd, dayanışmadır, senetleşme kökünden gelen bir dayanışma…

Siz birisi ile belli konularda anlaşarak bir yardımlaşma, bir dayanışma içine girdiyseniz, dayanışmanızın, tesanüdünüzün devamı anlaşmanın esaslarına riayetle mümkündür.

Anlaşma maddelerine riayet etmeyenin tesanüdden bahsetmesi aldatmadır. Muhatabı hafife almak ve hatta onunla alay etmektir.

Evet, oturup yazılı bir metnin altına imzamızı atmadık. Ama bu yola girerken gönüllerimizin kabul edip altına imza attığı maddeler vardı.

Sayalım mı? Sayalım…

Evvela yaptığımız her şeyi rızayı İlahi için yapacak, Allah’ın rızasını şer-i şerif dairesinde arayacaktık. Fıkhın, ilmihalin hükümleri bizim sınırlarımızı belirleyecekti. Feraizi diniye ve takva yaşantımız olacaktı.

Dine ait hiçbir emri hafife almayacak, marufa ait hiçbir şeyi küçük görmeyecektik.

İkincisi, meselemiz, muhabbetimiz, sohbetimiz marifetullah olacaktı. Marifetullaha ait bir bahsi kainattaki her meseleden mühim tutacak, nefeslerimizi bu yolda kullanacaktık. Gündelik işler ve ehl-i dünya bizim kalp aynamızda yer işgal etmeyecekti. Ve asla bir marifetullah hakikatine, gündelik bir meseleyi, siyasi bir sohbeti tercih etmeyecektik. Kim neyden hoşlanırsa hoşlansın, biz bize ait şeylerden manevi lezzetimizi alacaktık.

Üçüncüsü, bu örf haneye fedakârlık yapmak, ortaya bir şeylerimizi koymak için gelmiştik. Sahiplenmeyecek, sahip çıkacaktık.

Kimimiz hayatını, kimimiz ilmini, kimimiz servetini ortaya koyarak sahip çıkacaktı. Sahiplenmediğimiz, sahip çıktığımız, bize sorulmadan bir şey yapılamaz demememizden, bize emanet edilen işi çok rahatlıkla bırakabilmemizden, perçinlenmiş duvar gibi olmaya, konulduğumuz yerde durmaya razı olmamızdan belli olacaktı.

Dördüncüsü, bizde ref-i imtiyaz vardı. Makam sahibi olmak, imtiyaz sahibi olmak manasına gelmeyecek, yükün çilenin büyümesi manasına gelecekti.

Kimse herhangi bir imtiyazından ötürü bir diğerine haşerata bakar gibi bakamayacak, “ezerim” der gibi konuşamayacaktı.

“İşte sulh-u umumî, aff-ı umumî ve ref-i imtiyaz lâzım.

Tâ ki, biri bir imtiyaz ile başkasına haşerat nazarıyla bakmakla nifak çıkmasın. Fahr olmasın.” Divan-ı Harb-i Örf-i

Beşincisi, bizde kimse hakkını aramaya ihtiyaç hissetmeyecekti. Çünkü en baştan fazilet üzere anlaşmıştık. Yetkili olanın kendi nefsine bizi tercih edeceğini, ondan bize zarar gelmeyeceğini düşünüyorduk.

Kardeşler makamı da maddi menfaati de diğer kardeşine bırakacaktı.

“Kardeşlerinizin nefislerini nefsinize şerefte, makamda, teveccühte, hattâ menfaat-i maddiye gibi nefsin hoşuna giden şeylerde tercih ediniz.”

Altıncısı, beşeriyetin neticesi yaşanan bir sıkıntıda, en zayıfımız, en güçlümüz karşısında hakkını aramaktan zerre kadar tereddüt etmeyecekti. Zira “Zayıfların güçlüler karşısında başına bir şey gelir endişesi duymadan hakkını arayamadığı toplumda hayır yoktur.” hadis-i şerifini hepimiz biliyor, ona göre davranmakta tereddüt edileceğini düşünmüyorduk.

