\u00ae \u0130nsani ve dini gerek\u00e7elerle bu t\u00fcr intihar ve ter\u00f6r sald\u0131r\u0131lar\u0131n\u0131 k\u0131nayan ve \u0130sl\u00e2m’\u0131n g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc yans\u0131tan bilimsel bir kitab\u0131n bas\u0131lmas\u0131na katk\u0131da bulundu.<\/p>\n

\u00ae Bu g\u00f6r\u00fc\u015flerini sadece Bat\u0131l\u0131 okurlarla payla\u015fmakla kalmad\u0131 binlerce M\u00fcsl\u00fcman\u0131n dinledi\u011fi cami vaazlar\u0131nda da hayk\u0131rd\u0131. Yeri ve \u015fartlar\u0131 ne olursa olsun G\u00fclen intihar sald\u0131r\u0131lar\u0131n\u0131 kesin bir dille reddeder.<\/p>\n

\u00ae T\u00fcrk, Japon, Kenyal\u0131 ve Amerikan gazetelerine siyasi, ideolojik ve dini sebeplerle ger\u00e7ekle\u015ftirilen ter\u00f6r eylemlerini kategorik olarak k\u0131nayan r\u00f6portajlar verdi, ulusal televizyon kanallar\u0131na \u00e7\u0131karak bu t\u00fcr eylemleri k\u0131nad\u0131.\n\t\t\t<\/div><\/div>\n

Fethullah G\u00fclen 11 Eyl\u00fcl 2001’den \u00e7ok \u00f6nceleri de inan\u00e7lar ve k\u00fclt\u00fcrler aras\u0131 diyalogu aktif \u015fekilde desteklemi\u015ftir. T\u00fcrkiye’de M\u00fcsl\u00fcman \u00e7o\u011funluk ile Yunan Ortodoks, Ermeni Ortodoks, Katolik ve Yahudi toplumlar\u0131ndan de\u011fi\u015fik dini az\u0131nl\u0131klar\u0131n ili\u015fkisi a\u00e7\u0131s\u0131ndan olumlu bir atmosferin olu\u015fturulmas\u0131na katk\u0131da bu\u00aclundu. T\u00fcrkiye d\u0131\u015f\u0131nda da onun dinler aras\u0131 diyalogla ilgili fikirleri pek \u00e7ok kimseye ilham kayna\u011f\u0131 oldu ve kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 anlay\u0131\u015f, em- patik kabul, bar\u0131\u015f i\u00e7inde birliktelik ve i\u015fbirli\u011fini ama\u00e7layan kurulu\u015flar\u0131n varl\u0131k sahnesine \u00e7\u0131kmas\u0131na neden oldu. G\u00fclen’in diyalog \u00e7abalar\u0131 Papa II John Paul’\u00fcn kabul\u00fcyle, \u0130srail Seferad Haham Ba\u015f\u0131’n\u0131n davetiyle ve de\u011fi\u015fik Hristiyan mezheplerinin liderleriyle g\u00f6r\u00fc\u015fmeler ger\u00e7ekle\u015ftirmekle yank\u0131 buldu.<\/p>\n

G\u00fclenin Siyasal \u015eiddet Hakk\u0131ndaki G\u00f6r\u00fc\u015fleri<\/strong><\/p>\n

Vaizlik ve e\u011fitimcilik kariyeri boyunca G\u00fclen \u00f6zellikle sivillere kar\u015f\u0131 siyasi \u015fiddet kullan\u0131m\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131s\u0131nda olmu\u015ftur. G\u00fclen’e g\u00f6re ekonomik \u015fartlar, devletin yozla\u015fmas\u0131 veya ideolojik sebepler \u015fiddeti me\u015frula\u015ft\u0131ramaz. Okurlar\u0131n\u0131 ve dinleyicilerini hukukun \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcne sayg\u0131 duymaya, fertler aras\u0131 ya da devletle fertler aras\u0131ndaki sorunlara bar\u0131\u015f\u00e7\u0131l \u00e7\u00f6z\u00fcmler bulmaya cesaretlendirdi\u011fine dair onlarca kay\u0131t mevcuttur. \u015eiddeti gayr-\u0131 kanuni g\u00f6rmenin yan\u0131nda, uygulan\u0131\u015f gayesinin aksini netice verece\u011fi kanaatindedir, \u00f6zellikle de 1970’li y\u0131llarda T\u00fcrkiye’de oldu\u011fu gibi farkl\u0131 guruplar aras\u0131 \u00e7at\u0131\u015fmalarda g\u00f6r\u00fclece\u011fi \u00fczere. G\u00fclen’e g\u00f6re “\u0130nsanlar aras\u0131ndaki farkl\u0131l\u0131klardan kaynaklanan problemler ho\u015fg\u00f6r\u00fcyle a\u015f\u0131labilir.<\/p>\n

