Mehlika Sultan’a \u00e2\u015f\u0131k yedi gen\u00e7 Neslimiz, ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 d\u00f6nemi bir enkaz y\u0131\u011f\u0131n\u0131 halinde devrald\u0131. Y\u0131k\u0131lmad\u0131k ve s\u00f6k\u00fclmedik hi\u00e7 bir taraf\u0131 kalmam\u0131\u015f bir enkaz halinde… Topyek\u00fcn bat\u0131, bir s\u0131k\u0131lm\u0131\u015fl\u0131\u011fa ve inan\u00e7s\u0131zl\u0131\u011f\u0131n sahnelendirdi\u011fi bunalm\u0131\u015fl\u0131\u011fa gidip dayan\u0131rken, b\u00f6ylesine \u00f6l\u00fcme at\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131n \u00f6n\u00fcne \u00e7\u0131kacak da olmad\u0131; olamazd\u0131 da.. Zira bat\u0131, bu y\u0131k\u0131l\u0131\u015f ve t\u00fckeni\u015fi bir geli\u015fme ve ke\u015fif olarak alk\u0131\u015fl\u0131yor; e\u015fya ve hadiselere art\u0131k de\u011fi\u015fik zaviyeden bak\u0131yordu. Ona g\u00f6re eski topluluk ve telakkiler bir tabu, bir pe\u015fin h\u00fck\u00fcm, bir hareketsizlik ve hum\u00fbdet; ortada g\u00f6r\u00fclen her \u015fey ise iki y\u00fczl\u00fc bir cemiyetin gelenekleri… B\u00fct\u00fcn bir ge\u00e7mi\u015fi boyunca omuzunda ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 mukaddesleri \u00fczerinden atan bat\u0131l\u0131, bir mahbesden kurtulmu\u015f gibi, Andre Gide’nin dilinde “D\u00fcnya Nimetleri” ne kavu\u015fuyor ve kendisini visale ermi\u015f g\u00f6r\u00fcyordu: “Evet evet kapkara ge\u00e7ti, gen\u00e7li\u011fim; i\u00e7im pi\u015fmanl\u0131kla dolu. Topra\u011f\u0131n tuzunu tadam\u0131yorum. Ne de \u015fu koca tuzlu denizinkini.. A\u011fz\u0131m kapal\u0131 kald\u0131 ve ellerim meyvelere uzanamad\u0131; \u00e7\u00fcnk\u00fc dua etmek i\u00e7in birbirine kenetlenmi\u015flerdi.” Zavall\u0131 bat\u0131l\u0131… Kendini meydana getiren m\u00e2zi’nin, \u00f6rf’\u00fcn ve geleneklerin taht\u0131na oturttu\u011fu “d\u00fcnya nimetlerinin cad\u0131la\u015fmas\u0131ndan ba\u015fka ne g\u00f6rd\u00fc acaba! Koskoca bir sa’y-\u0131 heder..”<\/p>\n Bu umum\u00ee geli\u015f, gidi\u015f ve d\u00f6k\u00fcl\u00fc\u015fler kar\u015f\u0131s\u0131nda, edebiyat, felsefe, estetik sahalar\u0131nda neyin kal\u0131p, neyin kalmayaca\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yleyebilir miyiz? Neyin kay\u0131plara kar\u0131\u015faca\u011f\u0131n\u0131, hangi nev-zuhurlar\u0131n yar\u0131n\u0131m\u0131z\u0131 i\u015fgal edece\u011fini kestirebilir miyiz? Uydurdu\u011fumuz teselli edebiyat\u0131, zihnimize kar\u015f\u0131 ayr\u0131 bir ten\u00e2kuz ve g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re kendi kendimizi aldatma de\u011fil midir? \u0130\u015fte olup bitenler: “Harap iller, y\u0131k\u0131lm\u0131\u015f h\u00e2numanlar, z\u00e2irsiz bucaklar, kimsesiz \u00e7\u00f6ller..” Teknik ve sanainin o iddial\u0131 ink\u0131l\u00e2b\u0131n\u0131 m\u00fcteakip, insanl\u0131\u011f\u0131n k\u0131r\u0131lan gururunun, h\u0131rpalanan ruhunun as\u0131l sebebini nede aramal\u0131; onun arkada b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131, bir