S<\/span>inema Filmleri ve Din<\/strong>[3]<\/a><\/p>\n <\/p>\n Gi\u015fe rekortmeni Hollywood filmlerinden yabanc\u0131 filmlere, belgesellerden k\u0131sa filmlere kadar de\u011fi\u015fik t\u00fcrlerde filmler, sinema ve din uzmanlar\u0131n\u0131n ilgi alan\u0131na girmektedir. Din ve dini temalar \u00e7ok de\u011fi\u015fik t\u00fcrde filmlerde bulunabilmektedir. Bu nedenle sinema ve din \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131na y\u00f6ne\u00adlik b\u00fcy\u00fck bir ilgi mevcuttur. Bu \u00e7al\u0131\u015fma din veya dini temalar i\u00e7eren filmleri kategorize etmeyi ama\u00e7lamaktad\u0131r.<\/p>\n 1. \u0130lk kategori uzun metrajl\u0131 kurgusal filmlerdir.<\/strong> Uzun metrajl\u0131 filmler genellikle bir saatten iki bu\u00e7uk saate kadar olan filmlerdir. Bazen bu s\u00fcrenin a\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 da g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. S\u00fcre fakt\u00f6r\u00fc uzun metrajl\u0131 filmleri genellikle bir saatten az s\u00fcren k\u0131sa filmlerden ay\u0131r\u0131r. \u00d6te yandan bu filmler seyir\u00adcilere yoruma a\u00e7\u0131k hik\u00e2yeler sunarlar. Bu bak\u0131mdan da filmin d\u0131\u015f\u0131ndaki d\u00fcnya hakk\u0131nda ger\u00e7ek bilgiler sunan belgesellerden ayr\u0131l\u0131rlar. Uzun metrajl\u0131 kurgusal filmler insanlar\u0131n en \u00e7ok a\u015fina olduklar\u0131 ve sinema salonlar\u0131nda en \u00e7ok g\u00f6sterim imk\u00e2n\u0131 bulan filmlerdir.<\/p>\n A.\u00a0Uzun metrajl\u0131 kurgusal filmler de kendi aralar\u0131nda \u00e7e\u015fitli kategorilere ayr\u0131labilir. Bunlar\u00addan ilki gi\u015fe rekortmeni Hollywood 1<\/sup> Bu filmler Hollywood st\u00fcdyolar\u0131nda \u00fcretilen ve di\u011fer filmlere g\u00f6re \u00e7ok b\u00fcy\u00fck miktarda yap\u0131mc\u0131lar\u0131na para kazand\u0131ran filmlerdir. The <\/em>Matrix2<\/sup> <\/em><\/strong>(The Matrix,1999) ve devam filmleri The <\/em>Matrix Reloaded<\/em> <\/strong>(The Matrix Reloaded,15 May\u0131s 2003) ve Matrix Revolutions <\/em><\/strong>(Matrix Revolutions,<\/em> 5 Kas\u0131m 2003) i\u00e7erisinde dini semboller ve konular bulunan sek\u00fcler gi\u015fe rekortmeni filmlere \u00f6rnek g\u00f6sterilebilir. The <\/em>Passion of The <\/em>Christ<\/em> (Tutku- Hz. \u0130sa\u2019n\u0131n \u00c7ilesi, 2004)<\/strong> ise dini gi\u015fe rekortmeni filmlere bir \u00f6rnektir. \u0130lk d\u00f6nem Hollywood gi\u015fe rekortmeni filmlerine ise One Flew Over the Cuckoos Nest<\/em> (Guguk Ku\u015fu, 1975)<\/strong> \u00f6rnek verilebilir. Dini temalar\u0131n b\u00f6yle pop\u00fcler filmlerde yer almas\u0131 sinema ve din \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131na olan ilgiyi art\u0131r\u00adm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n The Matrix<\/em>,<\/strong> Thomas Anderson adl\u0131 bir gencin hik\u00e2yesini ele almaktad\u0131r. Anderson, biri ha\u00adyali ve \u00e7o\u011fu insan\u0131n i\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131, di\u011feri ger\u00e7ek olan iki farkl\u0131 d\u00fcnyay\u0131 ke\u015ffeder. Anderson\u2019a s\u0131k s\u0131k \u201cThe One\/Tek\u201d<\/strong> olarak da yorumlanan \u201cNeo\u201d<\/strong> ad\u0131 verilir.[6]<\/sup><\/sup><\/a> Bu isim ve insanlar\u0131 kurtarma rol\u00fcnden dolay\u0131 Mesih olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. The Matrix<\/em> s\u0131k s\u0131k Ortodoks Hristiyanl\u0131\u011f\u0131n hik\u00e2yesi olarak yorumlan\u0131r. Buna g\u00f6re Neo ba\u015fka bir d\u00fcnyadan Matrix d\u00fcnyas\u0131na gelir ve hayat\u0131n\u0131 riske atarak kendisine t\u00e2bi olanlara kurtulu\u015f vadeder.