Bizler, benlik hissine, onu, kim olduklar\u0131n\u0131 anlamada ayn\u0131 yakla\u015f\u0131m\u0131 benimseyen di\u011ferleriyle payla\u015farak sahip olma e\u011filimi ta\u015f\u0131r\u0131z. Bu y\u00fczden diyalog hi\u00e7bir zaman sona ermez. Kendini tan\u0131mlama ve kendini ger\u00e7ekle\u015ftirme temelini elde edebilmek i\u00e7in hi\u00e7 duraksamaks\u0131z\u0131n hayat boyunca devam eder. Diyalog olmaks\u0131z\u0131n ya\u015fama hissine ula\u015fmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.<\/p>\n

Diyaloga bu \u015fekilde yakla\u015fmak, farkl\u0131l\u0131klar\u0131 devam ettirme gereklili\u011finin, farkl\u0131 insanlar aras\u0131nda de\u011fi\u015fik iyi ya\u015fam alg\u0131lamalar\u0131 konusunda diyalogu gerektirdi\u011fi k\u00f6kle\u015fmi\u015f bir kozmopolitan d\u00fcnyada ya\u015fam\u0131n ger\u00e7eklerini kar\u015f\u0131lar niteliktedir. Diyalog, birbirinden farkl\u0131 insanlara, birbirini anlama, yanl\u0131\u015f alg\u0131lamalar\u0131 d\u00fczeltme ve kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 \u00f6\u011frenme ile nihai olarak kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 fark\u0131ndal\u0131k bilinci geli\u015ftirme imkan\u0131 tan\u0131r. Ger\u00e7ekten diyalog sayesinde farkl\u0131 insanlar, birbirlerinin davran\u0131\u015flar\u0131na ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerine sayg\u0131l\u0131 kal\u0131rlar. Diyalog, insanlar\u0131 birbirine ba\u011flar ve G\u00fclen’in belirtti\u011fi gibi, diyalog i\u00e7erisindeki insanlar \u201c…oturur kalkar ayn\u0131 mefk\u00fbre insanlar\u0131yla m\u00fc\u015fterek hareket etme yollar\u0131n\u0131 ara\u015ft\u0131r\u0131r.. m\u00fc\u015fterek projeler geli\u015ftirir.. ve \u201cben” yerine \u201cbiz”i ikame etme gayreti g\u00f6sterir.” G\u00fclen, \u015fu \u00e7\u0131\u011fl\u0131klar\u0131yla da diyalogun \u00f6nemi \u00fczerinde durur:<\/p>\n

G\u00fcn\u00fcm\u00fczde Osmanl\u0131 Devleti’nin ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fc olsayd\u0131 inan\u0131yorum ki sadece M\u00fcsl\u00fcmanlar de\u011fil t\u00fcm insanl\u0131k ad\u0131na diyalog i\u00e7in g\u00fczel bir zemin olu\u015ftururdu. Giderek k\u00fcreselle\u015fen d\u00fcnyada diyaloga a\u00e7\u0131k olmak \u00e7ok \u00f6nemlidir.<\/p>\n

Bu g\u00f6r\u00fc\u015fleri ileri s\u00fcrerken G\u00fclen, ‘insanl\u0131k’ kavram\u0131n\u0131 k\u00f6k anlam\u0131yla usta bir \u015fekilde ortaya koymu\u015ftur, \u00e7\u00fcnk\u00fc o, farkl\u0131 k\u00fclt\u00fcrlerin insanlar\u0131 ve onlar\u0131n farkl\u0131l\u0131klar\u0131 aras\u0131nda ho\u015fg\u00f6r\u00fcy\u00fc\u00a0 farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131 takdir etmeyi\u00a0 diyalogun \u00f6n ko\u015fulu olarak sunmu\u015ftur. Farkl\u0131 fikirlerin ve k\u00fclt\u00fcrlerin karakterize etti\u011fi insan modeli, ger\u00e7ek farkl\u0131l\u0131klar d\u00fcnyas\u0131nda k\u00f6klerinden kopar\u0131lm\u0131\u015f insano\u011flu tipinden farkl\u0131d\u0131r. De\u011fi\u015fik insanlar aras\u0131ndaki ili\u015fkiler k\u00fcreselle\u015fme s\u00fcreci taraf\u0131ndan kolayla\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve h\u0131zland\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in insanlara, birbirini tan\u0131ma ve ortak bir insanl\u0131k hissi geli\u015ftirme bak\u0131m\u0131ndan diyalog imk\u00e2n\u0131 sa\u011flanm\u0131\u015ft\u0131r. \u201cGiderek daha da k\u00fcreselle\u015fen bir d\u00fcnyada diyaloga a\u00e7\u0131k olmak \u00e7ok \u00f6nemlidir.”<\/p>\n

