Avrupa\u2019n\u0131n birinci y\u00f6n\u00fcn\u00fc zul\u00fcm, s\u00f6m\u00fcrgecilik ve materyalizm gibi esaslar \u015fekillendirmektedir. Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n kar\u015f\u0131 oldu\u011fu Avrupa budur. \u201cGarp husumeti b\u00e2ki kals\u0131n\u201d s\u00f6z\u00fc ile materyalist ve s\u00f6m\u00fcrgeci Avrupa’y\u0131 muhatap alm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc, Avrupa bu tutumuyla, \u0130sl\u00e2m \u00e2lemine kar\u015f\u0131 daima tahrip\u00e7i bir niyet beslemi\u015ftir. Bu y\u00f6nden geli\u015fen Bat\u0131n\u0131n k\u00fclt\u00fcr de\u011ferleri, \u0130slam \u00e2lemi i\u00e7in zararl\u0131 ve y\u0131k\u0131c\u0131 olmu\u015ftur.<\/p>\n
D\u0131\u015f politikada, Bedi\u00fczzaman\u2019a g\u00f6re, Avrupa\u2019n\u0131n bu y\u00f6n\u00fcyle dostlu\u011fa ve ittifaka gidilmemelidir. \u00c7\u00fcnk\u00fc, \u0130slam devletleri ve T\u00fcrkiye i\u00e7in, \u00e7ok y\u00f6nl\u00fc zarar ve tehlike s\u00f6zkonusudur. Bu hususta \u015f\u00f6yle demektedir:<\/p>\n
\u201cTarik-i gayrime\u015fru ile bir maksad\u0131 takip eden, galiben maksudunun z\u0131dd\u0131yla ceza g\u00f6r\u00fcr. Avrupa muhabbeti gibi gayr-\u0131 me\u015fru muhabbetin akibetinin m\u00fck\u00e2fat\u0131, mahbubun gaddar\u00e2ne adavetidir.\u201d <\/strong>(Mektubat)<\/p>\n Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n yukar\u0131daki ifadelerini biraz a\u00e7arsak, gayrime\u015fru bir yolla maksada ula\u015fmak isteyen, genellikle maksad\u0131n\u0131n z\u0131dd\u0131 bir netice ile kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r. Sefih ve zalim Avrupa\u2019y\u0131 sevmenin neticesi olarak zalim ve gaddar bir d\u00fc\u015fmanl\u0131k do\u011fmaktad\u0131r. Ger\u00e7ekten Avrupa, \u0130sl\u00e2m \u00e2lemine kar\u015f\u0131, b\u00f6yle bir merhametsizli\u011fi yapm\u0131\u015ft\u0131r. Fakat, Osmanl\u0131 zaman\u0131nda baz\u0131 ayd\u0131nlar Avrupa\u2019ya \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fczce yana\u015fm\u0131\u015flar ve Avrupa\u2019n\u0131n entrikalar\u0131na zemin haz\u0131rlam\u0131\u015flard\u0131r. Bu sebeple do\u011fulu \u0130sl\u00e2m toplumlar\u0131n\u0131n son as\u0131rdaki d\u0131\u015f politikas\u0131, Avrupa ile yan yana ve ayn\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015fleri payla\u015fmak \u015feklindeki \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcz ve yanl\u0131\u015f bir iyi niyet \u00e7emberini a\u015famaz olmu\u015ftur.<\/p>\n Bedi\u00fczzaman, Sevr Muahedesini Avrupa\u2019n\u0131n bu y\u00f6ndeki suikastlar\u0131n\u0131n en b\u00fcy\u00fck neticesi olarak de\u011ferlendirmi\u015ftir. Sefahet ve dalaletle, \u0130sev\u00ee dininden uzakla\u015fm\u0131\u015f bu Avrupa M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n muhabbet besleyecekleri ve \u00f6rnek alacaklar\u0131 bir model de\u011fildir. O, b\u00f6yle bir Avrupa anlay\u0131\u015f\u0131 ile d\u0131\u015f politika ve ekonomi ili\u015fkilerine taraftar olmam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n Bedi\u00fczzaman, dinsizli\u011fe ve anar\u015fizme kar\u015f\u0131 olan ve hakiki Hristiyanl\u0131\u011fa ba\u011fl\u0131 bulunan Avrupa ile ili\u015fki halinde olmay\u0131 baz\u0131 kay\u0131tlarla prensip olarak kabul etmi\u015ftir.