[7]<\/sup><\/sup><\/a> Ama hik\u00e2ye Ortodoks Hristiyanl\u0131ktan ziya\u00adde Gnostik Hristiyanl\u0131\u011f\u0131 temsil ediyor \u015feklinde de yorumlanabilir. Gnostik Hristiyanl\u0131kta bir y\u00fcce, \u00fcst\u00fcn tanr\u0131 bir de deforme olmu\u015f bir tanr\u0131 anlay\u0131\u015f\u0131 vard\u0131r. The Matrix\u2019te<\/em> deforme olmu\u015f tanr\u0131y\u0131 Matrix\u2019in yarat\u0131c\u0131s\u0131 olan yapay zeka temsil eder. Kurtar\u0131c\u0131\/Mesih ise Neo taraf\u0131ndan temsil edilmektedir. \u00d6zetle The Matrix<\/em> insanlar\u0131n hem Ortodoks hem de Gnostik Hristiyanl\u0131\u011fa dair fikirler bulabildikleri pop\u00fcler bir filmdir.<\/p>\n Baz\u0131 insanlar The Matrix\u2019te<\/em> Budizm\u2019in \u00f6nemli unsurlar\u0131n\u0131 da bulabilmektedirler. Budizm\u2019e g\u00f6re insanl\u0131k do\u011fum, \u00f6l\u00fcm ve tekrar do\u011fum k\u0131s\u0131r d\u00f6ng\u00fcs\u00fc i\u00e7erisinde s\u0131k\u0131\u015f\u0131p kalm\u0131\u015ft\u0131r. Bu k\u0131s\u0131r d\u00f6ng\u00fcden ancak ayd\u0131nlanma ile kurtulmak m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Ayd\u0131nlanma, zevk ve ac\u0131n\u0131n bulunma\u00add\u0131\u011f\u0131 ba\u015fka bir \u00e2lemi ke\u015ffetmektir. The Matrix<\/em>\u2019te iki varl\u0131k \u00e2lemi vard\u0131r. Biri, insanlar\u0131n s\u0131k\u0131\u015f\u0131p kald\u0131klar\u0131 ve ac\u0131 \u00e7ektikleri Matrix \u00e2lemi, di\u011feri ise Neo taraf\u0131ndan ke\u015ffedilen ger\u00e7ek\u00e2lemdir. Bu \u00e2lem insanlar\u0131n ac\u0131 \u00e7ekmekten kurtulduklar\u0131 Budizm\u2019deki ayd\u0131nlanma \u00e2lemi ile benzerdir. Neo ayd\u0131nlanmaya ula\u015f\u0131r ve insanlara i\u00e7inde bulunduklar\u0131 durumu fark ettirerek onlara yard\u0131m etmek i\u00e7in Matrixe geri d\u00f6ner.[8]<\/sup><\/sup><\/a><\/p>\n Hristiyan ve Budist temalara ek olarak Julien Fielding, The Matrix<\/em>\u2019te Hinduizm\u2019e ait unsur\u00adlar da bulmaktad\u0131r. Fielding\u2019in iddias\u0131na g\u00f6re Neo ile Hindu tanr\u0131s\u0131 Vi\u015fnu aras\u0131nda Hz. \u0130sa ve Buda\u2019dan daha fazla ortak nokta vard\u0131r. Neo\u2019nun Trinity ad\u0131nda bir sevgilisi vard\u0131r ve The Matrix Reloaded\u2019da aralar\u0131nda cinsel yak\u0131nla\u015fma oldu\u011fu g\u00f6r\u00fclmektedir. Bu nedenle Neo\u2019yu bakir olan Hz. \u0130sa veya Buda olarak d\u00fc\u015f\u00fcnmek do\u011fru de\u011fildir. Hz. \u0130sa ve Buda\u2019n\u0131n e\u015fleri yokken Vi\u015fnu, Lak\u015fmi ad\u0131nda bir e\u015fe sahiptir. Trinity g\u00fc\u00e7l\u00fc kuvvetli bir kad\u0131nd\u0131r. Hinduizmde de g\u00fc\u00e7l\u00fc kuvvetli bir\u00e7ok di\u015fi tanr\u0131 bulunmaktad\u0131r. B\u00f6ylece Hinduizm de Hristiyanl\u0131k ve Budizm\u2019e alternatif bir The <\/em>Matrix<\/em> yorumu sunmaktad\u0131r.[9]<\/sup><\/sup><\/a><\/p>\n Bir di\u011fer gi\u015fe rekortmeni One Flew Over the Cuckoo\u2019s Nest,<\/em><\/strong> zarars\u0131z bir h\u00fck\u00fcml\u00fc olan R.P. McMurphy\u2019nin hik\u00e2yesini ele almaktad\u0131r. Mc Murphy psikolojik durumunu de\u011ferlendirmek i\u00e7in hapishaneden sinir hastal\u0131klar\u0131 hastanesine g\u00f6nderilir. Buradayken di\u011fer hastalar\u0131n hayatlar\u0131n\u0131 olumlu y\u00f6nde etkiler. Onlara \u015feytani hem\u015fire Ratched ile temsil edilen Hastane otoritesinden korkmadan d\u0131\u015far\u0131daki d\u00fcnyada nas\u0131l ya\u015fayabileceklerini g\u00f6sterir. Fakat Mc Murphy hastalara \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc tatt\u0131rmas\u0131n\u0131n bedelini a\u011f\u0131r \u00f6der. En \u00e7ok yard\u0131mc\u0131 oldu\u011fu hastalardan biri olan Billy Bibbit taraf\u0131ndan ihanete u\u011frar. Lobotomi<\/strong>[10]<\/sup><\/sup><\/a> uygulanarak sembolik olarak \u00e7arm\u0131ha gerilir. B\u00fc\u00ady\u00fck \u015eef\u2019in hastaneden ka\u00e7mas\u0131 ve Mc Murphy\u2019yi yan\u0131na almas\u0131 ile de sembolik olarak yeniden dirilmi\u015f olur. Film bu sembolik anlat\u0131mlar ile bir ak\u0131l hastanesi hik\u00e2yesinden Hz. \u0130sa\u2019n\u0131n hayat hik\u00e2yesine d\u00f6n\u00fc\u015fmektedir.