Farkl\u0131l\u0131klar\u0131 tan\u0131ma konusunda diyalog kurulmaks\u0131z\u0131n hi\u00e7bir insan olma hissi geli\u015ftirilemez ve bundan dolay\u0131 ‘biz kimiz’ sorusuna hi\u00e7bir cevap verilemez. Bu durumda bizler, ya\u015famaya de\u011fer bir hayatla ilgili hi\u00e7bir diyalogun kurulmad\u0131\u011f\u0131 ve de\u011fi\u015fik k\u00fclt\u00fcrler aras\u0131nda ortak bir g\u00fcven ve itimat ortam\u0131 olu\u015fturma konusunda hi\u00e7bir \u00e7aban\u0131n g\u00f6sterilmedi\u011fi suni, anlams\u0131z bir hayatta k\u00f6ks\u00fcz kuklalar durumuna d\u00fc\u015feriz. Kur’\u00e2n, kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 tan\u0131mayla ilgili diyalogun \u00f6nemini vurgulayan b\u00f6yle bir yorumu a\u00e7\u0131k\u00e7a teyit eder.\u00a0 G\u00fclen, ger\u00e7ek M\u00fcsl\u00fcman’\u0131n, \u0130sl\u00e2m’\u0131n evrensel diyalog \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131na inanan ki\u015fi oldu\u011funu ileri s\u00fcrerken, ki\u015fili\u011fin tasvir edilmesinde temel fakt\u00f6r olarak Kur’\u00e2n’\u0131n ileri derecede \u00f6nem verdi\u011fi bu diyalog de\u011feri \u00fczerinde durur:<\/p>\n

14 as\u0131r \u00f6nce \u0130sl\u00e2m, tarihin \u015fahit oldu\u011fu en b\u00fcy\u00fck ek\u00fcmenik \u00e7a\u011fr\u0131y\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmi\u015ftir. Kur’\u00e2n\u0131 Kerim, Ehli Kitab’a olan bu \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131nda \u015f\u00f6yle demektedir:<\/p>\n

De: “Ey Ehli Kitap! Gelin, sizinle aram\u0131zda m\u00fc\u015fterek bir kelimede birle\u015felim: Allah’tan ba\u015fkas\u0131na kulluk etmeyelim, O’na hi\u00e7bir \u015feyi ortak ko\u015fmayal\u0131m. Allah’\u0131 b\u0131rak\u0131p da, kimimiz kimimizi rabler edinmesin.” \u015eayet bu \u00e7a\u011fr\u0131dan y\u00fcz \u00e7evirirlerse, deyin: “\u015eahit olun, \u015f\u00fcphesiz biz, Allah’a teslim olmu\u015f (M\u00fcsl\u00fcman)lar\u0131z.”<\/p>\n

