G\u00fclen, g\u00fcn\u00fcm\u00fczde m\u00fc\u00e7tehitlik vazifesini bir ki\u015finin yapamayaca\u011f\u0131n\u0131 belirtikten sonra, \u2018kolektif i\u00e7tihat\u2019 ve \u2018i\u00e7tihat heyetlerinden\u2019 bahsetmektedir. \u2018Usul-i f\u0131kh\u0131n yeniden g\u00f6zden ge\u00e7irilmesi ve ge\u00e7mi\u015f m\u00fcdevvenat b\u00fct\u00fcn\u00fcyle taranarak alternatif bir usul\u00fcn ortaya konulmas\u0131 \u015fartt\u0131r\u2019, diyen G\u00fclen \u015f\u00f6yle devam etmektedir:<\/p>\n
Bir kere daha vurgulamada yarar var; b\u00fct\u00fcn bu faaliyetlerin mutlaka bir heyet taraf\u0131ndan ger\u00e7ekle\u015ftirilmesi \u015fartt\u0131r. Bu fikri tam 25 y\u0131ld\u0131r savunuyorum\u2026 [\u00d6]zellikle g\u00fcn\u00fcm\u00fczde meseleler, o kadar girift ve i\u00e7 i\u00e7e bir h\u00e2l arz etmektedir ki, hayat\u0131n b\u00fct\u00fcn\u00fcne m\u00fcteallik hususlar\u0131n birden de\u011ferlendirilmesi gerekli olan meselelerde, ne kadar uzman da olunsa, her h\u00e2lde, dar\u00a0m\u00e2n\u00e2da\u00a0\u2019din\u2019 \u00e2limlerinin yeterli olamayacaklar\u0131 s\u00f6ylenebilir. Evet, bir din \u00e2liminin hem sosyolog, hem psikolog, hem iktisat\u00e7\u0131 vb. olamayaca\u011f\u0131na g\u00f6re, o zaman bu i\u015fi ancak, uzman ki\u015filerden olu\u015facak bir heyet halledebilir diye d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum.\u00a0[1]<\/a><\/sup><\/em><\/p><\/blockquote>\n
G\u00fclen, i\u00e7tihat heyetlerinin yan\u0131 s\u0131ra, ayn\u0131 zamanda \u2018tefsir heyetlerinden\u2019 de bahsetmektedir. G\u00fcn\u00fcm\u00fcz insan\u0131n\u0131n idrakine hitap eden \u2018hakiki bir tefsir\u2019in\u2019 yaz\u0131lmas\u0131n\u0131 G\u00fclen \u015fu \u015fartlara ba\u011flamaktad\u0131r:<\/p>\n
[\u2026] b\u00fct\u00fcn ilim sahalar\u0131nda engin bilgiye sahip olan\u00a0uzman\u00a0ki\u015filerden m\u00fcte\u015fekkil bir heyet olu\u015fturulmal\u0131d\u0131r. Bu heyet, meseleleri evvel\u00e2 kendi i\u00e7inde m\u00fczakere etmeli,\u00a0us\u00fbl-i tefsir ve\u00a0us\u00fbl\u00fcddin\u00a0k\u0131staslar\u0131na g\u00f6re neyin do\u011fru neyin yanl\u0131\u015f oldu\u011funu kriti\u011fe t\u00e2bi tutmal\u0131 ve ancak b\u00f6yle bir kolektif \u015fuurun onay\u0131 al\u0131nd\u0131ktan sonra ortaya konan tefsir ve yorumlar kayda ge\u00e7irilmelidir. \u0130\u015fte hem \u0130sl\u00e2m\u00ee ilimlere hem de pozitif bilimlere v\u00e2k\u0131f\u00a0uzman\u00a0ki\u015filerden olu\u015fan b\u00f6yle bir heyet te\u015fkil edilebildi\u011fi takdirde, Allah\u2019\u0131n izni ve inayetiyle, yap\u0131lan bu tefsir \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131nda fantezi ve l\u00fckslere girilmeyecek, sun\u00ee ve\u00a0cal\u00ee\u00a0yorumlara gidilmeyecektir. \u00dcmidimiz ve beklentimiz odur ki, g\u00f6n\u00fclleri imanla dopdolu \u00e7a\u011f\u0131m\u0131z\u0131n ilim adamlar\u0131 b\u00fct\u00fcn birikimlerini bir araya getirerek beklenen tefsir ad\u0131na denmesi gerekli olan \u015feyi desin ve b\u00f6ylece g\u00fcn\u00fcm\u00fcz M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 olarak y\u00fcce kitab\u0131m\u0131z Kur\u2019\u00e2n-\u0131 Kerim\u2019e kar\u015f\u0131 g\u00f6stermemiz gereken sadakat ve vefa da bir nebze ortaya konulmu\u015f olsun.\u00a0[2]<\/a><\/sup><\/em><\/p><\/blockquote>\n