Yedincisi, hizmette de dünyevi işlerde de makam sahibine veya zengine yakın olmaya çalışmayı, haksız kazanç beklentisi veya münafıklık alameti olarak görüyorduk. Biz bir insana makamından ötürü rağbet etmezdik. Rağbetimiz şefkatimizden, yani ona bir şey anlatmak için değilse, ancak fazilete ve ilme olurdu.

Onun için kimin hizmette hangi makama geldiği bizi hiç etkilemeyecekti, durumumuzu, adama karşı duruşumuzu belirlemeyecekti. Rağbet ettikse, ta baştan rağbet etmiştik, etmedikse, bir yere oturdu diye etmezdik.

Sekizincisi, ilmi fikri bir hareket olarak dünyaya söyleyecek sözümüz vardı. Bizi ilmi olmayan bahisler ilgilendirmiyor, “mesail-i imaniyeden bir bahsi kainattaki her meseleden daha büyük görüyorduk.” Bizi gündelik konuşmaların içine çekemez, gündelik bahisleri, siyaseti konuşan insanları, adı gazeteci de olsa, unvanı prof. da olsa dinletemezdiniz. Çünkü biz Allah’ın kıymet verdiği şeylere kıymet vermek için bu yola girmiştik.

Dokuzuncusu, Fert için iman, toplum adalet lazımdı.

En mühim meselenin bir insanın gönlünde imanın taht kurması ve ebedi hayatının kurtulması olduğuna inanıyorduk, şahsımızın, meşrebimizin veya başka birisinin taht kurması değil…

Onuncusu, biz adaleti, İslam’ın dört büyük davasından birisi olarak görüyorduk.

Hatta bize bunun da ötesi gösteriliyor, gündemimiz sürekli fazilet oluyordu. Adalet hak sahibine hakkını vermek, fazilet kendi hakkını da başkasına feda etmekti.

Adalet diye bir meselemiz pek olmadı. Güya bunu zaten kabul ediyor ve yaşıyorduk, onun için bize hep ondan sonraki merhale ve geçit işaret edildi.

Fakat, adalet köprüsünden geçmeden fazilet köprüsüne gelenler, bir yerde faziletli davranıp çok büyük fedakarlıklarda bulunurken, aynı anda bir başka yerde çok büyük adaletsizliklere, haksızlıklara düşebilir. Düştü mü, bunları çok konuşmayacağım…

Dini bildiğini iddia eden insanlar size ait bir şeyde size hiçbir hak tanımadan “gayr-i kabil-i rücu” anlaşmalara kıyamete kadar geçerli imzalar atmanızı istedi, “Bu İslami ve insani değil” dediğinizde hakkınızda dehşetli bir şayia çıkardı, o yalana herkesi inandırdı ve o günden sonra size öyle davranıldı ise ötesini siz düşünün.

On birincisi, ulvi bir gayeye hizmet için yaşayan kardeşlerimizi herkesten aziz bilecek, yolun çilesini çekmişlerle, uzaktan iki cümle alkışlayanları bir tutmayacaktık.

On ikincisi, bizde insan kaybetmek yoktu. Bu daire içine gireni bırakmaz, kimseye sana ihtiyacımız yok der gibi davranamazdık.

Birkaç kişi varken, bir kişinin kıymeti birse, binler milyonlar olduğunda, bir kişinin kıymeti binler kadar milyonlar kadar kıymetli olacaktı.

Kapıyı göstemeyi değil, kapının eşiğine başımızı koyup “gitme” demeyi dinlemiştik yıllarca…

On üçüncüsü, insanlığın kardeşliğine, herkesi kendi konumunda kabul etmeye inanmış bir hareket olarak, meyvelerin birbirine benzememesini, farklılığını en başta biz güzel bulup kabullenecek, kardeşlerimizi tek tip olmaya mahkûm etmeyecek, Üstadımızın ifadesiyle “yolu daraltmayacak”, aslanları koyun haline getirmeyi meziyet saymayacaktık.

