Bu soruya Bedi\u00fczzaman \u015f\u00f6yle cevap veriyor:<\/p>\n

\u201cMukaddemesi \u00fc\u00e7 m\u00fchim erk\u00e2n-\u0131 \u0130sl\u00e2miyedeki ihmalimizdir: sal\u00e2t, savm, zek\u00e2t<\/strong>. Zira yirmi d\u00f6rt saatten yaln\u0131z bir saati, be\u015f namaz i\u00e7in H\u00e2l\u0131k Teala bizden istedi. Tembellik ettik, be\u015f sene yirmi d\u00f6rt saat talim, me\u015fakkat, tahrik ile bir nev\u2019\u00ee namaz k\u0131ld\u0131rd\u0131. Hem sene de yaln\u0131z bir ay oru\u00e7 i\u00e7in nefsimizden istedi. Nefsimize ac\u0131d\u0131k, kefareten be\u015f sene oru\u00e7 tutturdu. Ondan k\u0131rktan yaln\u0131z biri, ihsan etti\u011fi maldan zek\u00e2t istedi. Buhl ettik, zulmettik, o da bizden m\u00fcterakim zek\u00e2t\u0131 ald\u0131. (el-Cezau min cinsi\u2019l-amel-Amelin kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 kendi t\u00fcr\u00fcnden bir \u015feyle verilir.)\u201d<\/p>\n

\u201cM\u00fck\u00e2fat-\u0131 haz\u0131ram\u0131z ise; fas\u0131k, g\u00fcnahk\u00e2r bir milletten humsu olan d\u00f6rt milyonu vel\u00e2yet derecesine \u00e7\u0131kard\u0131; gazilik, \u015fehadetlik verdi. M\u00fc\u015fterek hatadan ne\u015f\u2019et eden m\u00fc\u015fterek musibet, mazi g\u00fcnah\u0131n\u0131 sildi.\u201d<\/p>\n

Said Nurs\u00ee i\u00e7ine d\u00fc\u015f\u00fclen musibete sebep olarak \u0130sl\u00e2m\u2019\u0131n baz\u0131 r\u00fck\u00fcnlerinin ihmal edilmesini g\u00f6steriyor. Namaz, oru\u00e7 ve zek\u00e2t gibi her biri madd\u00ee m\u00e2nev\u00ee say\u0131s\u0131z fazilet ve hayr\u0131 temsil eden kulluk g\u00f6revlerinin ihmalinin, ruh ve bedendeki etkisiyle, n\u00fcfusun be\u015fte birini \u015fehitlik ve gazilik makam\u0131na \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirtiyor. Bedeli \u00e7ok a\u011f\u0131r \u00f6denen, o kederli y\u0131llar\u0131 ilgin\u00e7 bir teselli ile ba\u011fl\u0131yor. \u201cM\u00fc\u015fterek musibet. Mazi g\u00fcnah\u0131n\u0131 sildi.\u201d diyor\u2026<\/p>\n

\u201cMeclistekilerden biri yine dedi:<\/p>\n

Bir amir, hata ile fel\u00e2kete atm\u0131\u015f ise?<\/p>\n

Dedim:<\/p>\n

Musibetzede m\u00fck\u00e2fat ister. Ya amir-i hatadar\u0131n hasenat\u0131 verilecekti, o ise, hi\u00e7 h\u00fckm\u00fcnde veya hazine-i gayb verecektir. Hazine-i gaybda b\u00f6yle i\u015flerdeki m\u00fck\u00e2fat\u0131 ise derece-i \u015fehadet ve gaziliktir.\u201d<\/p>\n

\u201cBakt\u0131m meclis istihsan etti. Heyecan\u0131mdan uyand\u0131m, terli elpen\u00e7e ayakta oturmu\u015f kendimi buldum. O gece b\u00f6yle ge\u00e7ti.\u201d<\/p>\n

Bedi\u00fczzaman r\u00fcyada sorulan son soruyu da b\u00f6yle cevaplad\u0131ktan sonra meclis takdir etmi\u015ftir. Bunun \u00fczerine heyecanlanarak terlemi\u015f ve kendisini yatakta oturur vaziyette bulmu\u015ftur.<\/p>\n