Farkl\u0131l\u0131klar sayg\u0131yla kar\u015f\u0131lan\u0131rsa farkl\u0131 muamelelere tabi tutulmaks\u0131z\u0131n herkesin fikrinden istifade etme imkan\u0131 do\u011far.”<\/p>\n

1 \u015eubat 1979 y\u0131l\u0131nda yay\u0131n hayat\u0131na ba\u015flayan S\u0131z\u0131nt\u0131\u00a0 dergisinin<\/strong> ilk say\u0131s\u0131 i\u00e7in kaleme ald\u0131\u011f\u0131 makalesinde, g\u00f6rev ve y\u00f6nteminin “(\u00e7ocuklar\u0131n) ac\u0131lar\u0131na ortak olmak, \u0131zd\u0131raplar\u0131n\u0131 dindirmek, g\u00f6n\u00fcllerini \u00e2b\u00e2d etmek ve (onlar\u0131) insan-\u0131 k\u00e2mil ufkuna \u00e7\u0131kartmak”<\/em><\/strong>\u00a0 oldu\u011funu ifade etmi\u015ftir. Bu misyonun temel prensiplerinden birisini “siyasi ve ideolojik \u00e7at\u0131\u015fmalardan uzak durmak”<\/em><\/strong>\u00a0 olarak belirtmektedir. Onun \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131ndan ilham alarak a\u00e7\u0131lan kurumlar \u015fiddetsizli\u011fi faaliyetlerinde temel prensip olarak kabul ettiler.\u00a0 Altuno\u011flu’nun belirtti\u011fi \u00fczere G\u00fclen, \u015fiddet \u00fczerine bina edilen her \u015feyin \u00e7\u00f6kmeye mahk\u00fbm oldu\u011fu kanaatindedir.\u00a0 \u015eiddet, ba\u015far\u0131n\u0131n arac\u0131 olarak g\u00f6r\u00fclemez:<\/p>\n

\u201cSertlik ve h\u0131r\u00e7\u0131nl\u0131kla bir yere var\u0131lamayaca\u011f\u0131 ve var\u0131lmad\u0131\u011f\u0131 ortadad\u0131r. Sevgi, sayg\u0131 ve muhabbetle -kime ait olursa olsun- kap\u0131lar\u0131n tokma\u011f\u0131na dokunuldu\u011funda, diyalog yollar\u0131n\u0131n a\u00e7\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve insanlara temsil etti\u011finiz de\u011ferleri anlatma imk\u00e2n\u0131n\u0131n do\u011fdu\u011fu izahtan varestedir. \u201c<\/em><\/strong><\/p>\n

\u0130nsani Gerek\u00e7elerle G\u00fclenin \u015eiddeti Reddi<\/strong><\/p>\n

G\u00fclen, sivillere uygulanan \u015fiddeti en ba\u015fta insani gerek\u00e7elerle reddeder. A\u015fa\u011f\u0131da g\u00f6r\u00fclece\u011fe \u00fczere G\u00fclen, kad\u0131n ve \u00e7ocuklar\u0131n da aralar\u0131nda bulundu\u011fu masum sivillere kar\u015f\u0131 uygulanan \u015fiddet eylemlerini insanl\u0131k d\u0131\u015f\u0131 olarak ilan eder ve net ifadelerle masum sivillerin, ya\u015fl\u0131lar\u0131n, kad\u0131nlar\u0131n ve \u00e7ocuklar\u0131n \u00f6ld\u00fcr\u00fclmesini kategorik olarak k\u0131nar. 12 Eyl\u00fcl 2001 tarihinde Washington Post gazetesine verilen k\u0131nama mesaj\u0131nda \u00f6zetle \u015funlara yer verir: <\/strong><\/p>\n