Hicret’in 9’uncu y\u0131l\u0131nda gelen bu ayet, \u0130sl\u00e2m’\u0131n \u00f6z\u00fc olan “L\u00e2 il\u00e2he ill’Allah” Tevhid Kelimesi’ndeki “l\u00e2”ya yap\u0131lan bir \u00e7a\u011fr\u0131 gibiydi. Daha hen\u00fcz m\u00fcsbet, yani yapma ifade eden bir h\u00fck\u00fcmden \u00e7ok, yapmama ifade eden bir do\u011fruya \u00e7a\u011f\u0131r\u0131yordu. Bu, b\u00fct\u00fcn din mensuplar\u0131n\u0131n kab\u00fbl edip, \u00fczerinde el s\u0131k\u0131\u015fabilecekleri en geni\u015f bir k\u00f6pr\u00fc olma vazifesi g\u00f6recekti. Bu \u00e7a\u011fr\u0131n\u0131n reddedilmesi kar\u015f\u0131s\u0131nda M\u00fcsl\u00fcmanlara tak\u0131nmalar\u0131 gereken tav\u0131r ise “K\u00e2fir\u00fbn” suresinde ifade edilen tavra benziyordu: Bu tav\u0131rda, “Sizin dininiz size, benim dinim bana. Siz bu \u00e7a\u011fr\u0131y\u0131 kab\u00fbl etmeseniz de, biz Allah’a teslim olmu\u015fuz. Kab\u00fbl etti\u011fimiz bu yolda y\u00fcr\u00fcr, sizi de kendi yolunuzla ba\u015f ba\u015fa b\u0131rak\u0131r\u0131z” m\u00e2n\u00e2s\u0131 vard\u0131.<\/p>\n

Farkl\u0131l\u0131klar\u0131n sayg\u0131 g\u00f6rmedi\u011fi ve kabul\u00fcne y\u00f6nelik diyalogun ger\u00e7ekle\u015fmedi\u011fi durumlarda insani de\u011ferler hi\u00e7bir anlam ifade etmezler. \u00c7\u00fcnk\u00fc de\u011ferlerin sayg\u0131 g\u00f6rmesi farkl\u0131l\u0131klar\u0131n hayata ge\u00e7irildi\u011fi ahl\u00e2ki bir ya\u015fam\u0131 gerektirir. Farkl\u0131 ki\u015filiklerin ahl\u00e2ki ya\u015fant\u0131lar\u0131n\u0131n de\u011ferine dair bu konumland\u0131r\u0131lm\u0131\u015f yorumlar, kayna\u011f\u0131n\u0131 Kur’\u00e2n’da ifadesini bulan, “Her insan kendi seciye ve karakterine g\u00f6re davran\u0131r”\u00a0 ayetindeki farkl\u0131l\u0131klar \u00fczerine yap\u0131lan vurgudan al\u0131r. Bundan dolay\u0131 Kur’\u00e2n’a g\u00f6re, hi\u00e7bir kimse \u0130sl\u00e2m inanc\u0131na girmeye zorlanamaz. \u0130nsanlar Allah’a do\u011fru y\u00f6nelimlerinde tamamen serbesttirler: “Dinde zorlama yoktur; hak, b\u00e2t\u0131l birbirinden ayr\u0131lm\u0131\u015f ve ger\u00e7ek b\u00fct\u00fcn vuzuhuyla ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r.”\u00a0 \u0130nsanlar\u0131n \u00f6zg\u00fcr iradelerine sayg\u0131 g\u00f6stermek o kadar \u00f6nemlidir ki, f\u0131tri insan olma hislerinden insanlar\u0131n mahrum b\u0131rak\u0131lmas\u0131 izni Hz. Peygamber’e bile verilmemi\u015ftir: “Resule d\u00fc\u015fen \u015fey sadece tebli\u011fdir.”18 Bu y\u00fczden ger\u00e7ek M\u00fcsl\u00fcman, di\u011ferinin kimli\u011fini reddetmeye dayanan tek tarafl\u0131 monolog dili kullanmaktan ka\u00e7\u0131nan, bunun yerine farkl\u0131 insanlar\u0131n farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flerine sayg\u0131 g\u00f6steren ve daha \u00f6nemlisi insanl\u0131k toplumunun olu\u015fturulmas\u0131n\u0131n yolunu a\u00e7mak i\u00e7in ho\u015fg\u00f6r\u00fcyle yakla\u015fan, kavli leyinle hitap eden ve seven ki\u015fidir. G\u00fclen bu konudaki d\u00fc\u015f\u00fcncelerini \u015fu \u015fekilde ifade eder:<\/p>\n