<\/p>\n Bu m\u00e2n\u00e2daki, Bat\u0131 d\u00fcnyas\u0131 ile asgar\u00ee m\u00fc\u015ftereklerde birle\u015ferek, ekonomik ve siyas\u00ee i\u015fbirli\u011fini gerekli g\u00f6rm\u00fc\u015f, bilhassa teknik, sanayi ve asker\u00ee ili\u015fkiler y\u00f6n\u00fcnden, \u0130sl\u00e2m d\u00fcnyas\u0131n\u0131n Bat\u0131 ile ortakla\u015fa hareket etmesini istemi\u015ftir.<\/p>\n Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n ilm\u00ee ve baz\u0131 ekonomik d\u00fc\u015f\u00fcncelerle gayr-\u0131 m\u00fcslimlerle ili\u015fki tavsiye etmesi kar\u015f\u0131s\u0131nda, kendisine baz\u0131 itirazlar yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yahudi ve Hristiyanlarla dostluk halinde bulunman\u0131n, Kur\u2019\u00e2n\u2019da yasak oldu\u011funu belirterek, Avrupa ile ni\u00e7in bir dostluk, ekonomik ve siyas\u00ee ili\u015fki arzu etti\u011fini soranlara aynen \u015fu cevab\u0131 vermi\u015ftir:<\/p>\n \u201cZaman-\u0131 Saadette, bir ink\u0131l\u00e2b-\u0131 azim-i dini v\u00fccuda geldi. B\u00fct\u00fcn ezhan\u0131 nokta-i dine \u00e7evirdi\u011finden, b\u00fct\u00fcn muhabbet ve ad\u00e2veti o noktada toplay\u0131p muhabbet ve ad\u00e2vet ederlerdi. Onun i\u00e7in gayr-\u0131 m\u00fcslimlere olan muhabbetten nifak kokusu geliyordu. L\u00e2kin \u015fimdi \u00e2lemdeki bir ink\u0131l\u00e2b\u0131 ac\u00eeb-i meden\u00ee ve d\u00fcnyev\u00eedir. B\u00fct\u00fcn ezh\u00e2n\u0131 zabt ve b\u00fct\u00fcn ukul\u00fc me\u015fgul eden nokta, medeniyet, terakki ve d\u00fcnyad\u0131r. Zaten onlar\u0131n ekserisi, dinlerine o kadar mukayyet de\u011fildirler. Binaenaleyh, onlarla dost olmam\u0131z, medeniyet ve terakkilerini istihsan ile iktibas etmektir. Ve her saadet-i d\u00fcnyeviyenin esas\u0131 olan asayi\u015fi muhafazad\u0131r. \u0130\u015fte \u015fu dostluk, kat\u2019iyyen nehy-i Kur\u2019\u00e2n\u00eede dahil de\u011fildir.\u201d (M\u00fcnazarat) \n\t\t\t<\/div><\/div><\/em><\/strong><\/p>\n Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n Hristiyanlarla dostlu\u011fun, ekonomik ve di\u011fer alanlarda yak\u0131nla\u015fman\u0131n mahiyeti hakk\u0131ndaki g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc, yanl\u0131\u015f anla\u015f\u0131lmamas\u0131 bak\u0131m\u0131ndan buraya aynen naklettik. Hristiyan ve Yahudilerle dost olmay\u0131 normal kar\u015f\u0131layan g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn sebep ve mahiyetini yukar\u0131daki ifadelerin \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda \u015fu \u015fekilde a\u00e7\u0131klamak gerekir:<\/p>\n Kur\u2019\u00e2n\u2019daki bu yasaklama, genel de\u011fildir, mutlakt\u0131r. Mutlakl\u0131k kay\u0131t alt\u0131na al\u0131nabilir. Bu kay\u0131tlamay\u0131 yapmakta en b\u00fcy\u00fck rol, zamana aittir. Ayetteki