Muallim, do\u011fumdan \u00f6l\u00fcme kadar, b\u00fct\u00fcn bir hayat boyu, hayat\u0131 \u015fekillendiren kuds\u00ee \u00fcstadd\u0131r. Milletine, kader program\u0131nda rehberlik yap\u0131p, ahl\u00e2k ve karakterini y\u00fccelten ve ona ebediyet \u015fuurunu a\u015f\u0131layan, melek soluklar\u0131n\u0131n mihrakla\u015ft\u0131\u011f\u0131 bu \u00fcst\u00fcn varl\u0131\u011fa denk yery\u00fcz\u00fcnde ikinci bir yarat\u0131k g\u00f6sterilemez.<\/p>\n<\/header>\n
Muallimin, ferd \u00fczerinde te’siri, anne, baba ve cemiyyetin te’sirinden kat kat \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Asl\u0131nda, anneyi de, babay\u0131 da, hatta cemiyyeti de yo\u011furan odur. Onun elinin, i\u00e7ine girmedi\u011fi her hamur tats\u0131z ve tuzsuz say\u0131l\u0131r.<\/p>\n
O, Allah’\u0131n insanlar\u0131 y\u00fckseltip, al\u00e7altmas\u0131nda kulland\u0131\u011f\u0131 bir el ve bir dildir. Evet, muallimini bulmu\u015f bedev\u00ee bir topluluk, melekler kadar ulv\u00eele\u015fir ve cemaat h\u00e2linde muallimlik payesine y\u00fckselir. Ve yine iyi bir muallim sayesinde Makedonya, cihan\u0131n b\u00fcy\u00fck F\u00e2tihlerinden birine sahip olur. Anadolu, iyi muallimler sayesinde umran devrine erer. \u00c7a\u011flarla oynayan F\u00e2tih; b\u00fcy\u00fck disiplin ve nizam insan\u0131 Yavuz ve daha y\u00fczlercesi, b\u00f6yle g\u00fcz\u00eede birer \u00fcstat elinden \u00e7\u0131km\u0131\u015f n\u00e2dide \u00e7\u0131raklard\u0131…<\/p>\n
Muallimin elinde madenler safla\u015f\u0131r, som alt\u0131na ve p\u0131r\u0131l p\u0131r\u0131l g\u00fcm\u00fc\u015fe ink\u0131l\u00e2b eder. O esrarl\u0131 elde en ham ve en de\u011fersiz \u015feyler, b\u00eehemt\u00e2 elmaslar h\u00e2line gelir. Hi\u00e7bir fabrika onun kadar seri ve onun kadar sistematik olarak i\u015f g\u00f6remez. Kar\u015f\u0131s\u0131na ald\u0131\u011f\u0131 y\u00fczlerce insana, bir anda b\u00fct\u00fcn duygu tayflar\u0131n\u0131 intikal ettirmek ve onlar\u0131n varl\u0131klar\u0131 i\u00e7inde ikinci bir varl\u0131k h\u00e2line gelmek, muallimden ba\u015fka kimseye m\u00fcyesser olmam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p><\/blockquote>\n
O, s\u0131rlar \u00e2leminin a\u015f\u0131lmaz \u015f\u00e2hikalar\u0131ndan, s\u0131z\u0131p s\u0131z\u0131p bize gelen man\u00e2lar\u0131n terc\u00fcman\u0131 ve varl\u0131k \u00e2lemindeki sezilmez infi\u00e2llerin sesi ve s\u00f6z\u00fcd\u00fcr. Onun sayesinde insan bulutlar gibi y\u00fckselir ve rahmet olarak yere iner.<\/p>\n
G\u00f6kler \u00f6tesi \u00e2lemlerin en emini bir \u00fcstat ve bu \u00fcstad\u0131n getirece\u011fi haberlere ba\u011fr\u0131n\u0131 a\u00e7an y\u00fcce ruh ise, en b\u00fcy\u00fck bir muallimdi. Muallimlik vazifesinde, ferdin de cemiyetin de medyun oldu\u011fu bir muallim… Bug\u00fcn do\u011fru olarak ne biliyorsak ve ne biliniyorsa hepsi ondan; gerisi k\u00eel u k\u00e2lden ibaret…<\/p>\n