R\u00fcyan\u0131n ge\u00e7ti\u011fi gecenin g\u00fcnd\u00fcz\u00fcnde \u00fcmit dolu bir d\u00fcnya meclisine giden Bedi\u00fczzaman\u2019a d\u00fcnyeviler \u015f\u00f6yle diyor: \u201cNeden geldin geleli siyasete kar\u0131\u015fm\u0131yorsun?\u201d<\/p>\n

Burada hemen \u015funu belirtmek gerekir. Bedi\u00fczzaman\u2019a bu soruyu soranlar, onun ge\u00e7mi\u015fini bilen arkada\u015flar\u0131d\u0131r. Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n Rus esaretinden \u00f6nceki hayat\u0131nda, onun siyasetin sadece i\u00e7inde de\u011fil, \u00f6n\u00fcnde oldu\u011funu bilenlerdir. Bu zatlar, Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n siyasetteki \u00e7ok aktif halini gayet iyi biliyorlard\u0131.<\/p>\n

\u00c7\u00fcnk\u00fc Bedi\u00fczzaman, kendisinin eski Said dedi\u011fi bu d\u00f6nemde Abd\u00fclhamid\u2019e, \u0130ttihad ve Terakkiye yol g\u00f6stermi\u015f, bizzat \u00f6rnek olmu\u015ftur. Vatan\u0131, d\u00e2v\u00e2s\u0131 ve gayesi i\u00e7in arad\u0131klar\u0131n\u0131 bulamay\u0131nca yeni yollara ba\u015fvurmu\u015ftur. O asl\u0131nda; y\u0131llar\u0131n birikimi olan ihmallerin sonucunda verilen emeklerin ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131\u011f\u0131 \u00f6n\u00fcnde vicdan\u0131 rahat olarak yeni yol aramaktad\u0131r. Siyasetin dertlerini, illetlerini, i\u00e7yap\u0131s\u0131n\u0131, b\u00fcnyesini kavram\u0131\u015f, d\u00f6nen \u00e7e\u015fitli oyunlar\u0131 g\u00f6rm\u00fc\u015f, idrak etmi\u015ftir. \u00d6z kudret ve varl\u0131\u011f\u0131 ile \u00fclkesini savunmaya yetmeyen bir devletin ister \u015fu, ister bu, bir ba\u015fkas\u0131n\u0131n l\u00fctfuna muhta\u00e7 olan ac\u0131 hakikati Abdulhamid devrinden beri ya\u015fam\u0131\u015ft\u0131r. B\u00f6yle bir siyasetten \u00fcmidini kesmi\u015f ve hatta nefret etmi\u015ftir. Bunun i\u00e7inde \u015f\u00f6yle demi\u015ftir: E\u00fbzubillahimine\u015f\u015feytani vessiyase.<\/strong>\u201d<\/p>\n

\u201cEvet, \u0130stanbul siyaseti \u0130spanyol hastal\u0131\u011f\u0131 gibi bir hastal\u0131kt\u0131r. Fikri hezeyanla\u015ft\u0131r\u0131r. Biz m\u00fcteharrik-i bizzat de\u011filiz, bilvas\u0131ta m\u00fcteharrikiz. Avrupa \u00fcfl\u00fcyor, biz burada oynuyoruz. O tenvim (uyutma) ile telkin eder, biz kendimizden hayal edip, asammane (sa\u011f\u0131rcas\u0131na) tahribimizde eser-i telkini icra ederiz.\u201d<\/p>\n

Burada biraz durup, dikkat etmemiz gerekiyor. Osmanl\u0131ca gibi Arap\u00e7a ve Fars\u00e7aya da v\u00e2k\u0131f olan Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131 yukar\u0131daki ifade ve benzetmesiyle bizdeki siyasetin tarifini avam usul\u00fcyle s\u00f6yletmeye iten sebep neydi?<\/p>\n

\u0130thal patentli, bu sistemin iplerinin \u015fu veya bu bir b\u00fcy\u00fck devletin elinde oldu\u011funu da bilerek, o koca devletin d\u00fcvel-i muazzama psikozunun oyunca\u011f\u0131 olarak nas\u0131l harcand\u0131\u011f\u0131n\u0131n ac\u0131s\u0131n\u0131 y\u00fcre\u011finde ta\u015f\u0131yordu. Onun dert edindi\u011fi, \u015feytandan ve siyasetten Allah\u2019a s\u0131\u011f\u0131n\u0131r\u0131m istiazesi, ipleri gizli dinsiz komitelerinin, masonlar\u0131n ellerinde olan, \u00e7\u0131kar ve s\u00f6m\u00fcr\u00fcy\u00fc esas alan siyasettir. \u0130kinci bin y\u0131l\u0131n ba\u015f\u0131nda T\u00fcrkiye\u2019nin en b\u00fcy\u00fck dertlerinden biri olan, temel ilham kayna\u011f\u0131 ba\u015fkas\u0131 olan ve manevilik dokumas\u0131ndan mahrum siyaseti on y\u0131llar \u00f6nce \u015f\u00f6yle anlat\u0131yor:<\/p>\n

