The Circle

http://www.kocar.org Sat, 26 May 2018 20:24:15 +0000 tr hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.4.2 http://www.kocar.org/wp-content/uploads/2016/06/cropped-kitap-32x32.png The Circle – İrfana Yolculuk http://www.kocar.org 32 32 Oruçla İlan Edilen İlahî Azamet ve Şükür – Prof. Dr. Suat Yıldırım http://www.kocar.org/yazilar/orucla-ilan-edilen-ilahi-azamet-ve-sukur-prof-dr-suat-yildirim/ Sat, 26 May 2018 20:23:19 +0000 http://www.kocar.org/?p=4530

Orucun hikmetleri çok. Biz bu yazımızda en kapsamlı hikmetlerinden ikisini özetleyeceğiz: Allah’ın azametini ilan ve O’nun nimetlerine şükretme görevimiz...

Ramazan ayı, İslamiyet’in en büyük şeairlerinin başında gelenlerden. Şeair insanın şuurunu canlandıran aşikâr, zahir alâmet… M. Hamdi’nin muhteşem ifadesiyle, Allah’ın ibadat ve tâatına nişane olan alamat-ı müş’iresidir [1]. Allah’ın azametinin delilidir. Ezan, Kur’an, cami, namaz, oruç, Kâ’be bunlardandır.

İnsanlar kendi küçük dünyaları içinde yuvarlanıp giderlerken Allah’ın gökleri ve yeri, bu kâinatı yarattığını unutuyorlar. İnsan, çoğu zaman Rabbi olan Allah’tan habersiz yaşıyor. Allah’ı insanlara etkin bir tarzda hatırlatacak dünya çapında alametlere ihtiyaç vardır. Şeairin bu gerçeği hatırlatmak işlevleri vardır. Bir ay devam eden oruç bu alametlerin en önemlilerinden.

Yarım dakika ayırıp, içinde bulunduğumuz kâinatın genişliğini hatırlayalım: Dünyamıza en uzak galaksi otuz milyar ışık yılı uzaklıkta. Dünyadan 149,6 milyon km. uzaklıkta bulunan güneş, sadece 8 ışık dakikası uzağımızda, daha doğrusu yakınımızda. Saniyeler yakınlığındaki Ay’a İnsanlık binlerce yıllık bilimsel birikimle ancak yirminci asrın sonlarında ulaşabildi. En uzaktaki yıldızın uzaklığını göstermeye sayılar yetmez. İnsanın havsalası alamaz, hayali bile yetmez. Kâinatın bu uçsuz bucaksız genişliği içinde dünya küremiz ancak bir zerre olabilir. Bunun yanında tek tek insanın maddi varlığının adı bile anılamaz. Fakat Allah Teala , Kur’an-ı Hakîm’in semavat olarak nitelendirdiği koca evreni, o uzayın milyarda biri durumunda olan “arz”a, bir anlamda denk tutuyor. Bir çok ayet-i kerimede “Rabbu’s-semavati ve’l-arz” (göklerin ve arzın Rabbi) buyuruyor. Bunun hikmeti, eşref-i mahlukat olan insanların, özellikle peygamberlerin ve bilhassa âlemlere rahmet olan Hatemu’l-enbiya Hz. Muhammed aleyhi ve aleyhimü’s-s salatü ve’s-selam’ın dünyada yaşamış olmalarıdır. Çünkü bütün varlığın mânası ve maksadı nübüvvet nuru ile, vahyin aydınlığı ile anlaşılır.

Rabbü’l-âlemin’in kemal sıfatları, kâinatı ve insanı yaratma maksatları ancak bu nurun aydınlatması ile görülebilir. Bütün bu kâinatı dolduran milyarlarca yıldızı çekip çeviren, genel ahengi bozmayacak şekilde ve hızda yerleştiren ilahi azameti insan nasıl unutabilir? O’nu hatırlatmak için dünya çapında çarpıcı alamet gerekir. İşte Ramazan’da dünyanın bütün ülkelerinde yaşayan Müslümanların bir ay boyunca ellerini bir bardak suya, bir lokmaya uzatmak için iftar vaktini beklemeleri, o alamet olur. Dünyanın her tarafında bulunan müminler muntazam, eğitimli büyük bir ordu haline gelir, “Varlığımıza hükmeden Yüce Kumandanımızın emri ile hareket ederiz” tablosunu dünyaya ilan ederler.Yüz milyonlarca Müslüman gösterir ki, bu dünya ve insanlık sahipsiz değil, bütün kâinatın Rabbinin nimetlerinden yararlanmak için O’nun iznini beklemek gerekir. Yer kürenin her yöresindeki bir milyardan fazla müslüman, Rububiyetin kâinat çapında Kendisini tanıtmasına, “Elbette Seni tanıyoruz!” anlamına gelen bu bekleme ve “Allahu Ekber” sadasıyla ilan etme ile karşılık verdikten sonra sofraya otururlar. Bu tablo, inananlara bunu hatırlatırken, Müslüman olmayanlara da bunu etkin bir şekilde gösteriyor. Bu manzara, onlar üzerinde İslam hakkında bir kaç kitap okumaktan daha fazla bir tesir uyandırır.

Orucun önemli hikmetlerinden biri de şükür maksadını gerçekleştirmesidir. Allah insanı, gözle görülemeyecek kadar küçük, hiç mesabesinde bir hücreden yarattı. Bu hücre normalde yok olmaya mahkûmdu. Binlerce yok olma tehlikelerinden onu koruyup hayata kavuşturan sadece Allah’ın rahmeti ve iradesi oldu. Rabbinin iradesi onu dünyaya getirmekle bırakmayıp binlerce nimetiyle donattı. Göz, kulak, el, ayak, kalp, akıl, irade, hafıza vb. sinir, sindirim, kan dolaşımı gibi yüzlerce sistem verdi. Bunları besleyen su, hava, ışık, ısı, her türlü rızıkla evreni donattı. Rabbimiz öyle bir kâinat kurmuş ki , mesela insanın gözüne görme ışığını vermek için uzayda Güneşi yerleştirmiştir. İnsana bir elma, bir üzüm ikram etmek için koca güneş sistemini çalıştırmakta, toprağı, suyu, dünyayı çevreleyen atmosfer küresini seferber etmede, bahar ve yaz mevsimini meydana getirmek için yer küresinin ekseninine 23,5 derece eğim vermektedir.

Daha düşünecek neler ve neler yapmış ki bir çok bilim dalı bunların kanunlarını anlamaya çalışmaktadır. Şirazlı Sadî’nin dediği gibi “Güneş, Ay bütün kainat çalışıyor, ta ki sen bir parça rızık yiyesin, ama gafletle yemeyesin”. Bunların gerektirdiği şükrü insanın yerine getirmesi imkânsız. Bunlar şöyle dursun, bir tek nimet hakkında Behlül Dâna’nın öğüdünü hatırlayalım. Saltanatına güvenen Sultan’a : Susuzluktan için yansa su içmezsen öleceğini anlasan bir bardak su için bütün mülkünü verir misin? diye sorunca: “Veririm” demiş. Sonra “Peki, içtiğini çıkarmak için sıkışsan, acıdan kıvransan, boşaltmak için mülkünü vermen gerekse verir misin?” deyince “Veririm” demiş. Bunun üzerine Behlül Dâna: “Bir bardak suyu içmek ve çıkarmak için verilecek mülke aklı olan hiç güvenir mi?” demiş.

Hayatımızı dolduran sayısız nimetlerin değerini yukarıdaki anekdot pek etkin bir şekilde anlatıyor. Bu nimetlere şükür borçluyuz. Hayatımız boyunca ibadet etsek bile bu borcu ödeyemeyiz. Ama Ramazan orucu bu borcumuzun kefilidir. Şöyle ki:

Şükür için dört şart vardır:

Birincisi: Nimetlerin gerçek sahibini tanımaktır. Bir bardak suyu, bir tane zeytini bile ağzımıza götürmek için Allah’ın iznini beklemekle “Bu nimetler, bu vücut bizim değil. Onlar Rabbimizin ihsanıdır. Bu meyveler, bu sebzeler, bütün rızıklar, bunların ortamını hazırlayan Güneşten, buluttan, atmosfere kadar ilh. bütün bir sistemi çalıştıran O’dur. Biz de bunlardan yararlanmak için O’nun iznini bekliyoruz”, halimizle O’nu tanıdığımızı ilan ediyoruz.

İkincisi: Nimetlere olan ihtiyacını hissetmektir. Açlığın uyarmasıyla bir yudum suya, bir lokma ekmeğe bile ne kadar muhtaç olduğunu insan oruç sayesinde anlar.

Üçüncüsü:Nimetlerin kadrini bilip onları yerli yerince kullanmak, israf etmemektir.Rabbimizin verdiği rızıkların, sıhhatin, imkânların kıymetini bilmekle, Allah’ın bize verdiği değeri anlarız. Nimetten ziyade, Yüce Rabbimizin bize değer vermesi bizi sevindirir. Oruç sayesinde nimetin kıymetini daha iyi anlar, değer bilmezlik olan israftan kaçınırız. İnsan bir elma yerse ondan bir lezzet alır. Ama onu bir Sultan ikram ederse, ondan aldığı lezzet kat kat fazla olur.

Dördüncüsü: Nimetler, onları ihsan eden Allah’ın razı olduğu şekilde kullanılmalıdır.Helal yeyip, helal işlerde sarf etmeli, O’nun haram kıldığı yerlerde telef etmemeli. Ramazan orucu bu dört şartı hem hatırlatır, iyice hissettirir, hem de fiilen yaşatarak bu alışkanlığı insana kazandırır. Onun içindir ki Cebrail aleyhisselam “Ramazana ulaştığı halde ondan yararlanarak Cenneti kazanmayan kimseye yazıklar olsun!” diye dua edince Peygamberimiz aleyhisselam da “Amin”[2] demiştir.

Biz içinde bulunduğumuz 1439/2018 Ramazan’ında orucun hikmetlerinden sadece bu iki gayeyi gerçekleştirmekle bile çok şey yapmış olacağız. Bunları özümsedikten sonra başka hikmetlerine de geçebiliriz. Rabbimizden inayet ve muvaffakiyet dileriz.

[1] Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, 2/1552.
[2] Buhari, Edebu’l-Müfred, 1/338; Mecmau’z-zevaid, 10/164.

Kaynak: The Circle

]]> MUSTAFA YEŞİL: “Hizmet yenilenerek, kendi çogulculuğu içinde yoluna devam eder…” http://www.kocar.org/yazilar/mustafa-yesil-hizmet-yenilenerek-kendi-cogulculugu-icinde-yoluna-devam-eder/ Tue, 17 Apr 2018 20:54:40 +0000 http://www.kocar.org/?p=4492

Engin Sezen, The Circle

Bugün 18 Mart Çanakkale Savaşlarının yıldönümü. Kendisi de bir Çanakkaleli olan Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Başkanı Mustafa Yeşil ile yaptığımız mülakatımızı, bu anlamlı günde yayınlama kararı almıştık.

İkimiz de Çanakkaleliyiz, dahası övünmek gibi olmasın ama Bigalıyız.

Mustafa Yeşil Bey’le 2013’te tanıştım. Onun da hikayesi şöyle:

O zamanlar, Gülen Hareketi hakkında bir MA tezi yazıyordum. Fethullah Gülen’in doğduğu köyden, Korucuk’tan, İstanbul’a yeni dönmüştüm. Bu bir haftalık seyahatte onlarca görüntülü, sesli döküman toplamıştım. Ulaşabileceğim her dökümanı elde etmek, MA’yi bitirince de aynı konuya Doktora’dan devam etmek niyetindeydim.

Yine, Ankara’da Diyanet İşleri Merkezi’nde Fethullah Gülen’in özel arşivine de girebilmiş, orada iki gün aralıksız çalışmış ve Gülen’in özlük dosyasındaki bütün evrakların ikişer nüshasını edinebilmiştim. Elimde yüzlerce dosya mevcuttu. Araştırmanın boyutları genişledikçe genişliyordu. Gülen’in Kırklareli’nde yazılı müezzinlik sınavına verdiği cevap kağıdından tutun da MİT’in “Şüpheli” soruşturmasına, Tayyar Altıkulaç’ın verdiği “mahzursuzdur” tebliğatına kadar çok sayıda özel mi özel evrak. (Bu arada, bu evrakları “sadece akademik çalışmalarda” kullanmak için sözüm var).

İstanbul’a gelince Kanada’ya dönmeden mülakat yapmakta fayda gördüğüm kimselerle de görüşmeye çalışıyordum. İşte onlardan biri de Mustafa Yeşil’di.

Vakfın o zamanlar sanırım Kuzguncuk’ta, Boğaz’a nazır bir şubesi vardı.

Temmuz sonlarıydı. Vakıf’ta olağaüstü bir hareketlilik… Meğer Akil Adamlartoplantısına ev sahipliği yapıyormuş Vakıf o gün. Akil adamlarımızı, kadınlarımızı orda gördüm. Mesela, Hilal Kaplan’ın nasıl ‘Mustafa abi Mustafa abi’ diyerek ortalarda dolaşıp durduğunu… ve ismi lazım değil daha pek çoklarının gelmişken ‘Mustafa Beyle birkaç dakika da olsa görüşelim’ diye bekleştiklerini…

Mustafa Bey meşguliyetine rağmen bizi çok güzel ağırladı. Yemek yedik, sohbet ettik. Show dünyasında tanınmış bir kişi ve Mustafa Bey’in bir arkadaşı daha vardı odada.

Orda Mustafa Bey’i gözlemleme, az çok tanıyabilme imkanım oldu diyebilirim. O günkü Mustafa Bey, rahat, mütebessim ve aydınlık yüzüyle hoşsohbet biriydi. Nüktedandı. Neşeli bir sohbet ettik. Tezimden başka her şey konuştuk. Mesela, sanatçı şahsın, sanat dünyası hakkında anlattığı şeyleri bugünün bağlamında daha iyi anlayabiliyorum.

Ondan sonra Mustafa Bey’le bir daha görüşemedik…

Mülakatlar devam ederken, kendisiyle mutlaka görüşmem gerektiğini düşündüğüm isimlerden biri de Yeşil Bey’di. Görüşülmese seri eksik kalırdı. Nitekim okuyucudan da böyle bir talep vardı. Sağolsun, kendisi de ısrarlı taleplerimi sonunda geri çevirmedi.

Mesajlaşmalarımızdan, kendisinin oldukça yoğun olduğu anlaşılıyordu, ama bu mülakatı söz verdiği üzre 18 Mart’a da yetiştirdi.

Mustafa Bey’in Süreç’in ta en başından beri çeşitli mahfillerde, zaman zaman konuştuğunu görüyoruz. Bu anlamda bir dönem Hareket’in önünde görünen kimselere bir misal teşkil ediyor. Ben bu uzun mülakatı, aslında bir mukaddimenin hülasası olarak görüyorum. Hizmet Hareketi’ne müteallik pek çok konuda Mustafa Bey’in daha çok söyleyeceği ve konuşması gereken konular var: Balyoz, Ergenekon, 15 Temmuz ve benzeri konularda generik açıklamalar yerine daha detaylı konuşması gerektiğini düşünüyorum mesela.

Umarım bu konuları da ilerleyen zamanlarda daha detaylı konuşabilme imkanları bulabiliriz temennisiyle bu uzun mülakatla sizleri başbaşa bırakıyorum.

Mustafa Yeşil kimdir?

Aslında çok söze hacet yok. Yunus ́un dediği gibi: “Ete kemiğe büründüm, Yunus diye göründüm” denmesi yeterli ama ben detaylara girerek biraz daha uzatabilirim:

İlk ve ortaokul eğitimimi memleketim olan Çanakkale Biga ́da tamamladım. 1981 yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi‘ne girdim, o tarihten sonra da sadece bayramlarda memleketime gelebildim. Yurtiçi ve yurtdışında eğitim, medya ve diyalog alanlarında çalıştım.

2003 yılında İngiltere ́yle başlayan yurtdışı hayatım 2008’in sonlarında İstanbul merkezli Gazeteci ve Yazarlar Vakfı‘na gelince son buldu. 2008- 2015 yılları arası Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yönetim Kurulu Başkanlığı görevinde bulundum.

17-25 Aralık ile birlikte kaybolan ifade özgürlüğü, siyasallaşan yargı ve tekelleşen medya ile boğucu bir hale gelen ülkemde görevimi yapma imkanı kalmadığı için Nisan 2015 ́de bir toplantı için gittiğim yurtdışı seyahatinden bir daha dönmeme kararı aldım. Şu anda diyalog hizmetleriyle ilgili sınırlı imkan ve alanlarda gayret göstermeye devam ediyorum. Ayrıca 3 yıl önce Newyork ́ta Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı ́nin global faaliyetlerini yürütmek için açılmış olan, Journalists and Writers Foundation ́da mütevelli heyeti üyesi olarak da katkı sunmaya çalışıyorum.

Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, Hizmet Hareketi’nin resmi sözcüsü gibi algılandı kimilerince. Doğruluk payı var mı bunda?

Yer yer böyle bir algı gelişmiş olabilir ki, yaşanan süreci hatıra getirdiğimizde bunda da yadırganacak bir durum yok. Ama GYV hiçbir zaman böyle bir rol veya unvan iddiasında olmadı. Bununla birlikte özellikle 2013 başlarından itibaren Hizmet Hareketi’ne yönelik yeni bir yıpratma kampanyası dolaşıma girdi ve bazı konularda kamuoyunun bilgilendirilmesine yönelik cevap ve açıklamalar üretmek için kolektif bir çalışmaya ihtiyaç doğdu. Yirmi yıla yaklaşan sivil toplum tecrübesi, Hocaefendi’nin onursal başkan sıfatıyla doğrudan isminin geçtiği bir kurum olması, Hareket’in birçok katman ve kurumlarıyla teması, gündemi yakından izleyen kadrosu ve entelektüel ilişki ağları bu çalışmanın icrasında vakfın öne çıkmasına neden oldu. Akabinde gördük ki kişilerden ziyade bir kurumun bu işi üstlenmesi Hareket’in tabanında da takdir gördü ve kabullenildi.

Yıllarını Hizmet Hareketi içinde geçirmiş biri olarak sizce Hizmet nedir diye sorsak?

Hizmet; Türkiye ́den neşet edip bütün bir dünyaya temel insani değerler çerçevesinde faydayı hedef edinmiş bir sivil hareket ve bu gayeye gönül verenlerin de rıza-i ilahiye matuf olarak eğitim, diyalog ve yardımlaşma alanında yaptıkları faaliyetler ve ortaya koydukları eserlerin bütünüdür. Temel insani değerler etrafında şekillenen tüm gayretlerde olduğu gibi, bu eserler dünya barışına ve birlikte yaşama kültürüne katkıda bulunmaktadır.

Mesela ne gibi katkılar?

Hizmet; referansları Kitap ve Sünnet olan geleneksel İslami anlayışı esas almış; cehalete karşı eğitim projeleri, fakirliğe karşı iş adamlarının bir araya geldiği işbirliği zeminleri oluşturmuş, onların yurtdışına açılımını sağlamış, iftirak ve bölücülüğe karşı da kimseyi ötekileştirmeden insanların ortak noktalarına dikkat çekmiştir. Hala da demokratik ve hukuk devletinin olduğu coğrafyalarda bu gayretlerine, imkanlar el verdikçe devam etmektedir. Hareket, herkesi kendi konumunda kabul esasıyla özellikle ülkemizin farklı din, kültür, anlayış ve düşünce sahiplerine seslenerek toplumsal barışa önemli katkılarda bulunmuştur.

Bu bağlamda Hizmet, elbette ilk meyvelerini ve projelerini doğduğu Anadolu topraklarında verdi. Bulunduğumuz coğrafyanın üç asrı geçmiş kronik problemlerine de çözüm adına gayretler ortaya koydu. Doksanlı yıllarda bu faaliyetlerini ilk olarak Orta Asya ́ya taşıdı ve 25 yıl içinde de yaklaşık 170 ülkede faaliyet yapma zeminine sahip oldu.

Bugünkü durum itibarıyle bakıldığında Türkiye’de kabul gördüğünü söyleyebilir miyiz gerçekten?

Hizmet hareketi, yarım asra aşkın bir süredir Anadolu ́da faaliyet göstermiş ve kabul görmüş bir harekettir. Yüz binlerce insanın okullarında eğitim alması, dershanelerine gelmesi ve yüzbinlerce gönüllüsünün yıllardır maddi manevi destek vererek yurtiçi ve yurtdışında binlerce kurum açmaları bu kabulün bir ifadesi olsa gerek. Aslında bu kabul sadece Hizmet ́e özel bir gerçek değil; evrensel insani değerleri merkezine alıp insanlığın faydasına çalışan her fedakar ve hasbi girişim için geçerli bir durumdur. Hizmet ́in bu başarısını da bu bağlamda değerlendirmek gerekiyor kanaatindeyim.

Bu kadar genel bir kabul her zaman beraberinde bir etki imkanı, etkili olma imkanı da beraberinde bir güç getirir. Eğer geçmişte bazı dini hassasiyeti olan insanlar, belki çarşıya bile göndermek istemedikleri kızlarını önce üniversite tahsili için büyük şehirlere, sonraları

da öğretmen olarak yurtdışına gönderdiyseler, bu Hizmet ́e olan güveni ve Hizmet ́in pozitif toplumsal değişime olumlu etkisini göstermektedir.

Az önceki sorunuza cevabımı özetlersem eğer, benim için Hizmet, dünyada aktif sorumluluk alıp katkıda bulunarak, iyi bir mümin olmanın, mal, makam ve servet beklentilerine girmeden, (şirket-i maneviyeye ortak olarak) Allah rızasına ulaşmanın, yollarını telkin ediyor, gösteriyor, hatta yaşam alanları ve pratiklerini sunuyor. Benim için Hizmet, Ehl-i sünnet prensiplerini global şartlarda doğru ve insanlara fayda sağlayacak şekilde yaşanır kılarak temsil etmenin, ahireti kazanmada da ferdi değil, kolektif gayrete sahib olmanın imkan ve zeminidir.

Fethullah Gülen ́e yakın bir isimsiniz. Sanırım onun ders halkasında da bulundunuz bir dönem. Bize bir Gülen portresi çizer misiniz?

Her insanın hayatında, onun için çok değerli ve önemli, adeta mihenk taşı olan insanlar vardır. Fethullah Gülen Hocaefendi de benim için İslam ́ın özüne sadık ve bir o kadar da çağıyla barışık bir yorumunu ortaya koyabilmiş müstesna bir insandır. Tevazuunda ve insani ilişkilerindeki kemalâtı, sunduğu prensipleri başta bizzat kendisinin hayata geçirmesi, ilmi derinliğini ortaya koyduğu sayısız eserleri ile, bende daima derin bir saygı ve sevgi oluşturmuştur. Benim için Hocaefendi, ömrünü insanlığın hayrına adamış bir kahraman. Sadece bir neslin değil, 3-4 neslin Allah rızasına ulaşmanın, insanlığa hizmet etme üzerinden ancak mümkün olduğunu idrak etmesine sebep olmuş, fedakarlığı, hasbiliği, Allah ve Peygamber (sas) sevgisini binlerce insanın gönlüne nakşeden bir nakkaş.

Evet, Hocaefendi müstesna bir insan. Her müstesna kişilikte olduğu gibi, onu o yapan hasletleri tanımlamak çok zor, ama bu benim gönül aynama yansıyan, kendi sübjektif bakış açım.

Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, takdir edilir edilmez Türkiye’nin yakın tarihinde önemli katkıları olan bir platform. Siz de zor bir dönemde başkanlık yaptınız orda. Bu Vakfın katkılarını bir de sizden dinleyelim.

2008-2015 yılları arasında Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı başkanı olarak görev yaptım. Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın misyonu insanların kimlik, yaşam tarzı ve inançları ne olursa olsun, kendileri olarak ve barış içinde bir arada yaşayabilecekleri bir toplumsal iklim inşasına katkıda bulunmak olarak özetlenebilir. Her ne kadar bu çaba Türkiye sınırları içinde başladıysa da sonraları vakfın “Evrensel Barışa Doğru” vizyonuna uygun biçimde sınırların ötesinde de kabul gördü. Bu mesaj ve hedeflere sahip olan Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın ilkesi ise demokrasi oldu. Vakfın kurulduğu 1994 yılında onursal başkan Fethullah Gülen Hocaefendi’nin “Demokrasiden geriye dönüş yok” vurgusu ile yolun başında ne dendiyse, 22 yıl boyunca Türkiye ́de varlık gösteren Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı hep o prensiplere binaen hareket etti: İlk dinlerarası diyalog girişimini başlatarak medeniyetler çatışması tezlerine medenice cevap verdi; azınlıkların, Alevilerin, Kürtlerin meselelerine çözüm arayışlarının bir parçası oldu, kadınların sorunları ile ilgili ciddi gayretlerde bulundu ve tecrübesini ülke içinde ve dışında birçok STK’ya aktardı.

Vakfın ülkede birbirinden çok farklı kesimleri bir araya getirdiği, bir sulh ve müsalaha ortamı oluşturma yolunda önemli gayretleri olduğu yadsınamaz. Ben de 2008’de Abant Platformu’nun Bolu’daki toplantılarına katıldığımda gördüm bunu yakinen. Kürt Meselesi’nin konuşulduğu o yıl, normalde bir araya gelmesi zor kesimler aynı masa etrafında Türkiye’nin bu en önemli ve zor sorunlarından birini müzakere edip, çözüm yollarına kafa yoruyorlardı.

Evet, dediğiniz gibi, Vakıf tüm bu çalışmaları yaparken hiç bir zaman sadece kendi fikir dünyasına yakın insanların fikirlerine müracaat etmedi. Yukarıda ifade ettiğim prensipleri bir kurum olarak önce kendisi tatbik ederek, toplumun her renk ve kesiminden entelektüellerin söz hakkına sahip olduğu çok sesli bir yapı olarak var oldu. Bir diğer ifadeyle, vakfın başarısı sadece Hizmet kadrosunun irade, vizyon ve bakış açısı ile izah edilemez, bu başarı ancak toplumun farklı ve çok sesli yapısının bir araya gelerek oluşturduğu sentezin ve ortak aklın ürünüydü.

Vakıf’ın şimdiki durumu nedir?

Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, 2012 yılında Birleşmiş Milletler ECOSOC danışmanlık statüsünü elde etti. Bu statü ile birlikte zaten uluslararası bazı farklı proje ve konferanslar düzenleyen vakıf, kendisini yeni bir eğitim, dönüşüm ve gelişim sürecinin içinde buldu. Yaptığı faaliyetleri, BM ve dolayısıyla uluslararası diskur içinde ve etrafında şekillenen kavramlarla ifade etmeye, Türkiye kaynaklı tecrübesini küresel bir dile tercüme etmeye başladı. Birleşmiş Milletleri tecrübesi son derece meyvedar oldu ve Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı ́nin özellikle uluslararası faaliyetlerine ufuk ve zenginlik kattı. 2013 yılından itibaren, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nin bir çok platformunun yanısıra, “Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Global” ekibi başta New York olmak üzere, Cenevre ve Viyana ́da faaliyet göstermeye başladı. Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Global, Vakfın Türkiye tecrübesiyle BM’nin hedeflerini buluşturan bir çok proje ve konferansa imza attı. Bu yoğunluğun getirdiği ihtiyaçlara cevap vermek üzere 2014 yılında JWF New York merkezli bir Amerikan sivil toplum kuruluşu olarak resmen kuruldu. Bu süreci Türkiye ́de ki Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı tecrübesinin küresel dünyaya açılımı olarak özetleyebiliriz.

Malumunuz, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı 15 Temmuz 2016 ́da yaşanan darbe girişiminden sonra ise, Türkiye ́de KHK ile kapanan yüzlerce STK ́dan birisi oldu. Global ekipteki arkadaşlar hızla New York’taki vakfı Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın yeni merkezi olarak düzenlediler ve çalışmalarının aksamadan sürmesi mümkün oldu. Hal-i hazırda da ellerinden gelen her türlü gayreti sürecin beraberinde getirdiği sıkıntılara rağmen göstermeye devam etmekteler.

Vakıf şu an ne tür faaliyetlerde bulunuyor?

