\u00dclfetten ba\u015fka insan\u0131 do\u011fruyu bulmaktan al\u0131koyan fakt\u00f6rlerden biri de, enaniyetten kaynaklanan, cehaletin daha da kat\u0131la\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 bir tav\u0131r ve<\/p>\n davran\u0131\u015f \u015fekli olarak, hakk\u0131 kab\u00fbl etmeme ad\u0131na kar\u015f\u0131dakini susturma gayret ve al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131d\u0131r. O bak\u0131mdan ilim, m\u00fcnaka\u015fa ile de\u011fil, m\u00fctal\u00e2a (kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 de\u011ferlendirme, birlikte \u00e7al\u0131\u015fma), m\u00fcnazara (fikir ve g\u00f6r\u00fc\u015f al\u0131\u015fveri\u015fi) ve isti\u015fare ile geli\u015fir. M\u00fcnaka\u015fada nefse itimat edilmez. \u00d6zellikle do\u011frular m\u00fcnaka\u015faya a\u00e7\u0131lamaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc m\u00fcnaka\u015fada ki\u015filer \u00e7ok defa \u00fcst\u00fcn gelme ve kar\u015f\u0131dakini susturma gayreti i\u00e7inde oldu\u011fundan, do\u011frular matla\u015f\u0131r; ki\u015filerin idrak kapasitesine ve \u015fahs\u00ee kab\u00fbllerine indirgenir. Oysa do\u011fru, insandan ba\u011f\u0131ms\u0131z olarak vard\u0131r ve insana d\u00fc\u015fen, onu anlamaya \u00e7al\u0131\u015fmak ve ke\u015ffetmektir.<\/p>\n B\u0130L\u0130M\u0130 PUTLA\u015eTIRMAK; E\u015eYA VE HAD\u0130SELERE KUR\u00c2N\u00ce VE B\u0130L\u0130MSEL BAKI\u015e<\/strong><\/p>\n Bu, Hz. Bedi\u00fczzaman\u0131n son derece \u00f6nemli tesbitlerinden biridir. Modern bilim, k\u00e2inat hadiselerine sadece \u201cnas\u0131rlar\u0131yla, yani meydana geli\u015f \u015fekilleriyle yakla\u015f\u0131r ve her bir k\u00e2inat hadisesini meydana geli\u015f \u015feklinden ibaret g\u00f6r\u00fcr. Mesel\u00e2, ya\u011fmur, onun i\u00e7in buharla\u015fma ve sonra buhar\u0131n atmosferde so\u011fuk hava tabakas\u0131na rastlay\u0131p yo\u011funla\u015farak damlalar halinde yere d\u00fc\u015fmesinden ibarettir. Oysa ya\u011fmurun meydana gelmesinde ve ya\u011fmas\u0131nda belki hen\u00fcz bilemedi\u011fimiz daha pek \u00e7ok fakt\u00f6rler devrede oldu\u011fu gibi, b\u00fct\u00fcn bu fakt\u00f6rlerin, ya\u011fmurun, ya\u011f\u0131\u015f hadisesinin, hatt\u00e2 k\u00e2inatta her bir hadisenin, yukar\u0131 at\u0131lan bir ta\u015f\u0131n yere d\u00fc\u015fmesinin bile nerdeyse k\u00e2inat\u0131n tamam\u0131yla, insan ile, k\u00e2inat ve insan\u0131n hayat\u0131yla \u00e7ok yak\u0131n m\u00fcnasebetleri s\u00f6z konusudur. Ayr\u0131ca, her bir hadisede pek \u00e7ok man\u00e2lar, ibretler, dersler y\u00fckl\u00fcd\u00fcr. Her bir k\u00e2inat hadisenin yerine getirdi\u011fi pek \u00e7ok vazifeler, sebep oldu\u011fu pek \u00e7ok faydalar da vard\u0131r. Bundan dolay\u0131d\u0131r ki, hem Kur an-\u0131 Kerim, hem halk\u0131m\u0131z, mesel\u00e2 ya\u011fmur i\u00e7in \u201crahmet\u201d tabirini kullan\u0131r. Modern bilim, k\u00e2inat hadiseleri