\u201cMademki menba Avrupa\u2019d\u0131r. Gelen cereyan ya menfi veya m\u00fcsbettir. Menfiye kap\u0131lan harf gibi\u2013delle al\u00e2 m\u00e2n\u00e2 f\u00ee nefsih\u00ee gayrih- (ba\u015fkas\u0131ndaki bir m\u00e2n\u00e2ya del\u00e2let eder) yahut \u2013L\u00e2 yedullu \u00e2l\u00e2 m\u00e2n\u00e2 f\u00ee nefsih\u00ee \u2013(Kendi kendine bir m\u00e2n\u00e2ya del\u00e2let eder) tarif edilir. Demek bu harek\u00e2t\u0131 bizzat hari\u00e7 hesab\u0131na ge\u00e7er. \u00c7\u00fcnk\u00fc iradesi h\u00fck\u00fcms\u00fczd\u00fcr. Hul\u00fbs-\u0131 niyeti fayda vermez. Bahusus menfi iki cihet ile hari\u00e7 cereyan\u0131n\u0131n kuvvetine bir -L\u00e2 y\u00e2k\u0131l- olur.<\/p>\n

\u201cDi\u011fer m\u00fcsbet cereyan ise ki, d\u00e2hilden muvaf\u0131k \u015feklini giyer. \u0130sim gibi delle \u00e2l\u00e2 m\u00e2n\u00e2 f\u00ee nefsih\u00ee\u2019dir. Hareketi kendinedir. Tebai haricedir. L\u00e2z\u0131m-\u0131 mezhep olmad\u0131\u011f\u0131ndan belki muahez de\u011fil. Bahusus iki cihetle kuvveti, hari\u00e7 cereyan\u0131n m\u00fcsbet ve zaaf\u0131na inzimam etse (eklense), harici kendine \u00e2let-i l\u00e2 ye\u015f\u2019ur edebilir.\u201d<\/p>\n

Anlatmak istedi\u011fi \u015fudur: D\u0131\u015far\u0131dan gelen fikir ya geli\u015fi ile bize olumsuz g\u00f6r\u00fcn\u00fcr, reddederiz, ya olumlu g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Ama ikisinin de mayas\u0131 yabanc\u0131 oldu\u011fundan reddetmi\u015fsek b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131 iz de yabanc\u0131d\u0131r. Biz ise terc\u00fcme, taklit ve kopya ile iktifa etmi\u015fizdir. Bu ac\u0131 ger\u00e7ek II. Me\u015frutiyet\u2019in bir din adam\u0131 ve maneviyat sentezcisi olarak H\u00fcrriyet meydan\u0131nda konu\u015fmas\u0131n\u0131 yapan Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n y\u00fcre\u011finde b\u00fcy\u00fck bir ac\u0131d\u0131r. Belki bu ac\u0131 ile de, dinin siyaset alan\u0131na s\u00fcr\u00fclmesine sonuna kadar kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. Onu; \u201cDini siyasete alet ediyor.\u201d diye su\u00e7layanlar, y\u00fczlerce defa \u00e7\u0131kar\u0131ld\u0131\u011f\u0131 mahkemelerde beraat karar\u0131 al\u0131rken, h\u00e2kimler onu kanun \u00f6n\u00fcnde aklam\u0131\u015flard\u0131r. Fakat o, din ve maneviyat tacirlerinin y\u00fcz\u00fcne as\u0131rlar s\u00fcrecek m\u00fckemmel te\u015fhisini m\u00fch\u00fcrleyerek ahirete intikal etmi\u015ftir. Sonra:<\/p>\n

\u201cBana dediler ki:<\/p>\n

-Dinsizli\u011fi g\u00f6rm\u00fcyor musun? Meydan al\u0131yor. Din nam\u0131na meydana \u00e7\u0131kmak l\u00e2z\u0131m.<\/p>\n