Muallim, g\u00e2h filozof, g\u00e2h z\u00e2hid, g\u00e2h dervi\u015f h\u00e2linde zuhur etmi\u015f ve ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 zamana damgas\u0131n\u0131 vurmu\u015ftur. Ne var ki herkesin ‘ger\u00e7ek’den istifadesi nispetinde, her muallimin g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc de ba\u015fka ba\u015fka olmu\u015ftur: \u0130lk devirlerin hikmet \u00e2\u015f\u0131klar\u0131 nebilere ait na\u011fmeleri tekrar ediyorlard\u0131. Orta\u00e7a\u011f\u0131n ‘skolastik’ m\u00fcr\u015fit ve muallimleri, il\u00e2hilerine ‘pozitivizm’ na\u011fmesini de ilave ettiler. Ayn\u0131 devirde, do\u011funun muallimleri ise, ellerindeki esrarl\u0131 men\u015furla, insan\u0131 ke\u015ff ve onu kendine ula\u015ft\u0131rma gayreti i\u00e7inde idiler..<\/p>\n
R\u00f6nesans’dan sonra, her \u015feyle beraber muallim de de\u011fi\u015fti. Art\u0131k o, k\u00f6r\u00fc k\u00f6r\u00fcne e\u015fy\u00e2 ve h\u00e2diselere dalan, elindeki k\u00fc\u00e7\u00fck tezg\u00e2h\u0131ndan \u00e7ar\u015f\u0131daki at\u00f6lyesine kadar, her \u015feyiyle hakk-\u0131 temettu pe\u015finde ko\u015fan, ke\u015fif ve icat tutkunu toy bir a\u015f\u0131kt\u0131. Bu d\u00f6nemde kitleler \u00fczerinde h\u00fckmedenler, hi\u00e7bir zaman muallim olamad\u0131lar. Evet, bu devirde kitleler a\u015f\u0131r\u0131 telkin ve te\u015fhirlerle aldat\u0131larak, belli istikametlere sevk edildiler; fakat hi\u00e7bir zaman muallim g\u00f6rmediler. Asl\u0131nda, bu ‘yeniden do\u011fu\u015fun’ zifaf gecesinde, kalb \u00e7oktan mefistoya kapt\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131.<\/p>\n
Daha sonra ise, topyek\u00fcn teknik vas\u0131talar\u0131 teleskoptan mikroskoba kadar neb\u00fclozlara t\u0131rmanan merdivenler ve partik\u00fcllere sark\u0131t\u0131lan \u015fu\u00e2lar\u0131 h\u00e2line getirip, her \u015feyi madde ile izaha kalk\u0131\u015fan materyalizmin banal g\u00f6r\u00fc\u015fl\u00fc muallimleri gelir. Bu devirde, insan\u0131 y\u00fcceltme ad\u0131na bir \u015fey yap\u0131lamad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, muallimden bahsetmek de olduk\u00e7a zordur. Ancak, bu alabildi\u011fine kat\u0131 ve karanl\u0131k d\u00f6nem de, uzun s\u00fcrmemi\u015f, arkadan bir yeni tecess\u00fcs ve tefahh\u00fcs d\u00f6nemi ba\u015flam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsanl\u0131\u011fa kar\u015f\u0131 b\u00fcy\u00fck c\u00fcr\u00fcmler i\u015flemi\u015f bir avu\u00e7 sergerdandan sonra, yak\u0131n ge\u00e7mi\u015fini ku\u015fkuyla kar\u015f\u0131layan ve yeniden sebep ve neticeleri kurcalama l\u00fczumunu duyan bu d\u00f6nemin irfan ordusu, h\u00fcrmet duydu\u011fumuz muallimlik m\u00fcessesesini bize iade