Son dönemde, ağırlıklı olarak bu süreçte yaşanan insan haklari ihlallerini raporlama, farklı ulusal ve uluslararası mecralarda bu mağduriyetlerin duyurulması ve dünya kamuoyunun gündemine girmesi için gerekli olan verileri toplama konusunda etkili çalışmalar yürütüyorlar. Yine JWF, Türkiye dışında yaşayan mağdurlara da doğrudan bilgilendirme ve destek sağlamaya çalışıyor. Daha önce belirttiğim gibi, Vakfın mevcut çalışmaları Türkiye’de yaşanan süreçle sınırlı değil. Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı her sene UN Women ́in Kadin Statüsü Komisyonu’nda farklı STK’larla ortak etkinlikler düzenliyor, Avrupa ́da kadın hakları konusunda bilinçlendirmeye yönelik projeler, demokrasi ve insan haklarının içselleştirilmesine yönelik faaliyetler yapıyor, iltica, göç ve toplumsal entegrasyon gibi konular hakkında ortak akıl ve ortak çözüm tekliflerini geliştirme adına ilgili uzmanları yuvarlak masa toplantılarında bir araya getiriyor. Özetle, kendisini barış kültürü, insan hakları ve sürdürülebilir kalkınmaya adayan JWF, şartlar gereği mütevazı ama kanaatimce oldukça değerli katkılar sunmaya devam etmektedir.

Hareket’e içerden ve dışardan çeşitli eleştiriler geliyor, siz bu eleştirilere nasıl bakıyorsunuz?

Kişinin, toplumların ve ilimlerin inkişafı, tenkit ile gerçekleşir. Bu bağlamda tenkit ve eleştiri, yenilenmenin çok önemli bir yolu ve yöntemidir.

Söz söylemenin en zor olduğu dönemdeyiz, hele Hizmet hareketiyle ilgili söz söyleme, beyanda bulunma zorların zoru bir durum olsa gerek. Belki bu dönemde konuşmanın ve yazmanın zorluğu; hem gerçekleri rasyonel olarak tespit edip ortaya koyma ve hem de bu süreçte ciddi sancı ve acı çeken masum ve mağdurların ümitlerine kezzap dökmeden bilakis, onların yaralarına merhem olma zorunluluğundan kaynaklanmakta olabilir. Bir diğer açıdan da, sebepler üzerinde durulduğu kadar Allah (cc)‘ın inayet, lütuf ve ihsanlarına da dikkat çekmenin bir yükümlülük oldugunu, bu parametrelerden herhangi birinin göz ardı edildiginde, eksik bir bakışın söz konusu olacağını unutmamak gerekiyor.

Hizmet Hareketi, kanaatimce dün de eleştirilere muhatap idi, bugün de. Ama takdir edersiniz ki, eleştiri ile asılsız iddia ve iftiralar arasında bir fark vardır. Belki bugünlerde yapılan eleştirilere verilen bazı Hizmet içi tepkilerin sertliği, yüzbinlerce insanın bir çok asılsız iddia ve iftira yüzünden hakkının çiğnenmesinden ötürü olabilir. Bu dönemde, bu inanılmaz mazlumiyete rağmen, haklı eleştirileri dinleyip değerlendirmek zorundayız. Fakat bu yenilenme cehdimiz bizi redd-i miras yaparak geçmişi topyekün yok saymaya, sadece negatife yoğunlaşmaya itmemeli. Unutulmamalı, bu Hizmet -bugün de kendi içinden olup onu eleştirilenler dahil- binlerce fikir sancısı çeken ve insanlık için dertlenen insan yetiştirdi ve bu, içinde neşet ettiğimiz toprakların şartları gözönünde bulundurulduğunda inanılmaz bir değer.

Türkiye ́de ki Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı‘nın, 3-4 yıl süren ve hatta çok da sert kritiklerinin de içinde bulunduğu bir toplantı serisi olmuştu. Bu toplantılar “Acaba gözümüzden kaçan neler var?” düşüncesiyle eleştirilerin alındığı, dinlenildiği toplantılar idi. Aslında iyi bir mümin, iyi bir insan olmanın yolunun da kendini eleştirmekten, kendisyle yüzleşmekten ve en güvendiği işleri bile sorgulamaktan geçtiğini hepimiz hem okumuş hem de dinlemişizdir. Eleştiriyi kişinin kendi üzerinde gerçekleştirmesi, kendisiyle yüzleşmesi acı ve zor olacak ki, ecdadımız buna işaretle “İğneyi kendine çuvaldızı başkasına batır!” demiştir. Bakalarına çuvaldız ile yaklaşanların, kendilerine de bir iğne kadar eleştiriyle yaklaşmalarını bu sözle tavsiye etseler gerek.

Bugün, Hizmet atmosferinde yetişmiş arkadaşlarımızın eleştirilerini, Hizmet‘in başarısı ve ayrıcalığı olarak görüyorum. Söz konusu eleştirilerin hepsine elbette ki katılmıyorum, ama ben bu dönemde Hizmet ́in tashihi ve tadili için zihinlerin ortaya koyduğu eleştirilerin çok değerli olduğunu düşünüyor ve bu yaşanan acı, ızdırap ve çaresizlik karşısında vicdanlarının dışa vurumu olarak değerlendiriyorum. “Dertli, söyleyen olur” ama türkü söylemez, can yakan ifadeler söyler. Bize düşen, empati ile yaklaşıp, dinlemek, haklı noktalarını da ilgili muhataplarına taşımak, kendimize düşen neyse onu yapmaktır; eleştirileri dikkate almaktır.

Bugün farklı zeminlerde dile getirilen; imkanların hakkını verememe, siyaset-hizmet ilişkisi içinde istikamet sorunu, aidiyet duygusunun baskınlığı, hesap verilebilirlik ilkesiyle ilgili meseleler, şeffafiyet açısından aydınlatılması gerekli olan noktalar, istişare ve ortak akılla hareket etmedeki eksiklikler, devleti tanıyamama ve devlete bakış açısındaki sorunlar, empati yetersizlikleri ve sadece kendi hizmetlerini düşünme gibi gerek harici dünyadan, gerekse Hizmet içinden farklı değerlendirmeler ve eleştiriler gündem oldu.

Peki sizce bu eleştiriler göz önünde tutuluyor mu, ya da tutulacak mı?

Elbette ki, bundan sonra ki süreçte de bu eleştirilerin ilgili her kademede ele alınması söz konusu olduğu gibi bu noktaların gerek aydınlatılması gerekse çözüme kavuşturulması atılacak en önemli adımlar olsa gerek. Aslında bu yönde de ciddi adımların atıldığını, zihniyet noktasında bir problemin olmadığını, sadece zamana ihtiyaç duyulduğunu düşünüyorum.

Bir diğer nokta, Hizmet bu süreçte bütün imkan ve organize kabiliyetini kullanarak yeni dönem ve duruma göre vaziyet alma durumundadır. Bu, şartların zorlaması açısından kaçınılmaz bir süreçtir.

Bununla ilgili nasıl bir yol izlenilmeli?

Alan çalışmaları, Hizmet‘e gönül veren her bir ferdin kanaat ve düşünceleri, akademik sahadaki tecrübe ve birikimin bir araya getirilerek ihtiyaç duyulan tashih ve düzenlemelerin yapılmasına da zihni manada ciddi bir engel görmüyorum. Burada ki en ince nokta, hedefin binayı yıkmak değil, hasar görmüş ve işlemez hale gelmiş noktaların gözden geçirilmesi olmasıdır. Temel değerler, dinamikler, ve ilkeler muhafaza edilme kaydıyla her türlü teknik usul ve strateji değiştirilebilir ve ihtiyaca göre düzenlenebilir kanaatindeyim.

Ancak, unutulmamalıdır ki, yarım asırdır devam edegelen bir hareketin, teamülleri ve stratejileri sabahtan akşama bir iki yazı, bir kaç toplantıyla değişecek değildir. Kişinin, şahsi alışkanlıklarını bile değiştirmesinin aylar, hatta yıllar aldığı düşünülürse, belki Hizmette yaşanacak ve bazı alanlarda ihtiyaç duyulan zihni dönüşüm için de elbette belli bir zamana ihtiyaç olacaktır.

Sizin Hareket’le ilgili eleştirileriniz var mı?

Az önceki soruda da ifade ettiğim gibi, Siyaset-Hizmet ilişkileri içinde istikamet sorunu, hesap verilebilirlik, karar verme mekanizmalarındaki şeffafiyet gibi konulardaki hata ve eksiklerin acilen giderilmesi gerektiğine inanıyorum. Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı olarak özellikle AKP döneminde medyanın ve ifade özgürlüğünün adım adım kısıtlanması konusunda gerekli bağımsız tepkiyi ortaya koyamadık. Ya da çok eleştirdiğimiz Genelkurmay’ın akreditasyon uygulamasını daha 2005’lerden itibaren Erdoğan’ın yapmaya başlamasına ses vermeliydik. Yani iktidarı iyi günlerde bile bu konularda uyarabilmeli kamuoyu oluşturmalıydık. Hizmet ́in ve Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı ́nin maalesef bu konulardaki performansı, özellikle içinde neşet ettiği sosyo-kültürel realitelerden dolayı eksik ve yetersiz kalmıştır. Gelgelelim bu bir performans sorunudur, hareketin masumiyetini ve savunduğu değerlerin bizatihi kıymetini bu beşeri eksikliklere kurban etmek insafa sığmaz.

Mesela nasıl?

Hizmet Hareket’ini, üzerine müesses bulunduğu değerleri, ilkeleri ve prensipleri itibariyle takdir etmenin dışında bir şey demenin mümkün olmadığını düşünüyorum. Her eleştiride, yalan ve iftira olmadığı kaydıyla, önce; Anadolu ́nun sınırlı kaynaklarına sahip insanlarının ortaya koyduğu civanmertliği, eserleri ve yetiştirdiği insanları müstesna bir başarı hikayesi olarak görmek gerek. Hele bu büyük gayretin, 50 yıl kesintisiz devam etmesi ve sürekli büyüyerek kendi sınırlarını aşması ve orada farklı coğrafyalarda da 25 yıldır kabul görüyor olması, bir başka zirve yöndür. Aslında, ister şahsi ister kurumsal manada muhasebe ve yüzleşme yeni dönem ve yeni şartlar da eski hataların görülmesine ve tekrarlanmamasına vesile olacaktır. Bu, yeni dönem için farz der farz mesabesinde önemli bir gayrettir.

Bunları ifade ettikten sonra, ister yurt içi ister yurt dışı alanlarda daha iyisi olmaz mıydı? Hiç mi hata yapılmadı? Her fırsatın hakkı verildi mi? gibi sorular sadece bu sürece bağlı olarak değil, öncesi için de geçerli olan gelecekte de sürekli sorulması gereken sorulardır.

Hizmetleri insanların yaptığı gibi, hata ve yanlışlığı da insanlar yapar. Dolayısıyla, elbette ki Hizmet içinde de olsa ne insanlar masumdur ne de hataları kutsaldır.

15 Temmuz hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?

15 Temmuz 2016 darbe kumpası, Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratik düzenine karşı bir saldırı idi. Müteakiben Türk hükümeti tarafından ilan edilen OHAL yönetimi, insanların Hizmet Hareketi‘yle irtibatlı oldukları iddia ve algısı bazında, nefret kışkırtıcılığına, hunharca

işlenen suçlara, kitlesel insan hakları ihlallerine, keyfi zulüme ve kitlesel cezalandırmaya maruz kalmalarına neden olmuştur. 15 Temmuz, kendi ikbal savaşlarını yapanların, masumiyet rolüne girerek yaptıkları en büyük zulmün adı.

İktidarın kirli bir oyunudur, 15 Temmuz.

Milli irade deyip, kendi insanına zulm eden, baş örtüsü üzerinden siyaset yapıp baş örtülü kadınları bebekleriyle hapse tıkan, sadece Hizmet Hareketi ile öyle veya böyle bir bağlantısı olan insanlardan intikam almak için değil, tüm muhaliflere karşı zulmü hat safhaya taşıyan bir süreçtir.

Hizmet Hareketi ve diğer muhaliflerin maruz kaldığı bütün insanlık dışı uygulamaların milletin gözünde meşruiyete dönüştürme illüzyonunu başlangıcıdır 15 Temmuz.

Demokrasi diye yola çıkan ve bu vaatlerle sadece ülkesindeki demokratları değil, AByi bile aldatarak mafyatik bir yapıya dönüşen iktidarın bayram günüdür 15 Temmuz.

Her türlü kirli organizasyon sahiplerinin salındığı, suçluların hayatın bütün karelerini işgal ederken, hapishanelerin de adalet ve hukuk mücadelesi verenlerle dolduruluduğu, masumiyetin mahkum olduğu dönüm noktasıdır 15 Temmuz.

Cemaat, bu zulme karşı nasıl bu kadar savunmasız kalabildi?

Öncelikle su noktaya dikkat çekmek isterim. Hizmet bir sivil harekettir. Ve her türlü şiddetten uzak kalan bir sivil hareket olarak da, devletin tüm gücüne maruz kalmıştır. Malesef iktidar, hukuku katlederek devletin tüm enstrümanlarını gayr-i meşru bir şekilde kullanıp, Hizmet ́i yok etmeye yönelik seferber olmuştur. Hizmet bütün gücünü bağlı olduğu değerlerden, öz kaynaklardan almaktadır. Hizmet bir emanettir ve bugünün ihtiyaç ve stratejilerine uygun hareket etme ve gelecek nesillere de meşruiyetini yitirmemiş, aynı cazibe ve kutsiyetine sahip olarak intikal etmesi esas alınarak hareket eder.

Bu çerçeveden baktığımızda Hizmet ́in bu zulme karşı tek savunması, hukuki süreçler olabilirdi. Ülkede hukuk sistemi tamamen yok olduğundan dolayı da, Hizmet ́in şiddetsiz direnişin dışında pek bir şey yapacağı yoktu.

Aslında Hizmet ́in bu kadar savunmasız kalması, iktidarın kirli iftiralarinin ne kadar gerçek dışı olduğunun açık bir göstergesidir. Hem „devletin her tarafında, hatta emir subaylarına kadar sizmis“ diyeceksin, „Terörist“ diyeceksin, hem de bu insanların tek suçu, şiddetsiz bir direniş sergilemek olacak.

Ve tüm bu zulmü, dünyanın ciddiye almadığı bir darbe kumpası ile meşrulaştırmaya çalışacaksınız. Herhalde normal bir aklın asla kabul edeceği bir yaklaşım değildir bu, kaldı ki bütün insanları eğitimli bir hareketin bu kadar aklı zorlayan, tuhaf bir yola girmesi düşünülemez. Bugün Hizmet, meşruiyetini kaybetmeme adına ağır bedeller ödüyor. Bu kaybedilenler bir gün mutlaka telafisi mümkün olacak şeylerdir ama meşruiyet bir defa kaybolduğunda bir daha geriye dönemezsiniz ve bunun kaybı üç zamanlı bir kayıptır; geçmişe ihanettir, hazır zamanda iflastir ve gelecek nesilelerin emanetini zayi etmektir.

Meriç?

Meriç; zulümle necat arası sudan bir çizgi. Belki de, esaretten hürriyete giden bir sırat köprüsü. Bazıları için masumiyetlerini şehadetle taçlandıkları bir rampa. Ama bazılarımız için, sinemiz de çağlayıp akan bir üzüntü ve kederin adı. Kim bilir belki masumların, mahkumların, mağdurların akan göz yaşlarının mücessem hali.

Meriç; Türkiye ́de mazlum olan insanlar için özgürlüğe açıldığı su kadar aziz bir visal kapısı. Bazıları için ise bu eza ve cefa dolu dünya sıkıntılarının noktalandığı yer, dar-ı fena ́dan dar- ı beka ́ya geçiş noktası.

Meriç; bu Hizmet tarihini kaleme alanlar için hakkında ayrı bir başlık açılarak ele alınacak derin bir konu.

Hasılı Meriç, geçeniyle geçemeyeniyle bütün masumların farklı farklı derslere, tecrübelere mazhar oldukları soğuk, can yakan, ama bazen de can kurtaran ince bir çizgi.

Hizmet medyası hakkkındaki düşünceleriniz nelerdir?

Medya meselesi her kişinin tanımı, beklentisi ve yüklediği misyona göre farklı yaklaşımların olacağı bir alandır. Hizmet 1986 yılında Zaman Gazetesi ile medya alanına girmiş oldu. Her ne kadar geçmişte Nur cemaatleri başta olmak üzere diğer İslami cemaatlerin gazeteleri olsa da, Hizmet için bir ilk adım oldu gazete. Uzun bir tecrübeden sonra, medyanın diğer bütün alanlarında da varlık gösterildi. Haddizatında, Hizmet Hareketi‘nin bütün kurumları gibi medyadaki çalışmaları da ticari beklentiden uzak; hem hak, doğru ve güzelliklerin kamuya maal olması hem de haksızlık, tecavüz saldırı ve iftiralara karşı gerçeği ortaya koyma maksatlı hareket etmiştir.

Geriye dönüp baktığımda, Türkiyede yaşanan farklı dönemlerdeki tazyik, tenkil ve tahrip hamlelerine karşı Hizmet Medyası’nın ciddi mücadeleler verdiğini hatırlıyorum. Kaldı ki, diğer medya organları içinde Hizmet‘e ait meseleleri her seferinde çarpıtan, abartan veya

iftira atan kesime de cevap verme, yalanlarını atamaz hale getirme de her gün yapılagelen sıradan işler nevindendi.

Hizmet Medyası’nın AKP Dönemi karnesi?

AKP’nin demokrasi, AB ve yeni anasyasa dediği iktidar dönemlerinde Hizmet Medyası, bu projeleri seslendiren en güçlü ses görünümündeydi. Bugün medyada görev yapan arkadaşların, “Keşke siyasi yapıya bu kadar yakın durmasaydık” serzenişleri bir gerçeği ifade etse de, göz ardı edilemeyecek başka maslahatların varlığını da düşündürmektedir. Ancak, hangi niyet, maksat ve hedefle sahip çıkılırsa çıkılsın, iktidar yakınlığı hizmet adına ateşten bir gömlek olmuştur.

Hizmet Medyası ve iktidar arasındaki durumlar nasıldı?

Hizmet’in bütün kişi ve kurumları gibi medyası da asla iktidar nimetleriyle palazlanmadı. Dolayısıyla sükutu, iktidar nimetlerini kaybetme korkusu değil; tam tersine, ülke adına elde edilen kazanımların (vesayetten kurtulma, anayasadaki değişiklikler, Avrupa Birliği süreci) kaybolması endişesi olduğunu düşünüyorum. Bugün, bütün hesaplar ortaya döküldüğünde, Hizmet’in iktidardan istifade ettiği nimetler adına söylenecek bir satırlık bir şey çıkmamıştır.

Medyada görev yapan arkadaşlarımızın iyi niyetlerinden ve faydalı olma hedefleriyle ilgili hiç bir zaman terreddüde düşmedim. Ama, insan olarak hepimizin eksiği, kusuru ve hataları olduğu gibi onların da olmuştur. Ancak, işlerinin en zor yönü; yaptıkları her çalışma her gün kamuoyunun doğrudan teftişine ve görüşüne çıkan bir iş olduğu için her gün doğru-yanlış hesabına muhatap olmuşlardır.

Geriye dönüp baktığımda, Hizmet medyası için iyi ki varmış diyorum. Zira, yüzlerce hakperest medya mensubu buralarda yetişti. Tarihe ışık tutacak çok ciddi gerçekler (27 Mayıs’ın bilinmeyenleri, 12 Eylül‘ün karanlık noktaları, 28 Şubat süreci, yolsuzluklar) ortaya kondu. Ve kanaatim şudur ki; Hizmet medyasının sevap kefesi, hata kefesinden ağır basmaktadır.

Gelecek dönem için bir yorum yapmak gerekirse, evrensel boyutta hizmet edecek bu hareketin kendine ait bir medya yapılanması olmayabilir. Ancak ülkelerin en güçlü medya organlarında çalışan hizmet gönüllüsü arkadaşlar vardı, belki bundan sonra da daha çok olacaktır. Ve işadamlarımız arasında kendilerine ait eğitim kurumları açanlar olduğu gibi, medya sektöründe de yer alacak Hizmet gönüllüsü yatırımcılar olacaktır ümidindeydim.

Sizce Cemaat’i nasıl bir gelecek bekliyor?

Hizmet, bir yönüyle bir asırlık; bir başka yönüyle de 50 yıllık. Bu hareket akıtılan terlerin, gözyaşlarıyla edilen duaların, engin cömertliğin mücessem halidir.

Hizmet‘te her yeni dönemin, Külli İrade’nin muradı istikametinde ve ciddi sancılarla teşekkül ettiğini bazılarımız ilmelyakin, bazılarımız da hakkalyakin biliriz.

İçinde bulunduğumuz bu sürecin imkan ve fırsatlarının hakkı verilir, sebeplerde kusur yapmama esasıyla hareket edilebilirse, yepyeni bir dönem, evrensel bir alan ve bütün insanlığa uzanan bir hizmet zeminin önümüze çıkacağı ümidini taşıyorum.

Allah (cc), rızası istikametinde ki hiç bir hamleyi, gayreti zayı etmediği gibi başlattığı bir baharı da yarıda bırakmamıştır. Hiç bir bahar düşmanı, ağaçları keserek, fidanları sökerek, yaprakları çırparak baharın gelmesine engel olamaz. Belki, sadece daha geniş alanlarda daha yoğun çimlenmelere ve yeşermelere vesile olur.

Süreç’in kazanımı olarak değerlendirebileceğiniz neler var?

Bu süreç, Hizmet adına elbette son derece üzücü kayıplara vesile olmuştur. Yaşananlar, yürekleri dağlamış, sineleri yakmış ve gözyaşlarını ceyhun etmiştir. Ancak, bütün bunlara rağmen, Türkiye dışında çeyrek asırdır devam eden hizmetler daha da bilinir hale gelmiş durumda. İktidarın her türlü kirli girişimine karşılık -az yer müstesna- her şarta rağmen ülkelerin hizmetlere sahip çıktıklarını gördük.

Hizmet Hareketi‘nin en ağır zulme, gaspa, işkence ve öldürme fiilerine maruz kalmasına rağmen en ufak bir şiddete bulaşmaması bütün bir cihanın dikkatini çekmiş ve Müslüman bir topluluk olarak, en ağır şartlarda dahi şiddet ve terörden fevkalede uzak olduğunun tescili olmuştur. Özetle Hareket, sivil ve barışçıl kimliğini tüm dünyaya ispatlamış bulunuyor. Bu öylesine güçlü bir kazanımdır ki, geleceğin dünyasında İslamın bir sulh dini olduğunu ifade etme ve onu cihanda temsil etme imkanını beraberinde getirecektir. Hizmetin, rızaya kilitlenmiş, beklentisiz ve adanmışların hasbi gayretleriyle, yeni şartlara göre kendini yenileyerek devam edeceğini düşünüyorum. Zira, ya yeni hal ya yeni hal… Ümid ediyorum ki, Hizmet, temel hedef ve dinamiklere sadık kalarak, yenilenecektir.

Hizmet’in merkezi lider kadrosu denince ne anlamamız gerekiyor?

Merkezi lider kadrosu tabirini kullananlar, Hocaefendi ́ye yakın, icrai sorumluluğu olanları kastediyorlar zannediyorum. Bu tabir Hizmet içinde bilinen ve kullanılan bir tabir değildir ama ne denmek istendiği ortadadır onu değerlendireyim.

Hizmet‘in, İzmir‘de ilk teşekkülü yıllarında Hocaefendi‘yle birlikteliği önce talebelik sonra da Hareket içinde sorumluluk alarak vazife yapan bir çok insan olmuştur. Geride 50 yıla aşkın bir süreç bırakılmış olmasına rağmen bu insanların büyük çoğunluğu hem Hizmet‘in içinde devam ediyor hem de Hocafendi‘ye yakınlıkları sürüyor (ancak sadece fiziki yakınlığı kastetmiyorum.)

İcrai sorumluluğu olanlar, zaman içinde hizmet kalemleri arttıkça artmış, eskiden dar daire tabir edilen ve herkesin birbirini tanıdığı zemin yerini ortak değerlere sahip birbirini tanımayan binlere bırakmıştır.

Ancak, Hocaefendi‘nin ilk dönem yanında olmuş olan insanlardan bazıları –sorumluluğu olsun ya da olmasın bu yakınlığı devam ettirmişlerdir – Bunu da kişilerin teveccüh ve vefalarına Hocaefendi ́nin aynı haslet ile karşılık vermesine bağlıyorum.

Hocaefendi‘nin etrafında sürekli onunla beraber olup, Hizmet‘in makro planlarını yapan ve yöneten bir kadro hiç olmadı. Tabanda sorumluluğu olan kişi ve heyetlerin zaman zaman kendisine ziyarete gelmeleri ve beraberinde getirdikleri fikir, projeleri kendisiyle paylaşmaları zeminleri elbette olmuştur. Hocaefendi de kendine arz edilen projelerde ortak akla, istişareye ve mali güçlerinin olup olmadığına dikkat çektikten sonra da arkadaşların tekliflerini değerlendirmiştir, tavsiyelerini beyan etmiştir.

Geriye dönüp baktığımızda, her seviyede görev yapmış arkadaşlarımızın içinde ortak aklın hakkını vermede, istişarenin esaslarının uygulamada eksik ve hata yapanlar olmuştur. Ancak, bu hata ve eksiklerinin bazıları yürüyen yapılar için de tolere edilen şeyler olsada, bazı hatalar da kişilerde değişik itimat ve güven yaralarının açılmasına sebep olmuştur.

Bugün Hizmet‘in, hem içinden çıkacağı badirede hem de geleceğini inşa etmede Hocafenedi‘ye olan ihtiyacı dünden daha fazladır. Duruşu, ifade ve söylemleri ve dikkat çektiği hedef ve projeleri ve birleştiren konumuyla. Hizmet prensipleri ve esaslarına sadık kalarak, şahsi insiyatif alanlarını ortak akla emanet ederek hizmet etmeye dünden daha fazla ihtiyacımız var.

Atılması gereken adımlarda, (her alanda ve her ülkede) orada hizmet eden arkadaşların, dostların, sempatizanların müzakere ve kararları esastır. Hocaefendi‘nin ve Hizmet’te ağabey konumunda olanların teşvik ve tavsiyeleri de bu yöndedir.

Değişim, dönüşüm ve ihtiyaca göre yenilenme, Hizmet‘in her seviyesindeki insanlarının müzakere meclislerinde fikirlerini ortaya koyup varacakları ortak aklın tercih ettiği usul ve mahiyette gerçekleşecektir. Buna engel olacak ne bir iç mekanizma söz konusudur ne de hariçten kendi arzu ve inançlarını dayatıp Hareket‘i yönlendirmeye çalışan dış mekanizmalar söz konusudur.

Cemaat’te “Büyük Abiler” Süreçi okuyamamakla, iyi yönetememekle eleştiriliyor. dolayısıyla da icraayı bırakıp artık köşelerine çekilmeleri, “nasih” olmaları gerektiği şeklinde bir düşünce de seslendiriliyor. Siz ne dersiniz?

Musibet ve baskı zamanlarında, belirle bir kitleyi stigmatize ederek suçlu ilan etmek, kolaya kaçmaktır ve sebepleri doğru okuyamamaktır. Her gün binlerce aslı astarı olmayan iftira bombardımanına maruz kalmış hizmet insanlarının hem de en görünenlerine, kimliği hizmetle bütünleşmiş olan kişilere topyekun suçlayıcı bir dilin kullanılması rasyonel olmayan duygusal bir redd-i mirastır. Unutulmamalıdır ki, Hareket kolektif bir yapıdır: Insanların gönüllü olarak katılım sağlayarak destek verdikleri ve aslında bu bağlamda da bu eleştirilen sistemin sürdürülmesinde doğrudan etkin oldukları bir yapıdır. Türkiye ́de yolunda gitmeyen herşeyin müsebbibi olarak Hizmet ́i gören iktidar ne kadar realiteden uzaksa, Hizmet içinde sorunlu olan tüm uygulamaların müsebbibi olarak abileri de görmek, o kadar realiteden uzak bir yaklaşımdır diye düşünüyorum. Bu ifade bir gerçeğin ifadesidir ve birilerinini koruma anlayışıyla söylenmiş bir söz değildir. Kenarı çekilme meselesine gelince, bugün hizmetin ilk dönemlerinde aktif vazife almış büyüklerimizin bir çoğu dünyanın değişik yerlerine dağılmış durumdalar ve oralarda da icrai görevden daha ziyade danışmanlık ve rehberlik tarzı katkıda bulunmaktadırlar. Zaten beşeri yapının gereği belli bir yaştan sonra hizmetin ihtiyaç duyduğu aksiyon, cevvalik elbette olamaz ve bu alan, bu işler gençler tarafından götürülür. Işin tabiatı gereği hizmetin teamülleri neticesi büyüklerimizin tecrübeleriyle gençlerimizin heyecan, enerji, ufuk ve aksiyonları birlikte devrede olursa, daha verimli neticeler olacaktır. Zira Hizmette hiçbir kişi bir başkasının muhalifi veya rakibi değil, belki mütemmim bir cüzü yani tamamlayıcı bir parçası, yardımcısı ve yol arkadaşı olmalıdır.