Evet, yukar\u0131da an\u0131lan ayeti kerimelere kendisini muhatap kabul eden ve Allah’\u0131n has kullar\u0131ndan olmay\u0131 gayei hayal edinen her muhabbet fedaisi, kar\u015f\u0131s\u0131ndakine, her \u015feyden \u00f6nce insan oldu\u011fu; \u015fayet kelimei tevhid s\u00f6yl\u00fcyorsa, m\u00fc’min oldu\u011fu ve bir ad\u0131m daha \u00f6tede, yerine getirmekle sorumlu bulundu\u011fu din\u00ee vazifelerini yerine getiriyorsa, bu defa M\u00fcsl\u00fcman oldu\u011fu i\u00e7in, hi\u00e7bir kar\u015f\u0131l\u0131k beklentisine girmeden ho\u015fg\u00f6r\u00fc ve m\u00fcsamaha ile davranmak ve bu arada Yunus’un yakla\u015f\u0131m\u0131yla, d\u00f6vene elsiz, s\u00f6vene dilsiz ve k\u0131rana g\u00f6n\u00fcls\u00fcz olmakla vazifelidir.<\/p>\n

\u0130nsan olma bilincine varman\u0131n temel unsuru olan diyalog, insanl\u0131k toplumuyla ilgili a\u00e7\u0131k bir ger\u00e7e\u011fi de ortaya \u00e7\u0131kar\u0131r. B\u00f6yle bir toplumda diyalog, sevginin arac\u0131d\u0131r; sevgi ise d\u00fcnya \u00fczerinde ger\u00e7ek bar\u0131\u015fa giden yoldur. Ger\u00e7ek M\u00fcsl\u00fcman, sadece Allah’\u0131n r\u0131zas\u0131n\u0131 ve aff\u0131n\u0131 talep eden ve ba\u015fkas\u0131n\u0131n farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131na sayg\u0131 g\u00f6steren ki\u015fidir. Farkl\u0131 olan \u00f6tekine sayg\u0131 duymay\u0131 \u00f6ng\u00f6ren bu yakla\u015f\u0131m, ho\u015fg\u00f6r\u00fc fikrinin geleneksel kapsam\u0131ndan olduk\u00e7a uzakla\u015f\u0131r. Bunun yerine b\u00fct\u00fcn\u00fcyle ku\u015fat\u0131c\u0131 sevginin, yani b\u00fct\u00fcn insanlar\u0131, hatta d\u00fc\u015fmanlar\u0131 bile sevmenin g\u00fcvenli b\u00f6lgesi haline gelen do\u011fru ya\u015fam \u015fekli olarak diyalogu benimser. Sevgi, husumeti yener ve d\u00fc\u015fmanl\u0131\u011f\u0131 dostlu\u011fa ve karde\u015fli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcr\u00fcr.<\/p>\n

G\u00fclen, “K\u00e2inatta sevgiden daha g\u00fc\u00e7l\u00fc bir silah\u0131n olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131”\u00a0 s\u00f6yler. Sevgi, mahl\u00fbkat\u0131 farkl\u0131 ton ve kokulara sahip farkl\u0131, fakat g\u00fczel \u00e7i\u00e7eklerin renkli cenneti olarak g\u00f6ren hakiki m\u00fcminlerin \u00f6zg\u00fcr iradesinden do\u011far. Ger\u00e7ek M\u00fcsl\u00fcman, hepimizin, Allah’a farkl\u0131 \u015fekillerde yakla\u015fan ve dolay\u0131s\u0131yla etnik k\u00f6ken, \u0131rk, cinsiyet, k\u00fclt\u00fcr ve dil gibi hi\u00e7bir farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n birbirlerini sevmekten al\u0131koyamad\u0131\u011f\u0131 farkl\u0131 insanlar oldu\u011fumuz ger\u00e7e\u011fini kabul eder:<\/p>\n