yasaklama Yahudi ve Hristiyanlara, Yahudi ve Hristiyan olmalar\u0131 bak\u0131m\u0131ndan sevgi ve yak\u0131nl\u0131k g\u00f6stermemek hakk\u0131ndad\u0131r. Fakat bir adam, zat\u0131 i\u00e7in de\u011fil, s\u0131fat ve sanat\u0131 i\u00e7in sevilir. Bir M\u00fcsl\u00fcman\u0131n her s\u0131fat\u0131 M\u00fcsl\u00fcman olmas\u0131 l\u00e2z\u0131m oldu\u011fu halde her zaman vaki olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, bir k\u00e2firin her s\u0131fat\u0131 da k\u00e2firli\u011finden ileri gelmez. Bir insan Yahudi ve Hristiyan olsa bile, bu durum onun sanat ve kabiliyetlerinin eseri olan iyiliklerini, \u0130slam\u2019a uygun olan sanat ve s\u0131fatlar\u0131n\u0131 iktibas etmeye m\u00e2ni de\u011fildir. Nitekim, \u0130slam\u2019da bir M\u00fcsl\u00fcman\u0131n ehl-i kitap bir kad\u0131nla evlenmesine, m\u00fcsaade edilmesi buna en b\u00fcy\u00fck bir delildir. Ehl-i kitaptan kar\u0131s\u0131 olan bir kimse elbette sevecektir. Bu sevgi, \u00e2yette yasaklanan sevgi s\u0131n\u0131f\u0131na girmez. \u00c7\u00fcnk\u00fc, o kimse, onun dinini de\u011fil, kad\u0131nl\u0131k vasf\u0131n\u0131 sevmektedir. \u015eu halde, bu \u00e2yette Yahudi ve Hristiyanlarla, ekonomik, sosyal ve siyas\u00ee ili\u015fki yasa\u011f\u0131 koyma kasd\u0131 yoktur. Yasaklanan husus, inan\u00e7 de\u011fi\u015fmesini netice veren ili\u015fki kurmakt\u0131r.<\/p>\n Yahudi ve Hristiyanlarla dost olmay\u0131 yasaklayan bu \u00e2yetin gelmesinin bir sebebi, yine Bedi\u00fczzaman\u2019a g\u00f6re, \u015fu olmaktad\u0131r. Asr-\u0131 Saadette b\u00fcy\u00fck bir din\u00ee ink\u0131lap v\u00fccuda geldi. Bu s\u0131rada her \u015fey \u0130sl\u00e2miyet a\u00e7\u0131s\u0131ndan d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcl\u00fcyor, dostluk veya d\u00fc\u015fmanl\u0131k tamamen din\u00ee d\u00fc\u015f\u00fcncelere dayan\u0131yordu. M\u00fcsl\u00fcmanlara z\u00fcl\u00fcm ve d\u00fc\u015fmanl\u0131k yapan gayr-\u0131 m\u00fcslimlere dost olup muhabbet g\u00f6sterenler \u015f\u00fcphe ile kar\u015f\u0131lan\u0131yordu. Fakat bug\u00fcnk\u00fc durumda b\u00f6yle bir tehlike ve mahzur mevcut de\u011fildir. G\u00fcn\u00fcm\u00fczde b\u00fct\u00fcn nazarlar din y\u00f6n\u00fcne de\u011fil, d\u00fcnyev\u00ee ve meden\u00ee geli\u015fmelere d\u00f6n\u00fckt\u00fcr. \u00dclkeler aras\u0131ndaki ili\u015fkilerin a\u011f\u0131rl\u0131k noktas\u0131n\u0131 ekonomik olaylar meydana getirmektedir. G\u00fcn\u00fcm\u00fczde ayn\u0131 zamanda, gayr-\u0131 m\u00fcslimler dinlerine eskisi kadar ba\u011fl\u0131 de\u011fillerdir. Bu durumda onlarla dost olman\u0131n sebebi medeniyet ve ilerlemenin, kalk\u0131nman\u0131n g\u00fczel y\u00f6nlerini almak ve iktibas etmektir. Gayr-\u0131 m\u00fcslimlerle dostlu\u011fun sebebi, d\u00fcnyev\u00ee asayi\u015fin muhafazas\u0131d\u0131r. Yani, insanl\u0131k bar\u0131\u015f\u0131n\u0131n h\u00fcrriyet i\u00e7indeki devam\u0131n\u0131 temin arzusudur. Yoksa, onlar\u0131n itikatlar\u0131n\u0131n tesirinde kalmak ve bu noktadan dost olmak s\u00f6z konusu de\u011fildir.