Dolayısıyla bu bayrağın elden ele devri de hizmetin kendi teamülleri içinde ilke ve prensiplerine sadık kalarak devam edip gidecektir.

Bulunduğunuz yerden bakınca nasıl bir Türkiye görüyorsunuz?

Türkiye‘yi, hızını alıp tam havalanacağı sırada pistten çıkan uçağa benzetiyorum. Hangi noktadan bakarsanız bakınız, her tarafta ciddi bir kaybın ve enkazın var olduğunu sadece biz değil, tarafsız bakan bütün bir dünya görüyor. 21. asırdaki Türkiye, maalesef 20. asrın faşizim bataklığına girdi. Herhalde, irtica olsa olsa buna denir. Yaklaşık bir asırdır ülkeyi elinde tutan kirli ve karanlık yapılar bugün mazilerindeki kirli işlerden sıyırıldıklarıyla kalmadıkları gibi Erdoğan ile birlikte hem intikam alıyor, hem de gelecek iktidarlarının hesaplarını yapıyorlar.

Türkiye, coğrafi olarak önemli bir ülke, bulunduğu bölge de üzerinde en çok hesapların, kavgaların yapıldığı bir bölge.

Bu zalim gider, ancak, eğer soyma, çalma ve paylaşım sistemleşmiş bir şekilde varlığını devam ettirirse –bir inayet olmadıkça- bu ülke insanı Venezuella‘dan farkı olmayan bir perişaniyete duçar kalır.

Ülke, tarihinin hiç bir döneminde görülmemiş; kara para, uyuşturucu ticareti, petrol ve silah kaçakçılığı gibi kirli işlerin merkezi durumuna gelmiştir. Tarım, sanayi, turizm gibi alanların körelmesine rağmen kullanılan kaynaklar bu kirli ve kanlı kaynaklardır. Böyle bir ülkede, adalet, hukuk, ifade özgürlüğü ve akademik çalışmalar çok lüks şeylerdir.

Elbette, bütün bu tespitlere rağmen ülkemle ilgili ümitsiz değilim, yetişmiş insan gücü uluslarası dengeler, yapılan zulümlerin oluşturacağı intibah ve ilahi adalet, yürekten edilen dua ve ortaya konan gayretler elbette semere verecektir. Unutulmamalı ki, her gecenin bir neharı, her kışın bir baharı vardır ve bu Allahın kanunudur

Memleket özlemi?

Hayatım, ekseriyet itibariyle gurbette geçti. Bir çok insan köyünü, kasabasını ve orada biriktirdiği hatıralarını ve zamanını paylaştığı arkadaşlarını özler. Son 40 yıldır, bütün bu yerlerden ve oradaki dostlarımdan hep uzak yaşadım, kısa süreli ziyaretler müstesna. Ancak, ülkemin bir cok farklı şehrinde imrarı hayat ettim. Oralarda çok güzel arkadaşlar edindim. O günleri, mekanları ve o dostları elbette özlüyorum.

Ne var ki, Ülkemin üzerindeki bu kabus ve kaos özlem duygumu acıya, ızdıraba ve sancıya dönüştürdü. Ülkesini terk etmek icin, nehirde boğulmayı göze alacak kadar şartlarin boğucu oldugu bir ülkeyi özlemle degil, sadece acı, üzüntü ve sancıyla anıyorum.

Süreç’te halk gibi Aydın kesim de Cemaat’i yalnız bıraktı diyebiliriz. Yazarlar ve Gazeteciler Vakfı başkanı olarak bu konuda neler düşünüyorsunuz?

Ülkemizde malesef, yıllardır Türk aydını hep kamplaşmalar yaşadı. Uzun zaman devletin güdümünde olan aydınlar, görünür haldeyken farklı kültür, inanç ve sosyal gruplara mensup olanlar da ya itilmiş veya ötekileştirilmiş durumdaydılar. Hatta bir çoğu, değişik mahrumiyet, eziyet ve esaretlere muhatap kalıyorlardı.

Bugun iktidar olan AKP, çevredeki muhafazakar, liberal ve demokrat aydinları merkeze çeken bir yaklaşım ile ötekileştirilmiş olanları görünür hale getirdi. Ancak bir dönem beraberlikten sonra bütün değerlere sırtını dönen AKP, muhafazakar aydınlara öyle ağır bir fatura kesti ki bu muhafazakarların bırakınız aydınlığı, insanlıkları bile kalmadı. Kamuoyu önünde, yüzlerce yalana yama yapmak mecburiyetinde kaldıkları gibi İslamiyetle telif edilemeyecek fiilere de fetva vermeye mahkum oldular.

Hizmet, özellikle son 20 yıl boyunca merkez ve periferideki aydınların, fikir önderlerinin buluşma noktası oldu. Bu buluşmalarda her meselede mutabakat sağlanamadı elbette ama birbirleriyle buluşmaya ve konuşmaya başladılar. Altan’lar, Şahin Alpay’lar, Nazli Ilıcak’lar ve benzer bir cok liberal demokrat isim, AKP ́nin özgürlük söylemlerine, Avrupa Birliği hayallerine inanarak destek verdiler.

Bugun AKP, Türk aydınının buluşma noktalarını yıkmakla kalmamış, demokrat söylemlerine destek vererek ayakta kalmasını saglayan aydınları müebbetle cezalandırmıştır.

17-25 Aralık’tan sonra kapatılan medya organları, içeriye atılan gazeteciler ve işlerine son verilen akademisyenlerden geriye, -vicdanının sesini dinleyen az sayıda cesaretli aydın müstesna– birer propaganda ve yalan makinasına dönüşen medya; şöhret, imkan ve makam ile sarhoş olmuş muhafazakar aydın taslakları ve nepotizm hastalığına tutulmuş üniversitelerin naehil akademisyenleri kaldı.

Ekranlarda boy gösteren, yazı yazan ve bilirkişi olarak ses çıkaranlara ne aydın tabiri ne de entelektüel tanımını kullanmak mümkün degildir.

Bugün Türk aydını ya sürgünde veya zindanlarda. Aydın görünümlü kitle de boş meydanda ahkam kesmekle, iktidara methiyeler düzmekle meşgul.

Şahin Alpay serbest bırakıldı?

Şahin Alpay’ın AHIM kararı sonrası tahliyesi bu zorlu süreçte zaman zaman nefes aldıran haberlerden biri oldu.

Şahin Alpay; İnsani değerleri, demokratlığı, cesareti ile gazeteci, akademisyen ve aydın olarak ülkeye ciddi katkıları olmuş bir kişidir.

Onun özgürlüğü adına çok büyük bir adım. Geçmiş olsun diyorum kendilerine.

Kendisinin de ifade ettiği gibi, sevinçli olmakla birlikte, içerideki binlerce mazlum ve masum kurtulmadıkça Türkiye ́nin huzura eremeyeceğini ifade ederek, önemli bir noktaya dikkat çekmek istiyorum.

Şahin Alpay gibi yüzlerce gazeteci, medya mensubu, binlerce de kadın- erkek, yaşlı, bebek dimdik duruşları ile tarihin en apak sayfalarında yer alacaklardır.

Kırgınlıklarınız var mı?

Gençliğini, birikimini hizmet diyerek harcamış her Hizmet gönüllüsünün yaşadığı acıların, kayıpların derinliği nispetinde, kırıklığı ve kırgınlıkları elbette vardır.

Hüsn-ü zan merkezli yetişen, düşünen ve hayata hep bu pencereden bakan insanlar olduk. Bu yaklaşım herkesi insan kabul etme, kucaklama ve ona inanmayı netice verdi. Bugün yaşadıklarımıza bakınca, hüzn-ü zanlarımızın da ciddi hayal kırıklıklarına vesile olduğu bir gerçek.

Yere göğe sığdıramadığımız insanımızın bugün olanlar karşısındaki hissiz ve duyarsız hali, en büyük kırgınlığım. Kendi kızına, oğluna, gelinine kapısını kapatan hatta gidip onu ihbar edenler bizim baş tacı ettiğimiz bu insanlar mıydı?

Hizmet Hareketi’yle, şu ve ya bu şekilde irtibatı olmuş, yüzlerce ve ya binlerce iş adamı, gazeteci, aydın, sanatçı veya normal vatandaşlardan hiç birisi Hizmet’ten zarar görmediği gibi, yurt içi ve dışında bir çok faydasına şahit olmuşlardır. Şimdilerde, bu kesimdeki insanların sukutu, ve bazılarının da hakaret ve iftirada bayrağı taşımaları kabul edilesi bir durum değildir.

Bugün Ülkemizde yaşananlar, Hizmet Hareketi’ne zarar verme ve yok etme sınırlarının ötesine geçmiş, toplumun parçalanması devlet birimlerinin dağılması ve uzun sürede toparlanması çok zor olan, değerlerin ve ilkelerin çözülmesi noktalarına gelmiş durumdadır. Ancak, ne kadar kırılsam da; Ülke benim ülkem, o zehirlenmiş toplum da benim içinden çıktığım toplumdur. Bütün dünyaya, yarım asra yakın sabırla hizmetleri taşıyan insanlar ve sahip oldukları kaynaklar da yine bu ülkenin insanlarının bağrından çıktı. Dua ve ümit ediyorum ki, ülke en yakın zamanda kuşatıcı evrensel insani değerleri içselleştirir, demokratik bir hukuk devleti haline gelir.

Yurtdışına çıkan Hizmet Hareketi gönüllülerine neler önerirsiniz?

Bir nevi cebri hicrete muhatap olmuş kardeşlerimizin nazar ve niyetleri çok önemlidir. Onlar yıllardır takip ettikleri, gönül verdikleri bir mefkurenin muhacirleridirler. Bu süreçte yurtdışına çıkan Hizmet Gönüllüleri, bir ülkede düşünce özgürlüğü gibi temel insan haklarının mahrumiyetini iliklerine kadar hissettiklerinden yeni meskenlerinde özellikle bu konulara daha da yoğunlaşabilirler, demokrasinin, insan haklarının mahiyetini daha iyi anlama, onların tarihçesini kavrama ve bu değerleri daha iyi içselleştirme konusunda kendilerini eğitebilirler.

Yeni hicret yurtlarında elbette zorlanmalar olacaktır. Ancak bütün bu zorluklar; 25 yıl önce o ülkeye gitmiş arkadaşlarımızın tecrübeleriyle hafifleyecektir. Bu dönemde beklentilerin minumum düzeyde tutulması, kırıklık ve kırgınlıkların da minumum düzeyde olmasına vesile olacaktır.

Son olarak da; cebrî de olsa hangi ulvi niyet içerisinde mefkure muhaciri olmuşlar ise yeni gittikleri yerlerde de o niyetlerini kaybetmemeleri ve sürekli bir aksiyon içinde olmaları hayati önem arz ediyor. Elbette ki insanlığa, topluma hizmet etmek, ancak o topluma entegre olmakla, o toplumun kodlarına vakıf olmakla mümkündür. Bu bağlamda, yurtdışına zorunlu olarak göç etmek zorunda kalan Hizmet gönüllülerinin topluma entegrasyonu, dil

öğrenmeleri, bulundukları bölgelerde kendi fıtratlarına uygun yerel sivil toplum kuruluşlarına aktif katılım sağlamaları oldukça önemli diye düşünüyorum.

Gelecekle ilgili beklentileriniz?

Öncelikli olarak, Türkiye ́de yaşanan ve neredeyse AKP’nin gözü kapalı takipçileri müstesna, herkesi kuşatan bu zulüm ve kaosun bitmesini ümit ediyor, dualarımda bunu talep ediyorum.

Türkiye, hem ülke içi hem de ülke dışında kaybettiklerini yeniden kazanması adına 50 yıllık bir gayret ve mücadele sürecinin yaşanacağını düşünüyorum. Bu kaybın, iktidar şehvetine düşmüş, parsa toplayacılarının da ya çok farkında olmadığını ve ya hiç umursamadıklarını üzülerek görüyorum.

Bütün bu yaşadıklarımızın hata ve kusurlarımıza karşı bir kefaret olmasını, bazılarımızın masumiyetleri nispetinde hak katında kıymetlerinin artmasına vesile olacağını, inandığım kaynakların referanslarıyla ümit ediyorum.

Yetişmiş insan gücümüzle, hem yurt dışında hem ülkede inandığımız esaslar ve evrensel insani değerler etrafında farklı ve etkili katkıların olabileceğini düşünüyorum. Ancak, hayata atılmış olan arkadaşlarımızın gerek zorluk gerekse rahatlık sebebiyle dünyevi meşgalelerin bizi bu ulvi hedeflerden alıkoyma riskinin düne göre daha fazla olduğunu da düşünüyorum. Hizmet, daha evrensel, kültürel ve çeşitlilik içinde yine Hocaefendi ́nin ifade ettiği gibi – hizmet hareketleri- çoğulculuğu içinde devam eder. Dinamiklerimiz, değerlerimiz, ilkelerimiz ve referanslarımız ortak ama yönetim öncelikler ve projeler açısından farklı.

Özellikle son dönemde, Hizmet Hareketi’nin en önemli gündemlerinden biri olan yerlileşme ve yerelleşme, beraberinde bulunduğumuz ülkelere entegre olma zaruretini de ortaya koymaktadır.

En önemli duam, recam ve beklentim, dünyaya faniliği içinde dünya kadar, ahirete de rıza, rüyet ve ebedi hayat ulviliği içinde değer verip, buna göre yaşayıp, yine Allah ́ın lütfuyla, razı olunmuşların arasında bulunarak ebediyete intikal etme..

Kaynak: The Circle

]]> HALİT ESENDİR: “Hocaefendi’nin Nezaketi Su-i istimal Edilmemeli…” http://www.kocar.org/yazilar/halit-esendir-hocaefendinin-nezaketi-su-i-istimal-edilmemeli/ Mon, 19 Mar 2018 22:54:07 +0000 http://www.kocar.org/?p=4475

Engin Sezen, The Circle

Halit abi, kendisini görmeden kanımın ısındığı bir şahsiyet; uzunca bir zamandır… Kendisiyle bir dönem aynı platformda, RotaHaber.com, yazdık ama tanışmak nasip olmadı. Cemaat içinde bilinen, sayılan, Hareket’in tarihinde yeri olan bir isimdir. “Bir hizmet vardır hizmetin içinde” dedirtenlerden…

Nev-i şahsına mahsus bu hizmet adamı, hem feleğin cemberinden geçmiş hem de defalarca damdan düşmüş biri. Mülakatta da görülecegi gibi ‘yekpare bir tecrübe’…

“Yaşlanıyoruz” demişti Mahmut Akpınar, TR7/24’teki yazısında…

Evet, benim de zaman zaman vurguladığım, “Hizmet, bugün artık orta yaşlı bir harekettir” yargısıyla aynı düşünceyi ifade ediyordu bu yazı. Ve şu “mahut” süreç; pek çok genci yordu, yaşlandırdı; hatta nicelerinin de hayatına mal oldu. Bununla birlikte, süreç, kimi ahyar’da da ayrı bir ‘ruhsal helecan’a, aşka şevke vesile oldu, onları gençleştirdi adeta. Nitekim, Halit abi’yi tanıyanlardan biri de “gençleştikce gençleşiyor” dedi onun için.

1955 Kirklareli doğumlu Halit Esendir’in, Hizmet Hareketi’nin pek çok ilkinde katkısı, hissesi olmuş. Eğitimcilikten tut da gazeteciliğe, ordan da televizyonculuğa kadar, o kaht-ı rical döneminde elini taşın altına sokmuş, yapılması gereken işleri görmüş. Son tahlilde, Hareket’in kadr u kiymeti bilinmesi gerekenlerinden.

Bir zamaların o kabına sığmayan Halit Esendir’i, şimdilerde kendi tabiriyle “inziva”da…

Bu “girizgah”i kaleme almak için kendisi hakkında bilgi sorduğum kişilerden üçü de, Halit abiye dair müspet anlamda “deli” tabirini kullanmazlar mı! Bereket, ilk sarfedildiğinde “nahoş” bile görülebilecek bu sıfatla, onların “doğru bildiği konularda hak-şinas olması ve gözünü budaktan sakınmamasını” kasdettikleri de aşikardı!…

Unutmadan ekleyeyim ki, “keskin zeka”, “aşırı süratli konuşur”, “hakkaniyetli”, “hasbi” ve “cevval” gibi tavsifler de kendisi hakkında sarfedilen diğer nitelemeler arasındaydı…

Benim sosyal medya’dan izleyebildiğim kadarıyla, kendisi “yeniliklere açık”, kolaylıkla da ‘comfort zone’unun dışına çıkabilecek esnek biri… Soran, sorgulayan, farklı telakkileri anlamaya çalışan… hem eskilere hem yenilere söyleyebilecek sözü olan biri.

Halit Esendir “15 yıldır ABD vizem olmadığı için Hocaefendi’nin yanına gidemedim” diyor. Bu kendisi için büyük bir hicran olmalı!…

Dolayısıyla, “Süreç öncesi ve sonrası hiçbir yazılı veya sözlü düşüncelerimizi ulaştıramadım kendisine…” diye de ekliyor hemen. Bunu önemli buluyorum. Kendisi, Gülen ile “doğrudan irtibatı” kesilen “büyük abi”lerin ne ilki ne sonuncusu…

Bu meyanda, aslında, Hizmet Hareketi’nin ilklerinden olan ve bir dönem de Gülen’in yakın dairesinde bulunmasına rağmen, ‘Amerika vizesi engeli’nden dolayı kendisiyle yıllar be yıllar görüşemeyen kişilerle de mülakatlar yapmak, onlarla bu “kendilerinin ayrı ve irtibatsız kalış deneyimleri” üzerinde konuşabilmeyi çok istediğimi söylemeliyim! Bunu, Kemalettin Özdemir de ısrarla söylemişti: “ Yıllardır Gülen’le görüşemiyorum” gibi bir şey. Hem de “Afrika imamıyken” veya Balkanlarda bir üniversitenin “mütevelli heyeti başkanı”yken…

Neyse…

Gani gönüllü Halit abi’ye dönelim:

“Sürç-i lisan ettiysek, başta Hocaefendi olmak üzere herkesten özür diliyorum”diyor.

The Circle’a bu mülakatı verme sebebini de şöyle açıklıyor:

“Maksadım bağcıyı dövmek değil üzüm yemektir. Hizmet’in gelecekte alacağı yeni konumun acilen belirlenmesi gerekmektedir, diye düsünüyorum.”.

Maksatlarımız, meramlarımız aynıdır Halit abi… Parlak gelecek, yeni ile eski arasında bir yerlerde… ama nerede! Ara ki bulasın!

Halit Esendir kimdir ?

Edremit Lisesi ve Ege Üniversitesi Kimya Fakültesi, Kimya Bölümü mezunuyum. Kimya öğretmeniyim. 1970 yılından bu yana Hizmet’te bulunan biriyim. 1977 yılında AKYAZILI Orta Yüksek Eğitim (OYEV)Vakfina ait, AKYAZILI OYEV DERSANELERININ kurucu temsilcisi idim. Yamanlar Kolejinde kurucu temsilciliği yaptım, orada da kimya öğretmenliğine devam ettim. 1984 yılında Hizmet’te ilk defa, 5 öğretmen arkadaşla birlikte, Fethullah Gülen Hocaefendi nin onayı ile ortak olarak açılan Antalya Elvan dersanelerinin kurucusuyum. 1988 yılından 2002 yılına kadar Zaman Gazetesi’nde Genel Müdürlük hariç, GYY liği dahil tüm üst düzey görevlerde bulundum. Aynı zamanda 1997 ile 2003 yılları arasında Pakistan Zaman Gazetesi Temsilcisi ve PAKTURK OKULLARI VAKFI (PTICEF) Kurucusu olarak görev yaptım. 1988–2001 yıllarında Hizmet’in ilk uluslararası NGO su olan okulların sahibi AFGAN-TURK NGO sunun kuruluşunu yaptım. (O yıl bir ilke imza atıp broşüre okulların bütçesini yazmış ve bayağı tepki çekmiştim. Şeffaf olmanın önemine inanırım)

15 Temmuz girişimi sonrası, KHK ile kapatılana kadar 9 yıl faaliyetlerine devam eden, MEDYA ETİK KONSEYİ Kurucu başkanı olarak görev yaptım. Ayrıca, Başkanlığını gazeteci Oktay Ekşi’nin yaptığı, BASIN KONSEYİ vakfının 38 kurucusundan birisiyim. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesi ve Sarı Basın Kartı sahibiyim.

Ne kadar renkli ve yoğun bir hayat! Birbirinden farkli sahalarda faaliyetiniz, girişimcilikleriniz olmuş…

Evet ama birbiri ile ilintili konular genelde. Mesela gazeteci iseniz yayım ve kitapların da içinde oluyorsunuz. 1996-97 yıllarında STV’de yayınlanan Babıali Programında gazetecilerin hayat hikayesinin anlatıldığı BABIALİNİN MEŞHURLARI kitabının, TİMAŞ yayınlarında basılan TERÖR KISKACINDA TÜRKİYE (Oligarşi mi?-Demokrasi mi?) kitaplarının yazarıyım. Şunu da belirtmeden gecemeyeceğim;bu kitabimdaki sorunun cevabını, malesef yolsuzluklara bulaşan Erdoğan, AKPli bakan ve yöneticiler “oligarşi” olarak vermiş oldu ve netice itibariyle bugun artik oligarşik bir ülke olduk. Bu arada Hocaefendi’nin incelediği ama bazı yanlış anlamalara sebebiyet verebilme ihtimaline binaen biraz beklemeye aldığımız, “TÜRK OKULLARININ KURULUŞ DESTANI” isimli yayınlanmayı bekleyen bir kitabım daha var.

Oldukça iddialı bir başlık.

Evet, yine bu yayin faaliyetlerimize ek olarak 2007–2015 yıllarında, İslami cemaat, grup veya birçok yayınevinin çıkardığı dini, kültür ve edebiyat dergilerinden 130 adetini NT mağazalarına, 145 adetini D&R mağazalarına ve Türkiye geneli 70 adet kitabevine aylık dağıtımını yapan KULTUR DERGI DAGITIM –KDD Ltd. şirketinin sahibiydim.

Bazı zamanlarda da İslam’ın özünde bulunan nasihat müessesesinin devamlılığı adına arkadaşların ricası ile nasihlik vazifesini icra etmeye çalışıyordum.

Sorunuzu cevaplarken kendimi övmüş gibi oldu isem değerli okuyuculardan ve sizlerden özür dilerim.

Bu kadar yoğun bir hayattan sonra şu an neredesiniz ve neler yapıyorsunuz . Meşguliyetleriniz nedir?

17/25 Aralık sürecinin sonrasında 22 Temmuz 2014 te polis şeflerine yapılan operasyondan sonra, Hizmet’te önde görünen kişilerin de alınma ihtimali ortaya çıktığı için, Ağustos 2014 yılında yurtdışına çıktım ve yaklaşık 2 yıl Arnavutluk’ta kaldım. Hakkımda, Ankara 4. Ağır Ceza Mah. Hocaefendi de dahil 72 kişinin yargılandığı Çatı Davası açılması sebebiyle kırmızı bülten ve yakalama kararı çıkarılınca, Ekim 2016 da Avrupa’ya geldim.

Pasoportumun iptali sebebiyle, önce Duldung oturumu aldım. Duldung süreci iptal olunca ve Türkiye’deki mahkeme iademi talep edince, mecburen iltica başvurusu yaptım. Daha sonra yoğun şekilde yabancı dil çalıştım. Şubat 2018 itibariyle entegrasyon dil kurslarına gidiyorum. İnziva hayatı yaşıyorum. Sadece sosyal medyayı aktif olarak kullanıyorum. Dil öğrenip bulunduğum ülke insanları ile koordineli hizmet yapmayı istiyor; gettolaşmadan, yerel insanlarla beraber diyaloğa geçilerek hizmet yapmamız gerektiğini düşünüyorum.

“Süreç”le ilgili ne hissediyorsunuz, neler düşünüyorsunuz diye sorsak?

Türkiye’de yaşadığımız talihsiz süreç, benim için ciddi bir ders çıkarmaya vesile oldu. Serçeye kartalın hücumu serçeyi seri ve hızlı yaptığı gibi, bu süreç bana, meşveret ve istişare ile cok hızlı karar verme ve uygulamanın ne kadar onemli olduğunu öğretmiş oldu. En kotü ihtimali göz önüne alarak tedbirler almanın önemini gösterdi.

Bulunduğunuz yerden bugünkü Türkiye’yi nasıl görüyorsunuz?

Ülkemiz maalesef 17/25 Aralık 2013 ten sonra AB yolundan çıktı, demokrasi askıya alınmaya basladı. Erdoğan, “Cemaat bana darbe yapıyor” iddiasını desteklemek için, psikolojik harp taktiğini iyi bilen derin devletle işbirliği yaparak, 4 yılda ülkeyi diktatörlükle yönetmeye başladı. Özellikle 15 Temmuz darbe senaryosu ile ülke rayından çıkmış tren gibi, nereye gittiği belli olmayan bir sona doğru ilerliyor.

Peki sizce işin gerçeği nedir, bütün bu olup bitenlerin, Süreç’in, 15 Temmuz’un?

İşin gerçeği, İranlı REZA ZARRAF, Erdoğan Ailesini, çevresi ile Bakanları dahil olmak üzere genelde evlatları üzerinden Iran SAVAMA destekli olarak elde etmiş. Cemaat’in darbe falan yaptığı yok. Sadece Hizmet Medyasının yaptığı haberler ile Ergenekon ve Balyoz darbe planlarını yanında, 17/25 aralık sürecinde olanları biraz fazla sahiplenmesi, suç olarak görüldü. Sanki cemaat bütün bunları yapmış gibi çok iyi bir algı yapıldı. Psikolojik harb unsurları kullanıldı. Ulusalcı Perinçek’in sözcülüğünü yaptığı din düşmanı rusya yanlısı bir darbeci zihniyetin, serbest kalması karşılığı, Erdoğan ve bakanların yolsuzluk ve hırsızlıkların üstü kapatıldı.

AKP tabanı aldatıldı. Ülke insanı özellikle sol kesimde Ergenekon ve Balyoz davalarından, Cemaat Medyasını mesul tuttuğu icin, bu yapılan haksızlıklara ses çıkarmadı. Erdoğan Diktatörlüğü’nde 4 yıl sonuna geldik. 17/25 Aralık 2013 REZA OLAYI yine 17 ARALIK 2017 ABD REZA ZARAF ITIRAFLARI OLAYI 4 yılda gerçekler olarak ortaya cıktı. Ancak başta ERDOĞAN, AKP vekilleri, parti yöneticileri ile Muhalefet, Medya özellikle YANDAŞ ve Doğan medyası ile Hizmet hareketi ile dindar cemaatlerin az veya çok vebali olduğunu düşünüyorum. Herkes çok ciddi bir ÖZELESTİRİ YAPMAK DURUMUNDADIR. Vesselam.

Peki bu Süreç’te ya da genel anlamda, Cemaat’i tenkid endazesine koyduğunuzda?

Hizmet Hareketi’nin, genel olarak Hocaefendi ile yapılan meşveret ve istişareli yaptığı işlerde bir hatası olduğunu kabul etmiyorum. Ancak uygulamada ve sahada kişilerin anlayış ve kapasitelerinden meydana gelen hatalar olmustur ve her zaman da olacaktır.

İş yapılan yerde hata, her zaman olur. Hiçbir iş yapmassanız hata da olmaz ama hizmetler aksar ve işler yürümez. Aslında en büyük hata budur. Hizmet Hareketi Fethullah Gülen Hocaefendi’nin rehberliğinde 50 yıldır, yeni yeni uygulamaları amatör bir ruhla, buna inanmış samimi insanlarla, Türkiye’de ve Dünya’da ortaya koydu. 1980 öncesi çok az sayıda insanın destek verdiği dönemde bile Fethullah Gülen Hocaefendi’nin ortaya attığı ve uygulamasını bizzat yapmaya çalıstığı icraatlar vardı. Hatta NUR cemaatinin, Üstad Hz.’lerinin varisi olan ağabeylerin de içinde bulunduğu, Türkiye geneli NUR istişaresi heyetinin bile kabul etmediği ve Hocaefendi’yi dışladığı dönemlerde; bu kadar yalnız kalınmasına rağmen Allah ın izni ile yapılan işlere de mi hata denilecek! Hocaefendi’nin 13 kişilik Esnaf Mütevellisi ve 12 kişilik üniversite mezunu abiler mütevellisi ile 1980 öncesi hayata geçirilen işlerine insafla bakılmasını, hata yapıldı, denilirken düşünülmesini tavsiye ediyorum.