\u201cB\u00fct\u00fcn ter\u00f6r faaliyetleri, kimden ve nereden gelirse gelsin, bar\u0131\u015fa, huzura vurulan en b\u00fcy\u00fck darbedir. Hangi sebeple ve hangi maksada y\u00f6nelik olursa olsun, hi\u00e7bir ter\u00f6r faaliyeti katiyen tasvip edilemez. Ter\u00f6r, bir kurtulu\u015f m\u00fccadelesi \u015fekli olamaz. Ayr\u0131ca ter\u00f6r, pek \u00e7ok masumu da kurban al\u0131r. \u0130nsanl\u0131k tarihinin \u015fu son yar\u0131m asr\u0131n\u0131 dolduran ter\u00f6r faaliyetleri, ba\u015flang\u0131\u00e7ta ter\u00f6re maruz tarafa zarar veriyor gibi g\u00f6r\u00fclse de, nihai zarar\u0131 neticede daima ter\u00f6ristlerin aleyhine olmu\u015ftur. Bu sebeple, ABD’deki bu ter\u00f6r hareketi, yaln\u0131z ABD’ye yap\u0131lm\u0131\u015f bir hareket de\u011fil, d\u00fcnya bar\u0131\u015f\u0131na kar\u015f\u0131 yap\u0131lm\u0131\u015f menfur bir sabotajd\u0131r. Bunu, ancak insanl\u0131kla al\u00e2kas\u0131 olmayan cani ruhlular yapm\u0131\u015f olabilir.<\/em><\/p>\n

[…] Kimden ve ne maksatla gelmi\u015f olursa olsun, ABD’de meydana gelen, bu \u00fclke tarihinin en b\u00fcy\u00fck ter\u00f6r sald\u0131r\u0131s\u0131n\u0131 \u015fiddetle k\u0131n\u0131yorum. Bu sald\u0131r\u0131, ancak nefrete, takbihe lay\u0131kt\u0131r ve herkes taraf\u0131ndan k\u0131nanmal\u0131d\u0131r, takbih edilmelidir. Bu menfur ter\u00f6rist sald\u0131r\u0131larda hayat\u0131n\u0131 kaybedenlerin yak\u0131nlar\u0131na ve b\u00fct\u00fcn Amerika Birle\u015fik Devletleri yetkilileriyle beraber Amerikan halk\u0131na ba\u015fsa\u011fl\u0131\u011f\u0131 diliyor, ac\u0131lar\u0131n\u0131 payla\u015f\u0131yorum.\u201d<\/em><\/p>\n

1990lar\u0131n sonlar\u0131nda T\u00fcrkiye, kendilerine “Hizbullah” ismini veren bir guruptan \u00e7ok \u00e7ekti. Bu grup, m\u00fcnaf\u0131k ya da din d\u00fc\u015fmanlar\u0131yla i\u015fbirli\u011fi i\u00e7inde ilan ettikleri M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 i\u015fkenceden ge\u00e7irip \u00f6ld\u00fcrecek kadar a\u015f\u0131r\u0131ya gitmi\u015fti. O g\u00fcn, G\u00fclen’in fikirlerine yak\u0131nl\u0131\u011f\u0131yla bilinen Zaman gazetesi Hizbullah’a, “Hizbulvah\u015fet”<\/strong> ismini verdikleri bir man\u015fetle \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131.\u00a0 G\u00fclen, Zaman ve Milliyet gazeteleri ile Kenyal\u0131 ve Kanadal\u0131 gazetecilere verdi\u011fi r\u00f6portajlarda Bin Ladin’i, su\u00e7 ortaklar\u0131n\u0131 ve eylemlerini a\u00e7\u0131k\u00e7a k\u0131nad\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirtmi\u015ftir:<\/p>\n