[11]<\/sup><\/sup><\/a><\/p>\n Sinema ve din \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131na olan ilginin \u00f6nemli sebeplerinden biri insanlar\u0131n pop\u00fcler filmlerde dini temalar bulmalar\u0131d\u0131r. \u0130nsanlar pop\u00fcler filmlerde dini temalar bulmaktan ho\u015flan- maktad\u0131rlar. Basit\u00e7e, dinle ilgili hi\u00e7bir \u015fey yokmu\u015f gibi g\u00f6r\u00fcnen bir filmde dinle ilgili yorumlar yapmak ve \u00e7e\u015fitli temalar ke\u015ffetmek e\u011flenceli bir s\u00fcre\u00e7tir. Dinle ilgili temalar i\u00e7eren pop\u00fcler filmlere verilebilecek di\u011fer \u00f6rnekler ise Superman<\/em> (S\u00fcpermen, 1978), Apocalypse Now<\/em> (K\u0131ya\u00admet, 1979), Star Wars<\/em> (Y\u0131ld\u0131z Sava\u015flar\u0131, 1977), Platoon<\/em> (M\u00fcfreze, 1986) ve Amadeus<\/em> (Amadeus, 1984)<\/strong>\u2019tur.<\/p>\n Yukar\u0131da zikredilen filmler genellikle sek\u00fcler\/dini olmayan filmler olarak tan\u0131mlanmaktad\u0131r. Fakat bunlar\u0131n yan\u0131nda dini film kategorisine giren gi\u015fe rekortmeni filmler de vard\u0131r. Bu filmle\u00adrin bir k\u0131sm\u0131 Kitab-\u0131 Mukaddes\u2019te ge\u00e7en k\u0131ssalara dayanmaktad\u0131r. Mel Gibson\u2019\u0131n The Passion of <\/em>The Christ\u2019<\/em><\/strong>\u0131 muhtemelen bu filmlerin en me\u015fhurudur. The Passion of The Christ<\/em> t\u00fcm zamanlar\u0131n en \u00e7ok gi\u015fe yapan filmlerinden biri oldu. Filmin b\u00fcy\u00fck k\u0131sm\u0131\u0130ncil\u2019de ge\u00e7en Hz. \u0130sa\u2019n\u0131n \u00e7arm\u0131ha gerilme hik\u00e2yesinin beyaz perdede yeniden anlat\u0131m\u0131yd\u0131. Filmin etraf\u0131n\u0131 saran tart\u0131\u015fmalar\u0131n baz\u0131\u00adlar\u0131 di\u011fer \u00e7arm\u0131ha gerilmeyi ele alan filmler ile ayn\u0131yd\u0131. B\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde Yahudilerin Mesih\u2019in katili olarak g\u00f6sterilmesi ele\u015ftirildi. \u00d6te yandan \u201c\u015fimdiye kadar incili en do\u011fru \u015fekilde yans\u0131tan film\u201d \u015feklinde reklam\u0131 yap\u0131lmas\u0131na kar\u015f\u0131n filmin baz\u0131 b\u00f6l\u00fcmlerinin hi\u00e7bir \u0130ncilde yer almad\u0131\u011f\u0131 ortaya \u00e7\u0131kt\u0131.<\/p>\n Bir di\u011fer dini gi\u015fe rekortmeni film ise Cecil B. De Mille\u2019in\u00a0The Ten Commandments<\/em> (On Emir)<\/strong> filmidir. Film Hz. Musa\u2019n\u0131n Yahudileri M\u0131s\u0131r\u2019dan \u00e7\u0131kar\u0131p vadedilmi\u015f topraklara g\u00f6t\u00fc\u00adr\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc konu edinmektedir. Film, De Mille\u2019i me\u015fhur eden geni\u015f \u00f6l\u00e7ekli g\u00f6r\u00fcnt\u00fclere sahipti. Filmin ilk \u00e7ekimi 1923 y\u0131l\u0131nda yap\u0131ld\u0131 ve sessiz sinema \u00e7a\u011f\u0131n\u0131n en ba\u015far\u0131l\u0131 filmi oldu. \u00c7o\u011fu insan\u0131n a\u015fina oldu\u011fu tekrar \u00e7ekim ise 1956 y\u0131l\u0131nda ger\u00e7ekle\u015ftirildi. Bu filmde Hz. Musa rol\u00fc\u00adn\u00fc Charlton Heston oynam\u0131\u015ft\u0131r ve film hala televizyonlarda g\u00f6sterilmeye devam