edecek gibidir. Toplumun y\u00fcre\u011fini hoplatacak, himmetini bileyecek; zihinlere ayd\u0131nl\u0131k ve kalplere kuvvet kazand\u0131racak muallimli\u011fi… Evet, bu muallimlik sayesinde talebenin \u00f6teler \u00f6tesiyle m\u00fcnasebete ge\u00e7mesi temin edilecek ve o y\u00fcce \u00e2lemlerden gelen mesajlarla, talebe, \u015fahs\u00ee idrakinin kat kat \u00fcst\u00fcnde ilhamlara mazhar olacakt\u0131r. Asl\u0131nda ‘Mutlak’ la temasa ge\u00e7meye yaramayan ilimle ne y\u00fcce terkiplere var\u0131labilir ne de e\u015fy\u00e2n\u0131n y\u00fcz\u00fcne ayd\u0131nl\u0131k getirilebilir. B\u00f6yle bir ilim, \u00e7ok defa varl\u0131ktaki esrar\u0131 ink\u00e2r ettiren bir ilhad veya kalpleri teredd\u00fctlere bo\u011fan bir \u015f\u00fcphecili\u011fe g\u00f6t\u00fcr\u00fcr. Talebesini bu h\u00e2le getiren \u00fcstat ise, o da ya bir m\u00fclhit veya bir septistdir; ama kat’iyyen ve asla bir muallim de\u011fildir.<\/p>\n
Onun i\u00e7indir ki, \u00f6teden beri en duru, en do\u011fru dersi; hi\u00e7 aldanmaz ve aldatmaz olan, g\u00fczide neb\u00eeler toplulu\u011fu temsil etmi\u015flerdir. Herkese a\u00e7\u0131k ve her ya\u015fta m\u00fcd\u00e2vimleri bulunan neb\u00eeler mektebi, b\u00fct\u00fcn bir hayat\u0131 i\u00e7ine al\u0131r ve b\u00fct\u00fcn bir hayat boyu da devam eder. Her yer bu mektebin s\u0131n\u0131flar\u0131 ve her ferd de bu irfan oca\u011f\u0131n\u0131n ya muallimi veya talihli bir talebesi olmu\u015ftur.<\/p><\/blockquote>\n
Devlet, bu mektebin ‘ba\u015fy\u00fcceleri’nin ders verip, ders g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc bir akademidir. Her ferde a\u00e7\u0131k bu \u00e2li mektepte, devlet ruh ve \u015fuuruna v\u00e2k\u0131f en b\u00fcy\u00fck devlet adamlar\u0131 yeti\u015fir. Muallimle\u015fen bu devletin, ne Eflatun’un, filozoflarla idare ettirdi\u011fi devlete, ne de Budin’in, tamamen aksi g\u00f6r\u00fc\u015fteki devlet stiline benzer taraf\u0131 yoktur. Bu, nev’i \u015fahs\u0131na mahsus bir devlettir. Ve bu devletin en ba\u015fta gelen vasf\u0131 da devlet ricalinin \u00e7\u0131rakl\u0131ktan ‘B\u00e2b\u00fc’s-sa\u00e2de’ a\u011fal\u0131\u011f\u0131na kadar, y\u00fckseli\u015fin her merhalesinde, hayat ve h\u00e2diselerden dolgun not ala ala, o seviyeye gelmi\u015f olmalar\u0131d\u0131r. Yoksa, belli kademelerden ge\u00e7meden ve her girizgahta k\u00e2inatla bir kere b\u00fct\u00fcnle\u015fmeden, idareye talip olmak, ‘acemio\u011flanl\u0131k’ seviyesinde iken, ‘ba\u015fkumandanl\u0131k’a g\u00f6n\u00fcl koymak gibi garip ve g\u00fcl\u00fcn\u00e7 olacakt\u0131r ki, b\u00f6yle bir durum millet ad\u0131na en b\u00fcy\u00fck talihsizliktir.<\/p>\n