Cenab\u0131 Hakk, insan\u0131 “ker\u00eem” olarak yaratm\u0131\u015ft\u0131r\u00a0 ve herkesin belli \u00f6l\u00e7\u00fcde bu kerametten nasibi s\u00f6z konusudur.<\/p>\n

Rahman ve Rahim olan Y\u00fcce Allah, farkl\u0131l\u0131klar\u0131m\u0131z\u0131n bilincine vararak diyalog kurmam\u0131z i\u00e7in bizleri farkl\u0131 etnik, dil ve k\u00fclt\u00fcr gruplar\u0131 halinde yaratm\u0131\u015ft\u0131r. Daha do\u011frusu M\u00fcsl\u00fcmanlardan, insanlar\u0131n birbirlerinin aynas\u0131 olduklar\u0131n\u0131 anlamalar\u0131, dolay\u0131s\u0131yla her bir fertte gizlenmi\u015f olan zenginlikleri fark etmeleri ve sayg\u0131 duymalar\u0131 istenmektedir. Ger\u00e7ek diyalogu anlamak, farkl\u0131 k\u00fclt\u00fcrel kimliklere s\u0131zm\u0131\u015f yanl\u0131\u015f anlama ve g\u00fcvensizlik kaynaklar\u0131n\u0131 ortadan kald\u0131r\u0131r ve onun yerine sevgi ve bar\u0131\u015f tohumlar\u0131 serper. G\u00fclen bu konudaki g\u00f6r\u00fc\u015flerini \u015fu \u015fekilde dile getirir:<\/p>\n

D\u00fcnyada hi\u00e7bir millet ve hi\u00e7bir toplumda ondan daha ger\u00e7ek, daha kal\u0131c\u0131 bir \u015fey yoktur. Onun ninniden daha yumu\u015fak, daha s\u0131cak sesinin hissedildi\u011fi yerlerde b\u00fct\u00fcn sesler soluklar kesilir, b\u00fct\u00fcn enstr\u00fcmanlar susar ve en tatl\u0131 na\u011fmeleriyle sessizlik mur\u00e2kabesine dalarlar.<\/p>\n

Buna g\u00f6re, sevgi temelli diyalog, farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131 varl\u0131\u011f\u0131n bir ger\u00e7e\u011fi olarak teyit eder. Fakat daha \u00f6nemlisi, farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ve onu kabullenmeyi, bar\u0131\u015f\u00e7\u0131l bir sosyal varl\u0131k ruhu geli\u015ftirebilmenin temeli olarak g\u00f6r\u00fcr. Bu perspektif \u00e7er\u00e7evesinde farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n kabul edilmesi, sosyal hayat\u0131, sosyal s\u00f6zle\u015fmeye g\u00f6re kendi \u00e7\u0131karlar\u0131 pe\u015finde ko\u015fmay\u0131 kabul eden bireylerin bir toplam\u0131 olarak alg\u0131layan, farazi bir s\u00f6zle\u015fme temelli bir fakt\u00f6r olarak de\u011fil, uyumlu sosyal ili\u015fkilerin kayna\u011f\u0131 olarak ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. Ba\u015fka bir deyi\u015fle, sosyal alan, farkl\u0131l\u0131kla ve onun kabul edilip tan\u0131nmas\u0131yla olu\u015fturulmaktad\u0131r.\u00a0 Ger\u00e7ekten farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n tan\u0131nmas\u0131, herkesin kendine ait \u00f6zel bir davran\u0131\u015f \u015fekline ve farkl\u0131 bir ki\u015fili\u011fe sahip oldu\u011funu kabul etmek anlam\u0131na gelmektedir. Ki\u015fili\u011fimizi \u00f6zg\u00fcn bir \u015fekilde belirledi\u011fimiz oranda ba\u011f\u0131ms\u0131z varl\u0131klar oluruz.\u00a0 Bu his, bizi birbirimizden farkl\u0131 k\u0131lar ve ayn\u0131 zamanda bizi birbirimize ba\u011flayarak insan olma hissimizi zenginle\u015ftirir. Ho\u015fg\u00f6r\u00fcy\u00fc ve onun bar\u0131\u015f\u00e7\u0131l bir ya\u015fam i\u00e7in ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 \u00f6nemi ele al\u0131rken G\u00fclen, Taylor’\u0131n farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n tan\u0131nmas\u0131n\u0131n insanl\u0131k toplumunun en temel fikri oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc payla\u015f\u0131r:<\/p>\n