etmektedir. Di\u011fer dini gi\u015fe rekortmeni filmler ise King of Kings<\/em> (Krallar Kral\u0131, 1927), The Sign of The Cross <\/em>(\u00c7arm\u0131h \u0130\u015fareti, 1932), SampsonAnd <\/em>Delilah<\/em> (Samson ve Dalila,1949), Going My Way<\/em> (Ayn\u0131 Yolun Yolcusu, 1944), TheBells of St. Mary\u2019s<\/em> (Aziz Meryem\u2019in \u00c7anlar\u0131, 1945), Ben Hur<\/em> (Ben Hur, 1959), Spartacus<\/em> (Spartak\u00fcs, 1960), TheExorcist<\/em> (\u015eeytan, 1973) ve The Da Vinci <\/em>Code<\/em> (Da Vinci \u015eifresi, 2006)\u2019<\/strong>dur.<\/p>\n B. Uzun metrajl\u0131 kurgusal filmlerin ikinci alt kategorisi gi\u015fe rekortmeni olmayan filmler\u00addir. B\u00fcy\u00fck bir gi\u015fe ba\u015far\u0131s\u0131na sahip olmayan bu filmlerin baz\u0131lar\u0131 \u00e7ok iyi filmlerdir ve bir\u00e7o\u00ad\u011fu sinema ve din uzmanlar\u0131n\u0131n ilgisini \u00e7eker. Bu filmler konu ve dine yakla\u015f\u0131m bak\u0131m\u0131ndan \u00e7ok \u00e7e\u015fitli gruplara ayr\u0131l\u0131rlar. \u00d6rne\u011fin TheMission<\/em> (G\u00f6rev, 1986), Romero<\/em> (Romero, 1989) ve Priest<\/em> (Rahip, 1994) Katolik Kilisesi\u2019ni ele\u015ftirir. Why Has Bodhi-Dharma Leftfor the East<\/em> (Bod- hi-Dharma Neden Do\u011fuya Gitti, 1989), Little Buddha<\/em> (K\u00fc\u00e7\u00fck Buda, 1993) ve Seven <\/em>Years in Tibet<\/em> (Tibet\u2019te Yedi Y\u0131l, 1997) filmlerinde Budizm \u00f6nemli bir rol oynar. Devi<\/em> (Tanr\u0131\u00e7a, 1960), KanchanaSita<\/em> (Alt\u0131n Sita,[12]<\/sup><\/sup><\/a> 1976), Lajja<\/em> (Utan\u00e7, 2001) ve Deepa Mehta\u2019n\u0131n \u00fc\u00e7lemesi Fire<\/em> (Ate\u015f, 1996), Earth<\/em> (Toprak, 1998) ve Water<\/em> (Su, 2005)<\/strong> Hindistan ve Hinduizm \u00fczerine yo\u011funla\u015f\u0131r.<\/p>\n The Jazz Singer<\/em> (Caz Muganisi, 1927), Gentleman\u2019s Agreement<\/em> (Namus S\u00f6z\u00fc, 1948), Liberty He\u00adights<\/em> (\u00d6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn Zirveleri, 1999) ve Trembling Before God<\/em> (Tanr\u0131dan \u00d6nce \u00dcrpermek, 2001) Yahudilik ve Yahudi kimli\u011fi ile ilgili unsurlar i\u00e7erir. My Beautiful Laundrette<\/em> (Benim G\u00fczel \u00c7a\u00adma\u015f\u0131rhanem, 1985), My Son theFanatic<\/em> (O\u011flum Bir Fanatik, 1997) ve Towelhead<\/em> (Tabu, 2008) filmleri \u0130slam\u2019la ilgili temalara sahiptir. Christ Eyre\u2019\u0131n <\/em>Smoke Signals<\/em> (Duman \u0130\u015fareti, 1998), Edge Of America<\/em> (Amerika\u2019n\u0131n Ucu, 2003) ve Imprint<\/em> (M\u00fch\u00fcr, 2007), Kevin Costner\u2019\u0131n Dances With Wolves<\/em> (Kurtlarla Dans, 1990) ve Mel Gibson\u2019\u0131n Apocalypto(Apokalipto, 2006) filmleri yerli dinlerine[13]<\/sup><\/sup><\/a> yer vermektedirler. Ulees Gold<\/em> (Ulee\u2019nin Alt\u0131n\u0131, 1997), Good Will Hunting<\/em> (Can Dostum, 1997) ve Billy Elliot<\/em> (BillyElliot, 2000) dinden ziyade maneviyat ile ilgilidir. The Gospel of John<\/em> (Yuhanna \u0130ncili, 2003), The Last Temptation of Christ<\/em> (G\u00fcnaha Son \u00c7a\u011fr\u0131, 1998), Jesus of Montreal<\/em> (Montrealli \u0130sa, 1989), ve The Life of Brian<\/em> (Brian\u2019\u0131n Hayat\u0131, 1979) Hz. \u0130sa filmleri\u00addir. Europa Europa<\/em> (Avrupa Avrupa, 1990), The Grey Zone<\/em> (Gri B\u00f6lge, 2001), Punch Me in the Stomach<\/em> (Karn\u0131mdan Yumrukla, 1997) ve Schindler\u2019s List<\/em> (Schindler\u2019in Listesi, 1993)<\/strong> Yahudi soyk\u0131r\u0131m\u0131n\u0131 i\u015fleyen filmlerdir.