i\u00e7in ke\u015ffetti\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fc meydana geli\u015f sebeplerinden hareketle her bir hadiseye bir isim takar ve hadiseleri baz\u0131lar\u0131na \u201ckanun\u201d dedi\u011fi bu isimlere havale eder: manyetizma, telepati, yer\u00e7ekimi, m\u0131knat\u0131s kuvveti gibi. K\u0131saca, modern bilim i\u00e7in k\u00e2inat ve k\u00e2inat hadiseleri, kendi takt\u0131\u011f\u0131 birtak\u0131m hikmetsiz ve ruhsuz isimlerden ibarettir. Bu tavr\u0131n, eskiden m\u00fc\u015friklerin k\u00e2inat hadiselerini veya insan hayat\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan ve izah edemedikleri baz\u0131 vaka veya v\u00e2k\u0131alar\u0131 birtak\u0131m g\u00f6r\u00fcn\u00fcr veya g\u00f6r\u00fcnmez baz\u0131 kuvvetlere verip, sonra da bu kuvvetleri baz\u0131 isimler alt\u0131nda putla\u015ft\u0131r\u0131p, onlara tapmalar\u0131ndan hi\u00e7bir fark\u0131 yoktur. Nitekim Kur an-\u0131 Kerim, m\u00fc\u015friklerin edindikleri putlar\u0131 il\u00e2hla\u015ft\u0131rmalar\u0131, onlara il\u00e2h ad\u0131n\u0131 vermeleri konusunda, \u201cBu, sadece sizin isimlendirmenizden ibarettir.\u201d buyurur.<\/p>\n Oysa her bir varl\u0131k ve hadisenin man\u00e2s\u0131, ondaki hikmetler, ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 anlamlar, dersler ve ibretler bir yana, \u201cnas\u0131l\u201d\u0131na bakarak tarif veya isim koyuverme bile, b\u00fct\u00fcn\u00fcyle tan\u0131may\u0131, m\u00fcsemm\u00e2y\u0131, yani isme konu varl\u0131k veya hadiseyi b\u00fct\u00fcn yanlar\u0131yla bilip ku\u015fatmay\u0131 gerektirir. Bilme ku\u015fatma oldu\u011fu i\u00e7in, bilen daima bilinenden b\u00fcy\u00fckt\u00fcr. Modern bilimin isim koyarak takdim etti\u011fi hadiselerle ilgili bilgisi ise b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde teorilerden ibaret oldu\u011fu gibi, art\u0131k fizik\u00e7iler, k\u00e2inat hakk\u0131ndaki bilgilerinin bilme aczinden ibaret oldu\u011funu itiraf etme noktas\u0131na gelmi\u015flerdir. Dolay\u0131s\u0131yla, cahil insanlar\u0131n e\u015fya ve hadiselere ke\u015ffettiklerini d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fckleri yanlar\u0131na bakarak isim takmalar\u0131 ve b\u00f6ylece onlar\u0131 izah ettiklerini sanmalar\u0131, sadece cehaleti art\u0131r\u0131r ve basit cehaleti katmerli cehalete \u00e7evirir. \u00c7\u00fcnk\u00fc daha \u00f6te ara\u015ft\u0131rman\u0131n, tan\u0131ma gayretinin \u00f6n\u00fcn\u00fc t\u0131kar; hadiseleri basitle\u015ftirir, man\u00e2s\u0131zla\u015ft\u0131r\u0131r; hikmet ve derslerinden mahrum b\u0131rak\u0131r. Bereket versin ki, g\u00fcn\u00fcm\u00fczde d\u00fcnk\u00fc, \u00f6nceki as\u0131rdaki fizik\u00e7ilerin kibrinden uzakla\u015fan ve k\u00e2inat kar\u015f\u0131s\u0131nda cehaletlerini ve bilme aczlerini itiraf edebilen fizik\u00e7iler de var.