Dedim:<\/p>\n

Evet, l\u00e2z\u0131md\u0131r. Fakat kat\u2019\u00ee bir \u015fart ile ki, muharrik, a\u015fk-\u0131 \u0130sl\u00e2miyet ve hamiyet-i diniye olmal\u0131. E\u011fer muharrik veya m\u00fcreccih, siyaset\u00e7ilik veya tarafgirlik ise tehlikelidir. Birincisi hata etse de, belki ma\u2019fuvdur (affedilebilir). \u0130kincisi isabet de etse mesuld\u00fcr.\u201d<\/p>\n

Buradan \u015funu anlayabiliriz: Evet dinsizli\u011fe ve ahl\u00e2ks\u0131zl\u0131\u011fa kar\u015f\u0131 din nam\u0131na siyas\u00ee sahaya \u00e7\u0131kmak l\u00e2z\u0131md\u0131r. Fakat \u00e7\u0131kman\u0131n \u015fart\u0131n\u0131 ve hareket tarz\u0131n\u0131 da hemen ortaya koyuyor. \u00c7\u00fcnk\u00fc her \u015feyin birtak\u0131m \u015fartlar\u0131 oldu\u011fu gibi, bu meselenin de s\u00f6zde de\u011fil, belki kesin olarak \u015fartlar\u0131n\u0131n olu\u015fmas\u0131 zaman\u0131nda m\u00fcmk\u00fcn olabilir, diyor. O \u015fartlar\u0131n en \u00f6nemlisi ve ana dire\u011fi ise bir cemaati ya da bir partiyi harekete ge\u00e7iren \u015feyin mutlaka yorumsuz, tabirsiz \u0130sl\u00e2miyet a\u015fk\u0131 ve dini gayret olmal\u0131d\u0131r. Aksi takdirde kim olursa olsun, hangi isim alt\u0131nda g\u00f6r\u00fcn\u00fcrse g\u00f6r\u00fcns\u00fcn, onu veya onlar\u0131 harekete ge\u00e7iren etken, siyaset\u00e7ilik veya tarafgirlik ise tehlikelidir diyor.<\/p>\n

Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n bu a\u00e7\u0131klamalar\u0131n\u0131 dinleyen d\u00fcnyev\u00ee meclisin adamlar\u0131nca;<\/p>\n

\u201cNas\u0131l anlayaca\u011f\u0131z? Faaliyeti \u0130sl\u00e2miyet a\u015fk\u0131 ad\u0131na m\u0131, yoksa siyas\u00ee bir tarafgirlik ad\u0131na m\u0131d\u0131r? Nas\u0131l anlar\u0131z?\u201d denildi.<\/p>\n

\u201cDedim: Kim fas\u0131k siyasetda\u015f\u0131n\u0131, m\u00fctedeyyin muhalifine, su-i zan bahaneleriyle tercih etse, muharriki siyaset\u00e7iliktir. Hem umumun mal-i mukaddesi olan dini, inhisar zihniyetiyle kendi meslekta\u015flar\u0131na daha ziyade has g\u00f6stermekle, kav\u00ee bir ekseriyette dine aleyhtarl\u0131k meyli uyand\u0131rmakla nazardan d\u00fc\u015f\u00fcrmek ise, muharrik-i tarafgirliktir.\u201d<\/strong><\/p>\n

\u0130\u015fte bu cevap ile Bedi\u00fczzaman ger\u00e7ekten her zaman ortaya \u00e7\u0131kabilecek, belki \u00e7\u0131kmakta olan hadiselere projekt\u00f6r gibi \u0131\u015f\u0131k tutmaktad\u0131r. \u015e\u00f6yle ki; kendi partisine oy veren kim olursa olsun, kar\u015f\u0131s\u0131nda dindar, m\u00fcttaki insanlar da olsa, bunlar\u0131 (fas\u0131k olan\u0131) onlara (dindarlara) tercih eden adam siyaset\u00e7ili\u011fin ve tarafgirli\u011fin ta kendisini yapm\u0131\u015f oluyor.<\/p>\n