<\/p>\n Kurtulu\u015f (redemption) temas\u0131;The Fisher King<\/em> (Bal\u0131k\u00e7\u0131 Kral, 1991), The Shawshank Re\u00addemption<\/em> (Esaretin Bedeli, 1994) ve Never Die Alone<\/em> (Asla Yaln\u0131z \u00d6lme, 2004) filmlerinde yer almaktad\u0131r. Ahiret; Meet Joe Black<\/em> (Joe Black, 1998), Death Takes a Holiday<\/em> (\u00d6l\u00fcm Ta\u00adtile \u00c7\u0131kar, 1934), What Dreams May Come<\/em> (A\u015fk\u0131n G\u00fcc\u00fc, 1998) ve After Life<\/em> (Araf, 1998) filmlerinde perdeye yans\u0131maktad\u0131r. Tanr\u0131 imaj\u0131; The Seventh Seal<\/em> (Yedinci M\u00fch\u00fcr, 1957), All That Jazz<\/em> (Hep Caz, 1979), Oh God!<\/em> (O Tanr\u0131m!,1977) ve Dogma<\/em> (Dogma, 1999) film\u00adlerinde g\u00f6r\u00fclmektedir. Kurtar\u0131c\u0131[14]<\/sup><\/sup><\/a> fig\u00fcr\u00fc;PaleRider<\/em> (Soluk Y\u00fczl\u00fc Adam, 1985), Donnie Dar- ko<\/em> (Donnie Darko-Karanlik yolculuk,2001) ve Iron Man<\/em> (Demir Adam, 2008) filmlerinde ke\u015ffedilebilmektedir. Karma inanc\u0131; Groundhog Day<\/em> (Bug\u00fcn Asl\u0131nda D\u00fcnd\u00fc, 1993), Twister <\/em>(Twister, 1996) ve Devdas<\/em> (Devdas, 2002) filmlerinde \u00f6nemli rol oynamaktad\u0131r. D\u00fcnyan\u0131n sonu; The Rapture<\/em> (Vecd, 1991), Armageddon<\/em> (Armageddon, 1998) ve An Inconvenient Truth <\/em>(Uygunsuz Ger\u00e7ek, 2006) filmlerinde vurgulanmaktad\u0131r. \u015eeytan; Bedazzled<\/em> (\u015ea\u015fk\u0131n, 1967 ve 2000), The Devil\u2019s Advocate<\/em> (\u015eeytan\u0131n Avukat\u0131, 1997) ve The Ninth Gate<\/em> (Dokuzuncu Kap\u0131, 1999) filmlerinde perdede g\u00f6r\u00fcnmektedir. \u015eer\/K\u00f6t\u00fcl\u00fck; Se7en<\/em> (Yedi, 1996), The Killing Fi\u00adelds<\/em> (\u00d6l\u00fcm Tarlalar\u0131, 1984), Crash<\/em> (\u00c7arp\u0131\u015fma, 2004) ve Dirty Pretty Things<\/em> (Kirli Tatl\u0131 \u015eeyler, 2002) filmlerinde merkezi bir rol oynamaktad\u0131r.<\/strong><\/p>\n C. Uzun metrajl\u0131 kurgusal filmlerin \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc alt kategorisi ise Hollywood d\u0131\u015f\u0131nda \u00e7ekilen film\u00adlerdir. Sinema ve din alan\u0131nda pop\u00fcler olan bir\u00e7ok Avrupa men\u015feli film vard\u0131r. Bunlardan biri \u0130talyan y\u00f6netmen Pier Paolo Pasolini\u2019nin 1964 y\u0131l\u0131nda g\u00f6sterime giren The Gospel Accordingto St. Matthew<\/em> (Matta\u2019ya g\u00f6re \u0130ncil)<\/strong> filmidir. Pasolini, bir ateist ve Marksist oldu\u011fu i\u00e7in bu film s\u0131k s\u0131k Marksist kinaye olarak yorumlanmaktad\u0131r. Zira filmin Marksist d\u00fcnya g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc desteklemek i\u00e7in Hz. \u0130sa\u2019n\u0131n hayat hik\u00e2yesini kulland\u0131\u011f\u0131 ileri s\u00fcr\u00fclmektedir. Yine de Pasolini, hik\u00e2yede perdeye e\u015fsiz bir \u015fekilde yans\u0131yan manevi boyutlar bulmu\u015ftur. Filmde \u0130ncil\u2019de ge\u00e7en diyaloglar\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda bir diyalog kullan\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. \u0130ncilden al\u0131nt\u0131 bulunmayan sahneler g\u00f6r\u00fcnt\u00fclerle ifade edilmi\u015ftir. Bu, filme ilgin\u00e7 bir sinematografik kalite sa\u011flamakta ve teolojik analizden ziyade manevi d\u00fc\u00ad\u015f\u00fcnceler \u00fcretme imk\u00e2n\u0131 sa\u011flamaktad\u0131r. The Gospel Accordingto St. Matthew<\/em> s\u0131k s\u0131k di\u011fer Hz. \u0130sa\u00a0filmleriyle kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131lmaktad\u0131r.