Konuyu biraz daha örneklendirebilir misiniz?

Tabiki, insafla baktığınız zaman; 1968 ile 1977 yılları arasında lise, İmam Hatip ve Üniversite oğrencilerin katıldığı 3 ay yazları yapılan Kuran ve risale kampları hata mıydı?

(Cumhuriyet Gazetesi. Hikmet Cetinkaya kamp baskın haberleri) 12 mart 1971 muhtırasından sonra Nefi ve Zehra Akyazılı’nın verdiği arsa ve binalarla kurulan, AKYAZILI OYEV VAKFI’NIN genç nesillere burs vermesi mi hataydı?

Ücretsiz Üniversiteye hazırlık kursları açması mı hataydı?

1977 de AKYAZILI OYEV dersanelerini resmi olarak kurumsallaşmasını sağladığı için mi hata yapmıştı diyeceksiniz ?

Yine aynı dönemde inançlı ve ahlaklı bir nesil yetiştirmek için, öğrenci yurtları ve ışık evler açması mı hataydı?

İzmir’de, Edremit’te, Manisa’da ve Bornova’da yaklasık 15 yıl cami kürsülerinde Peygamber Efendimiz(asm) ve Sahabe(ra) hayatından örneklerle yeni bir altın nesil yetişmesi icin, gözü yaşlı verdiği vaazlar mı hataydı?

Yine aynı dönemde Ülke genelinde DARWINİZM, KURAN ve İLİM ile ALTIN NESİL seri konferanslar vererek islami camiaya moral ve motivasyon sunması mı hataydı?

1976 ve 1977 yıllarında Milli Görüş tarafından yapılan davetler üzerine 2 yaz gelerek Avrupa’daki camilerde vaazlar sonrası müslümanlar arasındaki aşırı ihtilafları görünce, 1978 Mart ayında Necdet Başaran, -Rahmetli- Diyarbakır’da yanarak vefat eden Şehit Mehmet Özyurt Hoca ve beni Almanya Hamburg’a, -Rahmetli- samimi müslüman, Ahmet Başaran Hocanın yanına göndererek yurt dışı hizmetlerini başlatması mı hataydı?

Şubat 1978 yılında Lise ve Üniversite gençliğine hitap eden, Allah’ın (cc) varlığını ilmi olarak anlatmaya çalışan, SIZINTI dergisinin çıkarılması mı hataydı?

Öncelikle Ege olmak üzere Türkiye genelinde, şehirlerde vakıf ve dernekler kurularak yukarıdaki faaliyetlerin resmi bir yapı içersinde yapılması hata mıydı ?

12 Eylül 1980 sonrası 6 yıl boyunca, Hocaefendi arandı teslim olmadı. Türkiye geneli çok zor şartlarda gezerek cemaate moral ve motivasyon vermesi mi hataydı? Özellikle askerde olan yüzlerce arkadaşımızı kışlalarda ziyaret etmesi mi hataydı?

12 Eylül darbesi sonrasında Darbecilerin Dersaneleri kapatmak istemesi üzerine, özel Akyazılı (YAMANLAR ) Kolejinin açılması mı hataydı?

Hocaefendi’nin “…İmam Hatip ve Yüksek İslam Ens. leri insan yetiştirmek için iyi bir fırsattı fakat 1980 oncesi siyasi zemine çekildiler. Darbecilerde bunların önünü kesecekler biz başka bir yolda hizmetimize devam edelim, Kolej açalım…” tavsiyesi mi hataydı? Bu kolejlerde; “…Yabancı dil bilen, fen eğitimi almıs, teknolojiyi kavrayabilecek ve Dünya ile anlasabilecek AHLAKLI bir nesil yetistirelim…” 4 Eylul 1981 tarihinde Ankara’da gizlendiği bir evde ilk gaybubetleri yaparken, Türkiye’nin buna ihtiyacı var tesbiti ve hayal etmesi mi hataydı ?

1986 yılından itibaren kız kolejleri ve kız yurtları açarak Üniversitede okuyan kızlara imkan sunması mı hataydı? 1986 3 Kasımda İrancı bir ekibin kuruluşunda ortak olduğu Zaman Gazetesini, 1987 yılında H Kemal Ağabey’in gayretleri ile Alaaddin Kaya ve Fehmi Korunun desteği ile alması ve İslami kesimleri Zaman ve STV gibi medyada savunarak, kemalist ve merkez medyanın iftiralarına karşı yeni bir nefes aldırması mı hataydı?

1990 sonrasında Rusya’nın dağılmaya başladığı dönemde, Orta Asya Turk Cumhuriyetlerine vefa borcumuz icin Okullar açılmasını teşvik ettiği icin mi hata yapmıştı? Orta Asya Cumhuriyetleri’nde gazeteler çıkartarak ülkeler arası irtibat ve haberleşmeleri sağladığı için mi hizmet hata yapmıştı? 1994 te Gazeteciler Yazarlar Vakfı kurularak, Hocaefendi Kamuoyu önüne çıkarak hizmeti tanıtma adına yola çıktığı için mi hata yapılmıştı?

Bunları tefekkür mukaddimesi olsun diye tek tek ifade etme durumundayım. İnsaflı düşünmek zorundayız.

Evet, güzel sorular…

Yine 90 sonrası Anadolu insanına işadamları dernekleri kurdurarak, (TUSKON) dünyaya açılmasını sağladığı için mi hata yapmıştı? Yine yardım dernekleri kurdurarak KIMSE YOK MU diyerek, fakir insanlara yardımlar yaptığı için mi hata yapmıştı ? Hizmete sahip çıkan işadamlarını teşvik ederek 1995 yılında %100 yerli sermaye ile BANKASYA’nın kurulması mı hataydı? Başta Güneydoğu Anadolu olmak üzere, okuma salonları ve etüt merkezleri açarak, fakir fukara evlatlarının tahsillerine destek olduğu için mi yanlış yapmıştı?

Yüzlerce eğitim ve kültür dernekleri kurarak ve daha sonra eğitim ve iş dünyasında farklı sendikalar kurulması mı hataydı! Asla!

Birbiri ardına bir çırpıda sayıverdiğiniz bu faaliyetler, Hizmet Hareketi’nin geniş kitlelerce de takdir ve teşvik gören hayırlı girişimleri ve çoğunda başarılı da olundu nitekim. Bu faaliyetlerdeki “insan unsuru” hakkındaki görüşleriniz?

Beşer şaşar. Pek çok hata da olmuştur, yapılmıştır. İcraat yaparken olan hatalar da zaman içerisinde düzeltilerek bu günlere kadar gelinmistir.

Bu süreçte hizmetin önünde görünenler dahil hepimizin değişik hataları oldu. Karşımızda da derinlerin kontrolündeki devlet ve maalesef onlarla isbirligi yapan yolsuzluklara bulaşmış, İslamcı görünen ERDOĞAN ve AKP ihaneti vardı.

Hocaefendi ifadesiyle geçmişin hatalarını, bu süreçte kamuoyu önünde açıkca tartışmak ve eleştirmek doğru değildir.“…geçmisten ders cıkartarak geleceğimizde aynı hataları yapmadan, dünyadaki hizmet hedeflerimize yürümek gerekiyor.”

Tam da bu noktada, peki “kamuoyu önünde” bir eleştiri sadedinde değil de, size göre bundan sonra yapılması gerekenler nelerdir desek?

Şahsi düşüncem, hiç kimseyi tenkit etmeden, Hizmet’in geleceği için, geçmişten alınacak derslerden bazılarını özet olarak sıralarsam;

Öncelikle Hizmet Hareketi’ni FETHULLAH GÜLEN HOCAEFENDİ temsil etmektedir, sözcüsü veya ikinci adam falan yoktur ve olmayacaktır. Bu süreçte her türlü menfi şartlara rağmen, Hocaefendi tek başına bütün dünyaya hizmeti tanıttı ve duyurdu. Bizlere düşen, Hocaefendi’nin haftalık sohbetlerinde verdiği yerelleşme, yerel dili öğrenme, asimile olmadan entegrasyona çalışma ve ülke insanları ile ciddi dostluklar kurarak hizmet etmeliyiz. Haftalık anlatılan hedeflere çok ciddi ve hayat boyu gayret göstermeliyiz. Yani başkasından talimat beklemeden, tebliğ ve temsilde kendimizden motorlu hale gelmeliyiz.

Her seviyede meşveret ve istişareler çok ciddi, resmiyete uygun, demokratik olması gerekmektedir. Yetkili ve sorumlu aynı kişi olmalıdır. (Davul birinde tokmak başkasında olmamalıdır.) Her kurum ve yetkili kişiler mutlaka en az 3 kişi tarafından her yıl hizmet içi denetime tabi tutulmalıdır. Görev değişiminde devir teslim yapmadan gidenlere, yeni vazifeler verilmemelidir. İl, bölge, eyalet ve ülke bazında, Gazete, TV, Okullar, Dersaneler Konfederasyon ve Kimse Yok mu gibi büyük kurumların, icra yapanların üzerinde icraya direkt karışmayan en az 3 ayda bir toplanan, hatta dışarıdan uzman kişilerin de olduğu danışma veya istişare heyetleri mutlaka olmalıdır. (1990-2000 yıllarında Gazete ve TV de N.Yalçıntaş, S.Zaim, A.Çoşkun. H.İsmail .F.Koru. A.Kaya Y.Tunagur Hoca. M.Bayram Hoca ve bazı tanınmış kişiler vardı. Çok faydalı olmustu.)

Her ülkenin hizmet faaliyetleri, ülkeye katkı sağlayan, faydalı işler olmalı ve resmiyete azami uygun yapılmalıdır. Kurum yetkilileri yerel dili çok iyi bilen kişiler olmalıdır. Türkiye’deki süreçte icrada bulunan, her seviyedeki arkadaşlar ve abiler Hocaefendi’nin nezaketini zorlamadan icradan aflarını istemeleri gerekirdi. Ama 4 yıldır yapılmadı. Hocaefendi vefası gereği bu süreçte hiç kimseye birşey demek istemiyor. Hocaefendi’nin bu nezaketini istismar etmemeliyiz. Hepimiz icraya asla karışmayan, nasih abiler olarak, yeni hicret ettiğimiz ülkelerde faydalı olmaya devam etmeliyiz. Bu anlamda yurtdışı ülkeler seviyesinde nasih abilerin de katılacağı, geniş kapsamlı istişare yapılarak, yol haritası çıkarılması gerekiyor. Sürec’in getirdiği sorunların çözümüne yoğunlaşıldığı bahanesiyle, hala yapılmamış olması ciddi bir problemdir. İnşaallah yakın zamanda bu da yapılacaktır. Hiç kimse ümitsizliğe kapılmasın. (Bu madde Hocaefendi’ye sorulsa şahsi kanaatim her ülke icin ayrı ayrı yapılsın ve yol haritası cıkarılsın diyecektir. Ancak ısrarla sorulmak istenmiyor. Cünkü icrada hala gorev yapan abiler bunu arzu etmiyorlar. )

Bu son cümleniz ilginç! Süreç’te Hizmet’in üst karar alma mekanizmalarının performansını nasıl değerlendiriyorsunuz genel olarak?

Yukarıda saydığım, bundan sonra yapılması gereken hususlara dair, geçmişte eksiklerimiz vardı. Hizmet hareketi genelde her şeyini meşveret içerisinde yapıyor ve ciddi büyük hizmetlere Allah ın izni ile vesile oluyordu. Hizmet hareketi mensupları, ERDOĞAN ve AKP nin bu kadar büyük ve İRAN bağlantılı yolsuzluklara bulaştığını 17/ 25 Aralık sabahı öğrendi. İRANLI bir Sahtekara teslim olmaları, büyük bir ihanetti. Camianın medya yayınları, Dersaneleri kapatma meselesi yüzünden ve özellikle Hocaefendi ye yapılan hakaretlerden dolayı, zaten Erdoğan’a karşı çok tepkiliydi fakat süreçte haklı ama aşırı tepki verdi. Aşırı sahiplenmenin etkisiyle, toplumda sanki her menfi işi Hizmet Camiası yapmış gibi algılandı. AKP’li milletvekilleri ve Bakanlar, hükümet yıkılacak herşey altüst olacak endişesiyle yolsuzlukları bilmelerine rağmen, Erdoğan’ın arkasında durdu ve bugünlere kadar hizmet insanı mağdur edilmeye devam edildi. 15 Temmuz çakma darbesi ile de idamına karar verildi. Yani günah keçisi yapıldı.

Bir de Hizmet geleneğinde yetişip de son zamanlarda Cemaat’i, hassaten de lider kesiminin Surec’teki genel tutumunu eleştirenler var; bu elestirel yaklaşımlar, Cemaat içinde şlgşnç, bana sorarsanız da verimli tartışmalara vesile oluyor. Bu durum, kimilerince olumlu karşılanırken, bazı kesimler de bunu “ihanet, fitne, fesat” gibi kavramlara izah etme yoluna gidiyor. Siz bu konuya nasıl bakıyorsunuz ?

Hizmet içerisinde zaten yıllardır meşveret ve istişare ortamında, her konu tartışılır, kritiği yapılır, farklı fikirler gündeme gelir ve sonunda bir karar verilerek uygulanırdı. Bu süreç döneminde ise maalesef bazı istişareler yapılamadı. Özellikle Hizmet Medyamızda istişare heyetleri de olmadığı için şahsi kararlar da alındığı oldu. Erdoğan ve derinlerin Hizmete ve Hocaefendi’ye hakaret ve iftiraları Camiada ve medyamızda saglıklı tutum ve tavır sergilemeye mani oldu. Bu süreçteki siyasi ve metot yönünden, dar katılımlı istişarelerde, tam doğru kararlar belki verilemedi. 17/25 ARALIK ta Erdoğan, AKP li bakan ve yöneticilerin yolsuzlukları ortaya çıkınca, Cemaat’i suçladılar. Hem suçlu hem de güçlü oldular.

Hukuk ve demokrasiyi askıya alındı, Hizmet insanı zulme maruz kaldı ve yüzbinler mağdur edildi. (Hapishanelerdeki kardeşlerimize Allah’tan yardım niyaz ediyor, eza ve cefa içinde hapishane de veya dışarıda vefat edenlere Allah’tan rahmet diliyorum) Dersanelere, okullara, derneklere, vakıflara el konuldu ve isadamlarının malları gasp edildi. Böyle bir süreç yaşanırken akademisyen bazı arkadaşlar, gereksiz bir şekilde açıktan eleştiri yapmaya başladılar. Yazılarına da ilmi havası vererek, başta Üstad Hz ve Hocaefendi olmak üzere, Cemaat’in Türkiye’de icrasında bulunan abileri hedefe koydular. Yapılan hataları da topyekun bu icracı abi ve arkadaşlara yıkmaya calıştılar. Halbuki önce kendileri iyi bir özeleştiri yapmaları gerekirdi, ama yapmadılar. Önde görünen abilerin özeleştiri yapmasını beklediler. Her iki kesim de özeleştiriye yanaşmadı. Sosyal medya üzerinden karşılıklı uygunsuz tepkiler verilmesi doğru olmadı. Benim tahminim Hocaefendi bu süreç geçtikten sonra Türkiye’de icra yapan abi ve arkadaşların icra görevlerini devam ettirmeyecektir. Bizler gibi birçokları, 2005’ten beri icradan ayrılıp nasıl nasih oldu ise, Türkiye’deki süreçte icra yapan abiler de aynı kaderi paylasacaklardır. Olması gereken de zaten budur diye düşünüyorum.

(Nitekim kader-i İlahi Türkiye’den cebri hicretle önde görünen herkesi görevden aldı. Bunu anlayıp kenara çekilerek Hocaefendi ye hareket alanı bırakmak gerekir. Hocaefendi’nin nezaketini suistimal etmek bizlere yakışmaz).

Siz de bir takım eleştiriler sunuyorsunuz? “Kamuoyunun önünde”:))

Tamam, ama bu kadarının da söylenmesi gerek. Dedigim, her iki tarafin bu tavırları netice itibariyle Hizmet’e zarar veriyor. Hocaefendi her hafta Bamteli’nde hepimize çok net mesajlar vermiyor mu? Herkese. O sohbetlerde, Cemaat’in tüm fertlerinin ne yapması gerektiğini çok net anlatiyor. Yani Cemaat’in tüm fertleri yeni dönemde, kendinden motorlu bir lokomotif gibi Hocaefendi’nin haftalık sohbetlerine göre, tüm dünyada hizmet etmeye devam edeceklerdir. Bunu herkes anladığı halde, ne acıdır ki en fazla anlaması gereken en önde görünen bazıları, en az anlıyor gibi gözüküyor. Halk tabiri ile MUM dibine ışık vermiyor. Akademisyenlerde de önde görünenlerde ayni durumun tezahür ettiğini düşünüyorum.

Şunu müsaadenizle söyleyeyim: Özellikle Akademisyen arkadaslarımızın Üstad Hz leri ve Hocaefendi ile ilgili yazdıkları yazılar cok sathi ilmi düzeyi de çok zayıftı. Bu sahada uzman olmadığını yazısında belirten Emre Uslu’nun getirdiği eleştirileri okuyunca, bana hak vereceksiniz. Sadece öndeki abileri eleştireceğim derken düştükleri durum hiç de hoş değildir.

Yukarıda kısmen yanıtladınız gerçi ama, benzer soruyu ucunu biraz daha açarak yineleyeyim: Hizmet nasıl çıkar düzlüğe?

Türkiye sürecine baktığımızda; Erdoğan’ın 2019 seçimleri sonrasında dünyadaki durumunun kötüleşmesiyle iç ve dış dengeler ciddi bozulacak gibi gözüküyor. Allah korusun kaos ve iç kargaşalar meydana gelmesi halinde belki ülkeyi terketmesinden sonra bir iyileşme başlayabilir. Yeni yönetimin KHK ları iptal etmesi ve ülkedeki demokratik durumun 17/25 Aralık 2013 öncesine dönmesi halinde, Hizmet hareketi Türkiye’de kaybettiği herşeyi hukuka uygun olarak zaman içerisinde geri almaya başlayacaktır. Yüzbinlerce çile çekmiş mağdur insanlar, geçmişten dersler çıkartarak Hizmet hareketine Hocaefendi’nin haftalık sohbetlerde verdiği hedefleri gerçekleştireceklerdir. Eski dönemdeki icrada ve önde görünen hiç kimse, Türkiye’ye dönmeyecek veya dönse bile Türkiye’deki icraatlara asla karışamayacaktır. Bu süreçte çile çekenler, hizmete sahip çıkacaklardır. Hocaefendi (50 yıldır çok ciddi, şuurlu dava adamları yetişmesine vesile oldu. Bu süreçte içimizdeki suni büyümelerden gelenler de ayrıldılar özellikle AKP li islamcı geçinen tipler ilk sarsıntıda gitmişlerdi.)

Dünyadaki hizmetin durumunda ise yaklaşık 25 yılda Dünya’nın 170 ülkesine yayılan ve yüzbinlerce genç nesli eğiten hizmet hareketi, cebri hicretle gelenlerin 2 sene sonra başlayacak olan ciddi katkısı ile dünyada, büyüyen bir trend izleyecektir inşallah. Erdoğan’ın yaptığı devlet destekli baskılar bile, 10-15 ülkede biraz etkili olabildi. ABD de ortaya cıkan REZA nın rüşvet itirafları, ERDOĞAN için geri sayım kabul edilebilir. Daha Fly’in ve diğer açılacak davalar, 2-3 yıl içinde Erdoğan’ın ülkeyi terketmesine sebeb olabilir.

Bu süreçte Hocaefendi’nin haftalık sohbetlerinde anlattığı cebri hicret eden, yetişmiş, tahsilli yeni gelenler, dünyadaki hizmetlere çok ciddi maddi ve manevi katkı sağlayacaktır. Hocaefendi’nin tavsiye ettiği gibi, yerelleşme yerel dili öğrenme, asimile olmadan entegrasyon ve gettolasmadan yeni geldiğimiz toplumun içinde yer alarak, Hizmeti temsil edeceklerdir. 1-2 sene icinde yerel dili iyi seviyede öğrenip, mesleğini yapmaya baslayınca hizmet hareketi adına çok ciddi yeni açılımlar dünyada meydana gelmeye baslayacaktir. Ümitsizliğe hiç gerek yoktur.

Peki, herkesin el yordamı ile bir şekilde dünya’ya dağıldığı, birşeyler yapmaya çalıştığı şu dönemde, Yurtdışına çıkanlara neler tavsiye edersiniz?

Hocaefendi’nin haftalık sohbetlerinden özetler çıkartarak yeni yol haritalari belirlemeliyiz. Cebri hicret ile dünyaya dağılan yüz binlere tavsiye edeceğim seyler özetle:

Başta yerel dili iyi öğrenmedir. Mesleğinizi bulunduğu toplumun fertleri icinde yapmalisiniz ki, temsil görevinizi tam yapabilesiniz. Avrupa’da 25 yıldır Türk toplumuna değişik hizmetler verdik, bu süreçte yüzde 70’i gitti. Cebri hicret ile gelenler, Türk Gettosu içine girmeden, avrupa insanına hizmeti tanıtmalıdır.

“Hizmet, Türkiye’de tekrar aktif olacak” dediniz. Bunu açsanız kısaca?

Elbette. Türkiye’de Erdoğan sonrası dönemden başlayarak yeniden yapılanma sağlanmaya başlayacaktır. Tabiki süreçte yapılan hatalardan ders alınarak fazla büyük görünmeden topluma faydalı hizmetler yapılmaya devam edilecektir. Hizmet olarak ticari faaliyetlere girmeden hizmet insanın eğitim dahil her sahada şahsi faaliyetler yaparak topluma yararlı işler yapılmaya devam edilecektir.

Resmiyet ve bürokrasiye asla karışıyor algısı ve iması verilecek durumlardan vazgecilerek hizmet büyüyerek devam edecektir. Bu sürecin tam olarak normale dönmesi en az 5-6 yıl sürecektir tahmin ediyorum. (2023 sonrası gibi)

Siz, Türkiyeye ne zaman dönersiniz ?

Türkiye’ye dönmeyi asla düşünmüyorum. Zaten 1997 yılında Pakistan’a Zaman Gazetesi temsilcisi olarak giderken, Türkiye’ye dönmemek üzere hicret niyetiyle, ailecek gitmiştik. 2003-2005 yıllarında Avrupa’da Baltık Ülkeleri’nde eğitim dernekleri ile hizmete başlamıştım. Ancak 2008 yılında Ergenekon davasında Silivri’de yatarken, Kalp krizi ile öldüğü soylenen, bir bilgiye göre meşhur YESİL namıyle bilinen,(Mahmut Yildirim) gibi değisik kimlikle yaşayan, KAŞİF KOZİNOĞLU nun da orada bulunduğu zamanlarda, Afganistandaki AFGAN-TURK NGO Okullarını Taliban döneminde bile devam ettirdik. 1998 de aleyhimizde yazdığı bir rapor yüzünden, Hocaefendi’nin ABD deki oturumunu 2004 yılında engellemek için, benim adımı kullanması sebebiyle mecburen Türkiye’ye dönmüştüm. Bu vaka 2005 yılında ABD vizemin de iptaline sebeb oldu. 15 yıldan bu yana da Hocaefendi’yi görmek için ABD vizesi alamıyorum.

Bu süreçte yeniden cebri de olsa, ailecek 4 ayrı ülkeye hicret etmek nasip oldu. Dönmeyi hiç düşünmüyorum. Allah hakkımızda hayırlı olanı nasip etsin diye dua ediyorum.

Kırgınlıklarınız var mı?

Allah rızası için yola çıkmıssanız kırılmaya darılmaya gücenmeye hakkımız olduğunu düşünmüyorum. Bu yol çilelidir, yokuşu çoktur. Çesit çesit imtihanlara katlanmak gerekir. Mevlanaların Hacı Bektaşi Veli’lerin Hacı Bayram’ların Üstad Bediüzzaman Hz.lerinin ve Hocaefendi’nin yanında olmak bizim için büyük şereftir. Allah, bu yolda İslam için hizmet ederken imanla canımızı alsın duasına devam ediyorum.

Okuyor musunuz? Bir kaç kitap tavsiyesi alsak?

Okumaya devam ediyorum. Süreç icinde Kuran-ı Kerim Meali, Buhari Hz. Hadis Kitabı, Hocaefendi’nin son çıkan “Yolun Kaderi” kitabı, Ahmet Altan’ın bir kitabı, Nazan Bekiroğlu’nun bir eseri, Hacı Bektaşi Veli Hz lerinin hayatı ve Bediüzzaman’ın İşaratül İcaz eserini okuyorum. Özellikle de yabancı dil öğrenmeye çok yoğunlaştım. Tabiki sosyal medya ile meşgul oluyorum. Her kesimi takip etmeye calışıyorum.

Hizmet’in tekrar bir medyasi, gazetesi olur mu?

Bundan sonra hizmet olarak gazete çıkarılacağını sanmıyorum. Özellikle Türkiye’de, ancak Hizmet’te yetişmiş gazetecilerin işadamları ile ortaklık yaparak, gazeteler çıkaracağını tahmin ediyorum. ( Akın İpek Bey’in yaptığı gibi ) Abone kampanyası ile değil, bayiden gazetecilik yaparak, satacaklarını tahmin ediyorum. Tabiri caizse, Hizmet olarak Türkiye’de sütten ağzımız yandı, bundan sonra yoğurdu üfleyerek faaliyet yapılacaktır. Hatta eğitim kurumları bile özel ve şahsi olarak açılacaktır diye düşünüyorum.

(1984 te Hocaefendi ile istişare ederek, 5 arkadaş ortak o ELVAN Dersanesi actik. Abiler bizim istişaremizde karar verilmedi diye karsı geldiler. 1990 lı yıllarda özellikle İstanbul’da arkadasların şahsi dersaneler kurmasına karşı gelindi, abiler tarafından ciddi tepkiler verildi. 15 yıl sonra ilk olarak Pi Analatik dersaneleri açılması ile kabul gördü.)

Sizin de bir dönem çalıştığınız Hizmet Medyası’nın süreçteki genel durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Süreç öncesinde de hizmet olarak, darbeye karsı olmamız sebebiyle başarısız darbe planları olan Ergenekon ve Balyoz davalarındaki aşırı sahiplenme dahil, Ahmet Şık’ın yayınlanmayan kitabını, savcıların onu tutuklama sebebini doğru bulmamız gibi bazı hatalı hususlar da oldu.

17/25 Aralık süreci öncesinde, Dersaneler krizinde ERDOĞAN ve derinler, Cemaat’i germek ve hissiyat ile hareketini sağlamak icin, Hocaefendi aleyhinde sözler sarfederek, cemaat medyasını ciddi tahrik etti. Demokrasi içerisinde kalındığı takdirde bir sey yapamazlar mantığı ile cemaat medyası, hakkını savunurken tamamen dersaneler krizini çözümünü üzerine aldı. Bu aşırı sahiplenme toplumda ve akp tabanında tepki çekti. Halbuki 4000 civarındaki dersanelerden en fazla 1000 kadarı cemaate yakındı. Kalan 3000 dersanenin 1000 kadarı sağ ve milliyetçi kesime aitti. 2000 civarı dersane ise sol ve liberal kesime aitti. Bu krizde hiç kimse olaya sahip cıkmadı, nasıl olsa cemaat medyası savunuyor olayı çözerler, diye baktı. Hatta Ekim 2013 te Hocaefendi kardeşi Hasbi Ağabey’in vefatı sebebiyle taziyede bulunan siyasilere Zaman Gazetesi’nde bir sayfa, Başta Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Erdoğan olmak üzere, siyasilere, diğer sayfada sivil toplum kişilerine teşekkür mesajı yayınlamıstı. Bu, Dersane krizinin biteceği ümidine sebeb oldu. Hocaefendi 2013 Ekim Ayında -Hasbi Abinin vefatı sonrası olabilir- Bir Bamteli sohbetinde hatırladığım kadarıyla mealen “ ….Dersanelerin kapatılması durumunda hizmete devam ederiz, ilkokul acarız, yurt acarız, eğitim merkezi ve evler açar yolumuza devam ederiz….” demişti. Bunun anlamı bu işi asırı sahiplenmeye gerek yok mesajı vermisti. Sanıyorum bir hafta sonra, Erdoğan ve AKP Hükümet bu yumuşamayı kasten bozmak için, bir torba yasa tasarısı içinde dersanelerin kapatılması maddesini koyunca, kızılca kıyamet koptu. Zaman gazetesi 9 sütuna “EĞİTİME BÜYÜK DARBE” manşetiyle kamuoyuna acıkladı. Erdoğan bunu fırsat bilerek, başta Hocaefendi olmak üzere, cemaat ve medyaya açıktan saldırmaya başlayınca, Cemaat’in de surecte mantıklı davranması mümkün olmadı.