<\/p>\n S\u00f6z konusu tav\u0131r, sadece k\u00e2inat hadiselerini inceleyen \u201cpozitif\u201d bilimlere ait de\u011fildir. \u00d6zellikle sosyal bilimlerde de ayn\u0131 tavr\u0131, hem de fazlas\u0131yla m\u00fc\u015fahede etmekteyiz. \u0130nsan\u0131 maddesinden, d\u00fc\u015f\u00fcnceyi beyindeki madd\u00ee veya kimyev\u00ee faaliyetlerden, process\u2019lerden ibaret g\u00f6ren, ruhu laborautara sokamad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in kab\u00fbl etmeyen, \u015fuuru, iradeyi izah edemedi\u011fini itiraf eden pozitif bilimlerdeki materyalizmle ele ele tutu\u015fan psikoloji de, sosyoloji de, insan\u0131 (nefsan\u00ee) davran\u0131\u015flar\u0131na indirgemekte, izah edemedi\u011fi \u015fuur ve iradeyi insan\u0131 ve davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 izahta \u00e2deta devre d\u0131\u015f\u0131 b\u0131rakmakta, daha da \u00f6te, insan\u0131 ve hayat\u0131n\u0131 bizzat kendi davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131n nesnesi olarak ele almaktad\u0131r. G\u00fcn\u00fcm\u00fczde \u00f6zellikle sosyoloji, b\u00f6yle bir tav\u0131rla icat etti\u011fi isimlerle de hem insan\u0131, hem de hadiseleri a\u00e7\u0131klad\u0131\u011f\u0131 iddias\u0131 gurur ve kibri i\u00e7indedir. Dolay\u0131s\u0131yla, gurur, kibir ve cehaletin en bo\u015f ve en katmerlisini g\u00fcn\u00fcm\u00fczde pozitif bilimlerde, Darwinist biyologlarda, sosyal bilimlerde ise sosyologlarda m\u00fc\u015fahede etmekteyiz.<\/p>\n Modern bilimin bir di\u011fer \u00f6zelli\u011fi ve tavr\u0131, \u201cnas\u0131l\u201d ve \u201cne \u015fekilde\u201d ile ilgilenmeyi bilim zannetti\u011fi i\u00e7in zihinleri gereksiz mal\u00fbmatla doldurmas\u0131d\u0131r. Mesel\u00e2, Peygamber Efendimize hil\u00e2llerle, ay\u0131n niye k\u00fc\u00e7\u00fcl\u00fcp b\u00fcy\u00fcd\u00fc\u011f\u00fcyle ilgili sorulan soruya Kuran-\u0131 Kerimde, \u201cHil\u00e2ller; yani ay\u0131n hareketleri, b\u00fcy\u00fcy\u00fcp k\u00fc\u00e7\u00fclmesi, insanlara takvimcilik yapmak, vakitlerini, bu arada (oru\u00e7 ibadeti ve) hac zamanlar\u0131n\u0131 bildirmek i\u00e7indir!\u2019\u2014 \u015feklinde cevap verilmi\u015ftir. Ay\u0131n hareketlerini, d\u00fcnyan\u0131n etraf\u0131nda d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, zahiren k\u00fc\u00e7\u00fcl\u00fcp b\u00fcy\u00fcmesinin zahir\u00ee sebebini bilmek, ger\u00e7i bilgidir. Fakat ay\u0131n hareketleri, d\u00fcnyan\u0131n etraf\u0131nda d\u00f6nmesi, zahiren k\u00fc\u00e7\u00fcl\u00fcp b\u00fcy\u00fcmesi, Cenab-\u0131 Allah\u2019\u0131n hikmetler dolu icraatlar\u0131 olarak bilinmez, yani marifet olu\u015fturmaz ve tabiata, sebeplere, kendi kendine olmaya verilirse, o zaman bu bilgi, tamamen faydas\u0131z, hatt\u00e2 zararl\u0131 bir bilgidir. \u00c7\u00fcnk\u00fc bunu bilmenin insana faydas\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, ay\u0131n hareketlerine insan\u0131n m\u00fcdahalesi de yoktur. Buna ra\u011fmen, bilim, as\u0131rlard\u0131r insanlar\u0131 bu t\u00fcr bilgilerle me\u015fgul etmi\u015f, bunlar\u0131n etraf\u0131ndaki tart\u0131\u015fmalar, d\u00fcnyada pek \u00e7ok ki\u015finin iman\u0131n\u0131 yitirmesine sebep olmu\u015f, bilimsel materyalizme malzeme te\u015fkil etmi\u015f ve insanl\u0131\u011f\u0131n ba\u015f\u0131na sava\u015flar, silahlanmalar, i\u015fgaller, s\u00f6m\u00fcrgecilik gibi yollarla \u00e7ok b\u00fcy\u00fck fel\u00e2ketler getirmi\u015ftir.