[15]<\/sup><\/sup><\/a><\/p>\n Sinema ve din alan\u0131na bir hareketlilik getiren di\u011fer bir Avrupa filmi de Lars Von Trier\u2019in Breaking The Waves (Dalgalar\u0131 A\u015fmak, 1996)<\/strong> filmidir. Film, Kuzey \u0130sko\u00e7ya\u2019da bask\u0131c\u0131 ve dindar bir b\u00f6lgede ya\u015fayan Bess Mc Neill adl\u0131 \u00e7ocuksu bir gen\u00e7 kad\u0131n\u0131n hayat\u0131n\u0131 hik\u00e2ye etmektedir. Bess, Danimarkal\u0131 bir petrol i\u015f\u00e7isi olan Jan ile tan\u0131\u015f\u0131r ve \u00e2\u015f\u0131k olup evlenir. \u00c7evresi, d\u0131\u015far\u0131dan biri olan Jan ile ili\u015fkisine a\u00e7\u0131k\u00e7a kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kar. Uzun s\u00fcre denizdeki petrol \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131ndan d\u00f6n\u00admeyen Jandan ayr\u0131 ya\u015faman\u0131n zorlu\u011funu g\u00f6ren Bess, Jan\u2019\u0131n kendisine d\u00f6nmesi i\u00e7in dua eder. Jan bir kaza ge\u00e7irir ve yaral\u0131 olarak eve d\u00f6ner. Bess bu durumdan kendini sorumlu hisseder. Kazadan sonra Jan cinsel kabiliyetlerini kaybeder ve Bess\u2019ten ba\u015fka erkeklerle birlikte olmas\u0131n\u0131 ister. Bess, ba\u015fta bu durumdan tiksinse de bir s\u00fcre sonra bu durumu tanr\u0131n\u0131n iste\u011fi olarak g\u00f6rmeye ba\u015flar. Filmin sonunda Bess, birlikte oldu\u011fu bir denizci taraf\u0131ndan \u00f6ld\u00fcr\u00fcl\u00fcr. \u0130lgin\u00e7 bir \u015fekilde hik\u00e2yenin sonunda Bess y\u0131llard\u0131r \u00e7almayan kilisenin \u00e7anlar\u0131 e\u015fli\u011finde g\u00f6m\u00fcl\u00fcrken Jan sa\u011fl\u0131\u011f\u0131na kavu\u015fur.[16]<\/sup><\/sup><\/a><\/p>\n Di\u011fer bir \u00f6rnek de yine bir Danimarka filmi olan Babette\u2019s Feast (Babette\u2019in Ziyafeti, 1987)<\/strong>\u2019dir. Babette i\u015f i\u00e7in Jutland\u2019\u0131n bat\u0131 k\u0131y\u0131lar\u0131nda k\u00fc\u00e7\u00fck bir kasabaya gelir. Gittik\u00e7e k\u00fc\u00e7\u00fclen ve babalar\u0131 taraf\u0131ndan kurulmu\u015f olan dini bir cemaate mensup iki k\u0131z karde\u015f taraf\u0131ndan i\u015fe al\u0131n\u0131r. Babette, k\u0131z karde\u015fler i\u00e7in yemek pi\u015firir, temizlik ve al\u0131\u015f veri\u015f yapar. K\u00fc\u00e7\u00fck dini grubun kasvetli hayat\u0131na birazc\u0131k ne\u015fe getirmi\u015f gibidir. Sonunda k\u0131z karde\u015fler babalar\u0131n\u0131n y\u00fcz\u00fcnc\u00fc do\u011fum y\u0131ld\u00f6n\u00fcm\u00fc an\u0131s\u0131na bir kutlama tertip etmek isterler ve Babette\u2019ten bir kutlama yeme\u011fi haz\u0131rlay\u0131p haz\u0131rlaya- mayaca\u011f\u0131n\u0131 sorarlar. Babette bir piyango kazand\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in tabaklardan bardaklara, yiyeceklerden i\u00e7eceklere kadar her \u015feyi kendisi temin eder. Filmin b\u00fcy\u00fck bir k\u0131sm\u0131 ak\u015fam yeme\u011finin-bazen \u201cson ak\u015fam yeme\u011fi\u201d[17]<\/sup><\/sup><\/a> ile \u00f6zde\u015fle\u015ftirilir- haz\u0131rlan\u0131\u015f\u0131n\u0131 ve servis edili\u015fini g\u00f6stermektedir. Sonunda dini cemaat bir d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm ya\u015far. Eski hatalar affedilir, sevgi ate\u015fi tekrar tutu\u015fturulur ve yemek boyunca bir t\u00fcr ar\u0131nma ger\u00e7ekle\u015fir.[18]<\/sup><\/sup><\/a><\/p>\n Dinle ilgili di\u011fer baz\u0131 Avrupa men\u015feli filmler de \u015funlard\u0131r: The Seventh Seal<\/em> (Yedinci M\u00fc- h\u00fcr-\u0130sve\u00e7, 1957), Proces de Jeanned\u2019Arc<\/em> (Jeanned\u2019Arc\u2019\u0131n Yarg\u0131lanmas\u0131-Fransa, 1962), Bend it Like Beckham<\/em> (Hayat\u0131m\u0131n \u00c7al\u0131m\u0131 Beckham-\u0130ngiltere, 2002), ThePassion of Joan of Arc<\/em> (Jeanned\u2019Arc\u2019\u0131n Tutkusu-Danimarka, 1928), Dancer in the Dark<\/em> (Karanl\u0131kta Dans-Danimarka, 2000), Amen <\/em>(Amin-Yunanistan, 2002), The Ninth Day<\/em> (Dokuzuncu G\u00fcn-Almanya, 2004), A Man ForAllSe- ason<\/em> (Her Devrin Adam\u0131-\u0130ngiltere, 1966), The Magdalene Sisters<\/em> (G\u00fcnahkar Rahibeler-\u0130rlanda, 2002), My Son The Fanatic<\/em> (O\u011flum Fanatik-\u0130ngiltere, 1997), Le <\/em>Grand Voyage<\/em> (B\u00fcy\u00fck Yolculuk- Fransa, 2004), Diary of a Country Priest<\/em> (Bir Ta\u015fra Papaz\u0131n\u0131n G\u00fcncesi-Fransa, 1951).