Soru: Dinimiz, hayat\u0131n tam bir \u201cdenge\u201d i\u00e7inde s\u00fcrd\u00fcr\u00fclmesini sa\u011flayacak prensipleri ihtiva etmektedir. Bu perspektiften toplum-devlet m\u00fcnasebetinde devletin yeri ve konumunu de\u011ferlendirir misiniz?<\/strong>
\nCevap: \u0130nsanl\u0131k tarihinde baz\u0131 d\u00f6nemlerde devletler a\u00e7\u0131k\u00e7a kutsanm\u0131\u015f, mukaddes kabul edilmi\u015ftir. Mesela, \u201cRoma \u0130mparatorlu\u011fu\u2019nun \u201cKutsal Roma \u0130mparatorlu\u011funa d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcr\u00fclmesi saray otorite ve bask\u0131s\u0131 alt\u0131ndaki baz\u0131 din adamlar\u0131 eliyle ger\u00e7ekle\u015ftirilmi\u015f, tarihe teokratik sistemin bir misali olarak ge\u00e7mi\u015ftir.
\nKutsal Roma \u0130mparatorlu\u011fu\u2019nun idare sistemi, il\u00e2h\u00ee metinlere, il\u00e2h\u00ee kaynaklara dayanarak tesis edilen bir sistem de\u011fil; daha ziyade o d\u00f6nemin \u015fartlar\u0131na g\u00f6re baz\u0131 din adamlar\u0131n\u0131n ortaya koyduklar\u0131 i\u00e7tihatlardan do\u011fan kanunlar mecmuas\u0131na dayal\u0131 bir sistemdir. Bu sistemde devlet, ruhban s\u0131n\u0131f\u0131n\u0131n siyas\u00ee h\u00e2kimiyetine ba\u011fl\u0131 olup bir k\u0131s\u0131m kilise babalar\u0131n\u0131n otoritesinin \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc esas\u0131na dayan\u0131r ki bu tam olarak bir \u201cteokratik rejim\u201di hat\u0131rlat\u0131r. Daha sonraki d\u00f6nemlerde de devletin kutsand\u0131\u011f\u0131 v\u00e2kidir. Hatta farkl\u0131 co\u011frafyalarda ve M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n \u00e7o\u011funlukta ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 baz\u0131 \u00fclkelerde de devlete ve h\u00fck\u00fcmete yap\u0131lan sald\u0131r\u0131lara kar\u015f\u0131 bir tepki olarak bir k\u0131s\u0131m \u00e7evrelerce devlet \u00e2deta kutsanm\u0131\u015f, takdis edilmi\u015ftir.
\n\u0130deal Devletin Gayesi<\/strong>
\nH\u00e2lbuki M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131kta ruhban s\u0131n\u0131f\u0131 yoktur. Din adamlar\u0131n\u0131n a\u011f\u0131zlar\u0131ndan \u00e7\u0131kan, \u201cnass\u201d olmad\u0131\u011f\u0131 gibi onlar\u0131n kendi hev\u00e2 ve heveslerine g\u00f6re \u00e7\u0131kartt\u0131klar\u0131 kanunlar\u0131n da hi\u00e7bir ba\u011flay\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 yoktur. Yine \u0130sl\u00e2m\u2019da ruhban s\u0131n\u0131f\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 gibi ruhban s\u0131n\u0131f\u0131 taraf\u0131ndan kutsall\u0131k izafe edilmesiyle ortaya \u00e7\u0131kan \u201ckutsal devlet\u201d in de \u0130slam\u2019da bir yeri yoktur.