Ho\u015fg\u00f6r\u00fc, ba\u015fkalar\u0131n\u0131n tesirine girerek onlara iltihak etmek de\u011fil; ba\u015fkalar\u0131n\u0131 kendi konumlar\u0131nda kabul ederek onlarla ge\u00e7inmesini bilmek demektir. Bu m\u00e2n\u00e2daki ho\u015fg\u00f6r\u00fcye kimsenin bir \u015fey demeye hakk\u0131 yoktur. Zira bu \u00fclkede herkes farkl\u0131 anlay\u0131\u015flara sahiptir.<\/p>\n

Buna kar\u015f\u0131l\u0131k bir arada ya\u015fama ihtiyac\u0131, farkl\u0131 insanlar\u0131n hayatlar\u0131n\u0131 daha anlamal\u0131 hale getirir. Farkl\u0131 ya\u015fam tarzlar\u0131n\u0131 yans\u0131tan insanlarla ili\u015fki kurdu\u011fumuzda ba\u015far\u0131m\u0131zdan ve kapasitemizden daha fazla zevk al\u0131r\u0131z. Farkl\u0131l\u0131k\u00a0 \u00e7e\u015fitlilik\u00a0 i\u00e7inde ya\u015famak, herkesin farkl\u0131 bir \u00e7alg\u0131 aleti kulland\u0131\u011f\u0131, fakat bunu uyumlu ve \u00e7ekici bir \u015fekilde icra ettikleri bir orkestraya benzer. \u00dcnal ve Williams’\u0131n belirtti\u011fi gibi, farkl\u0131l\u0131k i\u00e7inde ya\u015famak, \u201c\u0130\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 topluma, insanl\u0131\u011fa, hatta b\u00fct\u00fcn canl\u0131lara, bir insanl\u0131k borcu olarak merhamet etme m\u00fckellefiyetinde” oldu\u011fu bir senfoni gibidir.\u00a0 Farkl\u0131l\u0131\u011fa ra\u011fmen uyumlu bir \u015fekilde birbirimize kenetlendi\u011fimiz s\u00fcrece kendi kendimizi anlamam\u0131z da m\u00fcmk\u00fcn olmaktad\u0131r.\u00a0 Ger\u00e7ekten, farkl\u0131 ki\u015filer olarak kendimizi di\u011ferleriyle ili\u015fkilerimiz \u00e7er\u00e7evesinde tan\u0131mlayarak ve bu toplumsal ba\u011fla sosyal varl\u0131k da\u011farc\u0131\u011f\u0131m\u0131za anlam katarak varolu\u015fsal ger\u00e7e\u011fe kar\u015f\u0131l\u0131k vermemiz durumunda ancak uyumlu insan olma hissi ortaya \u00e7\u0131kar. G\u00fclen a\u015fa\u011f\u0131daki ifadeleri ile farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131 kabullenmenin bu t\u00fcr yorumunu teyit eder:<\/p>\n

\u0130sl\u00e2m\u00ee d\u00fc\u015f\u00fcnce, hemen hepimizi bir cevherin de\u011fi\u015fik tezah\u00fcrleri \u015feklinde g\u00f6r\u00fcr ve her birerlerimizi bir hakikatin farkl\u0131 y\u00fczleri \u015feklinde m\u00fct\u00e2l\u00e2a eder. Zaten, Allah birli\u011fi, peygamber birli\u011fi, din, dil birli\u011fi, \u00fclke, millet birli\u011fi… gibi fasl\u0131 m\u00fc\u015fterekler etraf\u0131nda bir araya gelmi\u015f insanlar had\u00eesin ifadesiyle bir v\u00fccudun ayr\u0131 ayr\u0131 uzuvlar\u0131 mesabesindedir. El, aya\u011fa rakip olamaz.. dil duda\u011f\u0131 ay\u0131playamaz.. g\u00f6z kula\u011f\u0131n kusurunu g\u00f6remez.. kalb kafa ile cedelle\u015femez…!<\/p>\n