<\/strong><\/p>\n Avrupa d\u0131\u015f\u0131ndaki \u00fclke sinemalar\u0131nda da dinle ilgili bir\u00e7ok film bulunmaktad\u0131r. Amos Gitai taraf\u0131ndan y\u00f6netilen \u0130srail yap\u0131m\u0131 Kadosh<\/em> (Kutsal, 1999)<\/strong> filmi, Kud\u00fcs\u2019te ataerkil ve ra\u00addikal Yahudi bir toplulu\u011fa mensup Rivka ve Milka adl\u0131 iki k\u0131z karde\u015fin hik\u00e2yesini ele al\u0131r. Rivka ve kocas\u0131 Meir a\u015fik\u00e2r bir \u015fekilde birbirlerine \u00e2\u015f\u0131kt\u0131rlar. Fakat \u00e7ocuk sahibi olamamak\u00adtad\u0131rlar. Meir\u2019in haham olan babas\u0131 Rivka\u2019n\u0131n \u00e7ocuk sahibi olamayaca\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fc i\u00e7in o\u011flundan gelinini bo\u015famas\u0131n\u0131 ister. Meir i\u00e7in -babas\u0131 taraf\u0131ndan temsil edilen- dini \u00f6nde gelmektedir. Bu nedenle g\u00f6n\u00fcls\u00fcz bir \u015fekilde Rivka\u2019dan ayr\u0131l\u0131r. Rivka\u2019n\u0131n kalbi k\u0131r\u0131k olmas\u0131\u00adna ra\u011fmen radikal toplulu\u011fun bir par\u00e7as\u0131 olarak kalmaya devam eder. Fakat bir s\u00fcre sonra kederinden \u00f6l\u00fcr.<\/p>\n Milka ise Yakov\u2019a \u00e2\u015f\u0131kt\u0131r. Fakat Yakov toplum taraf\u0131ndan iyi bir koca olamayacak kadar ehl-i d\u00fcnya g\u00f6r\u00fclmektedir. Bu nedenle Milka, kendisine kar\u015f\u0131 k\u00f6t\u00fc muamelede bulunan ve \u00e7ok az duygu besleyen Joseph ile evlendirilir. Sonunda Milka toplulu\u011fu terk ederken g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. B\u00fcy\u00fck ihtimalle sevdi\u011fi adam\u0131 bulup onunla evlenmek i\u00e7in bir aray\u0131\u015f i\u00e7erisine girecektir. Filmin konusu dini ilkelerin ve uygulamalar\u0131n -bazen en zararl\u0131 \u015fekilde- ki\u015fisel olarak insanlar\u0131 nas\u0131l etkileyebi\u00adlece\u011fi hakk\u0131ndad\u0131r.<\/p>\n Avrupal\u0131 olmay\u0131p sinema ve din alan\u0131n\u0131 ilgilendiren bir di\u011fer \u00f6rnek de WalterSalles taraf\u0131n\u00addan y\u00f6netilen Central <\/em>Station<\/em> (Merkez \u0130stasyonu, 1998)<\/strong> adl\u0131 Brezilya filmidir. Bu film annesi Rio de Janeiro\u2019nun merkez istasyonu \u00f6n\u00fcnde \u00f6ld\u00fcr\u00fclen 9 ya\u015f\u0131ndaki Josue\u2019ninhik\u00e2yesini anlatmakta\u00add\u0131r. Josue\u2019nin annesi kendilerini terk eden babalar\u0131na mektup yazacak bir arzuhalci bulmak i\u00e7in istasyona gelmi\u015f ve burada \u00f6ld\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr. Evi ve gidecek bir yeri olmayan Josue, g\u00f6n\u00fcls\u00fcz bir \u015fe\u00adkilde alayc\u0131 bir arzuhalci olan Dora ile arkada\u015f olur. Dora, Josue\u2019nin babas\u0131n\u0131 bulmak i\u00e7in onunla birlikte Brezilya\u2019n\u0131n kuzey do\u011fusuna do\u011fru yola \u00e7\u0131kar. Yol boyunca Dora,Josue\u2019ye kol kanat gerer. Ona hem kalacak bir yer verir hem de onun ailesi olur. Ayr\u0131ca josue\u2019ye kol kanat gererken kendisi de g\u00fcnahlar\u0131ndan ar\u0131nmakta, kendi kendini kurtarmaktad\u0131r.