Brahman y\u00fcce duygular\u0131yla tilmizlerinin g\u00f6nl\u00fcnde ebedile\u015fen bir muallimdi. Buda Nirvana’ya giden \u00e7etin yolda, temiz duygular\u0131yla \u00f6rnek ayr\u0131 bir muallimdi. Konfi\u00e7yus ahl\u00e2k\u0131n, H\u00fcrm\u00fcz sonsuzluk s\u0131rr\u0131n\u0131n i\u015faret\u00e7isi birer muallim idiler. En y\u00fcce varl\u0131kta bill\u00fbrla\u015fan \u00d6merler ise, b\u00fcy\u00fck \u00fcstatlar\u0131 sayesinde her biri ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir muallim oluvermi\u015fli…<\/p>\n
H\u00e2l\u00e2 b\u00fct\u00fcn canl\u0131l\u0131\u011f\u0131yla insanl\u0131\u011f\u0131n g\u00f6nl\u00fcnde, en temiz \u00e7izgiler h\u00e2linde devam eden bu muallim ve \u00fcstatlar\u0131, zaman a\u015f\u0131nd\u0131ramam\u0131\u015f ve i\u00e7tim\u00e2\u00ee \u00e7alkalanmalar unutturamam\u0131\u015ft\u0131r. Kim bilir, belki de bir g\u00fcn gide gide insanl\u0131k, yeniden bu kadim \u00e7izgiye gidip dayanacakt\u0131r.!<\/p>\n
Bu s\u0131rdand\u0131r ki, Yahudi, ruh k\u00f6k\u00fcne ondan daha yak\u0131n bir alternatif zuhur edece\u011fi \u00e2na kadar, Mescid-i Aks\u00e2 ile beraber, kom\u015fular\u0131 \u00fczerinde de h\u00e2kim bir g\u00fc\u00e7 olarak devam edecektir. Bu h\u00e2kimiyet, s\u00fbr\u00ee dahi olsa onun havraya d\u00f6nmesinde aranmal\u0131d\u0131r. Prensipleri a\u015f\u0131nm\u0131\u015f olmas\u0131na ra\u011fmen havraya d\u00f6nmesinde… Kilise de, d\u00fcne kadar \u00fczerinden atamad\u0131\u011f\u0131 ‘Orta\u00e7a\u011f’ zihniyetinden s\u0131yr\u0131larak St. Og\u00fcst’lerin arkas\u0131nda yeni bir bak\u0131\u015fa ula\u015facak gibidir.!<\/p>\n
Kendi muallim ve \u00fcstatlar\u0131n\u0131 bulup, yeniden in\u015f\u00e2 d\u00f6nemine ge\u00e7ecek olan bizim insan\u0131m\u0131z\u0131n derlenip toparlanmas\u0131 ise, hepten \u015fa\u015f\u0131rt\u0131c\u0131 olaca\u011f\u0131 benzer. Elverir ki, g\u00fcn\u00fcm\u00fcz\u00fcn ta’lim ve terbiye vazifelisi, feth ve ke\u015ffedici bir ruha sahip bulunsun. Mukaddes kanaat ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerinin hakk\u0131n\u0131 vererek, b\u00fcy\u00fck terkibcilere yak\u0131\u015f\u0131r vecibeyi hakkiyle yerine getirsin: Nizam\u00fclm\u00fclk’le Alpaslan’\u0131 yan yana g\u00f6rs\u00fcn. F\u00e2tih’le Ak\u015femseddin’i, Zenbilli ile Yavuz’u birbirinden ay\u0131rmas\u0131n. Gazal\u00ee’nin ayd\u0131n sem\u00e2s\u0131nda, Pascal’\u0131 unutmas\u0131n. Mevl\u00e2na’n\u0131n sehh\u00e2r if\u00e2deleriyle sem\u00e2a kalkarken, laboratuara u\u011fray\u0131p Past\u00f6r’\u00fc sel\u00e2mlamay\u0131 da ihm\u00e2l etmesin. S\u00f6z\u00fcn \u00f6z\u00fc, kafa ve kalb b\u00fct\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc kendisine \u015fiar edinsin…<\/p>\n
Neslini y\u00fcceltme sanc\u0131s\u0131n\u0131 \u00e7eken muallime binler sel\u00e2m…<\/p><\/blockquote>\n
Yazar: Fethullah G\u00fclen, S\u0131z\u0131nt\u0131, Aral\u0131k 1979, Cilt 1, Say\u0131 11 Tarih: