Vicdan, her an a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6r\u00fcnen, besbelli bir ilk olay, v\u00fcc\u00fbd ise bu aynaya aksetmi\u015f ba\u015fka bir olay. Vicdan, v\u00fcc\u00fbdu, kendinden \u00f6nce gelen zaruri bir \u015fart oluyor. bu suretle, v\u00fcc\u00fbd, vicdan\u0131n birle\u015fmesinde senin mis\u00e2lin, yani vekilin olan nefis, \u00e2lemin vicdan\u0131 ile v\u00fcc\u00fbdunun birle\u015fme ba\u015flang\u0131c\u0131nda da sen kendin belirmekte,<\/p>\n

Ey Rabb!<\/strong> sen bizi b\u00f6yle, bir taraftan vicdan, bir taraftan v\u00fcc\u00fbd ad\u0131nda iki olaylar zinciri i\u00e7inde y\u00fczd\u00fcr\u00fcyorsun. \u0130\u00e7imde, d\u0131\u015f\u0131mda her an birer hal noktas\u0131 olarak u\u00e7uyup duran olay par\u0131lt\u0131lar\u0131n\u0131 f\u0131rlat\u0131yor, birbirine ba\u011flay\u0131p, taneler, diziler, c\u00fczler, k\u00fcller, hey’etler, toplumlar, milletler, devletler, has\u0131l\u0131 \u00e2lemler g\u00f6steriyorsun.<\/p>\n

Ey ezel\u00ee hikmet s\u00e2hibi! \u015eu, cisimlere aid olaylardan \u00e7ekim, manev\u00ee olaylarda da ruh denilen iki kavu\u015fma ba\u015flang\u0131c\u0131 olmasa idi, bu y\u0131ld\u0131zlar ve bu d\u00fczenden olu\u015fanlar nas\u0131l bulunacakt\u0131? Fikirler ve ak\u0131llar nas\u0131l tutunacakt\u0131? Atom tasavvurunun \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 o olaylar noktalar\u0131ndan, matemati\u011fin adetleri ve boyutlar\u0131, fizi\u011fin mekanik b\u00fcy\u00fck eserleri, kimyan\u0131n atom unsurlar\u0131, hayat\u0131n uzv\u00ee h\u00fccreleri, tabiat tarihinin nebatlar\u0131, hayvanlar\u0131 ve cans\u0131zlar\u0131, tabiat\u0131n cisimleri, astronominin y\u0131ld\u0131zlar\u0131, y\u0131ld\u0131zlar\u0131n d\u00fczenli \u00e2lemi nas\u0131l derlenir toplan\u0131r, toparlan\u0131p da zaman i\u00e7inde nas\u0131l s\u00fcr\u00fcklenirdi?<\/p>\n

Ey varl\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in ba\u015fkas\u0131na muhta\u00e7 olmayan \u00f6rneksiz Yarat\u0131c\u0131<\/strong>: Sen hadiselerin tozu dumana katmas\u0131ndan, bize, o iki ula\u015fma ba\u015flang\u0131c\u0131 alt\u0131nda, iki \u00e2lem verdin ve veriyorsun. \u00c7ekimin kavram\u0131nda madde olanlar\u0131, ruhun kavram\u0131nda da m\u00e2n\u00e2 olanlar\u0131 u\u00e7uruyorsun. Fennin kabul etti\u011fi Esir bulu\u015fu ile tabiat\u0131n sonunu hallettik sananlar ne kadar yan\u0131l\u0131yorlar.<\/p>\n

D\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fcyorlar ki e\u011fer Esir, tek ba\u015f\u0131na uzay gibi, biti\u015fik bir birim ise, onun bir k\u0131sm\u0131 nas\u0131l harekete gelebilir? O akan deniz nas\u0131l dalgalanabilir? Yok Esir m\u00fcstakil par\u00e7alara b\u00f6l\u00fcnm\u00fc\u015f ise, her par\u00e7an\u0131n \u00f6b\u00fcr\u00fcnden ay\u0131rt edilmesi bir ayr\u0131lmaya ba\u011fl\u0131d\u0131r. O halde, bir k\u00fc\u00e7\u00fck par\u00e7an\u0131n hareketini \u00f6tekine ge\u00e7iren vas\u0131ta nedir? Bir yerden ba\u015fka bir yere ge\u00e7mek i\u00e7in ba\u015flang\u0131ca l\u00fczum kalmadan bir k\u00fc\u00e7\u00fck par\u00e7an\u0131n hareketini di\u011fer par\u00e7aya s\u0131\u00e7ratmak m\u00fcmk\u00fcn ise, \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n ge\u00e7mesi i\u00e7in Esir farazyesine ne hacet vard\u0131? Haydi \u00e7ekime bir cevher niteli\u011fi yak\u0131\u015ft\u0131rarak madde olanlar\u0131 birbirine birle\u015ftirelim. Ruha da bir cevher niteli\u011fi yak\u0131\u015ft\u0131rarak m\u00e2n\u00e2 olanlar\u0131 birbirine ula\u015ft\u0131ral\u0131m. Fakat, bu iki kavu\u015fma ba\u015flang\u0131c\u0131, birbirlerine kar\u015f\u0131, her bak\u0131mdan, ayr\u0131 kalabilirler mi? \u00d6yle olsa idi benim onlardan ne haberim olurdu?<\/p>\n

Nefis ile beden birbirleriyle nas\u0131l i\u00e7li d\u0131\u015fl\u0131 olabilirlerdi? Halbuki ben, ruhlarda cisimleri g\u00f6r\u00fcyorum. \u015eu anda, zihnimde, memleketimin cisme dair b\u00fct\u00fcn hat\u0131ralar\u0131 ya\u015f\u0131yor, sonra, cisimlerde de ruhlar\u0131 g\u00f6r\u00fcyorum. Mesel\u00e2 zihin \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131m\u0131n bedenin, birle\u015fme derecesinde bir ba\u011flant\u0131 ile, (Ben) dedi\u011fim nefsimde karar k\u0131ld\u0131klar\u0131n\u0131 anl\u0131yorum.<\/p>\n

Cisim ile ruhun bu bulu\u015fmas\u0131 olmasa idi Ben \u015fu kalemi ve hatta o kalemi tutan bu elimi nas\u0131l bulur, nas\u0131l tan\u0131rd\u0131m? Elimde kalemi nas\u0131l oynat\u0131rd\u0131m? G\u00fcnahlar\u0131m\u0131n karalar\u0131 gibi \u015fu kara sat\u0131rlar\u0131 nas\u0131l d\u00f6kerdim? Demek ki \u00e2lem pergelinin kutuplar\u0131 yerindeki o iki kavu\u015fma ba\u015flang\u0131c\u0131 aras\u0131nda, daha m\u00fchim ve daha b\u00fcy\u00fck bir kavu\u015fma ba\u015flang\u0131c\u0131 var. Var ki: ruh ile beden birle\u015febiliyorlar.<\/p>\n

Ruh ile bedenin bu kavu\u015fma ba\u015flang\u0131c\u0131ndan ben kendimi buluyorum, (Ben) diyebiliyorum. Ruhan\u00eeli\u011fi ve cisman\u00eeli\u011fi toplayabiliyorum. Bu iki suretin aksetti\u011fi bu aynaya (Nefsim) diyorum. (Kendim) dedi\u011fim bu birlik ba\u015flang\u0131c\u0131nda ikileme, \u00fc\u00e7leme y\u0131k\u0131l\u0131yor. Ortak ko\u015fma, tek varl\u0131\u011f\u0131n kabul\u00fcne d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcyor. Art\u0131k (Men arefe nefsehu fakad arefe rabbehu = Nefsini bilen Rabbini bilir) ne demek oldu\u011funu bu g\u00f6rme ile anl\u0131yorum.<\/p>\n

Bundan sonra, b\u00fct\u00fcn ruh suretlerini bir taraf, cisim suretlerini de bir tarafa diziyorum. Ezellere (ba\u015f\u0131 olmayanlara), l\u00e2yezallere (sonu olmayanlara) ko\u015fuyorum. Nefsim gibi nice nice nefisler bulundu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorum. Aralar\u0131ndaki m\u00fcnasebetleri ve kavu\u015fmay\u0131 duyuyorum. G\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcp konu\u015fuyorum. Kendimdekini onlarda, onlardakini kendimde tekrar buluyorum.<\/p>\n

Kendi birli\u011fimi, \u015fahid oldu\u011fum vicdan ile, onlardaki birli\u011fi de k\u0131yas vicdan\u0131 ile anl\u0131yorum. Aram\u0131zdaki birli\u011fe yine vicdan\u0131mda idr\u00e2k ediyorum. K\u0131yas eden ile edilenin, g\u00f6ren ile g\u00f6r\u00fclenin, vicdan ile v\u00fcc\u00fbdun birle\u015fti\u011fi bu \u00fc\u00e7 nokta, art\u0131k olaylar\u0131n Sidre-i M\u00fcntehas\u0131, v\u00fcc\u00fbdun (\u0130stiva) noktas\u0131d\u0131r. (Errahman\u00fc ale-l’ar\u015f-i’stev\u00e2) bunun belirdi\u011fi takta as\u0131lm\u0131\u015f bir led\u00fcn kit\u00e2besi. Bu ni\u015faneyi g\u00f6r\u00fcyorum. Tekli\u011finin ar\u015f\u0131na geldi\u011fimi anl\u0131yorum. (E\u015fhed\u00fc en l\u00e2ilahe illallah\u00fc vehdehu l\u00e2\u015ferike lehu) deyip bu Teklik dershanesine giriyorum.<\/p>\n

M.Hamdi Yaz\u0131r Hz.lerinin Met\u00e2lib ve Mez\u00e2hib (Metafizik ve \u0130lahiyat) adl\u0131 kitab\u0131n ba\u015f\u0131na yazd\u0131\u011f\u0131 yaz\u0131<\/strong><\/p>\ntweet<\/a>