\u201cD\u00fcnyada en nefret etti\u011fim insanlardan bir tanesi Bin Ladin’dir. \u00c7\u00fcnk\u00fc M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131\u011f\u0131n d\u0131rah\u015fan (ayd\u0131nl\u0131k) \u00e7ehresini kirletmi\u015ftir. Bir kirli imaj meydana getirmi\u015ftir. O korkun\u00e7 tahribat\u0131 bundan sonra biz b\u00fct\u00fcn g\u00fcc\u00fcm\u00fczle tamire kalk\u0131\u015fsak bile seneler ister. Her yerde, de\u011fi\u015fik platformlarda anlataca\u011f\u0131z. Kitaplar yazaca\u011f\u0131z. M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131k bu de\u011fildir diyece\u011fiz.<\/em><\/strong><\/p>\n

Bin Ladin, hissini, hevesini \u0130sl\u00e2m\u00ee mant\u0131k yerine koymu\u015f, canavarl\u0131k yap\u0131yor. Etraf\u0131ndaki adamlar da \u00f6yledir. T\u00fcrkiye’de \u00f6yle d\u00fc\u015f\u00fcnen insanlar varsa onlar da canavarl\u0131\u011fa kilitlenmi\u015f insanlard\u0131r. O m\u00fclahazay\u0131 lanetleriz.<\/em><\/strong><\/p>\n

Yukar\u0131daki her iki al\u0131nt\u0131da da G\u00fclen’in ter\u00f6rist eylemleri ger\u00e7ekle\u015ftirenleri canavar olarak ilan etmesi ve bu sald\u0131r\u0131lar\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftiren kimselerin insanl\u0131klar\u0131n\u0131 sorgulamas\u0131 \u00f6nemlidir. Ba\u015fka bir ifadeyle, G\u00fclen, bu insanlar\u0131n s\u00fcrekli olarak insanl\u0131\u011fa kar\u015f\u0131 bilin\u00e7li \u015fekilde ter\u00f6re ba\u015fvurmalar\u0131ndan dolay\u0131 insanl\u0131k kabiliyetini kaybettiklerini d\u00fc\u015f\u00fcnmektedir. G\u00fclen, bir insan olarak ter\u00f6rist eylemleri k\u0131narken ve Bin Ladin’i canavar olarak resmederken insanl\u0131kla dayan\u0131\u015fmas\u0131n\u0131 ve bir ferd olarak ter\u00f6re kar\u015f\u0131 duru\u015funu g\u00f6stermektedir. Ayn\u0131 zamanda \u00e7o\u011funlu\u011fu M\u00fcsl\u00fcman olan izleyicilerinin insani y\u00f6n\u00fcne seslenmektedir. Fakat G\u00fclen \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131n\u0131 \u00f6nemli bir sebepten dolay\u0131 dini bir i\u00e7erikle tamamlar. Neticede Bin Ladin’inki gibi ter\u00f6rist gruplar\u0131n gerek\u00e7eleri ve \u00e7a\u011fr\u0131lar\u0131 insanlar\u0131n ve milletlerin ac\u0131 \u00e7ekmesiyle oldu\u011fu kadar dini bilin\u00e7leriyle de ili\u015fkilidir.<\/p>\n

Bu makale dini s\u00f6ylem alt\u0131nda sivillere uygulanan \u015fiddet olgusuna S\u00fcnni-Hanefi bir \u00e2lim olan Fethullah G\u00fclen’in \u00e7ok y\u00f6nl\u00fc yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 analiz edecektir.<\/p>\n

G\u00fclen, \u0130nsani, Dini, Siyasi veya ger\u00e7ek\u00e7i, E\u011fitim\/pratik olmak \u00fczere d\u00f6rt farkl\u0131 gerek\u00e7eyle sivillere uygulanan \u015fiddeti reddeder.<\/p>\n

G\u00fclen kategorik olarak kad\u0131n ve \u00e7ocuklar gibi muharip stat\u00fcs\u00fcnde bulunmayan sivillere kar\u015f\u0131 d\u00fczenlenen \u015fiddet eylemlerini gayri insani oldu\u011fu gerek\u00e7esiyle k\u0131nam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