Dolay\u0131s\u0131yla diyalog, sosyal hayat\u0131n yeni yorumsal t\u00fcr\u00fcn\u00fc, yani derin farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131 kabul ederek bir arada ya\u015famay\u0131 i\u00e7erir. Diyalog, Allah’\u0131n farkl\u0131 farkl\u0131 yaratt\u0131\u011f\u0131 insanlar\u0131n birbirlerini severek insan olma hissine ula\u015fmalar\u0131n\u0131n bir yoludur ve b\u00fct\u00fcn insanlar\u0131n farkl\u0131l\u0131klar\u0131na ra\u011fmen insan olarak g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc adil sosyal ili\u015fkilere dayal\u0131 bir yakla\u015f\u0131m \u015feklidir. Allah’\u0131n farkl\u0131, fakat e\u015fit yaratt\u0131\u011f\u0131 bireyler oldu\u011fumuz ger\u00e7e\u011finden dolay\u0131 hi\u00e7 kimseye kendi hayat felsefemizi do\u011fru g\u00f6r\u00fc\u015f olarak ortaya koyma ve di\u011ferlerinin inanc\u0131n\u0131 hatal\u0131 g\u00f6rerek d\u0131\u015flama izni verilmemi\u015ftir. Hi\u00e7 kimseye ‘dezavantajl\u0131 di\u011ferlerinin’ aleyhine olacak \u015fekilde herhangi bir ayr\u0131cal\u0131k da tan\u0131nmam\u0131\u015ft\u0131r. G\u00fclen, farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n sayg\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc bilin\u00e7li demokrasi kavram\u0131n\u0131 savunurken bir arada ya\u015faman\u0131n do\u011fru \u015feklinin, ho\u015fg\u00f6r\u00fc ve farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131 tan\u0131maya dayal\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f oldu\u011funu ileri s\u00fcrer. O, “Asl\u0131nda demokrasiyi savunanlar\u0131n, kendi d\u00fc\u015f\u00fcncelerini payla\u015fmayanlar\u0131 bile hazmetmelerinin ve sinelerini, tabi\u00ee geni\u015fli\u011fi \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde herkese a\u00e7malar\u0131n\u0131n bir zorunluluk” oldu\u011funu s\u00f6yler.\u00a0 Ne kadar farkl\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcrsek g\u00f6r\u00fcnelim bizler, insan oldu\u011fumuz i\u00e7in yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn efendileriyiz ve mahl\u00fbkat\u0131n en \u015fereflisiyiz. \u0130nsan olma bilinci hi\u00e7bir fark g\u00f6zetilmeksizin Allah taraf\u0131ndan bah\u015fedilmi\u015f bir hediye oldu\u011fu i\u00e7in bizler \u00fcst\u00fcn\u00fcz. Bakara suresi’nin “An \u0131n beni ki, anay\u0131m sizi!”\u00a0 mealindeki ayeti, Allah’a teslim oldu\u011fumuz s\u00fcrece bu \u015ferefi ta\u015f\u0131yaca\u011f\u0131m\u0131z\u0131 ifade etmektedir. Aksi takdirde bencilli\u011fin girdab\u0131na kap\u0131l\u0131r ve bu \u015ferefi kaybederiz.<\/p>\n