Herkesi kendi konumunda kabul ederken de, bir yolu ve daveti olan insanlar olarak, “haram helal önemli değil, hepsi kabulümüz, tabakta zehir de olsa bizim için fark etmez” der gibi değil, helal dairesinde, meyve gibi temiz ve güzel olanlar kabulümüz olacaktı.

On dördüncüsü, yatırımımızı kitle ruh haletine veya kalabalıkların alkışına yapmayacak, kuru kalabalıkların nefsi birlikteliktekilerine önem atfetmeyecektik.

On beşincisi, Üstadımız, “İstikbale hakikat-i İslamiyet hükmedecek” dediği için, biz önce hakikatimizin galibiyetini izhar edecek, yaptığımız programlarda hakikatimizin kaynağına böylece bakışları çevirmeyi hedefleyecektik. Dünyanın karşısına bir fikir olarak çıkacaktık.

İnsanlık yaptığımız programlarda bizi bir gün “özgürlük”, diğer gün “adalet”, bir başka gün “kâinat” hakikatini konuşurken görecek, sloganik tavırlar ve pastel renkler içinde bulamayacaktı.

On altıncısı, yoluna basiret üzere davet eden bir Peygamberin (s.a.s.) talebeleri olarak, insanlara körü körüne “itaat et, rahat et” deme basitliğine düşmeyecek, itaatin güzelliğini ikna ve ispat güzelliğinden sonra arayacaktık.

On yedincisi, muvaffakiyetinden ötürü alkışladığımız insanları putlaştırmayacak, gündelik hayatımızda Rabbimizin emirlerine itaati onların bilinip sevilmesinden üstün tutacak, bunu her halimizle gösterecektik.

On sekizincisi, vazife vermeyi bizde hissiyat belirlemeyecekti. Vazife verme ilme, fazilete, birikime, gayrete, kapasiteye göre olacaktı.

Öyle olsaydı, bir köyde birkaç tavuğu emanet ederken düşünüp endişe edeceğiniz, karar iradesinden ve ilimden mahrum şahıslar, en önemli hizmetlerin başına getirilmez, orada yıllarca oturtulmaz, kırk elli yıllık hizmetler zayi ettirilmezdi.

İnsanlara görev verenler, onların kendilerine tazimini esas alma hissiliğine düşüyorlarsa, bilerek veya bilmeyerek hizmetlerine en büyük zararı veriyorlar demektir.

Yetki vermeyi hissiyat belirleyince binlerce masumun heba edilmesinin önü açılmış oldu.

Büyüklerimiz birisini bir yere gönderip işi ve insanları ona emanet ederken, “Kalpleri akılları uyarsın, uyandırsın, sarssın, varsın bize “Ne güzel buyurdunuz kralım diyen köleler gibi davranmasın.” diyecekti. Böyle biliyor, öyle zannediyorduk.

On dokuzuncusu, bizde idarecinin yanında, gerektiğinde yol gösterebilen, gerektiğinde idareci gaza bastığında frene basıp ona “dur” diyebilen, ilmiye sınıfına ait bir yetkili olacaktı. “Saltanat ve hilafet gayr-ı münfek ve müttehid-i bizzattır.” İlmiye sınıfı, yetkisiz süs eşyası konumuna düşürülmeyecekti.

Yirmincisi, muvaffakiyet evvela rahmet-i İlahiyeye ve umuma, başarısızlık ve mağlubiyet öndekilere verilecek, bizde yetki birkaç şahısta saltanat gibi ölene kadar devam etmeyecek, aramızda dünya yansa yıkılsa aynı havasını koruyan hükmetme sevdalıları olmayacaktı. “Hata benim, günah benim” diyen ve geri çekilmeyi bilen insanlar görecektik. Hala bir adet olsun göremedik.