Tariq Ramadan da benzer gerek\u00e7elerle i\u00e7tihat ve tefsir heyetlerinin gereklili\u011fini savunuyor (Radical Reform<\/em>, OUP 2009). G\u00fclen ve Ramadan, m\u00fc\u00e7tehit ve m\u00fcfessirin, eskilerin ifadesiyle\u00a0te\u015fri\u00ee<\/em>\u00a0ile\u00a0tekvini<\/em>\u00a0emir ve ilimlere vukufiyetlerinin gereklili\u011fini vurgular. Burada tekvini emirler, sadece pozitif ilimleri de\u011fil, ayn\u0131 zamanda sosyal ve di\u011fer bilim dallar\u0131 ile beraber d\u00f6nemin k\u00fclt\u00fcrel dokusunu da bilmeyi gerektirir. Ali Bula\u00e7\u2019a g\u00f6re buna\u00a0janahayn<\/em>\u00a0yani \u00e7ift kanatl\u0131 olma denir. Ramadan ise bu \u00e7ift kanatl\u0131 olma durumunu farkl\u0131 bir terminoloji ile izah eder.\u00a0Te\u015fri\u00ee veya dini emir ve ilim yerine \u2018text scholar\u2019, yani \u2018metin\u2019 veya \u2018konu\u2019 uzman\u0131 der. Tekvini emir ve ilim yerine ise \u2018context scholar\u2019, yani \u2018konum\u2019 veya \u2018ba\u011flam\u2019 uzman\u0131 der.\u00a0[3]<\/a><\/sup>\u00a0Buna g\u00f6re, \u2018metin\/konu uzmanl\u0131\u011f\u0131\u2019 dini ilimlere, \u2018ba\u011flam\/konum uzmanl\u0131\u011f\u0131\u2019 ise sosyal ve say\u0131sal bilim dallar\u0131ndaki her t\u00fcrl\u00fc uzmanl\u0131\u011fa tekab\u00fcl eder. G\u00fclen ve Ramadan\u2019a g\u00f6re bir ki\u015finin her iki sahada uzman olmas\u0131 art\u0131k imk\u00e2ns\u0131zd\u0131r ve bundan dolay\u0131 i\u00e7tihat ve tefsir vazifelerini art\u0131k bu iki sahada uzman olan ki\u015filerden m\u00fcte\u015fekkil heyetler yerine getirmelidir.<\/p>\n
Yani, G\u00fclen\u2019in ifadesiyle, bir sosyolog, psikolog veya iktisat\u00e7\u0131, kat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 b\u00f6yle bir heyette yapt\u0131\u011f\u0131 yorumlar, de\u011ferlendirmeler veya koyaca\u011f\u0131 \u015ferhler ile [i] Allah\u2019\u0131n s\u00f6z\u00fc oldu\u011funa inand\u0131\u011f\u0131m\u0131z bir ayetin anla\u015f\u0131lmas\u0131na, yani tefsirine ve [ii] \u0130slam hukuku ve f\u0131kh\u0131 ile alakal\u0131 ortaya konmu\u015f veya konacak olan bir duru\u015f veya olu\u015fturulabilecek bir i\u00e7tihad\u0131, etkileyebilecektir. Bu yakla\u015f\u0131m bir\u00e7ok a\u00e7\u0131dan \u00e7ok \u00f6nemli ve k\u0131ymetli bir yakla\u015f\u0131md\u0131r.<\/p>\n