mezbaha deh\u015fetindeki \u015fu manzara, pozitivist d\u00fc\u015f\u00fcncenin bir feti\u015f haline getirilmesinde aranmay\u0131p da nerede aranmal\u0131…<\/p>\n Be\u015feriyetin d\u00fc\u015f\u00fcnce d\u00fcnyas\u0131n\u0131 istil\u00e2 eden bu davetsiz misafirler, daha do\u011frusu zorbalar, onu hortlak haline getirip kendi kendini katlettirdikten ba\u015fka, b\u00fct\u00fcn \u00fcmitlerini de al\u0131p g\u00f6t\u00fcrm\u00fc\u015f ve yerine bir s\u00fcr\u00fc buhran b\u0131rakm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n Yeni buhran d\u00f6nemi, \u00f6n\u00fcm\u00fczde b\u00fct\u00fcn bir canl\u0131l\u0131\u011f\u0131n k\u00fclle\u015fti\u011fini, hayalimizde kurdu\u011fumuz s\u0131r\u00e7a saraylar\u0131n karanl\u0131\u011fa g\u00f6m\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve ge\u00e7mi\u015f milletlerin kaderi olarak bildi\u011fimiz bitme ve t\u00fckenmenin bizim i\u00e7in mukaddes oldu\u011funu hissettirdi.<\/p>\n \u015eimdi Ninova’y\u0131, B\u00e2bil’i daha iyi anl\u0131yor; Roma’y\u0131, Atina’y\u0131 g\u00f6r\u00fcyor gibi oluyoruz. Art\u0131k tarih u\u00e7urumunda herkese yetecek kadar gediklerin bulundu\u011funu bir kere daha anlad\u0131k. Do\u011frular\u0131m\u0131z yeniden de\u011fi\u015fmeye ba\u015flad\u0131. Putlar yine y\u0131k\u0131lmaya y\u00fcz tuttu ve iliklerine kadar bat\u0131l\u0131y\u0131 bir korku sard\u0131… Kendi kendini tan\u0131mama korkusu… Cihan harbi \u00fcrpertiye d\u00e2yelik yapt\u0131 ve onu bat\u0131 i\u00e7in bir k\u00e2bus haline getirdi.<\/p>\n Hiro\u015fima’n\u0131n mezar ta\u015f\u0131nda k\u0131r\u0131lan medeniyet k\u00e2sesi, b\u00fct\u00fcn bir Avrupa \u015fehr\u00e2yinin’deki renkli lambalar\u0131 s\u00f6nd\u00fcren y\u0131ld\u0131r\u0131m \u015ferarelerine d\u00f6nd\u00fc. Bilmem ki Atlantis’in yerle bir edili\u015finde insanl\u0131k bu kadar endi\u015fe ve korkuya tutulmu\u015f muydu?.. Evet, “D\u00fcnyada bir e\u015fi olmayan Cihan harbi” g\u00f6r\u00fclmedik bir \u00fcrk\u00fcnt\u00fc has\u0131l etmi\u015fti. Meden\u00ee imkanlardan, fennin cad\u0131l\u0131\u011f\u0131ndan, tekni\u011fin merhametsizli\u011finden \u00fcrk\u00fcyordu insanl\u0131k. Ve o kendini kitaplara verdi. Y\u0131k\u0131lan d\u00fcnyas\u0131n\u0131 kitaplarla, kilise ve dualarla yeniden kurma\u011fa \u00e7al\u0131\u015f\u0131yordu. S\u00f6zler hep eski kurucular ve koruyucular \u00fczerine s\u00f6yleniyor; \u015fiir ve nesir \u015fehitlerden ve kahramanlardan bahisler a\u00e7\u0131yordu. \u00c7e\u015fit \u00e7e\u015fit felsefeler ve ayr\u0131 ayr\u0131 idealler, zeka \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn tayflar\u0131yla, bat\u0131l\u0131 ruhun biti\u015f ve t\u00fckeni\u015fini ayd\u0131nlatarak renklerini her tarafa yay\u0131yordu.