17/25 aralık yolsuzluk olayları da ortaya cıkınca, Cemaat Medyası çok açık şekilde haklı gerekçelerle Erdoğan ve AKP aleyhinde yayınlara başladı. Arabulucuk icin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün talebi ve Başbakan Erdoğan’ın bilgisi dahilinde Fehmi Koru ve Alaeddin Kaya’nın Pensilvanya’ya gitmesi ve Hocaefendi’den Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Erdoğan’a mektup getirmesi de problemi çözmedi. Çünkü Erdoğan ve derinler cemaati bitirmek için anlaşmıslardı. Cemaat Medyası’nın haklı gerekçelere rağmen aşırı savunması, algı yapılarak toplumda ders tepti ve cemaat yalnızlaşmaya başladı.

Halk, Türkiye’de neden Hizmet’i yalnız bıraktı?

Bunun birçok sebebleri var. Öncelikle halk ülkeyi yöneten güce göre kendisine çeki düzen verir. Cemaatin siyasi güç yönü yoktur. Siyasi iktidar, cemaate tavır alınca, halkın yapabileceği birşey yoktur. Sessizce olayı izlemekle yetinir. Demokrasinin kalktığı, hukuk ve adaletin olmadığı ve diktatörlüğün olduğu durumda, Zalim’e karşı bu süreçte halktan birşey beklemek ve kızmak yanlıştır. Ancak Zalim’e destek veren, Hizmet’e, basta Hocaefendi ve hizmet insanına hakaret eden, ihbar eden ve iftira atanlar, haksız yere zulüm edenler mesuldür, zamanı geldiğinde adalete hesap vereceklerdir. Bunun yanında süreçte aleyhteki yayınlara inanan halk ister istemez cemaate sahip çıkamaz.

Diğer cemaat ve oluşumlar?

Hizmet’in süreçten önce güçlü durumunu hasetlenen kıskanan grub ve cemaatler de bu süreçte sessiz kalmışlardır. Okuyucu NUR talebelerinin sadeleştirme meselesinden aleyhte olmaları gibi, farklı nedenlerden aleyhte olanlar da olabilir. Resmi yerlerde makam ve mevkilerde yer bulamayanlar Erdoğan’in yanında yer alarak Cemaat’in aleyhine pozisyon aldilar.

Yapılan algı opersyonları ile “Cemaat, paralel bir yapı kurarak iktidara karışıyor” denmesine inandırıldığı için, muhafazakar ve dindar halk sahip cıkamadı. Cemaat medyasından 17/25 Aralık 2013 sonrasında AKP aleyhine ciddi tepkiler konulmaya başlayınca halkta “müslüman bir iktidarı Cemaat yıkmak istiyor” algısı olusturuldu. Bizzat dönemin Başbakanı Erdoğan da bu algıda çok etkili oldu.

30 Mart 2013 Yerel Secimlerinde Hocaefendi nin net tavrı, aklımda kaldığı kadarıyla 6 mart 2014 tarihinde Zaman gazetesinde yayınladı. Bu beyanat özetle: “….Bu bir yerel seçimdir. Adaya oy veriliyor partiye değil, biz şu an itibariyle her partiye eşit mesafedeyiz. Herkes dilediği aday’a verir. Hatta mideniz kaldırıyorsa bize hakaret edenlerin adayına da destek verebilirsiniz…..” şeklinde spotta açıklanmıstı. Ancak AKP ve Erdoğan’ın Hocaefendi ve Cemaat’e iftira ve hakaretleri, Cemaat’te yapılan dar kapsamlı toplantıda, bazı illerde, Ankara, İstanbul gibi büyük şehirde maalaesef CHP adayına verılsın denmesi ve Erdoğan’ın bunu bütün Türkiye’de CHP ye oy veriyorlar şeklinde iddia ederek algı olusturmasi, AKP tabanlı muhafazakar kitle olan halkın nezdinde, Cemaat’e çok ciddi itibar kaybettirdi. Ergenekon ve Balyoz davalarında yapılan bazı maddi beleger ve şahısların uzun tutukluluğu gibi meseleler sol kesimde cibilli dine soğuk tavrını Cemaat’e karşı daha da arttırdı. Hz Musa’nın kavmi “…Ya Musa biliyoruz, sen haklısın ama karnımızı Firavun doyuruyor demesi….” gibi halk Cemaat’i maalesef şimdilik yalnız bıraktı, güce ve Erdoğan’a karşı cıkamadı.

Sonsöz yerine?

Şahsım adına bir özeleştiri yapacak olursam. FETHULLAH GÜLEN HOCAEFENDİ’nin açtığı ufku yakalamakta en az 10 ila 20 yıl geriden geldigimi kabul ediyorum. 1995’lerde Hocaefendi “1 milyon kişi hicret etsin, dedi; maksadını niyetini anlamadık. Türkiye’de fazla okul acmayın ve işadamlarına yatırımlarınızın bir kısmını yurtdışına aktarın” dedi. Anlamadık. Bugünler gelince, şimdi bundan sonra herkes Hocaefendi’nin haftalık sohbetlerindeki tavsiyelerine harfiyyen uyacağına inanıyorum. Her konuda topluma yararlı faaliyetler, yetişmiş hizmet insanları tarafından yapılmaya devam edecektir. Kısacası Devlet’e KİT’ler, Belediyelerde BİT’ler süreç öncesi Hizmet’te HİT’ler oluşmuştu. Yeni dönemde bu olmamalıdır ve olmayacaktır diye tahmin ediyorum. Eskilerin ifadesini biraz değiştirerek ifade edeyim; “Eski hal muhal, ya yeni hal, ya yeni hal”

Hocaefendi başımızda olduğu sürece Hizmet’te asla “izmihlal” olmayacaktır. İnşallah.

Kaynak: The Circle

]]> TARIK TOROS: “Cemaat’e Sistematik Olarak Soykırım Uygulanıyor” http://www.kocar.org/pirlanta-olculer/hoaefendi/tarik-toros-cemaate-sistematik-olarak-soykirim-uygulaniyor/ Tue, 13 Mar 2018 20:18:40 +0000 http://www.kocar.org/?p=4471

Engin Sezen, The Circle

Tarık Toros, şahsen tanışıklığımız olmasa da, bana ilginç gelen hayatını uzaktan uzağa izlediğim biri. Düşünce ve eylemlerinden dolayı yerinden yurdundan edilen tipik bir Türk aydını macerası onunki…Ne ilk ne de son.

Daha dün denecek kadar kısa bir zaman önce, Türk medyasının güçlü isimlerinden biri olan Toros, şimdilerde Londra’da küçük bir apartman dairesinde birlikte yaşadığı ailesiyle yeni bir hayat kuruyor. Ümitle, sabırla…

Aydınımıza reva gördüğümüz bu durum, vefasızlığımız, Tanzimat’tan beri alışageldiğimiz bir şey artık. İhdas edilmeye çalışılan yeni sistem, kendinden başka kimseye hakk-ı hayat tanımıyor bu topraklarda. Ah bu toprakların heder edilen hayatları, kabiliyetleri…

Biz sadece Tanzimat’ın birinci kuşağının kalburüstü isimlerini, Namık Kemal, Şinasi Bey ve Ziya Paşa’yı biliriz de, onlar gibi binlercesi, hayatlarının en verimli sayılabilecek dönemlerini Devlet-i Aliyye baskısından kaçarak, Londra, Paris, Viyana, Cenevre gibi Avrupa şehirlerinde geçirmişlerdir. Sağda solda çalışarak kazandıkları paralarla, sadece üç beş yüz adet satan mevkuteler çıkaranların yanında, inşaatlarda, lokanta ve cafelerde ömür tüketen anlı şanlı isimler de görürüz. Sonradan geri dönüp ülkenin kaderinde rol oynamış isimlerin yanında, Avrupa’yı kendine mesken tutmuş, oralarda evlenip çoluk çocuğa karışmış az Osmanlı aydını da yoktur. Toros da bütün müktesebatını bırakarak Avrupa’ya gidenlerden, gitmek zorunda bırakılanlardan…

O, mektepten değil, alaylı gazetecilerden…Duayen gazeteci Ufuk Güldemir’in tezgahından geçmiş…Kendisi için, “Canımızı çıkarırdı” dediği Güldemir’in rehberliğinde 5 yıl çalışmış HaberTürk’te, gecesini gündüzüne katarak…O gün bugündür merhum Ufuk Güldemir’in bir öğrencisi olma gururuyla yaşayan Toros, sonradan, Genel Müdürlüğünü üstlendiği HaberTürk’ten Akşam Gazetesi’nin haber merkezine geçiyor. Farklı mecralarda Mehmet Ali Birand’la, Ayşegül Arslan’la çalışma imkanları buluyor. Ve cümlemizce malum olduğu üzre, en sonunda İpek Medya grubu.

Basın yayın sektöründe, Ankara’da çalışmanın beraberinde getirdiği semere ve ceremeler de var. Nitekim Toros da kimi suçlamaların da odağı oluyor:

“21 senedir gazeteciyim. Başka bir iş bilmiyorum. İşkolik bir adamım. Evden ofise, ofisten eve giderim. Ben gazetecilikte askeri konuları hiç takip etmedim. 10 senedir kuvvet komutanlarını bile bilmiyorum. Kara Harp Okulu’nun hiçbir komutanını bilmem. Bir tek Talat Aydemir’i bilirim. Onu da herkes bilir. Eğer TSK’da terfileri ben belirliyorsam Türkiye bitmiş. Kiminle nerede toplantı yapmışım, neyi servis etmişim? Deli saçması bir şey. İnsaf. Bütün telefon konuşmalarımız ellerinde. Peşimizde zaman zaman hafiyeler vardı, arabalarımız takip edilirdi. Yıllardır didik didik ettiler bir şey bulamadılar. Bunlar milleti korkutma amaçlı”

Ennihaye, 17/25 Aralık olayları ile artık tamamen farklı bir mecraya çekilen Bu Ülke’de daha fazla kalamıyor Toros, ve maaile yurdu terk etme kararı alıyorlar. Önce kendi çıkıyor, eşi ve çocukları arkadan geliyorlar.

Toros Bu Ülke’yi terk ediş macerasını şöyle değerlendiriyor: “Kendimi ne kaçak ne sürgün ne de gurbette hissediyorum, hasret de çekmiyorum. Çok iyi yapmışsın, dedirtiyor”. Bununla birlikte, arkada bıraktıkları için derin bir burukluk içinde. “Geride kalanların çilesine tanık oldukça…” diyor ve susuyor.

Evet, bugün, aydınımız bir kez daha yeni dünyalara açılıyor; ne ki Londra’a, Berlin’de, Brüksel’de, Şikago’da, Toronto’da… yepyeni hayatlar kursa da kendisine, Toros’un dediği gibi, bizim nesil için hala “Türkiye bizim vatanımız, doğup büyüdüğümüz yer…” Hani hakimin Ahmet Şık’ı serberst bırakırken, “Boğaz’ı çok görmek istiyormuş, görsün” dedigi gibi, bizim nesilden az çok hepimizin hayalini İstanbul’un bir köşesi, Ankara’nın bir sokağı süsler. Belki de Toros’un dediği gibi, “Biz yaralı bir nesiliz artık, düzelmeyiz kolay kolay…”

Her şeye rağmen, Tarık Toros diyasporadaki yeni şartlara uyum sağlamış görünüyor. Şu mesajları çok önemli: “Sürgün veya gurbet psikolojisi ile…Hasretle yanıp tutuşarak…Ne geride bıraktıklarımıza bir yararımız olur.Ne de kendimizi gerçekleştirebiliriz” Ve ekliyor:

“Meriç’i geçmiş olabilirsiniz. Sonrasında boğulmayın, boğulmayalım, vesselam…”

Ez-cümle, benim için, Tarık Toros, 26 Ekim 2015’te, İpek Medya’ya zorbalıkla el konulmaya çalışıldığı dönemlerde kayyumlara karşı verilen mücadelenin sembol isimlerindendir. Kendisini ana kumanda odasına kilitleyip, Kanal Türk’te yaşananları ekranlara yansıtarak adını Basın tarihine yazdırmıştır. Nitekim kendisi de “Profesyonel hayatımdaki en büyük gururum Türkiye’nin son beş yılında bir gazeteci olarak verdiğim mücadeledir” diyor.

Tarık Toros, keşke bu macera dolu ibretlik sergüzeştini bütün detaylarıyla kitaplaştırsa. Anlatacağı ne çok şey var!

O, bugün kendi deyimiyle bir “sıfırlama” yaşıyor. Bu sıfırlamanın onu zenginleştireceğini temenni ederek, sizleri bu tarihi nitelikteki, içten mi içten, zorluklara rağmen umut dolu, bibirinden ilginç detayların ve gözlemlerin paylaşıldığı mülakatımızla başbaşa bırakıyorum:

Bugun Tv Genel Yayin Yonetmeni Tarik Toros. 29 Ekim 2015 / Mehmet Yaman

Kendinizi bize tanıtabilir misiniz?

Kişi kendini anlatır, hatta bildiği tüm kelimelere taklalar attırarak allayıp-pullayabilir. Ben bunu sevmiyorum. Ayinesi iştir kişinin, lafa bakılmaz. Türkiye’de milyonlar, beni yaptığım işle tanıyorlar zaten. Ha belki, öğretmen bir babanın, ev hanımı bir annenin evladı olarak dünyaya geldiğimi, köy okulunda henüz 5 yaşını doldurmadan ilkokula başladığımı, dedemin babasının Birinci Cihan Harbinde Yemen’den dönmediğini, ismimi rahmetli amcamın Tarık bin Ziyad’tan etkilenerek koyduğunu, sol görüşlü bir ailede büyüdüğümü bilmezler. Sizin aracılığınızla, merak edenler için bu özeti geçmiş olayım.

23 yıllık profesyonel gazetecilik kariyerime Ankara’da başladım, 2000 yılında İstanbul’a taşındım. Muhabir, editör, yayın yönetmeni olarak çalıştım. HABERTÜRK, Akşam gazetesi, Kanal D mesleğimde mühim köşe taşları oldu. Ve tabi ülke finalini KANALTÜRK ve BUGÜN TV’de yaptım.

Türkiye’de kariyerimi defalarca sıfırladım, her yeni sıfırlama arkasından yeni başlangıçlar getirdi. Kariyer yolunda sıfırlamak, kişilere ürkütücü gelebilir. Ancak ben geriye baktığımda, iyi ki böyle oldu dedim her seferinde. Çünkü hayatım, her yeni başlangıçta daha iyiye gitti.

Bugün de bir sıfırlama yaşıyorum. Bu seferki çok daha büyük. Çünkü dilini-tarihini-kültürünü-siyasi dengeleri-yaşam biçimini bilmediğin, bambaşka bir ülkede, ailemle birlikte, geçici oturum izinleri alarak, yeni bir hayat kurmaya ve bu hayata tutunmaya çalışıyoruz. Önünüzü göremediğiniz, belirsizliklerle dolu, gelecek için planlar yapamadığınız, anı yaşadığınız bir hayat.

Tek başına olsanız yaşaması bir nebze daha kolay, ancak bu yeni başlangıçta belirsizlikleri eşiniz ve küçük çocuklarınızla birlikte göğüslemeye çalışıyorsunuz.

Umut dolusunuz…

Geçmişimde hep daha iyiye doğru ilerlemiş olan hayatıma bakarak, geleceğe dair umutluyum. Çünkü kendime ve durduğum yere inanıyorum. Hem meslek ilkelerinin hem de evrensel değerlerin tarafında olduğum için yaptığım seçimlerin doğruluğundan kuşkum yok. Bu yüzden başım dik. Gerisi boş.

Kariyerimdeki tüm başarılarım bir yana, profesyonel hayatımdaki en büyük gururum Türkiye’nin son beş yılında bir gazeteci olarak verdiğim mücadeledir. Kendimin ve ailemin başına gelebilecekleri umursamadan, doğru olduğuna inandığım değerler için bir gazeteci ve medya yöneticisi olarak üzerime düşeni yaptım. Yapmaya da devam ediyorum.

Eğitim durumunuz?

Lisede ve üniversitede elektronik üzerine teknik eğitim aldım. Adana Teknik Lisesi, sonra Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi.

Hafızam güçlüdür. Şimdi bakıyorum, çocukluğumdan itibaren gazetecilik çevresindeki konulara ilgi duymuşum. Doktor, mühendis olmak istemedim hiç. Aklımın ermeye başladığı günlerden itibaren siyasi konulara kulak kabarttım. Babam Cumhuriyet gazetesi okurdu. Bi̇r gün sıra arkadaşım, İlhan Selçuk’un Pencere köşesini kesmiş, farkettim ki teneffüslerde onu okuyor. Ortaokul 3’üncü sınıf. Ben de aynısını yapmaya başladım. Gazeteciliğe başlayana kadar gazetelerin köşe yazılarını keser, katlayıp cebime yerleştirir, teneffüste, otobüste, tuvalette, çıkarır okurdum. Üniversite yıllarında harçlığımla biriktirip aldığım Rus malı “Zenit 122” ile fotoğraf çekmeye başladım. Ankara Bakanlıklar’daki Kodak’a film banyosu ve baskı için az para ödemedim. 1992’de Hasan Celal Güzel 100 bin kurucuyla partisini kurup Sıhhıye’ye yürürken, en önde fotoğraf çekiyordum. 1993’te, 24 Ocak, Uğur Mumcu öldürüldüğünde Karlı Sokak’a ilk gidenlerden biriydim. Boynunuzda asılı profesyonel makina, üzerinde flaş, kimliksiz her kapıyı açıyordu size. Mumcu’nun zeminin altındaki evine dahi girdim bir gruba karışarak, eşi Güldal hanım açmıştı kapıyı. Bu ve buna benzer nicesi var.

Üniversite dahil 12 sene yaşadığım Ankara, bana muazzam fırsatlar sundu. Tabi sıfırlamalarım da orada başladı. 1999’da Ankara TGRT’de muhabirim. Bir sancak töreninde basın tribününde oturdum gazeteye dalmışım, ayağa kalkmadım diye asker telkiniyle işimden atıldım. Başkent’te tüm kapılar kapandı, İstanbul’a göçmek zorunda kaldım.

HABERTÜRK’te Ufuk Güldemir’le 5 yıl çalıştım, ikinci üniversitedir, gazetecilik anlayışım orada biçimlenmiştir. 2005, yeni evlenmişim, 4 ay sonra HABERTÜRK’ten istifa ettim, iş bulmadan ayrıldığım için üç ay evde oturdum. Bir sıfırlama da bu.

2008’deki son sıfırlamadan sonra, KANALTÜRK’te haberin başına geçtim, birkaç ay sonra BUGÜN TV kuruldu.

İstanbul’da 15 senem var ama 15 ay aralıksız Boğaz’ı görmediğimi bilirim.

Şimdi neredesiniz ve ne ile meşgulsünüz?

Tam iki yıldır İngiltere’deyim. Londra’da ailemle iki odalı küçük bir dairede yaşıyoruz. Web’te kurduğumuz MoonStar TV’de haftada bir saat canlı analiz yaptığım, TR724’te iki yazı yazdığım için ülke gündemini yakından izlemeye çalışıyorum. Bana göre, şu ara ülkeden haber alabilecek tek kaynak Twitter. Malum medya, yalan, propaganda ve sansürden ibaret. Buralarda çalışan arkadaşların, faturalarını ödemek için ruhlarını kiraya verdiklerini düşünüyorum. Bu, sonuçları çok ağır bir seçim. Geceleri huzurla uyuyamıyorsun, aynada kendi gözlerinin içine bakamıyorsun ama faturaların otomatik talimatla düzenli ödeniyor. Bu arkadaşların benimkinden daha zor bir hayat yaşadıklarına inanıyorum. Allah kurtarsın.

Biz, ülkede kestiğimiz ahkâm yüzünden buradayız ve ahkâm kesmeye devam ediyoruz. Bazen, “Sistem seni dışarı atmış zaten, kendine farklı bir hayat kur. Hem konuşup yazınca ne oluyor ki. Ülke uçurumdan yuvarlanmaya devam ediyor” diye düşündüğüm oluyor. İçimde başka bir ses ise, “Sen üzerine düşeni yap, sonuçlardan sen sorumlu değilsin. Sadece üzerine düşeni yapmaktan sorumlusun” diyor. Bu sesi dinlemeyi tercih ediyorum çünkü bu ses aynı zamanda kalbimi de ferah tutuyor. Bu ferahlık olmasa, okuduğum haberler moralimi alt-üst ediyor. İçinde yaşayanlar ülkenin içine sürüklendiği çukuru görmüyorlar. En kötü kabuslarınızda bağırmak istersiniz sesiniz çıkmaz ya; aynen bu hisle haykırıp insanları uyarmaya/uyandırmaya çalışıyorum. En çok da tutuklu arkadaşlarıma, meslektaşlarıma üzülüyorum. Onlar dışarı çıkıp, özgürce konuşabilinceye kadar ben buradan konuşmaya-mesleğimi sürdürmeye devam edeceğim. Başka mesleki bir amacım yok şu anda. Şu var ki, psikolojiniz olumsuz etkileniyor, çare yok.

Kafa dağıtmak için film/belgesel izliyorum. Son haftalarda inanın, bunu da yapamamaya başladım. Bir filme başlamışım, aradan 20 dakika geçiyor, farkediyorum ki boş boş ekrana bakıyorum. Kafada kırk tane düşünce.

Post-travmatik senrdom belirtiler..

Evet. Haftada bir iki kabus görüyorum, İstanbul’dayım veya Ankara’dayım. Bir gün polisler peşimde, bir gün işler düzeldi diye dönmüşüm darbe olmuş, “ne diye geldim ki” diye hayıflanıyorum, bir gün hapse tıkıyorlar dört duvar arasında yapacaklarımı gözden geçirirken telaşla uyanıyorum, Londra’dayım diye şükrediyorum, filan.

Bugüne kadar, hep sabit ücretli çalışan biriydim. İkramiyem, transferim, primim hiç olmadı. Maaşın yettiği yetmediği dönemler yaşadık herkes gibi. Gayrımenkulüm yoktu, böyle bir hedefim de olmadı hayatta. Bireysel emeklilik hesaplarında birikimlerim vardı, onları bozdurdum. Yaklaşık iki yıl geçinmemize yetti burada.

Gazeteciliğimizin burada maddi karşılığı yok. Dayanışmayla yaşamımızı sürdürüyoruz, minimum bir hayat. Ne var ki, akşam kapınızı kilitleyip yatak odanıza çekilip yatabiliyorsunuz. Gecenin bir yarısı kapınızı kırarak eve baskın yapan yok. Çünkü hukuk ülkesinde yaşıyoruz. Evinize, arabanıza, bankadaki paranıza vesaire kimse el koyup-yağmalamıyor. Burada komşusunu ihbar eden, birbirini vatan haini-terörist olmakla suçlayan zırdeliler de yaşamıyor. İşte böyle bir hayata paha biçilmiyor.

İngiltere’ye iltica ettiniz mi?

İltica etmedim. Bu seçeneği hiç düşünmedim. 15 Temmuz’dan sonra gelenler içerisinde İngiltere’ye iltica edenler oldu fakat bildiklerim içinde başvurusu kabul edilen yok. Birleşik Krallık bu konuda Almanya, Belçika, Kanada gibi hızlı hareket etmedi, epey bir süre etmeye de niyeti yok gibi. Yine çevremde devlet yardımı ile yaşamını idame ettiren tanıdığım kimse bulunmuyor. İltica başvuruları kabul edilse, örneğini görme şansımız olacaktı.

Çocuklarımız İngiliz devlet okullarına gidiyor. İngiliz aksanıyla, ana dilleri gibi İngilizce ö

ğreniyorlar. Küçük kızımız sınıf birincisi. Tüm dünyada geçerliliği olan bir eğitim ve diploma alacaklar. Büyüdüklerinde dünyanın istedikleri ülkesinde çalışma ve yaşama özgürlükleri olacak. Her şerden bir hayır çıkar derler. İşte çocuklarımızın kazandığı bu imkânı, Türkiye’de ne kadar para harcarsak harcayalım elde edemezdik. Acı ama gerçek. Biz çok şükrediyoruz halimize. Bunu anlatırken dahi ülkede bir kuru ekmeği bölüşen, elektriği kesik karanlıkta oturan aileler, çöpü karıştırıp çocuklarına yiyecek bulmaya çalışanlar hatırıma geliyor, yutkunuyorum.

Cıkarıldigi hakimlik tarafindan dun adli kontrol konularak serbest birakilan Today’s Zaman Genel Yayin Yonetmeni Bulent Kenes hakkinda tutuklamaya yonelik yakalama karari cikarildi. Emniyet mensuplari, Bulent Kenes’i tutuklamak icin Zaman Gazetesi’nin Yenibosna’daki merkez binasina geldi. Emniyet mensuplari, karar geregince Kenes’i gozaltina aldi. 9 ekim 2015 / fatih ugur

Türkiye’den neden, ne zaman ve nasıl çıktınız?

Ben Türkiye’de finali 28 Ekim 2015’te meşhur İPEK MEDYA baskınında yaptım. 7 sene yönettiğim BUGÜN TV ve ülkem benim için tarih oldu. Esasen, 2014’ün ilk aylarından itibaren eşim yurtdışına yerleşmeyi kafasına koymuştu. Türkiye’nin daha kötüye gideceğini öngörmüştü, ben ise ülkenin düzeleceğine dair büyük umut taşıyordum. İlaveten tarihin ve kaderin üzerimize biçtiği bir misyon vardı. İşimiz vardı, sonuna kadar götürmeliydik. Eşim ise çok kararlıydı ve gözünü karartmıştı. 2016 yılı Ocak ayında, eşim Avustralya’da master programlarına başvurdu. Sydney ve Melbourne’de iki üniversiteden kabul aldı. Haziran ayında Avustralya’ya taşınma yolu önümüze açılmıştı. İki senelik master programı boyunca, ailecek oturma iznimiz, benim de eş durumundan çalışma iznim olacaktı.

Diğer tarafta, İPEK MEDYA baskınından sonraki aylar benim için kahır aylarıydı. Hem medyamın yasını tutuyordum, hem de artık yabancılaştığım sokaklarda dolaşmak ağır geliyordu, binalar üzerime üzerime devriliyordu.

Çok bitik, gönülsüz ve isteksiz olmama rağmen, mesai arkadaşlarımın teşvikiyle Can Erzincan TV’de bir haber merkezi kurup orada işimizi sürdürmeye çalıştık. Her akşam bir saat program yaptım, ÖZGÜR DÜŞÜNCE gazetesinde her gün üçüncü sayfada yazdım. Maraton bitmemiş görünüyordu ama atmosfer sıkmaya hatta boğmaya başlamıştı.

4 Mart 2016 Zaman gazetesi baskınında içeriden canlı yayın yaptım. Bize gelen aynı polisler bu defa daha tecrübeli olarak Zaman’ın kapısını kırdı. İPEK MEDYA’dan dersler çıkardıkları belliydi. Yarım saat içinde operasyonu bitirdiler. Bürokrasi fütursuzca yürüyordu artık. Ülkede iki kişiden birinin oyunu almış bir parti vardı arkalarında.