Yirmi birincisi, bir yol, bir tek şahısla ancak bir patika olabilirdi. Yolun bir cadde-i kübra olması için, dünya çapında söz söyleyebilen bir çok insana ihtiyaç vardı. Kimse kabiliyet kıyımı yapmayacak, kendi konumunu korumanın adını “hizmeti korumak” koyan kapasitesiz zorbalar olmayacak, Hoca Efendiye alternatif çıkar deli saçmasıyla değişik bastırma teknikleri uygulanmayacaktı.  Biz olamayacağına inanarak bu yola girmiştik.

Yirmi ikincisi ve belki de en önemlisi, gayr adına fedakârlık ihanettir. İnsanlığın bütün cinayetlerinin sebebi budur. Hizmetimizde hiç kimse hiçbir kardeşinin en küçük bir hakkını onun adına ve izni olmadan feda etmek cinnetine düşmeyecek, izzetimize, malımıza, hayatımıza zarar verme hakkını ve yetkisini kimse hizmet için bahanesiyle kendinde görmeyecekti.

Bu mesele gördüğünüz gibi çok hamur götüren bir mesele… Bir yirmi daha rahatlıkla yazılabilir. Kimseyi ismen veya açık işaretle  suçlamadan, hepinizin kaynaklarımızdan bildiğiniz temel düsturlarımızı saymaya çalıştım.

Kim ne kadar riayet etti, ne kadar riayet etmedi, Onu Allah bilir.

Gelin ilk günkü gibi yeniden marifetullah bahislerine dönelim…

Rabbimizden, yeni bir yeşermenin arifesinde olduğumuz, dünyaya savrulduğumuz şu günlerde hiçbir kardeşimizin çürüyüp kaybolmamasını dileyelim.

  Kaynak: Yeni Hamle

-İnsanın, başkalarını kendisine tercih etmesi mânâsına gelen îsâr; ahlâkçılara göre, toplumun menfaat ve çıkarlarını şahsî çıkarlarından önce düşünmek.. tasavvuf erbabınca ise, en hâlisâne bir tefânî düşüncesiyle topyekün şahsiliklere karşı bütün bütün kapanıp, yaşama zevkleri yerine yaşatma hazlarıyla var olmanın unvanı kabul edilegelmiştir.

وَلاَ يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ

“Onlar, mü’minlere verilen şeylerden nefislerinde herhangi bir kaygı duymaz ve muhtaç olsalar bile onları kendilerine tercih ederler.” (Haşr, 59/9) âyetiyle -Ashab-ı Kirâm’ın yüksek ahlakının bir derinliği olarak- işaret edilmek istenen îsâr zirvesi de işte budur.

-Hazreti Ebû Hüreyre anlatıyor: Bir gün Huzur-u Risaletpenâhî’ye birisi geldi. Allah Rasûlü’ne yaklaştı ve şöyle dedi: “Yâ Rasûlallah! Birkaç günden beri yiyecek bir şey bulamadım. Üst üste aç olarak oruca niyetlendim.” Allah Rasûlü etrafına nazarını gezdirdi. Fakat onu evine götürüp misafir edecek kimse göremedi. Neden sonra Allah Rasûlü’nün çok sevdiklerinden Ebû Talha ayağa kalktı ve: “Yâ Rasûlallah, onu ben misafir edeyim.” dedi. Sonra da alıp evine götürdü. Her şeylerini İslâm uğrunda harcayan bu insanların ellerinde avuçlarında hiçbir şey kalmamıştı.. ara sıra evlerinde bir çorba ya pişerdi veya pişmezdi. İhtimal o gün, hanımı Ümmü Süleym çocuklarına bir parça çorba yapabilmişti. Ve onu çocuklara içirecekti. Misafir eve gelince karı koca aralarında konuştular: “Bu gece çorbayı Allah Rasûlü’nün misafirine yedirelim. Biz nasıl olsa bugün de aç olarak oruç tutabiliriz. Çocukları, ikna edip yatırırız.. sabah onların da çaresine bakarız.” Yapacakları şey şu idi: Yemek sofraya konunca, hanım yanlışlıkla mumu söndürecek ve ev sahibi kaşığını boş getirip götürecek.. zira çorba iki kişiyi doyuracak kadar değildi.. böylece misafir de karnını doyuracaktı. Plânladıkları gibi de yaptılar. Derken sabah oldu ve sabah namazında da Allah Rasûlü’nün arkasında yerlerini aldılar. Allah Rasûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) sabah namazını kıldırdı. Yüzünü onlara döndü, sonra da Ebû Talha’yı ve misafirini arayarak onlara sordu: “Bu gece ne yaptınız ki, hakkınızda şu âyet (Haşr, 59/9) nazil oldu:

وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ

“Kendileri sıkıntı içinde bulunsalar dahi başkalarını kendi nefislerine tercih ederler.”

-Îsâr, marifete ve kulluğa doymayan, hep ziyadenin peşinde olup “Daha yok mu?” diyen, kulluk çıtasını sürekli yükselten ve daima üst üste tecdidler yaşayan Hak erlerinin sıfatıdır.

-Geçenlerde bir vesileyle “Îsâr ruhunu yaymalı, herkese mal etmeliyiz” demiştim. Arz etmeye çalıştığım gibi, îsâr, insanın kendi ihtiyacı olduğu halde diğer muhtaçların ihtiyaçlarını öne çıkarıp onları gidermesi, kardeşlerini kendine tercih etmesi demektir. İşte bu manada “Îsâr ruhunu yayalım” demiştim. Bir de ne göreyim, arkadaşın biri not olarak yazmış ve orada burada seslendirmiş, “Hocaefendi ‘İsa ruhunu yayalım’ dedi” demiş ve dahası bir sürü teviller yapmış kendince. Bazen bu denli yanlış anlamalar da olabiliyor.

-En çileli ve ızdıraplı günlerinde muhatap olduğu Cennet’te kalma teklifini bile dönüp ümmetinin elinden tutma niyetiyle geri çeviren Rasûl-ü Ekrem (sallallahu aleyhi ve sellem) Efendimiz’e Cennet’i terkettirecek kadar derin şefkatin; o peygamberâne ufuktan akıp gelen ışıklarla coşkun en Sâdık Yârân’ın “Vücudumu o kadar büyüt ki, Cehennem’i ben doldurayım, başkalarına yer kalmasın” çığlıklarıyla ortaya koyduğu merhametin; “Gözümde ne Cennet sevdası, ne de Cehennem korkusu var; milletimin imanını selâmette görürsem Cehennem’in alevleri içinde yanmaya razıyım” deyip iki büklüm olan Müşfik İnsanın gönlündeki beklentisiz muhabbetin neticesi îsâr ruhudur.

-Erzurum’da Hacı Musa adında, kendisini hizmete adamış, Nurlar’ın keramet ve ikramlarına mazhar, çok hâlis bir insan vardı. Ondan, mevzumuzla alâkalı bir hâdise dinlemiştim. Hacı Musa Efendi’nin anlattığı hâdisedeki kahraman Fırıncı İshak Baba idi. Bildiğiniz gibi, tarih boyunca, fırıncılar ve demirciler arasından pek çok Hak dostu çıkmıştır. Hep ahiret sıkıntılarını hatırlatacak ağır işlerde çalışan ve Cehennem’in alevlerini akla getirecek şekilde ateşle çokça meşgul olan kimseler o işlerde adeta pişmiş ve olgunlaşmışlardır. İshak Baba da alevler karşısında çalışa çalışa ateşin ne demek olduğunu çok iyi duymuşlardan biriydi. Dersleri hiç kaçırmayan, Risaleler’i yürekten dinleyen ve iyi bilen, çok konuşmayı sevmeyen ve ancak ihtiyaç olduğunda bir-iki kelime etmekle yetinen bir gönül eriydi.