\u015e\u00fcphesiz s\u00f6z konusu uzmanlar\u0131n dar anlamda sadece kendi uzmanl\u0131k konular\u0131na tekab\u00fcl etti\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclen ayet veya konularda yorum yapmalar\u0131n\u0131 istemek \u00e7ok mekanik ve zann\u0131mca talihsiz bir yakla\u015f\u0131m olur. \u00d6rne\u011fin, antropolog, basit ve kabaca \u2018insan uzman\u0131\u2019 demektir. B\u00f6yle bir ki\u015finin uzmanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hangi ayetle s\u0131n\u0131rland\u0131rmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn olabilir? Yine b\u00f6yle bir yakla\u015f\u0131m, hangi ayetin ne ile alakal\u0131 oldu\u011funu ba\u015ftan biliyor oldu\u011fumuz varsay\u0131m\u0131n\u0131 beraberinde getirir. Halbuki b\u00f6yle bir heyeti \u00f6neren G\u00fclen, Kuran ayetlerindeki yeni ve gizli anlamlar\u0131n\u0131n ke\u015ffedilmesinden bahsetmektedir. Hen\u00fcz ke\u015ffedilmemi\u015f anlamlar\u0131 ba\u015ftan bilmek m\u00fcmk\u00fcn olmad\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re her uzman her ayet ile alakal\u0131 heyetin asli bir ferdi olarak yorum yapabilmelidir. Kald\u0131 ki bir konuda uzman olmak o alandaki bilgilerin ezberlenmesi de\u011fildir; aksine, \u2018neden\u2019 ve \u2018ni\u00e7in\u2019 sorular\u0131n\u0131 izah etmek i\u00e7in kullan\u0131lan metot, metodoloji ve arg\u00fcman uzmanl\u0131\u011f\u0131d\u0131r asl\u0131nda. Metotlara vukufiyet, kendi perspektifinden bakarak bir\u00e7ok konu ile alakal\u0131 yorum yapabilmeyi sa\u011flar ve \u00fczerinde m\u00fctalaa edilen husus ile alakal\u0131 \u00e7ok daha zengin bir anlay\u0131\u015f\u0131n ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 olur. Akademik alanda yeni bir bulu\u015f ortaya koyanlar\u0131n ve teori olu\u015fturanlar\u0131n \u00f6nemli bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fcn konulara \u2018interdiscipilinary\u2019 (\u2018\u00e7ok disiplinli\u2019) yakla\u015fanlar aras\u0131ndan \u00e7\u0131kmas\u0131n\u0131n sebebi tam olarak budur. Zaten G\u00fclen\u2019in bu heyetleri \u00f6nerdi\u011fi konu\u015fma ve yaz\u0131lar\u0131na bak\u0131lacak olunursa bu pozitif ve sosyal bilim uzmanlar\u0131n\u0131n heyetin asli kat\u0131l\u0131mc\u0131lar\u0131 olarak \u00f6nerildi\u011fi fark edilecektir.<\/p>\n
Fakat, G\u00fclen\u2019in \u2018tefsir ve i\u00e7tihat heyetlerinde\u2019 asli bir unsur olarak yer a\u00e7may\u0131 teklif etti\u011fi sosyal bilimcilere Hizmet Hareketi\u2019nin \u2018mekanik\u2019 ve \u2018organik\u2019 stratejik karar alma heyet ve ortamlar\u0131nda yer verilmemesini ne yapaca\u011f\u0131z? (Hizmet Hareketinin b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fc kapsayan merkezi bir karar alma mekanizmas\u0131 oldu\u011funu ve olabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fcyorum. Buna ra\u011fmen, \u2018mekanik\u2019ten kast\u0131m bu ama\u00e7la kurulmu\u015f ya da olu\u015fturulmu\u015f heyetlerdir. \u2018Organik\u2019ten kast\u0131m ise bu ama\u00e7la kurulmam\u0131\u015f ama zaman i\u00e7inde bu fonksiyonu yerine getirmeye ba\u015flayan tabii ortam ve olu\u015fumlard\u0131r.) Allah\u2019\u0131n ayetlerini ve \u0130slam f\u0131kh\u0131n\u0131 yorumlama hak ve yetkinli\u011fi verilen bu ki\u015filere Hizmet\u2019in metot ve stratejisini yorumlama hakk\u0131n\u0131n ve f\u0131rsat\u0131n\u0131n verilmemesi \u00e7ok b\u00fcy\u00fck bir \u00e7eli\u015fki de\u011fil midir?<\/p>\n