Zaman baskınında bir kez daha mimlenmiştim. Yaptığımız canlı yayın can sıkmış, polisler bina çevresinde naklen yayın aracı aramış bulamamışlardı, çünkü yayını cep telefonumdan yapıyordum. Takip eden birkaç gün ruhumun iyice daraldığını söyleyebilirim. Fena halde kızdırdığım rejim polisinin sabahın köründe kapımı çalması an meselesiydi. Hakkımızdaki suç duyuruları artmaya başlamış, yurt dışı yasağı tedbirli şikayetler başlamıştı. 9 Mart akşamı Can Erzincan’daki yayınımı “yarın görüşmek umuduyla” diye bitirdim her zamanki gibi. Ertesi akşam ekranda olmayacak, kuş uçuşu 2 bin 500 kilometre ötede olacaktım, bunu o an ben de bilmiyordum. Gündüz yine havuz gazetelerinde hakkımızda haberler çıkmıştı. Aleyhimizde kamuoyu oluşturma çalışmaları başlamıştı. Eşim, haziran ayını beklemeyip önden gitmemi ve ev tutma vs. ayarlamaları yapmamı istiyordu. Ben ise Avustralya yerine bir Avrupa ülkesine taşınmayı tercih ediyordum. Türkiye’ye yakın olmak, istediğimizde gidip-gelebilmek, ucuz biletler vs. Avrupa’yı daha cazip kılıyordu benim için. Avrupa’da İngilizce konuşulan tek ülke İngiltere. Eşimin ve benim, başta eski patronum olmak üzere, bu ülkede yaşayan çok dostumuz-arkadaşımız vardı. Nihayetinde İngiltere’de karar kırdık.

Can Erzincan’da son yayını yaptığım gece, hakkımızda çıkan haberler ve eşimin ısrarıyla, Londra’ya yerleşme hazırlıklarını başlatmak üzere kendimi uçakta buldum. Ben burada ev ararken, eşim de İstanbul’daki evimizi kapatacaktı.

10 Mart 2016, sabahın karanlık saatlerinde, İstanbul’dan havalandım. Uçak yükselirken ışıklar içindeki kente son kez baktım, yıllarca göremeyeceğimi düşünerek. 5 hafta sonra eşim, haziran ayını beklemeden evi kapattı ve çocukların vizelerini yenileyerek İstanbul’dan çıkış yaptı. Çocuklar “babam bizi niye terketti?” diye sormaya başlamışlardı. 7 ve 4 yaşındaki çocuklara babalarının kendilerini terketmediğini, tam tersine aileyi birarada tutabilmek için, başka bir ülkede yeni bir yaşam kurmaya zorlayan sebepleri nasıl anlatırdınız?

Cumhuriyet Bassavciligi’nin talebiyle Bugun Gazetesi, Bugun TV, Kanalturk TV ve Millet Gazetesi’nin de icinde oldugu Koza Ipek Holding ve bunyesindeki sirketlere hukuksuz olarak kayyum atanmasina tepkiler cig gibi buyuyor. Vatandaslar ve bir cok unlu isim yayin kuruluslarina destek vermek icin Mecidiyekoy’de bulunan Bugun tv binasina geldi. Tarik Toros bir konusma yapti. Huseyin Sari / 27 Ekim 2015

Anaakım Hizmet Medyası değil ama, Hizmet’e yakın olan İpek Medya’da çalıştınız, üst düzey yönetici olarak. Bu nasıl bir deneyimdi sizin için?

Hayatımın en verimli yıllarıdır. Tüm meslek yaşamım boyunca öğrendiklerimi hayata geçirme olanağı bulduğum yerdir İPEK MEDYA.

Ufuk Güldemir’in bir sözü var ki unutmam. 2003 başında odasına çağırdı. HABERTÜRK internet portalının genel yayın müdürlüğünü verecek. 30 yaşındayım. “Oğlum” dedi, “Genel yayın müdürlüğünü patron verir, patron alır. Başarı kriter değildir. Bir gün bitince içinde bir şey kalmasın.”

Bu düsturla çalıştım. Tüm olanakları kullandım, şartları zorladım ve geriye baktığımda içimde kalan bir şey yok. Yarım kalmadı benim öyküm.

Baskından sonra polis gözetiminde çıkarken, sırtımda sadece ceketim vardı. Kanalı koruyamadığım için çok üzgündüm, gel gör ki silahlı yüzlerce polise karşı ne yapacaksınız. Kanımın değil ama terimin son damlasına kadar mücadele ettim, tarih ve ekranı başındaki milyonlarca seyirci tanıktır.

Patronumuz Akın İpek’in medyaya öteden beri ilgisinin olduğunu biliyorum, ben orada çalışırken HABERTÜRK ile pazarlık olmuştu ama sonuçsuz kalmıştı.

10 Haziran 2007’de Ufuk Güldemir 13 ay mücadele ettiği pankreas kanseri yüzünden vefat etti. 2007 Aralık ayında HABERTÜRK Grubu, Turgay Ciner’e satıldı. 30 dolara kurulan grup 30 milyon etmiş, Ufuk bey bunu sağlığında görememişti. Düşündükçe üzülürüm.

2006 yılında Tercüman gazetesi isim değiştirerek BUGÜN oldu ve Akın bey talip olarak aldı bu gazeteyi, patron satışıdır. Bir buçuk sene sonra 2008 mayısında KANALTÜRK satın alındı, o da patron satışıdır. Kanal borçlarından batmak üzereydi. Tuncay Özkan satıştan sonra KANALTÜRK ekranında, “Kanaltürk haraç mezat gidiyordu. Alanlara, Koza grubuna teşekkür ediyorum” diyecekti. Bugün başka bir noktayı tutması kendi sorunu, tarih şahittir.

Satış gerçekleştiği halde bir hafta boyunca KANALTÜRK yayınları, aynı KANALTÜRK programcıları ile devam etti, kimse karışmadı. Mesela bir yayında Tuncay Mollaveisoğlu, “Kanal borçlardan dolayı bitikti. Kimse almaya yanaşmadı. Biz de yandaş ve yanaşma bir gruba satmak zorunda kaldık” diyecekti. Bunlara rağmen herkes tazminatını aldı ve ayrıldı. Kalmak isteyen kaldı. Ekran yüzü de vardı, Emre Buga gibi, yönetmen de vardı, teknik ekipten muhasebeye, idari işlere kadar personel de vardı. Ezbere en az bir düzine insan sayarım, baskına kadar birlikte çalıştığımız. Beraberce çalıştık, yayın toplantılarımıza girdiler, ötekileştirmedik. Yine, Kürşat Başar’dan Hulki Cevizoğlu’na herkesin tazminatlarını, açtıkları davalarda kazandıkları bedelleri Koza ödedi. Şirket devri yapılmıştı. Bu, ileride çıkacak tüm borçlar veya tazminatlar için de geçerliydi. Satanlar, kanalın devlete vergi borçları düşüldükten sonra kalan parayı şahsi hesaplarında muhafaza ettiler ki, bu da 10 milyon TL’den yüksek bir meblağdır.

Haber merkezinde 30 küsür personel görünüyordu, maksimum 10-12’sinin kadrosu vardı. Kalanına hiçbir belgeleri olmadığı için “Yarın sabah gelme artık” diyebilirsiniz. Demedik. Ve bu kişilerin beyan ettikleri alacakları ödendi. Tüm personelin geriye doğru 7-8 aylık maaşı birikmişti, anlatabiliyor muyum.

Altı ay sonra Akın bey, “Halihazırda haber merkezimiz var. Neden haber kanalımız da olmasın. Biraz takviye yapar, BUGÜN TV’yi kurarız” dedi ve BUGÜN TV öyle çıktı. Ocak 2009’da test yayınlarıyla başladı. Tümüyle sıfır kilometre, grubun kendi kaynakları ile kurulmuştur. Kanaltürk Haber Dairesi başkanıydım, ikinci bir kartvizitim daha olmuştu: BUGÜN TV Genel Yayın Yönetmeni. Tabi ekran yüzleri dışında haber merkezindeki herkesin ikinci bir işi daha olmuştu, aynen benim gibi. Ücretlerimiz değişmedi.

Ekip kurarken elbette öneriler, yönlendirmeler oldu. Bu, işin doğasında vardır. Kimse bir şeyi empoze etmedi, asla. Patronum dahil. Birlikte çalışacağım arkadaşlara nihai olarak ben karar verdim.

Her iki kanalı da kurarken aşağı yukarı hemen her TV’den birer ikişer personel transfer ettim. 6 ay deneme süresi sonunda ekibin bir parçası olamayacağını düşündüklerimi işten çıkardım. Bunlara ekibimle birlikte karar verdim.

7,5 yıllık yöneticilik hayatım boyunca iş başvurusu yapan herkesin başvurusu benim odamda kabul edilmiş, işten çıkardığım herkesi bizzat odaya çağırıp yüzüne tebliğ etmiş, elini sıkıp öyle yollamışımdır.

Günde iki haber toplantısını bizzat yapardım, tüm haberlere o masada karar verilirdi, kim ne sorarsa da anında cevaplamışımdır. Kararsız kaldığımız haberlerde oylama yapardık, herkes önerisini masaya koymuş, çoğu zaman da bu kabul görmüştür. Toplantıda veya ayaküstü, bana yöneltilen her probleme anında net karşılık vermişimdir, “bi sorayım” dediğim yoktur.

Patron gölgesinde çalışmadım. Güne hiçir zaman patron telefonuyla başlamadım. Akın bey Ankara’da oturur, İstanbul’a nadiren gelirdi. İnanması güç belki ama, bazen iki-üç ay telefonda dahi görüşmediğim olurdu Akın beyle. Güvenmiş, emanet etmişti, biz de tüm gücümüzle layık olmaya çalışıyorduk.

KANALTÜRK ve BUGÜN TV’deki tüm haberlerin altında benim imzam vardır, hatası savabıyla sorumluluğu bana aittir.

mecidiyekoy’deki ipek medya grubu onunde okuyucularin gece boyunca bekleyisi devam etti. 28 ekim 2015 / oguzhan kose

Diyebilirim ki, bu medya macerası ve habercilik koşusunda makul ricalar dışında bir teması veya talimatı delillendiren varsa buyursun. CHP’nin ricaları, medyayı CHP’li yapmaz. MHP’den kaç kişi arayıp yayına çıkmak istemiştir, neredeyse hiçbiri reddedilmemiştir, bu o kurumu MHP medyası yapmaz. Büyük Birlik Partisi’nin medya kurmaya ihtiyacı yoktu çünkü biz vardık. Emin olun seçmeni itibariyle hak ettiğinin üzerinde yer vermişizdir, arşiv orada. Şimdi randevu isteseniz vermezler, vermiyorlar da zaten.

2014 başından itibaren Cemaat hakkında onca iddia var, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı bir bildiri yayımlamış, rica etmiş, kimse vermiyor, biz vermişiz. Bu sizi vakıf medyası yapmaz. Cemaate ve Fethullah Gülen’e dair yüzlerce suçlama havada uçuşuyor. Medya cevap hakkı kullandırmıyor, sen kullandırmışsın ve bu seni Hizmete yakın yapıyor. Varsın öyle desinler. Biz işimizi yaptık. Doğru olan oydu, diğerlerinin yaptığı değil. Tabi mecra olarak ortada sadece sen kalınca, genel algı öyle oldu. Ne yapayım yani, bizi o havuza koymasınlar diye, prensiplerimden mi vazgeçeyim. Yapmadım bunu.

İktidar, vurduğu kesimleri yalnızlaştırarak sonuca ulaşmıştır. Cem Uzan’ın medyasına el koymaktan başlayarak hep böyle oldu, böyle oluyor ve maalesef böyle devam edecek. Can Ataklı, 2004 başında Star binasına alınmamış, bahçesinde bir avuç arkadaşı ile mücadele ederken, benim başında olduğum HABERTÜRK sitesinden ve HABERTÜRK TV’den başka veren yoktu. Yayını yıktık, iki satırla geçiştirmedik. Biz bu öğretiyi orada aldık.

Kayyumlara karşı verdiğiniz bir mücadele oldu. Mahsuru yoksa bu deneyimi paylaşabilir misiniz?

İPEK MEDYA baskını bizim grupta çalışan pek çoğu için bir travma oldu. Ben sonun yaklaştığını biliyor ve ona göre kendimi hazırlıyordum. Zihnen, fikren bu işin bir finali olacağını hissediyordum. Son aylarımızdı, biliyordum. Hatta son üç ay tüm masrafları kıstık eşimle. Maaşın kesileceği günler yaklaşıyordu. Yayına gelen siyasetçilere, yaklaşan seçimleri kast ederek, “1 Kasımdan sonra biz olmayacağız. Çıkacak mecranız olmayacak. Halkla baş başa kalacaksınız. Vatandaşla iletişim kanallarını açık tutun, işiniz çok zor” diyordum.

İPEK MEDYA’nın kapatmaya doğru yürüdüğünü görüyordum ama bunun nasıl olacağını tahmin etmem mümkün değildi. 26 Ekim pazartesi günkü kayyıma devir kararı ve iki gün sonra 28 Ekim 2015’teki baskın büyük sürprizdi. Belki de o sabah atanmış şaşkın kayyımlar, bizlere olağanüstü bir jübile yapma şansı verdiler. Ayarlasan planlasan böyle olmazdı.

Bir yanda zavallı kayyımlar, telefonlarının ucunda AKP kontrolündeki Turkuvaz Grubunun yöneticileri, talimatla kumandayı ele almaya çalıştılar. Kayyım kararını dahi tebliğ edemediler, atamaları resmileşmemişti, herşey hukuksuzdu.

28 Ekim, çarşamba, iki gündür binlerce okurumuz, seyircimiz kanalın bulunduğu Ortaklar Caddesinde sabahlıyordu. TOMA’lar mevzilenmiş, binlerce polis çevrede konuşlanmış hareket emri bekliyordu. Sabahın 4’ünde o emir geldi. Tazyikli su sıkarak, binanın önündekileri tartaklayıp gözaltına alarak, biber gazını doğrudan insanların yüzüne fışkırtarak, kapımızı demir makaslarla kırarak girdiler. KANALTÜRK ve BUGÜN TV ortak yayındaydı. Ülke bizi seyrediyordu, başka veren kanal yoktu.

Bizim haber merkezi ve benim odam, zemin katta, kapıya ve yola bakıyordu. Boydan boya cam, yoldan geçen beni masamda görebilirdi. Dışarıdaki arbedede haber merkezinden çıkmadım. Yayını yönetiyordum, olacakları ne tahmin etme ne de planlama şansım vardı. Saat 07 itibariyle polis tüm binada kontrolü ele aldı, merdivenler, ofislerin kapıları tutuldu. Zaten bina 5 katlı, her katında bir kurum var, zemin katta BUGÜN TV, üstünde radyo, KANALTÜRK TV, MİLLET gazetesi, BUGÜN gazetesi, en tepede yönetim katı. Zeminin altında ise stüdyolar var. Yerimiz dar, hepsi açık ofis sisteminde çalışıyor.

Personelin tuvalete gitmesine dahi izin verilmiyordu. Kayyım yönetim katına oturmuş, durumu kontrol altına almaya çalışıyordu. Yasal olarak sadece ve sadece hesaplara bakması gereken heyetin ilk hedefi yayınları düşürmekti. O güne kadar böyle bir uygulama yoktu. İktidar çare olarak bu yöntemi bulmuştu, A’dan Z’ye hukuksuzdu. Hani, şimdilerde hukuk bitti filan diyorlar ya herkes başına gelince feryat ediyor.

Yaklaşık iki saat bu gerilimle geçti. Bizim yayınlar sürüyordu. Ekranlarda bas bas bağırıyorduk. Ben haber merkezi içinden canlı yayında, “Bunlar son sözlerimiz olabilir ama daha sözümüz bitmedi” diyordum. Bahçedeki ve terastaki kameralarımız engellendi, polis kabloları kopardı, kameraları devirdi. Saat 09 civarında odamdayım, ekranlardan yayınımızı takip ederken, kayyımlardan ikisinin, sonradan isimlerini öğrendiğim, Hüdai Bal ve Ali Rıza Esmen’in TV’nin kokpiti diyebileceğimiz ana kumanda odasına girdiğini ve yayını durdurmaya çalıştığını gördüm. Bizim 3G mobil canlı yayın kamerası bunu veriyordu. Muhabirimiz de gördüklerini anlatıyordu. Yerimden fırladığım gibi bir kat aşağı indim. Herkesin canlı yayında seyrettiği o anlar başladı. “Ben bu kanalın genel yayın müdürüyüm, siz kimsiniz? Hangi sıfatla yayına müdahale etmeye çalışıyorsunuz? Yayın müdürlerine ben ancak talimat veririm. Bu odaya girmeye yetkiniz yok” dedim, mütemadiyen. Dinlemiyorlar, sorularıma cevap vermiyorlar, üstüne üstlük hadsiz ve edepsiz biçimde saygılı olmaya davet ediyorlardı. İlk defa başlarına böyle bir şey geliyordu. Anahtarları teslim edeceğimizi düşündüler, bu çok belliydi. Biri kameranın arkasına kaçtı, öbürü “Ümit bey (kayyımın başı Ümit Önal) sizi yukarıda bekliyor” dedi ama benim ne işim olur Ümit beyle. Kayyımsa kayyımlığını bilecek, yetkisi bile yok, polis gücüyle işgal etmiş kurumu. Sonraki aylarda Digitürk genel müdürü oldu, bizim malum medya da ballı gezilerde övgüler düzdü arkadaşa. Yatacak yerleri yok.

O esnada, medya grubumuzun diğer yöneticileri de ana kumanda odasına geldi, Erhan Başyurt, Değer Özergün ve diğerleri. Avukatlar geldi, ana kumanda odası ana baba günü oldu. Ben nasıl yaptığımı halen bilmediğim bir refleksle 3G kamerası ve kameramanını ana kumanda odasına aldım, kayyımları arkadaşlarla birlikte dışarı davet ettik, sonra süratle kapıyı kapatıp kilitledim. Bir anlamda rejiden 8 saat süren yayın maratonu öyle başladı. Kanalın havaya nihai yayına çıkış noktasına tek mobil kamera ve tek mikrofonla kapanmıştık, ışık bile yoktu. Kesilecek kablo da yoktu tabi.

Korsanların ele geçirdiği uçakta kokpite kendini kilitleyen pilot misali, uçağı uçurmaya çalışıyorduk. Yayına İngiltere’de bulunan patronumuz Akın İpek başta olmak üzere, yüzlercesi bağlandı. Beni cep telefonumdan arıyorlar, ben de telefonun hoparlörünü açıp mikrofonuma tutuyordum. Böyle bir yayın. Dışarıdan gelen konuklar, binbir zahmetle, otopark çıkışlarından veya polislerin bilmediği kapılardan binaya sokulup oraya getiriliyor, asayiş berkemalse kapı açılıp onlar içeri alınıp sonra tekrar kilitleniyordu. Kayyımlar tümüyle bize odaklanmış, “bu yayını nasıl engellerim” diye telaşla sağı solu ararken BUGÜN ve MİLLET gazeteleri kendi katlarında son kez yayına hazırlanıyordu.

8 saat sonra saat 17’ye doğru, kayyımlar polis eşliğinde çatıdaki uplink odasına yöneldiler. Orası bizim uyduya çıktığımız yer. Oradaki direnci kırmaları güç olmadı, yayını düşürdüler. İki kanal birden siyaha düştü. Esasen ülke karanlığa gömüldü, şimdi daha iyi anlaşılıyordur. Yayını öyle kopardılar ki, sonra gece yarısına kadar açamadılar.

Yayın gidince polisler, ana kumanda kapısına geldiler. Bizim avukatlar karşıladı. Yönetimim, çatışma olmaması, daha kötü sonuçlar doğmaması için benden rica etti. Yayında değildim, içeride herşey olabilirdi. Avukatlara baktım, onlar da kapıyı açmamı istiyor. Kapı açıldı, ben yayın masasında oturuyorum elimde mikrofon. Pespaye bir kağıt parçası uzattılar. Kese kağıdı gibi bir şeydi. Üstünde el yazısı ile tüm görevlerimden alındığım, altında da kayyımların imzası. Bu belge bile onları hayat boyu her şeyden men eder. Bunu tanımadığımı, yapılanın yasa dışı olduğunu söyledim, yayın siyaha düştüğü için rahatlardı, zaten dinlemeye niyeti olmayan iki polis koltuk altlarımdan kavrayıp beni havalandırdı ve dışarı çıkardı. Koridorda çıkarken iki yana dizilmiş polisler itip kaktı, küfretti. İki kayyımı gördüm, dikilmiş bana bakıyorlardı kenarda. Hüdai Bal ve Ali Rıza Esmen. “Yüzlerinizi hayat boyu unutmayacağım” deyip çıktım, bir şey diyemediler. Dedim ya, zavallı tipler, kullanışlı, kullan at cinsinden… Sonra işittim ki, kanalı gece tekrar yayına sokunca ilk koydukları Hitler belgeseli olmuş. İleride torunları isimlerini reddedecek.

Haber merkezinin önünden geçerken mesai arkadaşlarım dizilmiş alkışlıyordu. Çok kendimde değildim. Çıkışta bekleyen binlerce kalabalığa hitap etmişim, ne dediğimi hiç hatırlamıyorum.

İnternet sitelerine gözaltına alındığım düşmüş, eşim aradı, ağlamaklı. “Bi̇r an önce çık oradan ve eve gel” dediğini hatırlıyorum. Belki de bu biraz kendine getirdi beni. Bir şirket aracı yanaştı, bindim, kalabalığı yara yara yürüyordu. Arabanın üzerine abananları, el sallayanları unutamam. İşte onu çok iyi hatırlıyorum.

BUGÜN TV kapanırken, tüm haber kanallarının toplamının iki katı izlendi, ertesi günkü raporlardan biliyorum.

İPEK MEDYA baskınının her günü bir belgeseldir. Ama nasıl anlatayım şimdi, ülkedekilere zarar verir endişem var. Geceyi bizimle medya binamızda geçiren insanlar, konuk kanepelerinde yatan milletvekilleri, önüne şirket telefonunu çekip tek tek arkadaşlarını arayarak yayına bağlayan duayen kadın gazeteci, kanala ilk defa gelen ikisi de 82 yaşında Hüsamettin Cindoruk ve Nevzat Yalçıntaş (9 ay sonra rahmetli oldu), o benim kendimi kapattığım ana kumanda odasına türlü zahmetle ulaşıp yayına katılan yüzlercesi, bilhassa Selahattin Demirtaş. Ve kanalın önünde gündüz gece bekleşen binlerce okurumuz, seyircimiz… Gelin bizden yayın yapın diyen en az 4-5 uydu kanalı ve dahası…

Hayatımda ilk kez telefonum kilitlendi, gelen mesajların haddi hesabı yoktu, çoğuna dönmem bir hafta aldı. Twitter’da saatlerce “Trending Topic” olmuşum, onu da sonra söylediler. Devam eden iki üç gün içinde en az 20-25 yabancı basın kuruluşuna röportaj verdim. Türk medyasında sadece Cumhuriyet ve Cihan Haber Ajansı ilgi gösterdi, onu da söyleyeyim.

O gün İPEK MEDYA’ya desteğe gitmek bugün “terör suçu”. Kapımıza gelenler bile mahkemede inkâr etmek zorunda kalıyor, o derece bir cendere altında insanlar. O yüzden bazı konuları konuşmak için gerçekten biraz daha beklemek gerekiyor.

Bir teşekkür var ki çok özel. Eşim, o son 48 saat boyunca çocukları bakıcıya bırakıp yanımda durdu. Gömleğimi değiştirdi, mesai arkadaşlarıma moral verdi, konuklarla ilgilendi, çay kahve servisi yaptı ve baskın olup bitene kadar bekledi. Polis her yeri zaptettikten sonra yapacağı pek bir şey kalmamıştı, eve öyle döndü.

İpek Ailesi hakkındaki görüşleriniz? Akın İpek’i sizden dinlesek biraz mümkünse..

Nereden başlasam, nasıl anlatsam. Akın İpek’i Ankara yıllarımdan bilirdim. Genç, heyecanlı, vizyoner bir insandı. Babası hayatta, işlerin başındaydı. Türkiye’de davetiye pazarının bir numarasıydılar. Hatta ülkeye sığmamış dünyaya açılmışlardı. Babasının vefatından sonra Akın beyin işleri devralıp büyütmesini de herkes gibi uzaktan gıptayla izledim. 2005’te Bergama Ovacık madenini devralarak altın madeni sektörüne girdi. Türkiye’nin tek altın madeniydi, Akın bey sonraki yıllarda bunu dörde çıkardı. Bugün konuşuluyor, 20 milyar dolarlık onaylı maden kaynağı olan bir gruba çöktü AKP.

Çok iddialı gelebilir. Benim tanıdığım İpek Ailesi, ülkenin görüp göreceği en temiz, dürüst ve ahlâklı ailesidir. Daha da böylesini göreceğine ihtimal vermiyorum. Niye? Akın bey çoğu zaman biz yöneticileri dahi şaşırtacak derecede titiz ve dikkatli bir patrondu. Halen de öyledir. Tek kuruş kayıt dışı, vergilendirilmemiş hareket yoktu, ne medyasında ne de diğer kurumlarda.

Ben en az 9-10 kurumda, 4-5 farklı medya grubunda çalıştım, aldığım maaşın aynen gösterilip vergilendirildiği ilk ve tek kuruluş İPEK MEDYA’ydı. Yedi buçuk yıl boyunca her ayın ilk günü, mutlaka maaşlarımız hesabımıza yatardı, aksadığını hatırlamam.

Koca grup, tek devlet ihalesine girmemiş, tek devlet bankası ile çalışmamış, hiçbir biçimde banka kredisi kullanmamıştı. Bunların hepsi yasal, meşru haklar. Ancak kişilere/kurumlara devleti yönetenlerin kement atmasına yol açan ilişkiler. Akın İpek kendisini hiçbir zaman bağlamamıştır bunlara.

Akın beyin titizliğine başka bir misal vereyim ötesine hacet yok:

Türkiye’de şirketler yaptıkları hayır hasenat işlerini vergiden düşebilirler. Kanun bu hakkı veriyor. Ülkedeki holdingler de bunu sonuna kadar kullanıyor. Yani “hayır” diye yapılan şey vergiden düşülünce cepten bir şey çıkmış olmuyor. Kurumlar bilakis bunun reklamını yapıyor, itibarı bedavaya getiriyorlar. İşte Akın bey, tümüyle bu yasal hakkı kullanmamış, “Hayır kardeşim vergiden düşmüyorum” demiştir. Kayıtlar, hesaplar orada.

Bir şey daha: Koza grubuna ilk mali baskın 1 Eylül 2015’te yapıldı, kayyım atanmadan tam iki ay önce. Sonra bir mali baskın daha oldu. Tüm bu süreçlerde kontrol Akın beydeydi. Başta hesaplar olmak üzere, hiçbir şeye el konulmamıştı. Holding yöneticileri gözaltına alınmış, şirketin defterleri, bilgisayarları inceleniyordu. Baskına konu inceleme de yaz aylarında başlatılmıştı. Yani kasırga yaklaşıyordu. Kayyım atanıp her şeye el konulduğu sırada holdingin kasasında 600 milyon dolar vardı. Ne o gün, ne de sonra hiçbir grubun bu kadar nakdi olmadı. Ve Akın bey bunun tek dolarını dahi yurt dışına çıkarmadı, çıkarmayı düşünmedi. Oysa yaklaşan baskını hissediyordu, böyle bir önlem alabilirdi, yapmadı. Çünkü tertemiz olduğunu biliyordu. Tertemiz yaşamıştı. Üzerine çamur bulaşması, bulaştırılması mümkün değildi. Ama ne bileceksin, karşındakinin gangster çetesi olduğu çok geçmeden anlaşılacaktı.

Akın beyin bir kere dahi sesini yükselttiğini duymadım. Çalışanları dahil, emri altındakiler, maaşlarını ödediği insanlar, herkese bu kadar nazik ve kibar mı olur bir insan… Öyleydi, öyledir. Bugün ülkede başına gelen belalar itibariyle imtihanın en ağırını yaşayan insanlardan biri. Kendi yurt dışında diye kardeşini tutukladılar, Tekin İpek iki yıldır hapis. Annesini 40 yıllık evinden çıkardılar. Babasının, annesinin, ailesinin ismini taşıyan tabelaları söktüler, hepsi devlete bağışlanmış eserler. Tüm malına mülküne, gözünün nuru üniversitesine dahi çöktüler, şimdi kendileri kurmuş gibi pazarlıyorlar. Hemen her gün başına bir hadise sarıp uğraşıyorlar. Bir kez dahi umutsuzluğa düştüğünü görmedim.

4 seneyi geçti zulmediyorlar, hep ileriye umutla baktı, yarının çok daha iyi şeyler getireceğine inancı tam. Bu yönüyle de çok özel bir insandır ve henüz 55 yaşında, Allah sağlık sıhhat versin samimiyetle inanıyorum ki, dünya çapında işlere imza atacak, göreceğiz bunu inşallah. Misliyle geri gelecek her şey.

Türkiye’de şu anki basın hakkındaki görüşleriniz?