<\/p>\n Dal\u00e2letin, yanl\u0131\u015f yollara girmenin veya bu yollar\u0131 takip etmenin sebeplerinden biri, ki\u015finin kendisini be\u011fenmesi ve kendi fikirlerine fazla de\u011fer vermesidir. \u00d6yle ki, b\u00f6yle biri, ba\u015fkalar\u0131yla, halk ile ayn\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyor olmamak ve farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6stermek i\u00e7in, fikirlerine ba\u015fka bir yol in\u015f\u00e2 eder. Halk\u0131n gitti\u011fi yolda m\u00fc\u015fahede edilen veya bu yoldan kaynakland\u0131\u011f\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclen \u015f\u00fcphe ve zanlar, kendini be\u011fenmi\u015fi bu \u015f\u00fcpheler ve zanlarla, ona g\u00f6re \u201churafe\u201dlerle m\u00fccadeleye sevkeder. Kendini be\u011fenmi\u015f, kendine in\u015f\u00e2 etti\u011fi yolda yaln\u0131z kald\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve fikirlerine itibar edilmedi\u011fini g\u00f6r\u00fcnce, bu defa kendi \u015f\u00fcphe ve zanlar\u0131na hedef olur. Bu t\u00fcr insanlardan ancak binde biri kurtulabilir.<\/p>\n Ey hidayeti arayan insan! Halk\u0131, M\u00fcsl\u00fcman \u00e7o\u011funlu\u011fu k\u00fc\u00e7\u00fcmseyip, inan\u00e7lar\u0131na hemen \u201churafe\u201d, geleneklerine hemen \u201c\u0130sl\u00e2m d\u0131\u015f\u0131\u201d damgas\u0131 vurma! Gurur ve enaniyeti, kendini be\u011fenmi\u015fli\u011fi, fikirlerine meftuniyeti ayaklar\u0131n\u0131n alt\u0131na al ve ez onlar\u0131! \u0130man\u0131n sapasa\u011flam kalesine gir ve M\u00fcsl\u00fcman \u00e7o\u011funlu\u011fun yoluna t\u00e2bi ol!<\/p>\n GER\u00c7E\u011e\u0130 G\u00d6RME VE \u0130T\u0130RAF EDEB\u0130LMEN\u0130N \u00d6N\u00dcNDEK\u0130 ENGELLER<\/strong><\/p>\n \u0130nsan\u0131 ger\u00e7e\u011fi g\u00f6rmekten ve itiraftan al\u0131koyan pek \u00e7ok fakt\u00f6r vard\u0131r. Belki de bunlar\u0131n ba\u015f\u0131nda hubb-u nefis, yani ki\u015finin kendisine olan sevgisi ve enaniyet gelir. \u0130nsan, \u00e2deta tapacak \u00f6l\u00e7\u00fcde kendi nefsini sever; buna enaniyet de eklenince, hakikatle aras\u0131na a\u015f\u0131lmaz engeller girmi\u015f demektir. Ben-sevgisi ve enaniyetin insanla ger\u00e7e\u011fi g\u00f6rme ve itiraf edebilme aras\u0131na koydu\u011fu baz\u0131 engeller \u015funlard\u0131r:<\/p>\n Muhalefet tavr\u0131: Bu tav\u0131r \u00f6zellikle g\u00fcn\u00fcm\u00fczde, bilhassa kendisini ve kendi d\u00fc\u015f\u00fcncesini be\u011fenen insanlarda o kadar \u00e7ok yayg\u0131nd\u0131r ki, ayd\u0131n