\nHem \u0130slam d\u00fc\u015f\u00fcnce sisteminde devlet bir gaye de\u011fildir; o, insanlar\u0131n saadet-i dareyne ula\u015fmalar\u0131 hususunda yard\u0131mc\u0131 bir ara\u00e7t\u0131r. G\u00f6revi ise, insanlar\u0131n hem d\u00fcnyada hem de ahirette huzur ve saadeti bulabilecekleri bir hayat i\u00e7in zemin haz\u0131rlamakt\u0131r.<\/p>\n

\nAyr\u0131ca \u201cdevlet\u201d dedi\u011fimiz \u015fey, netice itibar\u0131yla insanlar\u0131n bir araya gelerek olu\u015fturduklar\u0131 mekanizman\u0131n ad\u0131d\u0131r. Dolay\u0131s\u0131yla o mekanizmay\u0131 olu\u015fturan insanlar hak ve hakikate ne kadar yak\u0131n ise o \u00f6l\u00e7\u00fcde o devlet hak ve hakikate yak\u0131n; insanlar ne kadar hak ve hukuktan uzaksa devlet de o \u00f6l\u00e7\u00fcde hak ve hukuktan uzakt\u0131r.
\nHer devlet, vazifesini her zaman tam yapamayabilir veya vazifesinde kusur edebilir. R\u00e2\u015fid Halifeleri istisna edecek olursak, her devirde devletlerin bir k\u0131s\u0131m hata ve noksanlar\u0131 olmu\u015ftur. Emevilerin de kusurlar\u0131 olmu\u015ftur, Abbasilerin de. \u0130lhanl\u0131lar, Karahanl\u0131lar, Zengiler, Eyyubiler ve Sel\u00e7uklular devlet vazifesinde yanl\u0131\u015fl\u0131klar yapt\u0131\u011f\u0131 gibi, d\u00f6rt as\u0131r boyunca \u00e7ok geni\u015f bir co\u011frafyada huzur ve emniyetin soluklanmas\u0131na vesile olan Osmanl\u0131lar\u0131n da devlet vazifesinde az ya da \u00e7ok kusurlar\u0131 olmu\u015ftur.
\nKarga\u015fadan Nizama Y\u00fcr\u00fcnmez<\/strong>
\n\u0130\u015fte bu noktada meseleye ifrat ve tefritten uzak, umumi prensipler ve k\u00fcll\u00ee bir nazarla bakmak gerekir. Nas\u0131l ki \u0130slam, ferdi de\u011ferlendirirken iyiliklerini alk\u0131\u015flar ve m\u00fck\u00e2fatland\u0131r\u0131r; k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden sak\u0131nd\u0131r\u0131r ve k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden uzak durmad\u0131\u011f\u0131 takdirde \u00f6tede cezaland\u0131r\u0131laca\u011f\u0131n\u0131 ifade eder. O, ayn\u0131 zamanda bir k\u0131s\u0131m yanl\u0131\u015fl\u0131klar\u0131 var diye de bir insan\u0131 tamamen ademe mahk\u00fbm etmez. Mesela, \u0130slam nazar\u0131nda insan, iman etti\u011fi h\u00e2lde bazen hatalar yapabilir, g\u00fcnahlara girmi\u015f, \u00e7irkinlikler irtik\u00e2p etmi\u015f olabilir; ama bu \u00e7irkinliklere girdi diye o ki\u015fi iman dairesinin d\u0131\u015f\u0131na at\u0131lmaz. O inanan insan, yapt\u0131\u011f\u0131 \u00e7irkinlikleri hel\u00e2l itikat etmedi\u011fi s\u00fcrece m\u00fc\u2019mindir. Ama i\u015fledi\u011fi g\u00fcnahlardan dolay\u0131 da fas\u0131k m\u00fc\u2019mindir, f\u00e2cir m\u00fc\u2019mindir ya da zalim m\u00fc\u2019mindir. \u0130\u015fte millet de, devlet de sevaplar\u0131, hatalar\u0131 ve g\u00fcnahlar\u0131 olan bu fertlerden m\u00fcrekkeptir. Dolay\u0131s\u0131yla fertler gibi devletlerin de alk\u0131\u015flanacak \u00e7ok g\u00fczel icraatlar\u0131 olabilece\u011fi gibi, tasvip edilmeyecek hata ve kusurlar\u0131 da olabilir.