Hakl\u0131 olarak \u2018verilmedi\u011fini nereden biliyorsun\u2019 diye soranlar olacakt\u0131r. Bu noktada maalesef \u015funu s\u00f6ylemeliyim: Yirmi y\u0131ld\u0131r bir par\u00e7as\u0131 olmaktan \u015feref duydu\u011fum Hizmet Hareket\u2019i i\u00e7erisinde ger\u00e7ekten b\u00f6yle bir uygulama olmu\u015f olsa idi bu s\u00fcre zarf\u0131nda san\u0131r\u0131m bunun i\u015faretini bir \u015fekilde alm\u0131\u015f olurdum. Bu talebin kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131, \u2018gerekti\u011finde onlara da soruyoruz\u2019 cevab\u0131, b\u00f6yle bir ihtiyac\u0131n ne zaman gerekip gerekmedi\u011finin \u00f6nceden biliniyor oldu\u011fu varsay\u0131m\u0131na dayan\u0131yor ki zaten sorun burada. Halbuki yukar\u0131da da ifade etti\u011fim gibi bu ki\u015filerin daim\u00ee ve asli olarak Hizmet\u2019i do\u011frudan ilgilendiren en hayati konularda katk\u0131 sunabilmeleri gerekir. Bana g\u00f6re Hizmet ile alakal\u0131 yap\u0131labilecek en \u00f6nemli ve somut ele\u015ftiri budur. Karar alma mekanizmalar\u0131m\u0131zdaki bu eksiklik bize s\u00fcrekli ar\u0131za ve problem \u00fcretecektir.<\/p>\n
Bunlar\u0131 \u2018\u015fu olmasayd\u0131 bu olmazd\u0131\u2019 \u015feklinde bir d\u00fc\u015f\u00fcnceyle s\u00f6ylemiyorum. Zira olaylar aras\u0131nda bu \u015fekilde kurulacak bir nedensellik hadiselerin ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131n\u0131 etkileyen di\u011fer bir\u00e7ok fakt\u00f6r ve de\u011fi\u015fkeni g\u00f6z ard\u0131 edece\u011fi i\u00e7in yan\u0131lt\u0131c\u0131 olacakt\u0131r. Benim dikkat \u00e7ekmeye \u00e7al\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131m husus, ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131 muhtemel sonu\u00e7lardan ziyade izlenecek olan s\u00fcre\u00e7 ve bu s\u00fcre\u00e7teki karar alma metotlar\u0131d\u0131r. Di\u011fer bir ifadeyle, ba\u015fkas\u0131n\u0131n ne yapaca\u011f\u0131ndan ya da muhtemel sonucun ne olaca\u011f\u0131ndan ziyade \u2018benim\u2019 ve \u2018bizim\u2019 ne yapt\u0131\u011f\u0131m\u0131z ile alakal\u0131d\u0131r. Kald\u0131 ki \u2018Hizmet\u2019i uzmanlar y\u00f6netsin\u2019 gibi komik bir teklifte de bulunmuyorum. B\u00f6yle bir \u00f6neriyi hem Hizmet prati\u011fimiz hem de sosyoloji ve y\u00f6netim bilimleri reddeder. Benim \u00f6nerdi\u011fim husus, Hizmet Hareket\u2019i i\u00e7erisinde yeti\u015fmi\u015f, Hizmet i\u00e7erisindeki tecr\u00fcbelerinin yan\u0131 s\u0131ra farkl\u0131 alanlarda uzmanl\u0131k kazanm\u0131\u015f ki\u015filerin de Hizmet\u2019in her t\u00fcrl\u00fc karar alma mekanizma ve ortamlar\u0131nda asli bir unsur olarak, zaten olagelen ki\u015filerle beraber, yer almas\u0131 gerekti\u011fini vurgulamaktan ibaret.<\/p>\n
\u0130taat ve isti\u015fare aras\u0131ndaki dengeye dikkat \u00e7ekerken G\u00fclen,\u00a0<\/em><\/p>\n