Bunun kitabını yazarım da değmez. Nedenine ilişkin kısa bir özet geçeyim:

Yedi buçuk sene çalıştığım İPEK MEDYA yandaş değildi. Bunu hiçbir zaman kabul etmedim, yaşarsam yirmi sene sonra da aynı şeyi savunurum.

17 Aralık’tan önce neden AKP’nin yolsuzluk haberini yapmadınız?

Ortaya çıkmış 17 Aralık gibi belgeli, savcılığa intikal etmiş bir dosya yoktu. Dedikodularla nasıl yürüyeceksiniz.

Ayrıca bunu sorana soruyla cevap vereyim, peki yapan oldu mu?

Tek tük marjinal yayın dışında yoktu. AKP 2007’den itibaren medya sermayesini yönetmeye, medyayı dönüştürmeye başladı. Ciner grubunun işlettiği Sabah-ATV’ye el konuldu, başına başbakanın damadı ve onun kardeşi atandı. Büyük medya grupları, 2008’den itibaren AKP ve Erdoğan’la adeta saldırmazlık paktı yaptı. Parti kapatma davası direkten dönünce kanun ve kural kitabı da rafa kaldırıldı. Karamehmet’in koca medyasına çökülüp ihalesiz dağıtıldı mesela. Bunlar tüm medya mahallesinin gözünün önünde oldu. Ciner bağırırken Doğan ellerini ovuşturuyordu, Karamehmet feryat ederken bunlar “oh olsun” diyordu, filan. Niye anlatıyorum. Sarı öküz meselesinin mazisi buralara kadar gider.

NTV mesela… Doğuş grubu, patron Ferit Şahenk anahtarları ta ne zaman teslim etti bilir misiniz, kimsenin oraya bir şey dediği yok. 2011 seçimlerinden önce siyasi tartışma programlarını kaldırdılar. Niye? AKP’li konuklar rakip cephe karşısında zayıf kalıyor diye. “Okullar olmasa Milli Eğitim’i ne güzel idare ederdim” diyen bakan gibi, Şahenk de kanalı kanal yapan değerleri yolladı. Banu Güven, Can Dündar, Çiğdem Anad vesaire o dönem ekrandan alındı. Bunun 2018 versiyonu şudur: CNN TÜRK çıkardığı Cumhurbaşkanlığı Danışmanı’nın laflarıyla sıkıntıya girince bu defa aynı sunucunun karşısına Cumhurbaşkanılığı Sözcüsünü oturttu. Yandaşlık budur, anlatabiliyor muyum. Bir gecede olmadı hiçbir şey.

Hem ne yapmışız kanallarımızda. Herkese mikrofon uzattığımız gibi AKP’ye de mikrofon uzattık. Herkesi ekranlarımıza davet ettik. Son dönemde katılmamaları kendi tercihleri, biz her yayının sonunda davetimizi yineledik, arşiv orada.

Bizim Kanaltürk ve BUGÜN TV’de 2008’den kapandığımız 2015 ekim ayı sonuna kadar bütün tartışma programlarımızda bir denge vardı. Bazen dört, bazen üç, bazen iki temel görüş çarpışırdı, gündeme göre. Olması gereken de oydu. Ne çare, kafalarda aynı klişeler, geçmişte kolkolaydınız muhabbeti. Kolkola olsak, Erdoğan 2012 Haziran ayında tüm maden ruhsatlarını kendine bağlamaz, bizim grubun bekleyen izinlerini masasında tutmazdı. Koza Grubunun tümüyle yasal hakkını teslim etmedi, hiçbir zaman da imzalamadı, pay istiyordu çünkü. Akın bey böyle bir ilişkiye girmedi. Şu anda Mehmet Cengiz, Artvin Cerattepe’de kendi adına mı altın madeni işletiyor sanıyorsunuz, bölge idare mahkemeleri, jandarması, polisi, valisi, kaymakamı emrine amade.

Bizim grubun başına gelenler medyası olduğu için gelmedi. Boydakların medyası mı vardı, Dumankaya’nın, Nakipoğlu’nun, Güllüoğlu’nun medyası mı vardı?

Özeleştirini ver!

Neyin özeleştirisi? Bir misal vereyim.

Öğretmenin görevi kendine teslim edilen çocuklara iyi eğitim vermektir. Bunun karşılığında açıktan ücret isteyemez. Diyelim ki istedi. O ücret verilmedi diye çocuk tekme tokat dövülüp yaka paça okuldan atılabilir mi. Yetmedi, başka okula kabul edilmesi engellenebilir mi. Bitmedi, anne babası sırf bu yüzden işinden gücünden edilebilir mi, “bunlara başka yere göçme şansı da yok, medeni ölüme mahkumlar” denebilir mi? Başımıza gelen bu. Bedeli bu mudur, böyle mi olmalıydı?

Bu hamur daha çok su kaldırır. Onun için kimse, yandaşlık safsatasıyla gelmesin, üstü başı batar.

Telefonda başbakana salya-sümük ağlayan patronundan maaş alırken bize kafa tutanlar yok mu, asıl koyan da bu. Ama medya mahallesi nankör, kendinden olanı her daim mazur görmüştür.

Gezi olayları. Hatırlayın. Başbakan HABERTÜRK’e yerleştirdiği üst düzey yöneticiyi aradı. Yayından rahatsızdı. Adı Alo Fatih’e çıkan o yöneticinin “gereğini yapacağım” demesi Erdoğan’ı kızdırmıştı. “Neyin gereğini yapacaksın, şimdiye kadar neyin gereğini yaptın” diye paylayınca Alo Fatih, “Kendimle ilgili gereğini yapacağım” demişti.

Bu yönetici bizde olsaydı, bu lafı pirinç levhaya yazdırır alnımıza çakarlardı. Yarın bakın, hepsi elini yıkayıp çıkacak bu süreçten. Göreceksiniz. Boşuna terk etmedim ülkeyi.

Kanalturk ve Bugun genel yayin yonetmeni Tarik Toros gazete ve televizyon binasini ziyaret etti. 30 Ekim 2015/ Kutsat Bayhan

Hizmet Hareketi hakkındaki genel değerlendirmeleriniz? Bu harekete bakışınız, kendi durum ve konumunuz?

Baba tarafım, kısmen yüksek tahsilli, aynı dünya görüşüne mensup, içinden mühendis, mali müşavir, doktor, ağırlıklı olarak da öğretmen çıkmış insanlar. Anne tarafım, daha çok milliyetçi, orta veya lise tahsilini anca yapabilmiş, ağırlıklı çiftçi insanlar.

Babamın kütüphanesinde Varlık yayınlarının ilk baskıları ile kitap okumaya başladım. Doğan Avcıoğlu’nun “Türkiye’nin Düzeni” kitabı ve “Türklerin Tarihi” dizi kitapları babamın başucu kitaplarıydı, beni de teşvik etti. Başarısız 9 Mart 1971 Cuntası’nın fikir babası Doğan Avcıoğlu’nun çıkardığı YÖN dergisinin tüm arşivi mevcuttu. Aynı biçimde, 1950’li 60’lı yıllara ait Hayat ve Ses mecmuaları ciltli olarak vardı bizde. Babam düzenli almış, ciltletmiş. Çok değerlidir.

Mahmut Makal’dan Sait Faik’e, Fazıl Hüsnü’den Yakup Kadri’ye, geniş bir kütüphaneydi bizimki. Babam, Kemalettin Tuğcu kitaplarını okumamı istemezdi, bunlara yönlendirirdi. “Tek Adam”, “İkinci Adam”, dili ağır olsa da üzerinden geçtiğim kitaplardır. Bu kitapların yazarı Şevket Süreyya’nın “Menderes’in Dramı” kitabını da unutamam. Adnan Menderes diye bir başbakan ülkeyi 10 sene yönetmiş, ben o kitabı okuyunca gördüm onu. O günkü Türkiye’de kimse bahsetmiyordu. Aynı biçimde Nihat Behram’ın “Darağacında Üç Fidan” kitabını da bir solukta okudum. Deniz Gezmiş’in idamdan önce yazdığı son mektup vardır orada, çok etkilenmiştim.

Üniversite eğitimi için Ankara’ya geldiğimde, Ekim 1988, 16 yaşımı doldurmamıştım. Bizim okul Gazi Teknik Eğitim’e, Teknik İlahiyat derlerdi. Şöyle ki, her cemaatten insan vardı. Geniş mescidi cumalarda dolar taşardı. Nur cemaatlerinin tamamı aktifti, Kurdoğlu, Kırkıncı Hoca, ilk aklıma gelenler. Okuyucular, Yazıcılar, Mealciler… Selametçiler de çok aktifti. Teknik İlahiyat’ta hepsi olur, Gülen Grubu olmaz mı. Çok arkadaşım oldu. Evlerine yurtlarına misafir oldum.

Hizmet hareketi, benim tanıdığım dönemde “hizmet hareketi” değildi. “Hizmet” deniyordu. Sadece eğitim faaliyeti yürüten, üniversiteye hazırlık dersaneleri, kolejleri olan, Sızıntı dergisi ve Zaman gazetesini çıkaran bir cemaatti. Esnafı da evlerde kalan öğrencilere burs iaşe yardımı yapar, okul yurt yapmaya teşvik edilirdi.

Ankara’da olduğum için iyi hatırlıyorum devlet için hep büyük tehdit oldu. Bu tehdit değerlendirmesinin hiçbir zaman alt seviyelere düştüğünü görmedim ben.

Üniversiteden hemen sonra gazeteciliğe başladım. Gazeteci olduğum için sadece Zaman’ı yakından takip ediyordum. Ne yalan söyleyeyim, özellikle 2008’lere, 2010’lara kadar gerek Cemaat faaliyetleri, gerek hiyerarşisi, gerek bürokrasi veya diğer alanlardaki kadrolaşmasına dair, yüzeysel bilginin dışında bir malumatım olmadı. Tabirimi mazur görün köpek gibi çalışıyordum. Maişetimin ve gazeteciliğimi sürdürmenin derdindeydim.

1999’da Ankara’da asker telkiniyle TGRT’den atıldıktan sonra bir sene kadar çalmadığım kapı kalmadı. İki kapıyı çalmadım, biri Reha Muhtar’ın Show TV’si, diğeri de Zaman gazetesi. Zaman’da çalışan, birlikte Cumhurbaşkanlığı muhabirliği yaptığımız bir arkadaş sonra söyledi, benim için görüşmüş müdürlerine sormuş, “Tarık Toros işsiz, nasıl düşünür müsünüz” diye. Sessiz kalmışlar. Ben de ona dedim ki, “İyi ki düşünmemişler, benim de listemde yoktu, yine de sağol.”

Bir gazetecinin gazeteci olarak ürettikleri ve yaptıkları ile ayakta kalmasını savundum hep. Faydalı olduğum müddetçe çalıştım, sonra da düşünmeden istifamı basıp çıktım. 9-10 farklı kurumda çalışmışım. İki ya da üçünden kovuldum, diğerlerinden istifa ettim. İstifa ederken de çoğu zaman, bir yere transfer olarak istifa etmedim, evime döndüm.

Zannediyorum bu profil hizmet hareketine veya medyasına uymuyor.

2008 yılında Kanal D haber merkezinde 6-7 aylık mesaim vardı sadece. Ama sağolsun Mehmet Ali Bi̇rand ve Ayşenur Aslan tüm haber toplantılarına alıyordu beni. KANALTÜRK’ten teklif gelince Birand dedi ki, “Senin gitmemen için ne yapmalıyım.” Dedim ki, bunu sizden işittim ya, gam yemem artık. Sadece 6-7 aydır tanıdığı bir editöre söylüyordu bunu.

Hizmet Hareketi hakkında özellikle 2008’den bu tarafa özellikle kamuoyu algısı bağlamında fikir sahibiyim.

Şunları müşahede ettim:

Gerçek fiziki kapasitesinin ötesinde iri göründü. Sanki her yerde bir mensubu varmış gibi bir hava vardı. Bu söz konusu olduğunda Cemaatte konum sahibi isimler, bilgi sahibi olsa da olmasa da, işi bozuntuya vermeden o havaya sahip çıkıyordu. Medya mahallesinde ve sol liberal kesimlerde hiçbir zaman içten benimsenmedi, içindeyim en iyi bilebilecek insanlardan biriyim. İçeride, Türkçe olimpiyatları dışında ilgi gösterilen bir etkinlik yoktu. Sınırlı sayıda insan yurt dışındaki Türk okullarını biliyor, giden hayranlık ifade ediyordu. Yazmaya gelince, dönüşte bir kısmı yazıyor, bir kısmı hiç bahsetmiyordu. Bosna Hersek ve Romanya’daki okulları, bir basın turu vesilesiyle yerinde görmüşlüğüm vardır. Gözleme dayalı olarak söylüyorum bunu.

Bülent Ecevit, Fethullah Gülen’i anlamaya çalışmış olabilir, sol taban o noktada değildi, hiçbir zaman da olmadı. Dini hüviyet, baskın karakter olarak insanların çekince koymasına yol açıyordu. Beyaz Türklerde mesela, özellikle alkol ve kadınlarla ilişkiler konusunda hassas bir terazi vardır. Yaşam biçimine müdahale kaygısı, AKP’ye olduğu kadar Cemaat’e dönük kaygıları da saklı tutuyordu. Ve Cemaat AKP’yle 2007’den itibaren 2013’e kadar koalisyon yaptı. Bu, zaten soru işaretleri olan kesimleri geri dönmemek üzere kopardı. Son dönemde Bank Asya’nın açılış fotoğraflarının sık paylaşılmasının nedeni de budur bana göre. Kin ve öfke, taa o zamana kadar gider, hatta daha eskidir.

Bu durum, diğer Cemaat veya İslami oluşumlar için de geçerli. Gülen grubunu hasetle takip ediyorlar, tavrını tarzını eleştiriyorlardı.

2006 yazıydı, bir yemekte, yanımda oturan sağ görüşlü eski bir bakan Fethullah Gülen’e çok ağır hakaret etti. Buraya taşıyamayacağım kadar galiz bir küfür. Bir sene geçmeden, Pensilvanya’da yan yana fotoğraflarını gördüm Radikal gazetesinde, şoke olmuştum.

1995-1997 arasında Refah Partisi’ni izledim. Erbakan başbakanken başbakanlık muhabiriydim. Milli Görüş’ü bilirim. Erbakan ve ekibi için Zaman gazetesi ve Samanyolu TV listenin en son sırasındaydı. Asla hazzetmezlerdi. Burun kıvırırlardı. Onun için, 2007’den itibaren Milli Görüş’ten kopan bir hareket olan AKP’ye yüzde yüz desteğe anlam vermekte gerçekten zorlanmışımdır.

İlk defa söylüyorum. 2007 seçimlerinde, 22 Temmuz, İstanbul’da kendi bölgemde bağımsız aday Baskın Oran’a oy verdim. Ezber bozan Baskın hocayı bugün de keyifle okuyorum.

Hareket’in lideri Fethullah Gülen hakkındaki değerlendirmeleriniz?

Üniversite yıllarımda özellikle “sorular ve cevaplar” kasetleri ilgimi çekti. Anadolu için İslami itikada dair mühim kaynaktır, bana göre. İlmi, hitabeti, etkilediği dünya ile birlikte sıradışı bir alim. 2014 yılında Zaman’da çıkan, okuduğu eserler, okuttuğu külliyatlar ve hâkim olduğu İslam tarihi, fıkhı ve hadislere dair tam sayfalık değerlendirmeyi, bulabilen okusun, bir ömre sığmayacak bir literatürdür bu. Dünyanın dört bir yanında hakkında yapılan araştırmalar, yazılan makale ve kitaplar, art niyetlilerin dahi konuşmadan önce durup bakması icap eden şeylerdir. İslami konularda ilmi bir derinliğim yok, konuyu uzmanına bırakmayı tercih ederim.

Gülen’le hiç görüştünüz mü, ziyaret ettiniz mi? Bunu paylaşabilir misiniz?

2012 yılına kadar ne benim bir talebim oldu. Ne de davet eden.

O sene Washington’da bir programa davetliydim. Beraber gittiğim basın grubu ile denk düştü, ziyaretim oldu. 2013’te de bir toplantı vesilesiyle gittiğim New York’ta programımız bitince, aynı gazeteci grubuyla ziyaret ettim. Bu randevular Pensilvanya ile akreditasyonu olan gazetecilerin önayak olmasıyla alınabiliyordu.

Her iki ziyarette de Gülen’le karşılıklı bir konuşmamız olmadı. Grubun içinde genel sohbeti dinledim, sohbete katkım olmadı ancak yoğun gözlem yapma imkânı bulmuş oldum. Hatta zannediyorum ikinci ziyarette, tanıdığı bir gazeteci arkadaşa “Bu arkadaş kimdi” diye sordu kısık sesle, o da “Efendim Tarık Toros, BUGÜN TV yayın yönetmeni” diye tanıttı.

Araştırmacı gazetecilik açısından çok geç kalmışsa da, iyi ki olmuş bu ziyaretler. Zira, benim ülkede tanık olduğum Cemaat tutumuyla, Gülen’in düşünceleri arasında farklar tespit ettim.

2012’de Pensilvanya’da genel gözlemim şuydu. Gülen’e yoğun biçimde “yurda dön” baskısı vardı. Erdoğan kürsülerden söylemişti. Gülen, güvenliği garanti edilse de kendini güvende hissetmiyordu. Not almıştım, aynen şunları söylemişti:

“Bir süre daha gelmeyeceğim. Geçmişte çok ırgalandım. Bir yenisi olmayacağının garantisi yok. Davam zarar görebilir. Hedef olmak istemiyorum.”

Yine, 2012 gözlemim. Gülen ile Erdoğan arasında köprüler atılmıştı. Ülkedeki durumu bildiğim için bu çok tuhaf gelmişti.

Gülen’in anlattığı bir anekdot ilgimi çekmişti. Süleyman Demirel, Cumhurbaşkanı. Üç kere telefonla aramış, hatta bir defasında Gülen’e bir doktor tavsiye etmiş oraya yönlendirmiş. “Erdoğan telefonla olsun bir defa dahi aramadı” demişti. Burada bir tashih yapayım, 2013 sonlarında Gülen’in kardeşi vefat ettiğinde Erdoğan taziye için aradı, bu başbakan sıfatıyla ilk ve son telefon konuşması olmuş belli ki.

2013, 17 Aralık, yolsuzluk skandalı patlayınca, geriye doğru Herkul sitesindeki Bamteli sohbetlerini dinledim. Neredeyse 2013 boyunca, üstü kapalı olarak iktidarın şahsi zenginlik peşine düştüğüne, karunlaştığına dair ifadeleri dikkatimi çekti. Bunu o günlerde bir CNN Türk yayınında da anlattım. Sonra, benim TGRT’de haber müdürlüğümü yapan, aynı ofiste bir yıla yakın çalıştığımız Abdülkadir Selvi bunu aldı, “Tarık Toros itiraf etti, Gülen’in yolsuzluk operasyonundan haberi vardı, talimatı o verdi” minvalinde iftira etti. Hani ne derler, Allahım sana geliyorum.

Yeri gelmişken bizim medyaya dair “hizmete yakın” meselesi ile ilgili şunu diyeyim: Pensilvanya’dan doğrudan veya dolaylı bir talimat almadım. Gülen’in adını verip ricada bulunan dahi olmadı, ki olabilirdi, medya yönetirken son derece normaldir, herkes bir şeyler ister. Patronumdan dahi talimat gibi bir şey almadım ki buna hakkı var yani. Haber merkezimizi çalışma arkadaşlarımla birlikte kurdum ve yönettim.

Bizim grubun amiral gazetesi BUGÜN gazetesi idi, son genel yayın müdürü Erhan Başyurt halen görüştüğüm en iyi dostlarımdan biridir, kader arkadaşımdır. BUGÜN gazetesini ilk olarak çoğunlukla sabah masamda görmüşümdür. Bazen akşam vakti yanına uğradığımda, prova baskıyı gösterdiyse o. Hepimiz işimize baktık. Aynı medya grubunda dahi tek merkezli, tek kutuplu değildik ki, dış etkilere açık olalım.

Övündüğüm yegâne şey de şudur: Yönettiğim medyada, ne KANALTÜRK/BUGÜN TV’de, ne HABERTÜRK’te (sitenin genel yayın müdürüydüm) kendi çıkarım için bir şey yapmadım. Yapabilirdim. Buna yetkim vardı. Yapmadım. Şunu yaptı diyen de çıkmadı şu güne kadar, çıkamaz. Haber, gündem neyse onun peşinden koştuk. Gazeteciliğimizi yaptık, hiçbir ideolojiye, gruba, mahalleye angaje olmadık.

17 Aralık 2013 yolsuzluk operasyonunu sabahın 8’inde cebimden arayan polis-adliye muhabirimden öğrendim. Evdeyim, daha çıkmamışım. Nedir, diye sordum. “Tarık bey, Ebru Gündeş’in kocasını, Ali Ağaoğlu’nu ve bazı bakan çocuklarını almışlar. Bakan çocuklarını tam teyit edemedik” dedi. “Basın flaşı, yayından çıkmadan devam, ben ofise doğru yola çıkıyorum” dedim. Yolda patronum aradı, nedir diye sordu. İlave bilgilerle hülasa ettim, “Haberciliğinizi yapın Tarıkcım” dedi, devam ettik.

Saat 10.00 sularıydı. Önümdeki haber kanalları teker teker düşmeye başladı. Haberi geriye atmış, rutine dönmüşlerdi. O dakikada Hüseyin Çelik aradı, AKP sözcüsü. “Tarık ne yapıyorsunuz” diye sordu. “Büyük gözaltılar var, haberini veriyoruz. Ama görüyorum ki bazı haber kanalları artık veremiyor” dedim. HABERTÜRK, NTV, CNN TÜRK filan, patır patır çekildiler. “Biliyor musun, şu an operasyonun tam merkezindesiniz” dedi, kapattı. Bu onunla son görüşmemiz oldu. Sonra da biz operasyonu yedik zaten.

İlk arayıp operasyonu bana haber veren polis-adliye muhabiri arkadaş da, bizim baskından bir hafta sonra aynı kanalda kayyım emrinde aleyhimize döndü. “Korsan gazete çıkarıyorlar” diye ÖZGÜR DÜŞÜNCE’nin basıldığı matbaadan BUGÜN TV logosuyla yayın yapıyordu.

Cumhuriyet Bassavciligi’nin talebiyle Bugun Gazetesi, Bugun TV, Kanalturk TV ve Millet Gazetesi’nin de icinde oldugu Koza Ipek Holding ve bunyesindeki sirketlere hukuksuz olarak kayyum atanmasina tepkiler cig gibi buyuyor. Vatandaslar ve bir cok unlu isim yayin kuruluslarina destek vermek icin Mecidiyekoy’de bulunan Bugun tv binasina geldi. Tarik Toros bir konusma yapti. Huseyin Sari / 27 Ekim 2015

Peki Cemaat’teki İPEK MEDYA algısı nasıldı?

Algı, bizim kardeş kuruluş olduğumuz yönündeydi. Hatta, bazı tanıdığım isimler “Şöyle olmalı, buna dikkat etmelisin” filan gibi telkinlere başladığında çok bozulurdum. Yahu arkadaş, bana patronum böyle yaklaşmıyor ki, sen kendinde nasıl böyle bir hak görüyorsun diye.

KANALTÜRK’teki programlara Cemaat çevrelerinden eleştiriler geldiğini bilirim. Size ne, kime ne! Burası ticari bir kuruluş, reytingleri ölçülen rekabet pazarında bir kanal, maaşları sen mi ödüyorsun?

KANALTÜRK’te… Nükhet Duru’dan Ebru Akel’e, Doğa Rutkay’dan Aysun Kayacı’ya, Ercan Saatçi’den Gül Gölge’ye, Vatan Şaşmaz’dan Reha Muhtar’a, Sibel Turnagöl’den Petek Dinçöz’e, Erman Toroğlu’ndan Davut Güloğlu’na, Ece Erken’den Enver Aysever’e, Ahmet Çakar’dan Derya Baykal’a, Kaya Çilingiroğlu’ndan Burak Kut’a, Ender Saraç’dan Sergen Yalçın’a, Perihan Savaş’tan Kibariye’ye kadar yığınla isim ücretli, kontratlı program yaptı. Binlercesi var, bu saydıklarım ilk aklıma gelenler. Hiçbiri Cemaat referansıyla orada çalışmadı. Aklının köşesinden böyle bir şey de geçmedi hiçbirinin. Bilakis önceki kurumlarına göre en rahat en huzurlu çalıştıkları ortamı sunmuştur İPEK MEDYA.

Hareketle ilgili son dönemde içeriden de çesitli değerlendirmeler, hatta eleştiriler oluyor. Sizin bu eleştirilere bakışınız?

Şu an herkes “vurun kahpeye” der gibi öfkesini Cemaatten çıkarıyor. Zayıfa karşı güçlünün yanında durup adeta şeytan taşlıyorlar.

En sağlıklı Cemaat eleştirisi bu dönem geçtikten sonra yapılabilir. Toplumdaki tüm gruplar, beş başı mamur, kusursuz-mükemmel sanki. Sadece Cemaatten özeleştiri bekleniyor. Herkes özeleştiri yapmalı. Toplumsal uzlaşma ve barış ancak böyle sağlanır.

Şu an Türkiye’nin meselesi Cemaat değil. Bakın son aylarda neredeyse hiç konuşulmuyor. Bu gündemin raf ömrü doldu. Devlet, farklı “düşmanlarla” meşgul.

Cemaatin kaderi, öncelikli gündemim değil. Tek derdim, ülkedeki masum onbinlerin özgürlüğüne kavuşması, yüzbinlerin işine gücüne dönmesi. 5 sene önceki hukuku dahi mumla arıyoruz.

Hizmet Hareketi’nin Türkiye’de yalnız bırakılmasının nedenleri neler olabilir?

Bir grubun, hareketin veya kişinin ülkede yalnız bırakılmasının sorumluluğu tek başına, o kişi, grup veya harekete yüklenmemeli.

Ermeni komitacıların cinayetleri ve ayaklanmalar gerekçe yapılarak Ermeniler sürüldü. Murat Belge, “Sonuçları itibariyle soykırım” der. Bu görüşe yakınım ben de.

Rum mübadelesi, Rum vatandaşlarımızın suçlarından olmadı.

Dersim’de mağaralara atılan gazlarla zehirlenip katledilen insanlar masumdu.

Bugün Cizre, Nusaybin, Sur… Taş taş üstünde kalmadı. Okulsuz kalan çocuklar, sokakta can çekişerek ölen ve cenazesi bir hafta boyunca o sokaktan alınamayan Taybet Ana suçlu değildi.

Bizim toplumun en temel yanlışlarından biri, meseleye Atatürkçülük veya Osmanlıcılık zaviyesinden bakması.

Abdülhamit “ulu hakan”dır, onun sürdüğü Namık Kemal “vatan şairi.”

Atatürk “büyük önder”dir, tek adam ve milli şef dönemlerinde cezaevinde çile dolduran Nazım Hikmet “büyük şair”.

Ne Atatürkçülük ne de Osmanlıcılık gözlüğü ile bu çelişkileri izah edemez, Ermeni, Rum, Kürt meselesi gibi konularda objektif olamazsınız.

Misal, İstiklal Marşı şairi Mehmet Akif’in Mustafa Kemal ve rejimle sorunu vardır. Ankara’da hafiye takarlar peşine, nefes aldırmazlar. Mısır’a göçer. Vefat edeceği sene döner ve İstanbul Beyoğlu’nda Mısır apartmanında yalnız vefat eder.

Bediüzzaman 1920’lerin başında rüzgarı görür, Van Erek dağında bir mağarada inzivaya çekilir. Ne çare, rejim 1926’da onu alır Isparta’da jandarma gözetiminde zorunlu ikamete tabi tutar.

1960’da 83 yaşında vefat ettiğinde, “dersane” tabir edilen Nurcuların kaldığı ev sayısı bir elin parmağı kadar ya vardır ya yoktur.

Nazım Hikmet, 30’ları 40’ları cezaevinde geçirir. 1950’de tahliye edilince askere çağırılır. Zaten peşinde hafiye vardır. Onları atlatıp tekneyle Karadeniz’e açılır, Bulgaristan üzerinden Moskova’ya geçer. Ertesi sene Menderes’in bakanlar kurulu onu Türk vatandaşlığından atar. Cumhuriyet gazetesi, “millet doya doya tükürsün” diye birinci sayfada resmini basar.