<\/p>\n Bedi\u00fczzaman, gayr-\u0131 m\u00fcslimlerle dostluk ve i\u015fbirli\u011finin \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcn\u00fc d\u00fcnyev\u00ee ili\u015fkiler ve ekonomik meseleler bak\u0131m\u0131ndan m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rmektedir. D\u00fcnya bar\u0131\u015f\u0131n\u0131 muhafaza ile asayi\u015fi temin i\u00e7in asker\u00ee ve siyas\u00ee y\u00f6nlerden oldu\u011fu kadar, m\u00fcsbet medeniyet eserlerinden faydalanmak noktas\u0131ndan da gayr-\u0131 m\u00fcslim devletlerle baz\u0131 y\u00f6nlerden ili\u015fkilere giri\u015fmek m\u00fcmk\u00fcn bulunmaktad\u0131r. Avrupa ile olan ili\u015fkilerin I. D\u00fcnya Sava\u015f\u0131ndan sonra Bedi\u00fczzaman taraf\u0131ndan siyas\u00ee ideolojiler a\u00e7\u0131s\u0131ndan ele al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir. \u0130sl\u00e2m \u00e2leminin Bat\u0131 ile olan ili\u015fkilerini dindarl\u0131kla dinsizlik diyalogu a\u00e7\u0131s\u0131ndan de\u011ferlendirmi\u015ftir. Bat\u0131n\u0131n m\u00e2neviyata d\u00f6n\u00fck, dindar cephesi ile ili\u015fki halinde olmak ve gerekli ittifak zeminini aramak, inan\u00e7s\u0131zl\u0131k telkininin kayna\u011f\u0131 durumundaki, anar\u015fizme, ateizme kar\u015f\u0131 verilecek m\u00fccadelenin zaruri bir safhas\u0131n\u0131 te\u015fkil etmektedir. \u201c\u0130sve\u00e7, Norve\u00e7, Finlandiya ve \u0130ngiltere\u2019nin me\u015fhur hatipleri\u201d ile \u201cAmerika\u2019n\u0131n\u201d hak dini arama yolundaki meyli ve zamanla \u201c\u0130sl\u00e2miyete sar\u0131lacaklar\u0131\u201d yolundaki inan\u00e7,( Emirda\u011f Lahikas\u0131) ona g\u00f6re Bat\u0131 ile m\u00fcsbet ili\u015fkilerin ayr\u0131 bir te\u015fvik unsurudur.<\/p>\n \u0130nsanl\u0131\u011f\u0131n mutlulu\u011fu ve refah\u0131 i\u00e7in M\u00fcsl\u00fcmanlarla Hristiyanlara ortak sorumluluk d\u00fc\u015fmektedir. Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n \u0131srarla \u00fczerinde durdu\u011fu M\u00fcsl\u00fcman-Hristiyan d\u0131\u015f politika ittifak\u0131 g\u00fcn\u00fcm\u00fczde madd\u00ee ve m\u00e2nevi sahada ger\u00e7ekle\u015ftirilmek ve devam ettirilmek mecburiyetindedir. Bu d\u00fcnya bar\u0131\u015f\u0131 ve ekonomik refah\u0131 i\u00e7in elzemdir. Tarih sayfalar\u0131na kara leke olarak ge\u00e7ecek Bosna-Hersek\u2019teki sava\u015f M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n sorumluluklar\u0131n\u0131 yerine getirmeyi\u015finin buna ek olarak M\u00fcsl\u00fcmanlarla Hristiyanlar aras\u0131ndaki kopuklu\u011fun, Hristiyanlardaki din\u00ee taassubun neticesidir. Bug\u00fcnk\u00fc Avrupa, d\u0131\u015f politikada, d\u0131\u015f ekonomik ili\u015fkilerde Bedi\u00fczzaman\u2019\u0131n, zul\u00fcm, s\u00f6m\u00fcrgecilik ve materyalizm gibi esaslarla \u015fekillendirdi\u011fi bir g\u00f6r\u00fcn\u00fcm arz etmektedir.<\/p>\n M.Abidin Kartal, \u201cRisale-i Nur\u2019dan \u0130ktisadi Prensipler\u201d adl\u0131 kitaptan al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\ntweet<\/a>