<\/p>\n Bir ka\u00e7\u0131\u015f ve aray\u0131\u015f curcunas\u0131 i\u00e7inde b\u00ee\u00e7are bat\u0131, s\u0131\u011f\u0131nak pe\u015finde ve bir avuntu arkas\u0131nda bey\u00e2b\u00e2n\u0131 tepip durdu. Heyhat art\u0131k o kapana k\u0131s\u0131lm\u0131\u015f bir fare gibi “her \u015feyi oldu\u011fu gibi kabul etme” felsefesiyle teselli olmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yordu. Existansiyalizm t\u00fcrk\u00fcleri s\u00f6yl\u00fcyor ve ona kurtar\u0131c\u0131 bir simit gibi sar\u0131l\u0131yordu. Ama, acaba hal\u00e2skar\u0131 onun arzu etti\u011fi kadar eksantirik olabilecek miydi? Asker\u00ee buhrana al\u0131\u015ft\u0131, iktisad\u00eeyi nas\u0131l atlatacakt\u0131?.. Yar\u0131n\u0131 ne olacak ve bug\u00fcnk\u00fclerden yar\u0131na ne kalacakt\u0131? De\u011fi\u015fen hayat ve hadiselere felsefe yeti\u015ftirebilecek miydi? B\u00fct\u00fcn bunlara ayd\u0131nl\u0131k getirmeden bat\u0131n\u0131n belini do\u011frultmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.<\/p>\n Bizlere gelince, gaip k\u0131t’aya g\u00f6re kanarya adalar\u0131 sekenesi. Da\u011flar\u0131n doruklar\u0131nda kalmam\u0131za ra\u011fmen, kendimzi batm\u0131\u015flara imrenme i\u00e7inde bulduk.<\/strong> Medeniyet sefaletinin ayaklar\u0131m\u0131z\u0131n dibinde \u00e7ukurla\u015fma ve derinle\u015fmesine kar\u015f\u0131l\u0131k zirvelerde olan bizler, ona ve ufunetli \u00e7amuruna destanlar s\u00f6ylemeye durduk.<\/p>\n Ke\u015fke o kadarl\u0131kla kalsayd\u0131k.. Kendini ate\u015fe atan kelebekler gibi bir yalanc\u0131 mum i\u00e7in u\u00e7up u\u00e7up gittik; gittik de geriye d\u00f6nmeyi de d\u00fc\u015f\u00fcnmedik.<\/strong><\/p>\n Ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z devirde insan\u0131m\u0131z, hep b\u00f6yle me\u00e7huller arkas\u0131ndan ko\u015ftu. Hep g\u00f6r\u00fcnmedik, bilinmedik \u015feylere bel ba\u011flad\u0131. Hayalden \u015fatolarda, \u00e2\u015f\u0131\u011f\u0131na visal va’deden bir fettan’a, bir alufte’ye tutulmu\u015ftu. “Mehlike Sultan’a” \u00e2\u015f\u0131k olmu\u015ftu.. Heyh\u00e2t! M\u00e2\u015fuk diyar\u0131nda, \u00e7oktan haz\u00e2n esmi\u015f, ba\u011flar bozulmu\u015f, kaynaklar kurumu\u015f, sular kesilmi\u015f; surlar y\u0131k\u0131lm\u0131\u015f, yollar peri\u015fan olmu\u015ftu.<\/strong><\/p>\n Acaba onu sard\u0131rd\u0131\u011f\u0131 bu d\u00fcnyadan uzakla\u015ft\u0131rmak m\u00fcmk\u00fcn olacak m\u0131yd\u0131? Bunu \u015fimdiden kestirmek \u00e7ok zor… Ama neylersin ki kurtulu\u015fumuz da yine ona ba\u011fl\u0131.. As\u0131rlardan beri hayal pe\u015finde ko\u015fanlara, kendinden ka\u00e7anlara; yaln\u0131zlara ve \u00f6z-yurdunda gariplere…<\/p>\n Yine de \u015fu binbir tomurcu\u011fun dirili\u015f soludu\u011fu \u015fu g\u00fcnlerde, yurduna k\u00fcs\u00fcp gidenlerin yeniden yuvaya d\u00f6necekleri \u00fcmidini beslemekteyiz.<\/p>\n Yazar: Fethullah G\u00fclen, S\u0131z\u0131nt\u0131, Mart 1979, Cilt 1, Say\u0131 2 Tarih:
\nKara sevd\u00e2l\u0131 birer \u00e2\u015f\u0131kt\u0131.
\nBir hay\u00e2let gibi d\u00fcnya g\u00fczeli
\nGirdi\u011finden beri r\u00fcy\u00e2lar\u0131na;
\nHepsi mesh\u00fbr, o muamm\u00e2 g\u00fczeli
\nGittiler g\u00f6rme\u011fe Kaf da\u011flar\u0131na.<\/strong>
\nY.K.<\/em><\/p>\n