Ruhi Su, 12 Eylül rejimi pasaport vermeyince yurt dışında tedavi olamaz, 1985’te vefat eder. Kürt aydını Kemal Burkay’dan, Avustralya’da vefat eden İskenderpaşa cemaati lideri Mahmut Esad Coşan’a kadar ülkenin sürgün tarihi külliyat olur.

Hizmet hareketinin başındaki isim, hareketin önderi ve lideri Fethullah Gülen de sürgündür. Bu sene yirminci senesine girdi.

İnternetteki açık sohbetlerinde, İzmir’de annesinin kabrinin yanına defnedilmeyi vasiyet ettiğini biliyorum. Bir gün ülkesine dönme arzusu çok açık. Ve demek ki, bu kadar zaman zarfında döneceği bir iklim hiç oluşmamış.

Bunda elbette, sorunuzdaki yalnız bırakılma etkisi çok önemli bir etken.

Cemaatte merkez nedir, çevre ne düşünür, bilmediğim, içinde olmadığım alanlar. Konuya siyaset ve algı açısından bakabilirim. Yorumum da sübjektif olur.

Şöyle ki:

“Anlaşılamamak” deniyor. Anlaşılsa bunlar olmayacak mıydı?

“Şeffaf değildi” deniyor. Şeffaf olsa kurtaracak mıydı?

“Darbe suçunu kabul etmedi” deniyor. Kabul etse ve diyelim ki faillerini kendi eliyle devlete teslim etse, on binlere dokunulmayacak mıydı?

“Devleti ele geçirdi” deniyor. Ele geçirilecek bir şeyse devletin birilerinin elinde olması lazım. Devleti Cemaatten temizleyenler millete mi iade etmişlerdir mesela?

“Banka kurması, gazete çıkarması hataydı. Eğitim faaliyetlerinde kalmalıydı” deniyor. Diyelim ki böyle yapsaydı Cemaat… Şu an, dersaneler, okullar, üniversiteler, yurtlar faaliyette olacak mıydı? Furkan Vakfı’nın ne bankası ne gazetesi var, daha sert girdiler.

Şunu bilir şunu söylerim:

20 seneyi aşkın gazetecilik kariyerimde, takip ettiğim kadarıyla Cemaat, aşağı yukarı her Milli Güvenlik Kurulu’nda başlıca gündem oldu. 28 Şubat’ta şartlar olgunlaşmamıştı. Lakin beyin yapıcıları, “Süreç bin yıl sürecek” kararlılığındaydı.

Devlet:

-AKP ile Cemaat’e tüm kapılarını açtı.

-Yavaş yavaş, uyandırmadan fişlemesini yaptı.

-Bürokraside, eğitimde, sosyal hayatta vs, etkili yerleri Cemaat’in tuttuğu zihinlere yerleştirildi.

-Günah defteri hazırlandı, faili meçhullerden kitlesel olaylara ne varsa torbaya atıldı.

-Ocağın altı açılıp kısık ateşte pişmeye bırakıldı.

Bu arada…

Cemaat devlette kadrolaşırken Devlet de Cemaate sızdı.

Cemaat, önce yalnızlaştığını, sonra şeytanlaştırıldığını, imha ateşlerinin tutuşturulduğunu, gaz odalarının ısıtıldığını fark edemedi.

Ülkenin yarısı için müttefik, diğer yarısı için ayrık otuydu.

Darbe soruşturmalarında vesayet rejiminin sona erdiğini, tekerleğin tümseği geçtiğini düşündü. Bilakis, yarım kalan süreç dönüp üzerinden geçti. Bu, o iddianamelerdeki tüm planlardan daha kanlı oldu.

Psikolojik harp unsurları, başta medya olmak üzere, kamuoyunu ilmik ilmik işledi.

Kimse farkında değil, 12 Eylül zindanlarında tam 19 yıl hayatı çürütülen “akil insan” Celalettin Can, 12 Eylül darbesini eleştirmek suretiyle “devleti yıprattığı” için bir kez daha tutuklandı. 2018 Türkiyesi Kenan Evren’i kutsuyor, anlatabiliyor muyum.

Şahsi görüşüm, Cemaat ne yaparsa yapsın sürecin altında kalacaktı. Tedbir alıp zararı minimize edebilirdi, sorumlu gördüğüm nokta da bu zaten.

Eş zamanlı yaşanan paralel bir süreç de şu:

Kürt açılımı mühimdi. Bir asırlık kazanım boşa gitti. HDP’nin hataları yok mu, var. Olmasa da başına bunlar gelecekti. Egemenler bitirme kararı almış bi kere. İki üç füze attırarak (!) bunun fikrî ve fiili egzersizini dahi yaptılar.

Çözüm sürecini ne bitirdi?

Şu olay: 22 Temmuz 2015’te Ceylanpınar’da iki polis memuru evlerinde başlarından vurularak katledildi. AKP, adresi PKK olarak gösterdi, Erdoğan “Failleri ortaya çıkarmak için tüm imkanları seferber ettik” dedi. HDP’nin “bu polis ölümleri araştırılsın” talebi AKP oylarıyla reddedildi. Geçenlerde, tüm sanıklar beraat etti.

10 Ekim 2015 Ankara katliamı. Bombalayan görüntüde IŞİD. Bombalanan ağırlıklı Kürtler. Oyunu artıran AKP. Yeni ortaya çıkıyor, MİT’in iki ay önceden haberi var.

Hizmet hareketine eleştirel bakıyor musunuz zaman zaman?

Gazetecilik benim yaşam biçimim. Bir kurumda çalışıyor olmam gerekmiyor illa. Gazeteciliğe adım attığım günden bu yana her şeye eleştirel bakıyorum. Tüm siyasi partileri çatır çatır eleştiriyorum. Eli taşın altında olanlar onlar çünkü. Ülkenin son yirmi senesinde, en az onlar kadar mühim bir figür olan Cemaat de eleştirilmeli. Tek farkla, özellikle 2014’e kadar kişi veya kurumların hataları, suçları, topyekûn bir Cemaate delilsiz, mesnetsiz bağlanmamalı. Bu hataya düşmedim, düşmem. Cemaat ülke yönetmiyor sonuçta, bir parti sorumluluğu yok. Hiçbir zaman da devleti ele geçirdiğini filan düşünmedim. Devlete sızılmaz, bu ülkenin evlatları devlete girer çalışır. Mevzuat bellidir, hata yapanın gözünün yaşına bakılmaz.

Sorumlulara tek tek hesap soralım, binaenaleyh koca bir camiayı bununla mahkûm etmek, cadı avına odun taşımakla eşdeğerdir. Yirmi birinci yüzyılda Ortaçağı yaşamaktır. İlkelliktir. Vahşiliktir.

AKP zulmü ona oy veren insanların suçu değil, bir gün yargılanacak olanlar da onlar olmayacak. Sonraki seçimde oy vermezsin, seçmenin sorumluluğu biter.

Ülkedeki kaostan çıkış için sihirli bir değneğe veya kurtarıcıya lüzum yok. Anahtarı vereyim: Suçun şahsiliği ve kanunların geriye yürümezliği ilkeleri.

Derhal uygulayın bunu, ülke bir gecede düze çıkar. 60 bin tutuklu serbest kalır, 200 binin üzerinde KHK mağduru işine döner, on binlerce soruşturma ve dava düşer, milyonlar rahat bir nefes alır.

Bu kadar basit. Yarın olacak da bu.

Efendim soru çaldılar, sahte delil ürettiler, insanların hayatlarını kararttılar vs.

Bende Cemaat’in topyekûn böylesi bir kumpas içinde olduğuna dair bir veri yok. Olsa paylaşırdım. Hele soru çalma meselesini 2014 ve sonrası işittim. Daha önce böyle bir iddia yoktu. 2010 KPSS soruşturması, münferit bir dosyaydı. Onu da sınav sistemini felç etmek için kullandılar. Muratlarına erdiler, şimdi her yere mülakatla adam sokuyorlar.

Şöyle bir tanıklığım var mesela, onu paylaşayım: Türkiye’den çıkmadan birkaç ay önce Polis Akademisi’nde öğretim üyeliği yapmış bir isimle sohbet ediyoruz. Cemaate mensup olduğunu saklamadı ve dedi ki, “Benim iki çocuğum var, ikisini de akademi sınavlarına soktum, kazanamadılar. Çok istedim polis olmalarını, olmadı. Soru çalan kişinin çocukları sınavda kalır mı?”

Cemaatin bir tabanı var ve bu tabanın özellikle 2014 başından itibaren yönlendirilmesinde “sonuçları itibariyle” vahim yanlışlar görüyorum. Düne kadar AKP için oy toplayan insanlar bir anda CHP’ye veya MHP’ye döndürülmeye çalışıldı. MHP her yerde güçlü değildi, alternatif olma şansı yoktu.

Düne kadar belediyelerle, resmi kurumlarla sorunsuz sıkıntısız işlerini yürüten esnaf, işadamı bir anda ilişkilerini kesmek zorunda kaldı. Yumuşak geçiş olmadı. Aniden, küt diye masaya “ya ondansın ya benden” kartı konuldu. Bunu AKP de yaptı.

17 Aralık’ın iktidarı bitireceği düşünüldü. 2014, 30 Mart yerel seçimlerinde AKP’nin duvara çarpacağı hesap edildi. Sonrasında her stratejik adım durumu düzeltmek bir yana yangını daha da alevlendirdi.

Tamam, karşınızda “ne yaparsanız yapın sizi bitirecek bir operasyon” vardı ise, bunu öngörüp en kötü ihtimale göre önlem almanız icap etmez miydi. O da olmadı.

Mikro planda, şahsen kendi tedbirimi almışım. Ufak ufak harcamaları kesip birikimleri revize edip pasaport sürelerini uzatıp vizelerimizi filan tamamlayıp yurt dışına çıktık. Kişisel önlem olarak yapabileceğimin en iyisi buydu.

170 ülkeye yayılmış bir organizasyonun şahsı manevisinin daha öngörülü olmasını beklerdim. Hayal kırıklığım odur.

Efendim, arkadaşlara yurt dışına açılmalarını tavsiye ettik.

Kaç kişi şöyle ikaz edildi mesela: “Seni uyarıyorum kardeşim. Bak sana çökecekler, seni de içeri tıkacaklar, hukuk mukuk hak getire. Kurtarabildiğin kadar paranı, malını kurtar, aileni de al çık. Buralarda daha fazla oyalanma. Allah rızası için yalvarıyorum, harekete geç. Bak benden günah gitti.”

Uyarı budur. İhtar budur. Yakasından tutup silkmek budur.

Ne oldu?

Şu seçimde tamam, bir seneye şöyle, daha fazla yürümez bu düzen, ekonomi çökünce AKP gider, 2015’te tamam, 2016’da tamam, 2017’de tamam, vs.

İnsan fıtratları başka başka. Kendi başına karar alıp hareket eden var, birilerinin gözünün içine bakan var, istişareye göre tutum alan var. Herkes tavrında tarzında özgür. O halde, kişileri veya grupları yönlendirmekle sorumlu olanlar kılı kırk yaracak ve doğru bir perspektif ortaya koyacak.

Faturanın, ülkeden erken çıkanlara kesilmesi de bu yüzden.

Erken çıkanlar, büyük ölçüde mimliydi, isimleri resimleri çarşaf çarşaf gazetelere basılmıştı,polis her an kapılarını çalabilirdi, risk faktörü yüksekti.

Ve erken çıkanlar, cezaevine gireceklerine şu fetret dönemini dışarıda geçirmeyi tercih ettiler. Çok da sürmeyeceğini düşünerek çıktılar belki, bilemiyorum. Ama şimdi Cemaat tabanının azımsanmayacak bir kısmı onları suçluyor. Bu öngörüsüzlüğün cezası da en hafifinden şu: Çıkanların yediği içtiği kursağından lıkır lıkır geçmiyor, geçemiyor. Huzurları yok.

Türkiye’de Hareket’e karşı ciddi bir zulüm var, bu adaletsizlik ve zulümlerle ilgili genel değerlendirmeleriniz?

Türkiye’deki olayın adı Cemaati bitirme operasyonudur. Bir anda olmadı bu. 15 Temmuz’la da başlamış değil. Aşama aşama planlanmış, kamuoyu oluşturulmuş, aleyhindeki farklı ideolojik güçler bu uğurda ittifak etmiş, insandışılaştırılmış, nihayetinde “katli vacip” hale getirilmiş.

Bırakın insan hakkı ihlallerini, ölümlerin dahi görülmeyişi bundan, insan gözüyle bakılmıyor çünkü. Çocukları dahi katledilsin, soyları kurusun mantığıyla yürünüyor.

Cemaati bitirme operasyonunu lokal kaynaklarla takip eder, dünya perspektifi koymazsanız, analiziniz güdük kalır. Mısır’da darbe sonrası benzer biçimde bitirilmeye çalışılan Müslüman Kardeşler ile paraleldir konu. Sünni İslam’ın Ortadoğu’daki mühim temsilcilerine dönüktür harekât, bir yönüyle globaldir. Bir yönüyle İslam’ı hedef almakta, sistemli ve planlı biçimde terörize edilen bir din ve mensupları bir daha ayağa kalkamaz hale getirilmektedir. Bir yönüyle de ezelden beri devam eden dinler arası mücadelenin bir unsurudur. Avrupa Birliği’ne en yaklaştığımız dönemde bir sözcünün “AB Hristiyan birliğidir, ne işi var Türkiye’nin” mealindeki çıkışı önemsenmeliydi yani.

Cemaat operasyonlarında bir çakı dahi bulunmadı, doğrudur. Bunu operasyonu yapan da biliyor, dünya da görüyor. İçerideki Cemaatçilerin terörist olmadığını, masum olduklarını onları içeri tıkanlar çok iyi biliyor. Bırakın masum olmalarını, içerideki o insanların iyi birer vatansever olduklarını da biliyorlar. Bunu dar dairede ifade de ediyorlar.

Konu başkadır yani. ABD, Irak’a “Saddam’ın kimyasal silahları var. Bölge için büyük tehdit” zırvasıyla girdi. Bırakın belgeseli, kitabı… Bunu anlatan en az bir düzine bol gişeli Hollywood filmi çekildi. Bugün ne Saddam var ne de o eski Irak, atı alan Üsküdar’ı geçti. Tamam Washington Post, Vietnam gerçeklerini yayımlayarak mühim iş yaptı, filmi çekildi yakında, çok konuşuldu. Ne çare, yeni Vietnamlar yaşanmaya devam ediyor, daha pespaye biçimde.

Meselelere büyük pencereden bakmak en başta biz gazetecilerin görevi.

Türkiye Cumhuriyeti yeni kurulduğunda “Türk” olmayan vatandaşlar eczacı dahi olamıyordu, bırakın devlette çalışmayı. Müstahdem olamıyordu, müstahdem. 40 sene sonra 1965’te kanunla bunu kaldırdılar. “Tehlike” geçmiş, ne Rum ne Ermeni kalmıştı. Kürtlerin ve dindarların başında ise sopa hiç eksik olmadı. Onları mübadele edecek bir yer yoktu.

Cemaat’e sistematik olarak soykırım uygulanıyor. Ne kadar mensubu varsa sistemden ayıklanıyor, medeni ölüme mahkum ediliyor. Kaçmalarına dahi göz yumulmuyor. Dünyada bir Cemaat Diasporası oluşsun, istenmiyor. Ülke ileride başının ağrıyacağını biliyor. Onun için tüm dünyaya heyetler gidiyor, ajanlar yollanıyor, rüşvetler veriliyor, dışarıdakiler için de bir sürek avı götürülüyor.

Kürt Siyasal Hareketi de benzer biçimde nasibini alıyor. Bir farkla; Kürtlere sistematik soykırım uygulayamazlar, çünkü nüfus kalabalık. Onun için köyleri kentleri bombalayıp, yakıp yıkıp, ileri gelenleri tutuklayarak, seçilmiş belediye başkanlarını görevden alıp yerine kayyım atayarak vs baskılıyorlar. Yayın organlarını kapatıyorlar, sorumluları hapse atıyorlar, artık Kürtçe müzik bile yasak. İşlem yapılan birkaç kahvehane, aba altından sopa gösterme sadece. Kürtçe çalmayın, çalanı böyle kapatırım gözdağı. Kapatmayla tutuklamayla baş edilemeyeceği için sindirme yolu seçildi. Ülke her anlamda bir asır geriye gitti. Tüm kazanımlar heba edildi, fabrika ayarlarına dönüldü.

Hizmet Hareketi bitti mi?

Şu kadarını söyleyeyim: Bitti diyen, ne toplum ne tarih biliyor.

Türkiye’ye bir gün dönebileceğinizi düşünüyor musunuz? Ne zaman?

Türkiye hayatımı çıkarken noktalamıştım. Çocuklar büyüyor, şu an 9 ve 6 yaşındalar. Arkadaşlıklar kurdular. Okullarına bağlandılar. Mahalle değiştirmeyi dahi düşünmüyoruz. Çocuklara ikinci bir travma yaşatmak istemiyoruz. İleride çocuklar yuvadan uçtuklarında ne olur bilemem, kestirmek güç. Hem ülkeme ziyarete, sıla-i rahime neden gitmeyeyim. Orası benim vatanım, memleketim. Çıkarken en az 8-10 seneye hazırlıklıydım. İki senesi gitti, şu an bilemiyorum. Ziyarete bu yaz da gidebilirim, ömrüm varsa bi 10 sene daha bekleyebilirim. Cem Karaca 7 sene sonra dönmüş, Kemal Burkay 31 sene sonra. Burkay’a büyük saygı duyarım, çok program yaptık, şimdi ne düşünüyor acaba. O bizlerden 40 sene önce damdan düşmüştü, halden en iyi o anlar.

İçimi yokluyorum, ara ara. Eski Türkiye’yi özledim ama geride bıraktığım Yeni (!) Türkiye’yi hiç özlemedim.

Bilir misiniz, iki buçuk sene boyunca, her sabah “polis kapınızı çalacak” duygusuyla yatağa uzanmak nasıl bir şeydir? Belki onlarca kere “bu gece kesin geliyorlar” deyip eşinizle günlük kıyafetler içinde salonda koltuklarda uyuklamak nasıl bir duygudur?

Gecenin bir yarısında twitter’a gözaltına alındığınız dedikodunuzun düşmesi, ummadığınız ünlülerin DM’den mesaj atıp “Dostum haberleri gördüm, iyi misin” diye sorması, onları sakinleştirirken paniğe kapılmaya fırsat bulamamak nasıl bir şeydir, bilir misiniz?

Aracınıza bir aracın takılması, sizi eve kadar takip etmesi, siz araçtan çıkıp eve girene kadar bekleyip sonra gaza basıp uzaklaşması…

Şimdi bunların bir ehemmiyeti yok, çok çok fenası yaşanıyor ülkede. İki buçuk yıl boyunca giyotin başımızda sallandı, bir anda olmadı hiçbir şey. Ülke başka çare bırakmadı yani. Göçtük.

Burada dahi rahat bırakmıyorlar. Kimse güvendeyim demesin. Hele bizim durumumuzdakiler. Çelik yelekle dolaşan biliyorum, kaçırılacak diye evinden dışarı çıkamayan, saldırı endişesiyle sürekli adres değiştiren, bir gün anlatır kendileri. Elçilikler, konsolosluklar, ajans temsilcilikleri ajan kaynıyor. Avrupa’da bu durum camilere kadar indi.

Kırgınlıklarınız var mı? Neler ve kimlere karşı?

Biz yaralı bir nesiliz artık, düzelmeyiz kolay kolay. Ne zaman çocuklarıma sarılsam ülkede babasından ayrı yüzbinlerce bebek/çocuk geliyor gözümün önüne, yavrularımı bağrıma basmak yeterli gelmiyor. Ülkemdeki tüm çocuklar anne-babalarına sarılabildiğinde ancak doyabileceğim çocuklarıma.

Bırakın şer şebekesini, daha önce Ankara’nın servis haberlerini ekranlarda köşelerde büyük iştahla konuşan, tartışan isimlerin şimdilerde kısmen özgür yayınlarını dahi takip edemiyorum artık.

Önüme düşüyor mesela; Nevşin Mengü’nün Deutche Welle için yaptığı röportajlara bile bakamıyorum. Mütevazı bir çaba olabilir, büyük risk alınıyor olabilir, kolay olmayabilir, bazı şeyler yeni anlaşılmış olabilir, neyse ne. Kritik süreçlerde alınan kritik tavırlar, kişileri yok saymanıza yol açıyor. 15 Temmuz’u izleyen günlerdeki kimi tutumları belleğimizden çıkarmamız mümkün değil yani.

Bu noktada iğneyi kendime batırayım. Beni de benzer nedenlerle bloklayanlar oldu, kendilerince sebeplerle. Şimdi daha iyi anlıyorum.

Takipten çıktığım onca isim var medya mahallesinden, bazen tweet’lerine rastlıyorum, ne yapsam da bunlar ekranıma gelmese diye çare arıyorum.

Silmişiz, çizmişiz, kara defterimiz kalın bizim. Ve bizimle mezara gidecek, kapanmaz, kanayan yaralarımız var, demem o.

Sürecin daha ilk aylarında, 2014 başlarında kesin olarak Türkiye yaşamını sonlandırma kararını boşuna almadım yani. O günkü hadiseler bugün yaşananlar yanında devede kulaktı üstelik.

Kendinize dair nasıl bir gelecek öngörüyorsunuz?

Zor bir soru.

Şu an yaşadığı ülkede devam edip etmeyeceği garanti olmayan herkes için hayli zor.

Dünya vatandaşı ve dünya çapında gazeteci olma hedefi koydum, çıkarken. Bunun için de dünya dili İngilizce’yi iyi biçimde yazmak, okumak ve konuşmak gerekiyor. Basit bir yol haritam var, büyük bir gayret ve disiplinle bu doğrultuda çalışıyorum. Dünya medyasını takip ediyorum. Gazetecilik anlamında yeni depolar dolduruyorum. Yaşım daha genç, hedeflerim var. Önümün çok açık olduğunu hissediyorum.

Herkes kendi seçimlerinin sonuçlarını yaşıyor. Burada kurmakta olduğumuz hayatın, çocuklarımıza kazandırdığımız geleceğin, Türkiye’de son dönemdeki kararlı duruşumuzun ilahi ödülü olduğunu düşünüyorum. Medeniyete kavuştuk. İsterdik ki bu kavuşma kendi vatanımızda olsun. Böylesi nasipmiş.

Bariyerlere rağmen, Türkiye büyük beyin göçü vermeye başladı. Bariyerler kalktığında kopuş daha büyük olacak. Kaybeden, ülke olacak.

Temennim o ki, dünyanın dört yanına dağılmış pırıl pırıl dimağlar, parmakla gösterilecek,alkışlanacak başarı öyküleri yazacaklar. Ömrümüz varsa görecek, gurur duyacağız bunlarla. Anadolu da gurur duyacak, bakmayın siz.

Erdoğan sonrası nasıl bir Türkiye öngörüyorsunuz?

İstikbale dair bir umudum yok maalesef.

Kötümser biri değilim. Bizim ülkenin mayası bu.

Yakın tarihe çok meraklıyım. Okumadığım kitap, seyretmediğim belgesel kalmamıştır. Yaşarken yakaladığım büyüklerimden de çok anılar dinledim. Sonra…

Sonra gazetecilik yaşamım boyunca hep sorguladım, son dönem sanki ülkenin makus talihi kırılıyor gibi geldi bize, hepimize. Yanılsamaymış. Döndük en başa. Kafasını her kaldırdığında birileri basmış, halklar da pres olmuş arada.

Toprak bu, üzerindeki millet bu, birkaç nesil sonra düzelme umudu dahi göremiyorum. Görsem, “benden sonra ne gam” demez, kafa yorardım. Batı, bu dönüşümü bir asır evvel yapmış, biz treni kaçırmışız.

Hitler gibi bir belanın ardından önce ülkesi sonra başkenti ortadan ikiye bölünmüş yakılıp yıkılmış Almanya’ya bakın. İki atom bombası yemiş Japonya’ya. Nazilerin işgal ettiği Fransa’ya. Ve bize.

Sabahattin Selek’in “Anadolu İhtilali” kitabı var, babamın kütüphanesinden bilirim. Bir daha böyle bir ihtilale imkân ihtimal vermiyorum. Yanılmayı yürekten istediğim yegâne şey de budur.

Bu rejim biter. Türkiye tıpkı 80’lerdekine benzer günlere döner. Yarı demokrasi, yarı özgürlük, yarı hür basın. Nazari de olsa serbest seçimler olur, hukuk her daim tecrübe edildiği gibi kısmen çalışır, her devre uygun rejim muhalifi veya terörist icat etmeye devam eder, filan. Bizim makus talihimiz böyle iniş çıkış işte. Düşmez, kalkmaz bir ülke.

2010’lara doğru, bu talih dönüyor diye çok umutlanmıştık, duvara çarptık. Çok heyecanlandık, belki de onun faturasını ödüyoruz. Ne yalan söyleyeyim, bizim güzel günlerimiz oldu, iyi yaşadık. Yeni nesile bakıp üzülmem biraz da ondan. Onlar bunu dahi göremedi, epey de göremeyecek.

Kendinizi yetiştirme adına neler yapıyorsunuz? Okumayla aranız nasıl? Okuduğunuz kitaplar, varsa tavsiyelikler?

Son dönemde düzenli kitap okuyucusu değilim maalesef. Haber ve makale okumayı, yazı dizisi taramayı hep önde tuttum. İngiliz yakın tarihine dair yüzlerce saat belgesel seyrettim. İçinde yaşadığım ülkenin tarihi daha ilginç geliyor. Türkiye’deki aktif gazetecilik yaşamım muazzam bir koşuşturma içindeydi. Bi̇r de esasen ana işiniz olmayan idarecilik, bütçe yönetimi gibi konularla boğuşuyorsunuz. Aile çocuk konularına hiç girmiyorum. Yurt dışında her şeyi kendiniz yapmanız gerekiyor. Bir yandan yaşadığımız ülkenin sistemini kavramaya çalışırken, bir yandan market alışverişinden çocukları okula bırakıp almaya, her şeye yetişmeye çalışıyoruz. Evde bir özel hayatım yok. Onun için beklentileri minimuma düşürüp yapabileceğim şeylere odaklandım. Dışarı çıkınca kulağımda sürekli BBC radyosu var. Tren veya metro seyahatlerinde telefona kaydettiğim film belgeselleri takip etmeye çalışıyorum. İngiliz yazarların kendi ana dillerinde yazdıkları eserleri, klasikler başta okuyorum. Bu dilin gelişimi için çok gerekli. Şanslıyım çünkü muazzam bir İngilizce literatür var ve klasikler bedava dolaşımda. Kısa öykülerle başladım, dili basit kitaplarla devam ediyorum, Harry Potter serisi gibi. Bazı kitapların filmini veya dizisini seyredip öyle okuyorum, konuyu kaçırmamak için. Herkes yatınca kalan birkaç saatte günlük haberleri tarıyorum, Twitter’dan. Hem fikir işçisi olup hem de bu kadar gaile ile uğraşmak zorunda kalınca hiçbir şey tam olmuyor.

Son olarak?

Tarık bin Ziyad gibi gemileri yakınca arkanıza bakmıyorsunuz. Giden gitti. Kağıt üstünde itibarın bir gün iadesi, tazmini dahi umurumda değil. Son yaşadığım yere gömsünler. Yeni nesillere bir şey ifade etmesi için değil, ruhumun huzuru için. Tepemde, ülkemin inişli çıkışlı kavgalarının gürültüsü olsun istemiyorum.

Biraz uzun anlatmış olabilirim. 23 sene profesyonel medya hayatım var, onca tecrübe, onca tanıklık. 23 seneyi 23 cümleye sığdırmak ne mümkün. Bi̇r de meselenin siyakı sibakı var yani. Öncesi sonrası, ne olmuş, nasıl olmuş, ne biçimde olmuş, kim nasıl durmuş, bize denk gelmiş mi, gelmemiş mi, dönemin konjonktürü, aktörleri, genel havası. Bunları koymaz, soruları evet/hayır gibi kısa cevaplarla geçiştirirsen, büyük eksiklik olur.

Umarım bağlamından koparmadan, gereksiz laflarla boğmadan, maksadımı ifade edebilmiş, sıkmadan sorularınıza beklediğiniz netlik ve açıklıkta cevap verebilmişimdir.

Bu daha bir şey değil. Hele şu dönem bitsin daha söyleyecek çok sözümüz olacak.

Bu imkânı verdiğiniz öncelikle sizlere, sabırları için de okurlara teşekkür ederim.

Ben de bu içten, dobra dobra söyleşi için çok teşekkür ediyorum..

Kaynak: The Circle

]]>