ve entelekt\u00fcel olman\u0131n gere\u011fi gibi takdim edilebilmektedir. Oysa, m\u00fcsbet bir \u00fcretim ortaya koyamayan, in\u015f\u00e2 ruh ve kabiliyetinden yoksun, elinden cidd\u00ee bir i\u015f gelmeyen, buna ra\u011fmen bir \u015fey yap\u0131yor olmakla vicdan\u0131n\u0131 tatmin etmek ve ba\u015fkalar\u0131na kar\u015f\u0131 ispat-1 nefiste bulunmak, yani kendini ortaya koymak ve ba\u015fkalar\u0131na kab\u00fbl ettirmek isteyen insan, genellikle muhalif olma ad\u0131na muhalefeti tercih eder ve bunu \u00e2deta vazifesi, misyonu haline getirir. Halbuki aslolan, m\u00fcsbet ve me\u015fr\u00fb bir gaye u\u011fruna me\u015fr\u00fb ve m\u00fcsbet faaliyetlerde bulunmakt\u0131r.<\/p>\n Ben-sevgisi ve enaniyetin pen\u00e7esindeki insan, \u00f6zellikle bu geli\u015ftirdi\u011fi muhalefet tavr\u0131 sebebiyle fanatik olur. Onu art\u0131k m\u00fcsbet ve me\u015fr\u00fb bir gayeye taraftarl\u0131k de\u011fil, muhalif tarafa d\u00fc\u015fmanl\u0131k harekete ge\u00e7irir. D\u00fc\u015fmanl\u0131k hissi insanda o kadar kuvvetlidir ki, kanaatimce hedefleri d\u00fcnyada zenginlik ve sadece ekonomik refah olan ve \u00c2hiret inanc\u0131 ta\u015f\u0131mayan pek \u00e7ok kom\u00fcnisti ideolojisi u\u011fruna \u00f6lmeye sevkeden, ideolojisine ba\u011fl\u0131l\u0131ktan ziyade bu d\u00fc\u015fmanl\u0131k hissi olmu\u015ftur. \u0130sl\u00e2m tarihinde bile \u201cAli sevgisi de\u011fil, \u00d6mer d\u00fc\u015fmanl\u0131\u011f\u0131\u201d tavr\u0131, milyonlarca insan\u0131 \u00f6n\u00fcne s\u00fcr\u00fckleyip g\u00f6t\u00fcrebilmi\u015f ve Raf\u0131z\u00eeli\u011fe atm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n Ben-sevgisi ve enaniyet, insanda ba\u015fkalar\u0131ndan \u00fcst\u00fcn veya farkl\u0131 olma, \u00fcst\u00fcn veya farkl\u0131 g\u00f6r\u00fcnme meyli de uyar\u0131r. B\u00f6yle bir insan, hep kendisinden bahsedilsin, herkesten \u00fcst\u00fcn olsun veya \u00f6yle bilinsin ister. \u00c7\u00fcnk\u00fc ben- sevgisi ve enaniyet, bir komplekstir; her kompleks, insanda bir bo\u015fluktur ve doldurulmay\u0131 ister. \u0130nsan da, bu bo\u015flu\u011funu daha ba\u015fka s\u00fcfl\u00ee tav\u0131rlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra, ba\u015fkalar\u0131ndan \u00fcst\u00fcn olma ve \u00fcst\u00fcn g\u00f6r\u00fcnme hissi ve meyli ile doldurmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. \u00c7ok defa da bu hissini ve meylini, tenkitle, tenkit\u00e7ilikle tatmin eder. Ba\u015fkalar\u0131n\u0131n kusurlar\u0131n\u0131 nazara vererek g\u00fcya kendi kemalini, ba\u015fkalar\u0131n\u0131 yanl\u0131\u015fta ve dal\u00e2lette g\u00f6stererek g\u00fcya kendi do\u011frulu\u011funu ve istikametini ilan etmek gibi sefil ve baya\u011f\u0131 bir tutumun i\u00e7ine girer. Kendisini terazinin bir g\u00f6z\u00fcne, ba\u015fkalar\u0131n\u0131 di\u011fer g\u00f6z\u00fcne koyar ve kendisini a\u011f\u0131r g\u00f6stermek i\u00e7in