[19]<\/sup><\/sup><\/a><\/p>\n After Life<\/em> (Araf, 1998)<\/strong> ise Hirokazu Kore-eda taraf\u0131ndan y\u00f6netilen bir Japon filmidir. Filmde hen\u00fcz \u00f6lm\u00fc\u015f olan insanlar\u0131n tutuldu\u011fu bir Araf b\u00f6lgesi vard\u0131r. Araf\u2019ta insanlara d\u00fcnyadaki ha\u00adt\u0131ralar\u0131ndan birini se\u00e7ebilecekleri s\u00f6ylenir. Se\u00e7tikleri hat\u0131ray\u0131 di\u011fer d\u00fcnyalar\u0131na g\u00f6t\u00fcrebilecek ve ebediyyen saklayabileceklerdir. Ruhani bir rehber, yeni \u00f6l\u00fcye hat\u0131ran\u0131n se\u00e7imi ve yeniden hat\u0131r\u00adlanmas\u0131 s\u00fcre\u00e7lerinde yard\u0131mc\u0131 olur. Bu hat\u0131ralar filme al\u0131n\u0131r. Filme al\u0131nma i\u015flemi bittikten sonra \u00f6l\u00fclerin sonraki hayata ge\u00e7melerine izin verilir. \u0130lgin\u00e7 bir \u015fekilde ruhani rehberler de yeni \u00f6lm\u00fc\u015f insanlard\u0131r. Fakat hen\u00fcz saklamak istedikleri hat\u0131ralar\u0131n\u0131 se\u00e7ememi\u015flerdir. Kore-eda filminin \u00f6l\u00fcmden \u00e7ok hayatla ilgili oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc insanlar\u0131 kendi hayatlar\u0131 hakk\u0131nda d\u00fc\u00ad\u015f\u00fcnmeye sevk etmektedir. \u00d6yleyse \u00f6l\u00fcm her zaman hayatla ilgilidir denilebilir.[20]<\/sup><\/sup><\/a><\/p>\n Sinema ve din alan\u0131 ile ilgili olup Avrupa men\u015feli olmayan filmlere \u015fu filmler de \u00f6rnek g\u00f6sterilebilir: Jesus of Montreal<\/em> (Montrealli \u0130sa-Kanada, 1989), TheLastWave<\/em> (Esrarengiz Dava- Avusturalya, 1977), The Other Conquest<\/em> (Di\u011fer Fetih-Meksika, 1998), Crimen del PadreAmaro <\/em>(G\u00fcnah-Meksika, 2002), Black <\/em>Robe<\/em> (Kara C\u00fcbbe-Avusturalya, 1991), Andrei Rublev<\/em> (Andrei-\u00a0<\/strong>Rublev-Rusya, 1969), Night Watch<\/em> (Gece N\u00f6beti-Rusya 2004), Day Watch<\/em> (G\u00fcnd\u00fcz N\u00f6beti-Rusya<\/strong>, I, TheWorst of All<\/em> (Ben, Her \u015feyin En K\u00f6t\u00fcs\u00fc-Arjantin, 1990), James\u2019 <\/em>Journeyto Jerusalem <\/em>(James\u2019in Kud\u00fcse Yolculu\u011fu-\u0130srail, 2003), The Band\u2019s Visit<\/em> (Bandonun Ziyareti-\u0130srail, 2007), Di\u00advine Intervention<\/em> (Kutsal Direni\u015f-Filistin, 2002), Eve <\/em>andthe Fire <\/em>House<\/em> (Eve ve \u0130tfaiye Binas\u0131-Ka- nada, 2005), ParadiseNow<\/em> (Vaat Edilen Cennet-Filistin, 2005).<\/strong><\/p>\n 2. Sinema ve din uzmanlar\u0131n\u0131n ilgin\u00e7 bulduklar\u0131 di\u011fer bir t\u00fcr de belgesel filmlerdir.<\/strong> Belge\u00adseller, filmin d\u0131\u015f\u0131ndaki d\u00fcnyan\u0131n ger\u00e7ek bilgilerini sunma iddias\u0131ndad\u0131rlar.[21]<\/sup><\/sup><\/a> Onlar kendilerini d\u00fcnyay\u0131 ger\u00e7ekten var oldu\u011fu \u015fekilde aktaran bir t\u00fcr olarak sunarlar. Bir belgesel filme yapabile\u00adce\u011fimiz en temel ve yaralay\u0131c\u0131 ele\u015ftiri onun g\u00fcvenilmez ve d\u00fcnyay\u0131 ger\u00e7ek olmayan bir bi\u00e7imde yans\u0131tan bir film oldu\u011funu s\u00f6ylemek veya g\u00f6stermektir. Belgesellerin ger\u00e7ek bilgileri aktarma iddias\u0131 yine de tamamen tarafs\u0131z bir \u015fekilde d\u00fcnyay\u0131 tasvir ettikleri anlam\u0131na gelmez. Belgeseller taraf tutabilir, fikir belirtebilir ve problemli durumlarda belirli bir \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fc destekleyebilirler.[22]<\/sup><\/sup><\/a> Y\u00f6netmen bir\u00e7ok olas\u0131l\u0131k i\u00e7erisinden d\u00fcnyan\u0131n hangi par\u00e7as\u0131n\u0131 g\u00f6sterece\u011fine karar vermek zorundad\u0131r. Filmi d\u00fczenleme zaman\u0131 geldi\u011finde de yap\u0131lan \u00e7ekimlerden hangilerinin hik\u00e2yeyi olu\u015f\u00adturaca\u011f\u0131n\u0131 belirlemek durumundad\u0131r.<\/p>\n