\nBir devlet, hakka, hukuka, adalete riayet etti\u011fi s\u00fcrece ona sayg\u0131 duyulur, icraatlar\u0131 alk\u0131\u015flan\u0131r, desteklenir. Ancak apa\u00e7\u0131k zulme girdi\u011fi, adaletsizlik yapt\u0131\u011f\u0131 durumlarda, \u201cDevlet kutsald\u0131r, ona sayg\u0131 duyulmal\u0131d\u0131r. \u201d denilip zul\u00fcm ve adaletsizlik kar\u015f\u0131s\u0131nda sessiz kal\u0131nmaz. Aksine hukuk ve kanunlar\u0131n \u00e7izdi\u011fi \u00e7er\u00e7evede zul\u00fcm ve adaletsizli\u011fe engel olma ad\u0131na gayret sarf edilir. Fakat bu noktada \u00e2zam\u00ee derecede hassas olunmas\u0131 gerekir. Zira b\u00fct\u00fcn toplumu ilgilendiren meselelerde bir yanl\u0131\u015fl\u0131\u011f\u0131 d\u00fczeltmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131rken ba\u015fka yanl\u0131\u015fl\u0131klara yol a\u00e7\u0131lmamal\u0131, yanl\u0131\u015fl\u0131klar f\u00e2sit dairesi olu\u015fturulmamal\u0131d\u0131r. \u0130dareye ait hata ve yanl\u0131\u015fl\u0131klar d\u00fczeltilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131l\u0131rken asla asayi\u015fi bozacak bir yola ba\u015fvurulamaz, gayr-i me\u015fru bir yola tevess\u00fcl edilemez. M\u00fc\u2019min, emniyet ve g\u00fcven insan\u0131d\u0131r; asayi\u015f ve huzurun temsilcisidir. O, her zaman kanun ve kurallar \u00e7er\u00e7evesinde hareket eder. O, bilir ki karga\u015fadan nizama y\u00fcr\u00fcnmez. Ancak nizamdan nizama y\u00fcr\u00fcn\u00fcr. Tertip, d\u00fczen ve asayi\u015f istiyorsan\u0131z, nizam\u00ee olmal\u0131, nizam\u00ee hareket etmeli ve nizam\u0131n yan\u0131nda bulunmal\u0131s\u0131n\u0131z.
\nBu a\u00e7\u0131dan bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda inanan bir g\u00f6n\u00fcl, \u015fartlar ne olursa olsun her zaman nizama, intizama yard\u0131mc\u0131 olmal\u0131; huzur ve asayi\u015fin sa\u011flanmas\u0131 konusunda mensup oldu\u011fu devlete elinden gelen her t\u00fcrl\u00fc deste\u011fi vermelidir. Devleti zarara u\u011fratmak, onu zay\u0131f d\u00fc\u015f\u00fcrmek, devletin zaaf\u0131n\u0131 ganimet bilerek ondan bir \u015feyler \u00e7\u0131karmak, bir \u015feyler koparmak isteyen anar\u015fist ruhlara kat\u2019iyen f\u0131rsat verilmemelidir. \u00dclkede anar\u015fi \u00e7\u0131karsa, \u00e7ar\u015f\u0131-pazara ba\u015f\u0131bo\u015fluk ve karga\u015fa h\u00e2kim olursa, o karga\u015fa i\u00e7inde hi\u00e7 kimse iflah olmaz; anar\u015fi seylaplar\u0131 herkesi \u00f6n\u00fcne katar s\u00fcr\u00fckler, millet de, devlet de s\u00fcr\u00fcklenir gider. Sonra o tahribat\u0131 bir daha da \u00f6nleyemezsiniz.