G\u00fclen, fertlerin veya guruplar\u0131n alaca\u011f\u0131 sava\u015f karar\u0131n\u0131n h\u00fck\u00fcms\u00fcz oldu\u011funu bildiren \u0130sl\u00e2m f\u0131kh\u0131n\u0131n temel prensiplerini serdetmi\u015ftir. Dolay\u0131s\u0131yla \u0130sl\u00e2m bayra\u011f\u0131 alt\u0131nda kendi ba\u015f\u0131na al\u0131nm\u0131\u015f bu t\u00fcr sava\u015f ilanlar\u0131 me\u015fru kabul edilemez. G\u00fclen “amaca giden her yol mubaht\u0131r” arg\u00fcman\u0131n\u0131 Marksist- Kom\u00fcnist bir s\u00f6ylem olarak kabul eder ve \u0130sl\u00e2mi hi\u00e7bir temelinin bulunmad\u0131\u011f\u0131 gerek\u00e7esiyle reddeder.<\/p>\n

Yanl\u0131\u015f anlamalar\u0131, yanl\u0131\u015f yorumlar\u0131 ve dini metinlerin suiistimalini tart\u0131\u015f\u0131rken G\u00fclen uyu\u015fmazl\u0131k ve \u00e7at\u0131\u015fmalardan beslenen fertlere, \u00e7\u0131kar gruplar\u0131na ve di\u011fer olu\u015fumlara dikkat \u00e7eker. Baz\u0131 kimselerin, normal \u015fartlarda hi\u00e7bir \u015fekilde yerine getirmeyecekleri eylemleri ger\u00e7ekle\u015ftirmeleri i\u00e7in manip\u00fcle edildi\u011fi hatta \u00f6zel ila\u00e7larla “hipnoz” edildi\u011fi ihtimalinin g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurulmas\u0131 gerekti\u011fini ifade eder.<\/p>\n

G\u00fclen, nefret ticaretinin ve \u015fiddetli \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131n k\u00f6k\u00fcn\u00fc kaz\u0131yacak pratik yakla\u015f\u0131mlar \u00f6nerir. Bu yakla\u015f\u0131mlar\u0131n temel dinami\u011fini, e\u011fitim vas\u0131tas\u0131yla kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 anlay\u0131\u015f ve sayg\u0131y\u0131 geli\u015ftirmek, insanlara \u00fcmit a\u015f\u0131layarak elveri\u015fli zemini haz\u0131rlamak te\u015fkil etmektedir. \u0130nan\u00e7lar ve k\u00fclt\u00fcrler aras\u0131 diyalog, kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 anlay\u0131\u015f ve sayg\u0131y\u0131 destekleyen ve insanlar\u0131 ruhen ve fikren y\u00fckselten bir e\u011fitim sayesinde kal\u0131c\u0131 \u00e7\u00f6z\u00fcmler sunulabilir, “Yarat\u0131lan\u0131 Yaratandan \u00f6t\u00fcr\u00fc sevmek”<\/strong> gibi kavramlar k\u00fclt\u00fcrlere ve dini geleneklere a\u015f\u0131lanabilir. G\u00fclen’in \u0130sl\u00e2m’\u0131n ruhi hayat\u0131na yapm\u0131\u015f oldu\u011fu vurgu \u00f6zellikle M\u00fcsl\u00fcmanlar a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00f6nemli bir \u00f6rnek te\u015fkil edebilir. Onun ter\u00f6rizmle m\u00fccadele ve inan\u00e7lar aras\u0131 bar\u0131\u015f\u00e7\u0131l ili\u015fkilere yakla\u015f\u0131m\u0131 M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n % 90’\u0131n\u0131n ba\u011fl\u0131 bulundu\u011fu S\u00fcnni gelene\u011fin h\u00e2kim g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcne dayanmaktad\u0131r.<\/p>\n

Alp Aslando\u011fan, Dr. & Bekir \u00c7\u0131nar, Dr.<\/strong><\/p>\n

Muslim World in Transition: Contribution of the G\u00fclen<\/strong><\/p>\ntweet<\/a>