tenkitle di\u011fer g\u00f6z\u00fc havaya kald\u0131r\u0131r; o g\u00f6ze koydu\u011fu insanlardaki b\u00fct\u00fcn de\u011ferleri g\u00f6rmez, g\u00f6rmek ve g\u00f6stermek istemez. Hatt\u00e2 o kadar ki, cephe al\u0131nmamas\u0131 gereken de\u011ferlere bile bu de\u011ferler terazinin di\u011fer g\u00f6z\u00fcne koydu\u011fu insanlarda oldu\u011fu i\u00e7in cephe al\u0131r ve b\u00f6ylece di\u011ferlerini hafif g\u00f6stererek kendisinin a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131, de\u011ferini ispat etmek gayreti i\u00e7ine girer.<\/p>\n Ben-sevgisi ve enaniyetin yol a\u00e7t\u0131\u011f\u0131 bir di\u011fer s\u00fcfl\u00ee tav\u0131r, k\u00f6r\u00fc k\u00f6r\u00fcne taraftarl\u0131k ve partizanl\u0131kt\u0131r. Ben-sevgisi ve enaniyetten kaynaklanan taraftarl\u0131k ve partizanl\u0131k, fanatikli\u011fin ve d\u00fc\u015fmanl\u0131\u011f\u0131n kayna\u011f\u0131 oldu\u011fu gibi, inatla da bir le\u015fince, ki\u015fiyi, kendi taraf\u0131nda olmayan melek gibi insanlar\u0131 \u015feytan, \u015feytan gibi insanlar\u0131 melek g\u00f6rme ve g\u00f6stermeye sevkeder. Bu, \u00f6zellikle g\u00fcn\u00fcm\u00fcz\u00fcn siyas\u00ee taraftarl\u0131\u011f\u0131nda o kadar yayg\u0131nd\u0131r ki, Hz. Bedi\u00fczzamana \u201c\u015eeytandan ve siyasetten Allaha s\u0131\u011f\u0131n\u0131r\u0131m.\u201d dedirtmi\u015ftir.<\/p>\n Ben-sevgisi ve enaniyet, insan\u0131 kendi arzular\u0131na, taraftarl\u0131\u011f\u0131na, heveslerine, ba\u015fkalar\u0131ndan \u00fcst\u00fcn olma ve g\u00f6r\u00fcnme meyline, inad\u0131na, tenkit\u00e7ili\u011fine ve muhalefet tavr\u0131na ve kuruntular\u0131na bir fikir elbisesi giydirmeye ve bunlar\u0131 birer fikirmi\u015f gibi sunmaya da y\u00f6neltir. Bu \u00e7ukura d\u00fc\u015fen insan, b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131n asl\u0131nda bo\u015fluklar\u0131ndan kaynaklanan birer kirli hava oldu\u011funu g\u00f6rmez, g\u00f6rmek istemez; bunun yerine, sanki onlar \u00e7ok \u00f6nemli ve de\u011ferli fikirlermi\u015f gibi bir tavra girer ve onlar\u0131 birer fikir gibi savunur.<\/p>\n Ve ben-sevgisi ve enaniyetinin tesiri alt\u0131nda kast\u00ee muhalefet, so\u011fuk taassup, ba\u015fkalar\u0131ndan \u00fcst\u00fcn veya farkl\u0131 olma meyli, partizanl\u0131k veya taraftarl\u0131k hissi, vehmini bir asla dayamakla kendine mazeret arama,<\/p>\n arzusuna uygun olan zay\u0131f \u015feyleri kuvvetli g\u00f6rmek, ba\u015fkas\u0131n\u0131n eksi\u011fini nazara vermekle kendi kemalini g\u00f6stermek ve ba\u015fkas\u0131n\u0131 yalanlamak veya dal\u00e2lette g\u00f6stermekle kendi do\u011fruluk ve istikametini il\u00e2n etmek gibi sefil ve baya\u011f\u0131 tutum ve davran\u0131\u015flara giren insan\u0131n asl\u0131nda en fazla yapt\u0131\u011f\u0131 \u015fey, demagojidir, diyalektiktir.