Di\u011fer yandan din ki; bu memlekette ya\u015fayan insanlar\u0131n y\u00fczde doksan dokuzunun mukaddes bir mal\u0131d\u0131r. Ancak binde bir nispetini olu\u015fturan baz\u0131 m\u00fclhitler hari\u00e7, dinin gereklerini yerine getirmeseler de, bilfiil ya\u015famasalar da; dinsizli\u011fi, asla kabul etmeyen bu insanlar\u0131n, b\u00fcy\u00fck \u00e7o\u011funlu\u011funun genel anlay\u0131\u015f\u0131na ters bir \u015fekilde dini tekellerine al\u0131p, sadece kendi adamlar\u0131na ait oldu\u011funu s\u00f6ylemek tarafgirliktir. Ayr\u0131ca bu tutum bir tak\u0131m \u00e7evrelerde dine aleyhtarl\u0131k uyand\u0131r\u0131r ve nazardan d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcr. Bu ise, dine hizmet de\u011fil, aksine ihanettir.<\/p>\n

Ger\u00e7ekten ibretlidir. 1919\u2019da \u0130stanbul ve \u0130zmir ba\u015fta olmak \u00fczere Ege k\u0131y\u0131 \u015feridi, Adana, Mersin, Antep, Urfa ve Mara\u015f i\u015fgal alt\u0131nda ve dini siyaset sahas\u0131na s\u00fcrmek isteyenler, vatan\u0131n bu ac\u0131 tablosunu gayelerine basamak yaparken, Bedi\u00fczzaman, dini siyaset pazar\u0131ndan uzak tutmaya \u00e7al\u0131\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. 31 Mart olay\u0131nda \u201c\u015feriat ad\u0131na\u201d \u0130stanbul\u2019da kan g\u00f6vdeyi g\u00f6t\u00fcr\u00fcrken olay\u0131n ba\u015f\u0131n\u0131 \u00e7eken Dervi\u015f Vahdeti\u2019ye hem de yay\u0131n organlar\u0131 olan Volkan gazetesinde a\u00e7\u0131k mektupla \u201cDin ir\u015fadd\u0131r\u201d diyordu. \u00c7\u00fcnk\u00fc o, bu milletin din\u00ee sal\u00e2betini (sa\u011flaml\u0131\u011f\u0131n\u0131), maneviyata ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve iman\u00ee durumunu iyi bildi\u011fi i\u00e7in, bu m\u00fcbarek hislerin, art d\u00fc\u015f\u00fcnceli kimseler taraf\u0131ndan istismar edilece\u011finin idrakinde idi. Ayr\u0131ca dini ve maneviy\u00e2t\u0131, eyyam siyasetine dayanak yapmam\u0131\u015f ve yapanlara da kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

\u0130kinci Me\u015fr\u00fbtiyet\u2019in il\u00e2n\u0131nda Sultanahmet\u2019te, daha sonra Selanik\u2019te din ve maneviyat rehberi olarak ilk nutkunu verirken, \u0130ttihad ve Terakki ile beraber idi. Sadece taraftar de\u011fil, d\u00fc\u015f\u00fcnce ve fikirleri ile de onlar\u0131 y\u00f6nlendirmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131yordu.<\/p>\n

Daha sonra \u0130ttihad ve Terakki\u2019nin takip etti\u011fi siyaseti tenkit etti. D\u00fc\u015f\u00fcncelerini, \u00e7o\u011funlu\u011fun sustu\u011fu, o karga\u015fa g\u00fcnlerinde, her zaman oldu\u011fu gibi a\u00e7\u0131k\u00e7a s\u00f6yledi.<\/p>\n

Mondros Antla\u015fmas\u0131ndan sonra, \u0130ttihad ve Terakki\u2019nin \u00f6nde gelen ki\u015fileri memleketten ayr\u0131lm\u0131\u015flard\u0131. Bu ayr\u0131l\u0131\u015f, muhaliflerin h\u00fccumuna maruz kalmalar\u0131na bir a\u00e7\u0131k kap\u0131 b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131.<\/p>\n

Bedi\u00fczzaman dini siyasete alet konusunu ayd\u0131nlatmak i\u00e7in \u015f\u00f6yle diyor: \u201cMesel\u00e2, iki adam d\u00f6v\u00fc\u015f\u00fcrler. Biri, zaif d\u00fc\u015fece\u011fini hissederken dindeki Kur\u2019\u00e2n\u2019\u0131 kaviye uzatmakla himayesini d\u00e2vet edip, kavi bir ele vermek l\u00e2z\u0131md\u0131r. Ta beraber \u00e7amura d\u00fc\u015fmesin. Kur\u2019\u00e2n\u2019\u0131 Kur\u2019\u00e2n oldu\u011fu i\u00e7in sevsin.<\/p>\n