İshak Baba, Hacı Musa Efendi ile beraber hacca giderlerken otobüsleri bir yerde mola verir. Herkes bir şeyle meşgul olurken İshak Baba gözlerini kapatır ve murakabeye dalar. Neden sonra bir taraftan gözlerinden yaşlar boşanır, bir taraftan da dudakları kıpır kıpır hareket etmeye başlar. İşte, tam o an kırk kişilik otobüs zangır zangır titrermişçesine hareket eder ve bir metre kadar ileri geri gidip gelir. Herkes ne olduğunu merak edip heyecanla etrafa bakınmaya dururken, Hacı Musa Efendi’nin gözleri İshak Baba’ya takılır. Bakar ki, o Hak dostu çok farklı bir atmosferde, adeta kendinden geçmiş gibi. Bir aralık, ona sorar: “İshak Baba, ne oldu, ne düşünüyor ve neler söylüyordun?” der. Onun cevabı şöyle olur: “Ahireti, sorgu-suali, Cennet ve Cehennem’i düşünüyordum. Bir anda Cehennem gözlerimin önünde alev alev tülleniverdi. İnsanların çoğunun birer âsî olarak oraya gideceklerini düşündüm. Onlar adına o kadar çok üzüldüm ki, azabın dehşetini vicdanımda derinlemesine duyunca Rabbim’den niyaz ettim ve gayr-i ihtiyarî defalarca şunu söyledim, “Yakma Allahım, şu biçare kullarını yakma; sonra dilersen onlara bedel beni at nâra!”

-Hazreti Bediüzzaman’ın ifadesiyle, sebeb-i mesuliyet ve hatar olan metbûiyete, tâbiiyyeti tercih edip, imamet ve öncülük işinde başkalarını rahatsız edecek şekilde önde görünmeme, diğer mü’minlerin hizmetlerini de alkışlayıp onların muvaffakiyetleriyle mesrur olma da îsâr hasletinin bir derinliğidir.

-Hem buraya geldiğim ilk günlerde hem de başka yurt dışı seyahatlerimde, ümmetinden birisi olarak Efendimize karşı derin bir mahcubiyet duymuş, çok utanmıştım. Utanmıştım zira, O’nu biz duyuramamış, yüksekte olması gerekeni biz omuzumuza alıp yükseltememiştik. “Buralarda çok az anılıyorsun ya Rasûlallah, herhalde çok gurbet yaşıyorsun!” demiştim. O’nun ruhâniyetinden özür dileyerek, “Davud’un sesi Seninkinden yüksek çıkıyor. Süleyman’ın sesi Senin sesinden daha çok duyuluyor. Her yandan Musa’nın sesi, İsa’nın sadâsı geliyor. O ses ve sadâlara da ruhlarımız kurban. Ama Ya Rasûlallah, en gür ve yüksek sadâ Senin sesin olmalı değil miydi? Sporda başarılı olamamış bir takımın bayrağının birkaç adım aşağıya çekilmesi gibi nam-ı celilinin aşağıya çekildiğini görüyorum ve adeta içim parçalanıyor.” diye inlemiştim.

-İnsanlığın İftihar Tablosu (aleyhissalatu vesselam), “Benim adım güneşin doğup battığı her yere ulaşacak!..” derken hem ileride gerçekleşecek bir hadiseyi haber vermiş hem de ümmetine bir hedef göstermiştir.