<\/p>\n \u0130nsan\u0131 g\u00fcnahlara ve yanl\u0131\u015flara sevkeden ben-sevgisi ve enaniyetin yol a\u00e7t\u0131\u011f\u0131 bu olumsuzluklar\u0131n yan\u0131s\u0131ra, do\u011fruyu bulma ve do\u011fruda sebat ad\u0131na Hz. \u00dcstad, \u015fu \u00e7ok \u00f6nemli \u00f6l\u00e7\u00fcleri de nazara verir:<\/p>\n GER\u00c7E\u011eE UZANAN YOL <\/strong><\/p>\n Demek ki, ger\u00e7e\u011fi g\u00f6rmek ve kab\u00fbl etmek istemeyen insan, m\u0131zm\u0131z \u00e7ocuk gibi s\u00fcrekli bahane \u00fcretir; temelinde yalan yatan ve yalan olan bir bahaneden ba\u015fka bahaneye ge\u00e7er.<\/p>\n Ger\u00e7e\u011fi kab\u00fbl edemeyen, bu konuda enaniyetini k\u0131ramayan insan\u0131n di\u011fer hastal\u0131\u011f\u0131, sebepsiz yere veya tamamen nefsaniyet kaynakl\u0131 d\u00fc\u015fmanl\u0131k \u00fcretmesi, d\u00fc\u015fman tavr\u0131 tak\u0131nmas\u0131 ve bu tavr\u0131n\u0131 b\u0131rakamamas\u0131d\u0131r.<\/p>\n Bir di\u011fer hastal\u0131k da, m\u00fc\u015fteri gibi hep eksik ve kusurlar\u0131 g\u00f6rme, s\u00fcrekli eksik-kusur aramad\u0131r. \u00d6zellikle m\u00fcsbet ve aktif bir hizmet ve \u00fcretimin i\u00e7inde bulunmayan insanlar, kendilerince m\u00fckemmeliyet arar, arad\u0131\u011f\u0131 m\u00fckemmelin ne oldu\u011funu da \u00e7ok bilmez, gereksiz idealizm ve idealize etme pe\u015fine d\u00fc\u015fer ve dolay\u0131s\u0131yla hi\u00e7bir \u015feyden memnun olmazlar, olamazlar; daima gayr-\u0131 memnun olarak kal\u0131rlar. B\u00f6yleleri i\u00e7in Hz. \u00dcstad, mesel\u00e2 iyi bir idare konusunda \u201cOnlardan birisi -Allah etmesin-bin sene ya\u015fayacak olsa, \u00e2deta m\u00fcmk\u00fcn h\u00fck\u00fcmetin hangi suretini g\u00f6rse, h\u00fclya ile yine raz\u0131 olmayacak. \u015eu h\u00fclyan\u0131n neticesi olan tahrip meyliyle, o sureti bozmaya \u00e7al\u0131\u015facak.\u201dder. \u00c7\u00fcnk\u00fc neyi arad\u0131klar\u0131n\u0131n fark\u0131nda olmad\u0131klar\u0131 gibi, asl\u0131nda kendi ataletlerine, beceriksizliklerine ve ger\u00e7e\u011fi kab\u00fbl etmeme tav\u0131rlar\u0131na mazeret aray\u0131\u015f\u0131 i\u00e7indedirler.<\/p>\n Hz. \u00dcstad Bedi\u00fczzaman m bu m\u00fcthi\u015f ve \u00f6zellikle g\u00fcn\u00fcm\u00fczde \u00e7ok yayg\u0131n olan kalb\u00ee marazlar\u0131 te\u015fhis eden tesbitleri, her insan i\u00e7in bir ila\u00e7 mahiyetindedir. Bu marazlar, belki k\u00e2mil insanlar\u0131 bile zaman zaman da olsa yoklayabilir.<\/p>\n Ger\u00e7e\u011fi bulmak ve gayr-\u0131 memnun tav\u0131rdan kurtulabilmek i\u00e7in kalbi s\u00f6z konusu hastal\u0131klardan tedavi etmenin yan\u0131s\u0131ra, terazimiz daima do\u011fru tartmal\u0131d\u0131r. Yani neyi, nas\u0131l ve neyle tartmam\u0131z gerekti\u011fini iyi bilmek, de\u011ferlendirmeye ald\u0131\u011f\u0131m\u0131z konularda tam, derin ve etrafl\u0131 bilgi sahibi olmak ve bir b\u00fct\u00fcn i\u00e7inde her unsura sahip oldu\u011fu de\u011feri bi\u00e7ip, de\u011feri \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde yakla\u015fmak gerekir.