Bu \u015fekilde G\u00fclen, diyalogu, hi\u00e7bir \u00f6n yarg\u0131n\u0131n ho\u015f g\u00f6r\u00fclmedi\u011fi demokratik bir hayat tarz\u0131 olarak farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n tan\u0131nmas\u0131yla ayn\u0131 anlamda kullanmaktad\u0131r: “.. .demokrasi, vesayeti alt\u0131nda herkese, kendi duygu ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerini ya\u015fama imk\u00e2n\u0131 veren bir sistemdir.”\u00a0 \u0130sl\u00e2m’\u0131n e\u015fitlik, ho\u015fg\u00f6r\u00fc ve adalet ilkeleri sosyal inan\u00e7lar\u0131 \u015fekillendirdi\u011fi s\u00fcrece herkesin topluma d\u00e2hil edilmesi m\u00fcmk\u00fcn olacakt\u0131r. G\u00fclen, bu yakla\u015f\u0131m\u0131n, di\u011fer \u00f6teki insanlara sayg\u0131y\u0131 \u00f6ng\u00f6ren \u0130sl\u00e2m inanc\u0131yla uyum i\u00e7inde oldu\u011funa inanmaktad\u0131r:<\/p>\n

\u0130nsan olduktan sonra, kad\u0131n olsun erkek olsun, gen\u00e7 olsun ihtiyar olsun, siyah olsun beyaz olsun herkes muhteremdir, mas\u00fbndur ve dokunulmazl\u0131\u011f\u0131 s\u00f6z konusudur; Irz\u0131na el uzat\u0131lamaz, mal\u0131na tecav\u00fcz edilemez, yurdundanyuvas\u0131ndan \u00e7\u0131kar\u0131lamaz, h\u00fcrriyeti elinden al\u0131namaz, inan\u00e7lar\u0131n\u0131 ya\u015famas\u0131 engellenemez; dahas\u0131 kendisinin bile kendine kar\u015f\u0131 bu olumsuzluklar\u0131 irtikap etmesine m\u00fcsaade edilemez ve Allah taraf\u0131ndan kendisine bah\u015fedilmi\u015f bu insan\u00ee de\u011ferleri zedelemesine f\u0131rsat verilemez; verilemez zira o, b\u00fct\u00fcn bu de\u011ferlere emaneten m\u00e2liktir.<\/p>\n

Dolay\u0131s\u0131yla diyalogun bu \u015fekilde ifadesi, \u0130sl\u00e2m\u00ee gelenekten gelen d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcrlerin, farkl\u0131 seslerin i\u015fitilebildi\u011fi k\u00f6kle\u015fmi\u015f bir kozmopolitan d\u00fcnya anlay\u0131\u015f\u0131 geli\u015ftirme \u00e7abalar\u0131n\u0131n bir par\u00e7as\u0131 olarak g\u00f6r\u00fclmelidir. B\u00f6yle bir d\u00fcnya g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde farkl\u0131 olan ba\u015fkalar\u0131 topluma d\u00e2hil edildi\u011finden, bizler, farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n tan\u0131nmas\u0131yla ilgili diyalogu, siyasi insanl\u0131k toplumunun en \u00f6nemli unsuru olarak kabul etmeye te\u015fvik ediliriz.<\/p>\n

Mahmud Masaeli, Nil Yay\u0131nlar\u0131, \u201cUzla\u015f\u0131 K\u00fclt\u00fcr\u00fc (Konferanslar Serisi – 2)\u201d adl\u0131 kitaptan al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Diyalog, ileti\u015fim ya da arabuluculuktan \u00e7ok daha fazlas\u0131n\u0131 ifade etmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu ikisi, do\u011fu\u015ftan gelen kimlik \u00f6zellikleri aras\u0131nda s\u00f6z konusu olan ili\u015fki tarzlar\u0131d\u0131r ve insan olma hissi \u00e7er\u00e7evesinde diyalog yoluyla kimliklerin olu\u015fturuldu\u011fu arka pl\u00e2n\u0131 g\u00f6z ard\u0131 ederler. Burada kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle diyalog, ki\u015fili\u011fi, yani insan olma hissini olu\u015fturman\u0131n \u00f6n ko\u015fuludur. Diyalog, ger\u00e7ekten insan olarak bizim kimli\u011fimizin …<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":2876,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1,122],"tags":[387,134,983,23],"_links":{"self":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2875"}],"collection":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=2875"}],"version-history":[{"count":2,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2875\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":2878,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2875\/revisions\/2878"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/2876"}],"wp:attachment":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=2875"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=2875"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=2875"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}