-Bir makam ve mansıp, onu isteyip delicesine peşinden koşan kimselere verilmez. Çünkü, makam talep eden kimsede hırs var demektir. Hırs ise, istediğini elde etmek için insanı bazı hakikatleri feda etmeye sevkedebilir. Onun için, bir yere yükselme, bir mevkî ihraz etme ve bir makam sahibi olma gibi tutkular, insanları çok defa bazı hakikatleri görmekten alıkoyar.

-Cevdet Paşa’nın, “Kısas-ı Enbiyâ”da temas ettiği üzere, riyâsete talip olmamak ve belli bir vazifeye tayin istememek gerektiği yönündeki nebevî uyarıları duyup dinleyen Hazreti Ebû Bekir (Allah’ın rıza ve rıdvanı onun üzerine olsun), Hazreti Ali’ye (radiyallahu anh) gönderdiği bir mektupta bu mevzuyla alâkalı şu ölçüyü dile getirmiştir: “Vazife onundur ki, o ‘benim değildir’ der. Onun değildir ki, o, vazifeye ehil olduğunu iddia eder.”

-Hazreti Ali (radiyallahu anh) kendisine hediye edilen güzel bir ata bakıp “İmamlıktan (idarecilikten) kaçmak için çok mükemmel bir at!..” diyerek, mesuliyetin ve emanetin ciddiyetini ifade etmiştir.

-Bizim en büyük kredimiz istiğnadır; her türlü makam ve mansıp karşısında müstağnî davranmamız lazımdır. Makama bağlı vazifeler istenmemeli; talepsiz verildiğinde ise, ancak kerhen kabul edilmelidir. Ancak bu meselenin de bir istisnası vardır: Şayet bir vazifeyi sizin ölçünüzde yapabilecek başka bir müstakim mü’min yoksa, Hazreti Yusuf’un “Beni ülkenin hazinelerinin başına tayin et; çünkü ben (onları) çok iyi korurum ve bu işi bilirim.” (Yusuf, 12/55) diyerek Kıptîler içinde vazifeye talip olduğu gibi, o vazifeyi talep etmekte mahzur olmayabilir. Hazreti Yusuf (aleyhisselam), bu sözü hiçbir müslümanın olmadığı, peygamberlik esintilerinin bulunmadığı, Allah’ın bilinmediği bir yerde imarete talep sadedinde söylemiştir.

-İstiğnâ.. ve îsâr… (İşte bizde bulunması gereken iki haslet…)

Arkadaşlar gelin, Allah rızası için, îsârda derinleşelim!..

Bütün büyük davalar ve ulvi gâyeler, birtakım mahrumiyet, çile ve ızdırabın gölgesinde bayraklaşır. Hiçbir büyük hakikat ve yüce ideal, sıkıntı görmeden ve bir kısım mahrumiyetlere katlanılmadan elde edilmemiştir. Mesela; Seyyidinâ Hz. Âdem, cennetten çıkarılma, Habil’in ölümü dolayısıyla evlad acısı çekme ve hepsinden öte insanlara hak ve hakikatı anlatma gibi hayatının önemli karelerinde birçok sancı ve ızdırap çekmiştir. Ama bütün bu sıkıntılarının bir semeresi mahiyetinde, Cenab-ı Hak ona “Safiyyullah” ünvanını vermiştir.

Evet, Hz. Âdem’den günümüze kadar gelip geçen peygamberlerin, Sahabenin ve başları yüce şahikalar gibi heybetli ve dumanlı, içlerinde bin bir ızdırabın kol gezdiği yüce rehberlerin çile ve ızdırap yüklü hayatları bize göstermektedir ki, muvaffakiyetlere giden yollar, çepeçevre mahrumiyet engelleriyle sarılmıştır.

………….