<\/p>\n Ayr\u0131ca, do\u011fruya y\u00fcr\u00fcrken elimizde yolumuzu ayd\u0131nlat\u0131c\u0131 bilgiler, d\u00fc\u015f\u00fcnceler, deliller, de\u011ferlendirmeler olacakt\u0131r. Bunlar\u0131 da sahip bulunduklar\u0131 ger\u00e7ek yerleri, de\u011ferleri ve ayd\u0131nlat\u0131c\u0131l\u0131klar\u0131n\u0131n kuvveti nisbetinde kullanmas\u0131n\u0131 bilmeliyiz. B\u00f6ylece yanl\u0131\u015f y\u00f6neli\u015flerden ve bunlar\u0131n yol a\u00e7aca\u011f\u0131 kuruntulardan kurtulmu\u015f oluruz. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra, okuduklar\u0131m\u0131z\u0131 dikkatli okumak ve iyi anlamaya \u00e7al\u0131\u015fmak, dinlerken bir kelimeyi bile ka\u00e7\u0131rmayacak \u015fekilde dikkatli dinlemek, gerek okurken, gerekse dinlerken anlayamad\u0131\u011f\u0131m\u0131z yerleri ge\u00e7memek, daha ileri ara\u015ft\u0131rmalarla anlamaya gayret etmek ve dinlerken konu\u015fandan a\u00e7mas\u0131n\u0131, a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131 istemek gerekir. Bir de, bir yaz\u0131y\u0131 sonuna kadar okuyup tam anlamadan, bir s\u00f6z\u00fc sonuna kadar dinlemeden hemen itirazda bulunmamak da elzemdir.<\/p>\n Ali \u00dcnal\u2019\u0131n \u201cRisale-i Nur\u2019da K\u00fclli Kaideler\u201d adl\u0131 kitaptan al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" \u00dclfetten ba\u015fka insan\u0131 do\u011fruyu bulmaktan al\u0131koyan fakt\u00f6rlerden biri de, enaniyetten kaynaklanan, cehaletin daha da kat\u0131la\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 bir tav\u0131r ve davran\u0131\u015f \u015fekli olarak, hakk\u0131 kab\u00fbl etmeme ad\u0131na kar\u015f\u0131dakini susturma gayret ve al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131d\u0131r. O bak\u0131mdan ilim, m\u00fcnaka\u015fa ile de\u011fil, m\u00fctal\u00e2a (kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 de\u011ferlendirme, birlikte \u00e7al\u0131\u015fma), m\u00fcnazara (fikir ve g\u00f6r\u00fc\u015f al\u0131\u015fveri\u015fi) ve isti\u015fare ile geli\u015fir. M\u00fcnaka\u015fada nefse itimat edilmez. \u00d6zellikle …<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":2382,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1,410],"tags":[504,502,501,437,58,499,500,503,316],"_links":{"self":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2381"}],"collection":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=2381"}],"version-history":[{"count":3,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2381\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":2385,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2381\/revisions\/2385"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/2382"}],"wp:attachment":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=2381"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=2381"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=2381"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}