E\u011fer kavinin kar\u015f\u0131s\u0131na siper etse, himayet damar\u0131n\u0131 tahrik etmeye bedel, hiddetini celb eder. Kur\u2019\u00e2n\u2019\u0131 kavi bir hadimden mahrum b\u0131rakmakla, zay\u0131f bir elde beraber yere d\u00fc\u015ferse o, Kur\u2019\u00e2n\u2019\u0131 kendi nefsi i\u00e7in sever demektir.<\/p>\n

Evet, dine imale etmek ve iltizama te\u015fvik etmek ve vazife-i diniyelerini ihtar etmekle dine hizmet olur. Yoksa \u201cdinsizsiniz\u201d dese onlar\u0131 tecav\u00fcze sevk etmektir.\u201d<\/p>\n

Yani dini y\u00f6nlendirmek ve dini emirlerini yapmalar\u0131n\u0131 sa\u011flamak, ancak uygun bir dille, dini g\u00f6revlerini hat\u0131rlatmak \u015feklinde dine hizmet olur. Yoksa dinin ir\u015fad metoduna tamamen z\u0131t olarak, d\u00fc\u015f\u00fcnmeden h\u00fck\u00fcm verip, dinsiz olduklar\u0131n\u0131 s\u00f6ylemek veya propaganda ile yaymak dine aleyhtar olanlar\u0131 \u00e7o\u011falt\u0131r. Dolay\u0131s\u0131yla kar\u015f\u0131s\u0131ndaki insanlar\u0131; kendi partilerine, \u015fah\u0131slar\u0131na ve dine kar\u015f\u0131 tecav\u00fcze sevk eder.<\/p>\n

Bedi\u00fczzaman daha sonra bu konuyu \u015f\u00f6yle ba\u011fl\u0131yor:<\/p>\n

\u201cDin d\u00e2hilde menfi tarzda istimal edilmez. Otuz sene halife olan bir zat, menfi siyaset nam\u0131na istifade edildi zann\u0131yla, \u015eeriata kar\u015f\u0131 gelen tecav\u00fcz\u00fc g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz. Acaba \u015fimdi menfi siyaset\u00e7ilerin fetvalar\u0131ndan istifade edecek kimdir? Bilir misin? Bence \u0130sl\u00e2m\u2019\u0131n en \u015fedit hasm\u0131d\u0131r ki, han\u00e7erini \u0130sl\u00e2m\u2019\u0131n ci\u011ferine saplam\u0131\u015ft\u0131r.\u201d Bunu \u015f\u00f6yle a\u00e7\u0131klayabiliriz:<\/p>\n

Bir \u0130sl\u00e2m \u00fclkesinde, din bir siyaset aleti olarak kullan\u0131lmamal\u0131d\u0131r. Otuz \u00fc\u00e7 y\u0131l halifelik yapan Sultan Abd\u00fclhamid\u2019in idaresi alt\u0131nda y\u00fcr\u00fct\u00fclen her i\u015f ve icraata itiraz edenler ve dine kar\u015f\u0131 gelmi\u015f \u015fekilde de\u011ferlendirilirdi. B\u00f6yle bir metotla h\u00fck\u00fcmetin siyaseti ve icraat\u0131 hesab\u0131na fayda sa\u011flan\u0131yor zannedilerek hareket edilirdi. Halbuki di\u011fer tarafta dinin \u00f6z\u00fcn\u00fc bilmeyen baz\u0131 kimseler, daha do\u011frusu ba\u015fta ecnebiler, bu yanl\u0131\u015f metodu \u0130sl\u00e2m dinine mal ederek aleyhtar vaziyete ge\u00e7ebilirler. Buna mani olman\u0131n yolu da dini siyasetten uzak tutmaktan ge\u00e7er.<\/p>\n

Dr. Yasin Y\u0131lmaz<\/p>\n

Risale-i Nur Enstit\u00fcs\u00fc<\/p>\n

http:\/\/www.risaleinurenstitusu.org\/index.asp?Section=Enstitu&SubSection=EnstituSayfasi&Date=1\/18\/2008&TextID=1259<\/a><\/p>\ntweet<\/a>