Bediüzzaman (1873-1960).. 20. asrın insanının kendisine muhtaç ve medyun olduğu bu büyük çilekeş, 1925’lerde Barla ya sürgün edilmiş, bir kır bekçisiyle görüşmesi bile çok görülmüş; hapishanelerde ve tehcir-i mutlaklarda yaşamaya zorlanmıştır. Hatta düşüncelerine ket vurulmak istenerek eser yazmasına bile fırsat verilmemiştir. Fakat o büyük mücadele insanı, bütün engellemelere rağmen tıpkı vahyin yazılmasında olduğu gibi, eserlerini sigara kâğıtları, tahta parçaları gibi ibtidaî malzemelere yazdırmış ve o vâridât, bir yolu bulunup dışarı çıkarılarak çoğaltılmıştır. İmam-ı Âzam, İmam-ı Hanbel ve diğer büyükler gibi Bediüzzaman da, o saf ruha ve ulaşmak istediği rıza ufkuna yükselebilmek ve Efendimiz (s.a.s)’in bıraktığı mirası alıp asrımızdaki muhtaç sinelere taşıyarak devam ettirebilmek için 28 sene çile çekmiştir.

Asrımızın ufkunu süsleyen bu nur insan, “Seksen küsur senelik hayatımda dünya zevki namına bir şey bilmiyorum. Ömrüm harp meydanlarında, esaret zindanlarında, memleket mahkemelerinde, memleket hapishanelerinde geçti. Divan-ı Harplerde bir cani gibi muamele gördüm, bir serseri gibi memleket memleket sürgüne gönderildim.” sözüyle çileyle yoğrulmuş seksen küsur senelik ömrünün kısa bir serencamesini anlatır. Başı yüce dağlar kadar yüksek ve dumanlı bu büyük çilekeşin, çektiği ızdırap ve amansız sıkıntıların verdiği bir ruh haletiyle söylemiş olduğu “Zaman oldu ki, hayattan bin defa bıktım. Eğer dinim beni intihardan menetmeseydi, şimdi Said, toprak olmuştu.” ifadeleri, dünyada iken ukbanın yamaçlarında dolaşan bir çilekeş ruhun çekmiş olduğu çile ve ızdırabın derecesini göstermesi bakımından çok önemlidir.

Diğer bir husus ise, Cenab-ı Hak, yaptırdığı büyük hizmetleri, nazarların tam olarak âhirete müteveccih olması ve yapılan işlerde Allah’ın rızasından başka bir şey düşünülmemesi için huzûzat-ı nefsaniyeden uzak bir noktada yaptırmaktadır. Mesela, Bediüzzaman’ı düşünecek olursak, bir insanın harp meydanında, kurşun yağmuru altında yazdığı bir eserin içine riyanın girmesi mümkün değildir. Zaten kendisi de bunu İşârâtü’l-İ’caz isimli tefsirinin başında, “Eski Said, en dakik ve en ince olan nazm-ı Kur’ân’daki i’cazlı olan îcazı beyan ettiği için kısa ve ince düşmüştür. Fakat şimdi ise, Yeni Said nazarıyla mütalaa ettim. Elhak, Eski Said’in bütün hatiatiyle beraber şu tefsirdeki tetkikat-ı âliyesi, onun bir şâheseridir. Yazıldığı vakit daima şehid olmaya hazırlandığı için, hâlis bir niyet ile ve belâğatın kanunlarına ve ulûm-u Arabiyenin düsturlarına tatbik ederek yazdığı için hiçbirini cerhedemedim.” ifadeleriyle itiraf etmektedir. Aynı şekilde Ahmed b. Hanbel Müsned’ini, Serahsî Mebsut’unu ve İmam Gazali de eserlerini hep bu duygu ve düşünce içinde kaleme almışlardır.

Evet, bakışlarında aydınlık, düşüncelerinde hikmet ve beyanlarında hakikat nümâyan olan bu başyüce kametler, diriltici soluklarıyla muhataplarını her zaman aydınlatmışlar ve aydınlatmaya da devam edeceklerdir.

M.Fethullah Gülen

Prizma 3 adlı kitaptan alıntı

tweet