\nAyn\u0131 zamanda, sizin daha ayd\u0131n fikirleriniz, devlet ad\u0131na daha parlak projeleriniz olsa bile o y\u0131k\u0131nt\u0131 \u00fczerinde onlar\u0131 hayata ge\u00e7irmeniz de m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Daha m\u00fckemmele y\u00fcr\u00fcmek istiyorsan\u0131z yine m\u00fckemmele yak\u0131ndan ba\u015flaman\u0131z iktiza eder. Meseleyi karga\u015fada bo\u011fduktan sonra m\u00fckemmele ula\u015famazs\u0131n\u0131z. Kemale ula\u015fmak, en iyiyi yakalamak da tedricidir, en k\u00e2mil olana do\u011fru ad\u0131m ad\u0131m ilerlenir; bir ad\u0131m m\u00fckemmel, bir ad\u0131m daha m\u00fckemmel, bir ad\u0131m daha m\u00fckemmel… \u0130\u015fte bu zaviyeden de, yanl\u0131\u015fl\u0131klar\u0131n d\u00fczeltilmesi konusunda devlete arka \u00e7\u0131kmak, devletin yan\u0131nda olmak, gelecek vaat eden bir projesi varsa onu rical-i devletle payla\u015fmak m\u00fc\u2019minin \u015fiar\u0131 olmal\u0131d\u0131r.
\nDevlet Bize Kar\u015f\u0131 m\u0131?<\/strong>
\n\u201cFakat \u00e7ok defa en olumlu hareketlere bile kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kanlar var. En masum hizmetlerde bile bir garaz ar\u0131yorlar!\u201d diyebilirsiniz. Ben, devleti te\u015fkil eden m\u00fcesseselerin size-bize, falana-fil\u00e2na kar\u015f\u0131 oldu\u011fu kanaatinde de\u011filim.
\nBaz\u0131 m\u00fcesseselerde \u00e7\u0131\u011f\u0131rtkanl\u0131k yapan, s\u00fcrekli sesini y\u00fckselten ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131 sese bo\u011fan, g\u00fcr\u00fclt\u00fcleri faaliyetlerinin \u00e7ok \u00f6n\u00fcnde bir k\u0131s\u0131m kimseler, size devlet gibi g\u00f6r\u00fcn\u00fcyor olabilir. Size kar\u015f\u0131 olan devlet de\u011fildir, halk\u0131 i\u011ffal ederek devletin i\u00e7ine \u00e7\u00f6reklenen menfaat \u015febekesi bir gruptur.
\nDolay\u0131s\u0131yla, millet i\u00e7in hayat\u00ee ehemmiyeti olan \u00e7ok \u00f6nemli bir m\u00fcesseseyi kar\u015f\u0131n\u0131zdaym\u0131\u015f gibi g\u00f6rmek b\u00fcy\u00fck bir hatad\u0131r. B\u00f6yle bir hatadan hareket ederek onu takbih etmek, k\u00f6t\u00fclemek, s\u00fcrekli tenkitlerde bulunmak, ikinci b\u00fcy\u00fck hatad\u0131r.
\nDi\u011fer taraftan, \u00fclkesini ve milletini seven, evrensel hukuk i\u00e7erisinde hareket eden devlet ricali, yapmaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131m\u0131z hi\u00e7bir g\u00fczel faaliyete kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131km\u0131yor, aksine hepsini alk\u0131\u015fl\u0131yor, destekliyor. Zira -Rabbimize hamdolsun- biz, millet i\u00e7in kalbi sevgiyle \u00e7arpan, sinesi p\u0131rp\u0131r atan; millete hizmetten ba\u015fka bir \u015fey d\u00fc\u015f\u00fcnmeyen insanlar\u0131z. \u015eahs\u0131m\u0131z, yak\u0131nlar\u0131m\u0131z veya sevenlerimiz ad\u0131na, bir arpa kadar dahi menfaat m\u00fcl\u00e2hazam\u0131z olmu\u015fsa bunu ispat etsinler. \u0130spat etsinler de, biz de gidelim Kaf Da\u011f\u0131\u2019n\u0131n arkas\u0131n\u0131 mesken tutal\u0131m, onlar da bizden kurtulsunlar. Ama bunu hi\u00e7 kimse ispat edemeyecektir.
\n\u00c7\u00fcnk\u00fc zerre kadar bir menfaat m\u00fcl\u00e2hazam\u0131z olmad\u0131. Allah r\u0131zas\u0131n\u0131n haricinde h\u0131rsla talep etti\u011fimiz bir \u015fey olmad\u0131. O r\u0131zay\u0131 da Allah\u2019\u0131n y\u00fcce ad\u0131n\u0131 bir bayrak gibi d\u00fcnyan\u0131n d\u00f6rt bir yan\u0131nda dalgaland\u0131rma vesilesinden ba\u015fka bir yolla da tahsil etmeyi asla d\u00fc\u015f\u00fcnmedik. Alem bilsin, yedi cihan bir kere daha duysun bunu.
\nElhamdulill\u00e2h, bu konuda y\u00fcz\u00fcm\u00fcz akt\u0131r; milletimize ve insanl\u0131\u011fa hizmet yolunda Cen\u00e2b-\u0131 Hakk\u2019\u0131n, \u201cBen, sizden raz\u0131y\u0131m.\u201d demesini ummaktan ba\u015fka bir m\u00fcl\u00e2hazam\u0131z olmad\u0131 ve -in\u015f\u00e2allah- olmayacakt\u0131r.
\nBu a\u00e7\u0131dan, kimsenin bizim kar\u015f\u0131m\u0131zda olmaya, bizi istememeye hakk\u0131 yoktur. Bilinmedik bir k\u0131s\u0131m kaprislerle, baz\u0131 pespaye hislerle, faziletleri kendi mallar\u0131ym\u0131\u015f gibi g\u00f6ren, \u201cFalan-fil\u00e2n da kim oluyor ki b\u00f6yle d\u00fcnya \u00e7ap\u0131nda \u00f6nemli i\u015fler ba\u015far\u0131yor? D\u00fcnyan\u0131n neresinde hangi i\u015f ba\u015far\u0131l\u0131rsa ba\u015far\u0131ls\u0131n onun bize m\u00e2l edilmesi, bizim eserimiz oldu\u011funun ilan edilmesi laz\u0131md\u0131r.\u201d \u015feklinde d\u00fc\u015f\u00fcnen, ba\u015fkalar\u0131n\u0131n meziyetlerine, faziletlerine tahamm\u00fcl\u00fc olmayan ak\u0131l hastas\u0131 baz\u0131 kimseler varsa devletin i\u00e7inde, i\u015fte rahats\u0131z olanlar onlard\u0131r. B\u00f6yle \u00fc\u00e7-be\u015f tane sergerdana bakarak, oligar\u015fik bir az\u0131nl\u0131\u011f\u0131n bu mevzudaki \u00e7irkin tavr\u0131na tak\u0131larak koskocaman bir devlet m\u00fcessesesi hakk\u0131nda olumsuz d\u00fc\u015f\u00fcnceler i\u00e7ine girmek do\u011fru de\u011fildir.<\/p>\n

M.Fethullah G\u00fclen, “Yolun Kaderi” adl\u0131 eserden al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Soru: Dinimiz, hayat\u0131n tam bir \u201cdenge\u201d i\u00e7inde s\u00fcrd\u00fcr\u00fclmesini sa\u011flayacak prensipleri ihtiva etmektedir. Bu perspektiften toplum-devlet m\u00fcnasebetinde devletin yeri ve konumunu de\u011ferlendirir misiniz? Cevap: \u0130nsanl\u0131k tarihinde baz\u0131 d\u00f6nemlerde devletler a\u00e7\u0131k\u00e7a kutsanm\u0131\u015f, mukaddes kabul edilmi\u015ftir. Mesela, \u201cRoma \u0130mparatorlu\u011fu\u2019nun \u201cKutsal Roma \u0130mparatorlu\u011funa d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcr\u00fclmesi saray otorite ve bask\u0131s\u0131 alt\u0131ndaki baz\u0131 din adamlar\u0131 eliyle ger\u00e7ekle\u015ftirilmi\u015f, tarihe teokratik sistemin bir misali …<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":4077,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1,122],"tags":[23,273,36,420,256,1420,1418,1421,1419,1403],"_links":{"self":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4073"}],"collection":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=4073"}],"version-history":[{"count":1,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4073\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":4079,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4073\/revisions\/4079"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/4077"}],"wp:attachment":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=4073"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=4073"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=4073"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}