\u2018me\u015fverette \u00e7o\u011funluk taraf\u0131ndan benimsenen hususlar bazen herkesin akl\u0131na yatmayabilir ve herkes taraf\u0131ndan kabul edilmeyebilir. Me\u015fveret meclisinde bulunanlar da, Allah kat\u0131nda kendilerini sorumluluktan kurtarmak i\u00e7in, i\u00e7tihat farkl\u0131l\u0131klar\u0131n\u0131 dile getirebilir\u2026 ve al\u0131nan kararlara muhalefet \u015ferhi d\u00fc\u015febilirler.\u2019\u00a0[4]<\/a><\/sup>\u00a0<\/em>Fakat bunu yapabilmeleri i\u00e7in bu ki\u015filerin \u00f6nce o meclislerde olabilmeleri gerekir.<\/p><\/blockquote>\n
Ironik ve \u00fcz\u00fcc\u00fc olan ise, okumayan, ele\u015ftirel e\u011fitim metoduna sava\u015f a\u00e7m\u0131\u015f, d\u00fcnyada en \u00e7ok okul kapatm\u0131\u015f, e\u011fitim seviyesi y\u00fckseldik\u00e7e oy oran\u0131 d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc ifade edilen bir lider ve siyasi hareketin farkl\u0131 uzmanl\u0131k dallar\u0131ndan sonuna kadar istifade etmesine kar\u015f\u0131n s\u00fcrekli okuyan ve okumay\u0131 te\u015fvik eden, e\u011fitime bu kadar \u00f6nem veren, y\u00fcz elli \u00fclkede binlerce e\u011fitim kurumu a\u00e7an ve on binlerce mezun veren bir sosyal hareketin \u00e7e\u015fitli alanlarda uzmanl\u0131k kazanm\u0131\u015f karde\u015flerinin fikir ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerine bu kadar kapal\u0131 kalabilmesidir.<\/p>\n
Ge\u00e7mi\u015fte her d\u00f6nem kendisinden beklenen refleksin \u00e7ok \u00f6tesinde davranabilmesiyle varl\u0131\u011f\u0131n\u0131, sebepler plan\u0131nda, devam ettirebilmi\u015f Hizmet Hareketinin yine benzer bir \u015fekilde, \u2018\u015fa\u015f\u0131rtan\u2019 \u00e7\u0131k\u0131\u015flar\u0131na her zamandan \u00e7ok ihtiyac\u0131m\u0131z\u0131n oldu\u011fu ortada. Yoksa olu\u015fturdu\u011fu, Hizmet\u2019in stratejik ve hayati konular\u0131n\u0131n konu\u015fuldu\u011fu meclislere, farkl\u0131 alanlarda uzman karde\u015flerinin daim\u00ee kat\u0131l\u0131mc\u0131 olarak davet edilmesi b\u00f6yle bir \u00e7\u0131k\u0131\u015f say\u0131l\u0131r. Aksi takdirde, bug\u00fcn Hizmet Hareketi\u2019nin stratejilerine fikir verme hakk\u0131n\u0131 vermedi\u011fimiz bu uzmanlara yar\u0131n tefsir ve i\u00e7tihat konusunda fikir verme hakk\u0131n\u0131 verebilece\u011fimizi d\u00fc\u015f\u00fcnmek olduk\u00e7a iyimser bir beklenti olur.<\/p>\n
\n\n
- Fethullah G\u00fclen,\u00a0Fas\u0131ldan Fas\u0131la 4<\/em>\u00a0(Izmir: Nil Yay\u0131nlar\u0131, 2011) 167.[\u21a9<\/a>]<\/span><\/li>\n
- Fethullah G\u00fclen, \u2018Kur\u2019an ve \u0130lm\u00ee Ke\u015fifler\u2019, \u00d6zgur Herk\u00fcl, 24\/12\/2012, accessed 04\/03\/2018,\u00a0http:\/\/www.herkul.org\/kirik-testi\/kuran-ve-ilmi-kesifler\/<\/a>.[\u21a9<\/a>]<\/span><\/li>\n
- Tariq Ramadan,\u00a0Radical Reform: Islamic Ethics and Liberation<\/em>\u00a0(NY: OUP, 2009), 130-133.[\u21a9<\/a>]<\/span><\/li>\n
- Fethullah G\u00fclen,\u00a0Prizma 2<\/em>\u00a0(Izmir: Nil Yay\u0131nlar\u0131, 2011) 50.[\u21a9<\/a>]<\/span><\/li>\n<\/ol>\n