Kur\u2019\u00e2n-\u0131 Hak\u00eem\u2019de tevhidle ilgili mesajlar \u00e7o\u011fu kere ad\u0131 tevhidle \u00f6zde\u015fle\u015fmi\u015f \u0130brahim (a.s.)\u2019\u0131n diliyle insanlara duyurulur. Hususiyle \u015euara s\u00fbresinde, bir biri ard\u0131nca onun lisan\u0131yla d\u00f6rt ger\u00e7e\u011fe dikkat \u00e7ekilir. \u015eimdi bu hususlar\u0131n izah\u0131na ge\u00e7meden bu \u00e2yetleri mealen arzedelim:<\/p>\n

\u201c(Sizin o Rab olarak bildi\u011finiz) putlar\u0131n\u0131z, benim d\u00fc\u015fman\u0131md\u0131r; (benim Rabbim), \u00e2lemlerin Rabbidir ancak. O\u2019dur beni yaratan ve beni hidayet eden; O\u2019dur, beni yediren ve i\u00e7iren, hastaland\u0131\u011f\u0131mda \u015fifam\u0131 veren. Ve O\u2019dur (ancak) beni \u00f6ld\u00fcrecek ve sonras\u0131nda (yeni bir) hayat verecek olan.. \u201d (\u015euara. 77-80)<\/p><\/blockquote>\n

Bu ifadeleriyle Hz. \u0130brahim, o g\u00fcn bir k\u0131s\u0131m insanlar\u0131n Rab diye tevecc\u00fch ettikleri ta\u015f ve topraktan ibaret putlar\u0131na tav\u0131r almaktad\u0131r. Esasen, d\u00fcn, ta\u015fa, topra\u011fa, suya g\u00fcne\u015fe tapanlara \u2018ilkel\u2019 deyip tav\u0131r alan inkarc\u0131 naturalist ve deterministler de, varl\u0131klar\u0131n meydana geli\u015fini do\u011frudan g\u00fcne\u015f, toprak ve su gibi sebeplere vermi\u015f olmalar\u0131yla, ayn\u0131 inanc\u0131 payla\u015fm\u0131\u015f olmaktad\u0131rlar. Bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131ndaki benzerlik dikkatle inceledi\u011finde, bu t\u00fcrden yakla\u015f\u0131mlar\u0131n bir yerde putperestlikle birle\u015fti\u011fi g\u00f6r\u00fclecektir.
\n\u015eimdi, bu \u00e2yetle sunulan Yarat\u0131c\u0131 ve Hidayet verici hakikatini anlamaya \u00e7al\u0131\u015fal\u0131m.<\/p>\n

O\u2019dur (c.c.) \u0130nsan\u0131 Yaratan ve Hidayet Eden<\/b><\/p>\n

\u015eirke sapm\u0131\u015f bir toplumun zihnindeki yanl\u0131\u015f m\u00fclahazalar\u0131 tashih amac\u0131yla \u0130brahim (as)\u2019\u0131n verdi\u011fi ilk mesaj \u015fu olmu\u015ftur: O\u2019dur beni yaratan ve hidayet eden. A\u00e7\u0131kt\u0131r ki bu ifadesiyle o, \u00e2lemlerin Rabb\u2019inin, insanla alakal\u0131 icraatlar\u0131n\u0131n ba\u015flang\u0131c\u0131na ve devam\u0131na dikkat \u00e7ekmektedir. \u015e\u00fcphesiz ki \u2018(benim Rabbim) \u00e2lemlerin Rabbidir ancak\u2019 diyen \u0130brahim (a.s.) burada tevhidle alakal\u0131 \u015fu mesaj\u0131 vermektedir: Beni ancak \u00e2lemlerin Rabbi yaratabilir, \u00e7\u00fcnk\u00fc ben \u00e2lemlerin b\u00fct\u00fcn\u00fcyle (kainatla) alakadar bir varl\u0131\u011f\u0131m.<\/p>\n

Biz, bu ba\u015fl\u0131k alt\u0131nda \u2018insan\u0131 var edenin ancak Allah olabilece\u011fi\u2019 ger\u00e7e\u011fine, \u00e7ok\u00e7a i\u015flenen ve bilinen bir konu olmas\u0131 itibariyle girmeyece\u011fiz. Burada c\u00fcmlenin \u2018…ve hedan\u00ee\/…Odur beni hidayet eden\u2019 \u015feklindeki k\u0131sm\u0131 \u00fczerinde duraca\u011f\u0131z.<\/p>\n

Acaba, Kur\u2019\u00e2n\u2019da Hz. \u0130brahim\u2019in diliyle \u2018..O\u2019dur beni hidayet eden\u2019 \u015feklinde arzedilen hidayetle ne kastedilmektedir? Bu c\u00fcmleyi nas\u0131l anlamal\u0131y\u0131z? T\u00fcrk\u00e7e me\u00e2llerin pek\u00e7o\u011funda bu fiil i\u00e7in \u2018O\u2019dur bana do\u011fru yolu g\u00f6steren\u2019 \u015feklinde bir anlam verilmektedir. Bizce b\u00f6yle bir anlam b\u00fct\u00fcn\u00fcyle yanl\u0131\u015f olmasa da eksik bir anlamd\u0131r. Zira, hidayet kelimesiyle Kur\u2019\u00e2nda, yaln\u0131zca \u2018insana do\u011fru yolun g\u00f6sterilmesi ve a\u00e7\u0131klanmas\u0131\u2019gibi bir anlam kastedilmez, maksada ula\u015ft\u0131rma\/muvaffak k\u0131lma\u2019 manas\u0131 da kastedilir. Ayr\u0131ca Kur\u2019\u00e2n\u2019da hidayet, tekv\u00een\u00ee boyut dahil olmak \u00fczere, \u2018her bir \u015feyi\u2019 kapsam\u0131na alan bir mefhum olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kar.<\/p>\n

Bu c\u00fcmle de ge\u00e7en hidayet kelimesinin anlam alan\u0131n\u0131 sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir bi\u00e7imde anlayabilmek, bu ifadenin \u00f6ncesini ve sonras\u0131n\u0131 dikkatle incelemeye ba\u011fl\u0131d\u0131r. Bu \u00e2yetin \u00f6ncesi, Hz. \u0130brahim\u2019in diliyle, \u2018Allah\u2019\u0131n rub\u00fbbiyetine (O\u2019nun her bir \u00e2lemin ger\u00e7ek sahibi ve kemale erdiricisi oldu\u011funa) ve insan\u0131n Allah taraf\u0131ndan yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131na dikkat \u00e7ekmektedir. Sonras\u0131 ise, insan\u0131n -yeme, i\u00e7me ve \u015fifa gibi- ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131n do\u011frudan Allah taraf\u0131ndan ger\u00e7ekle\u015ftirildi\u011fine vurguda bulunmaktad\u0131r. Bu durum, \u00e2yette ge\u00e7en hidayet ile sadece \u2018insana g\u00f6sterilen do\u011fru yol\u2019 anlam\u0131n\u0131n kastedilmedi\u011fini i\u015faretlemektedir. Nitekim Fahreddin Raz\u00ee, T\u00e2h\u00e2 50. ve \u015eu\u00e2ra 78. \u00e2yetlerin siyak ve sibak\u0131n\u0131 dikkate alarak bu \u00e2yetlerde ge\u00e7en hidayet kelimesinin i\u00e7erdi\u011fi anlam \u00fczerinde \u00f6nemle durur ve \u015f\u00f6yle der: Gerek \u015euar\u00e2 s\u00fbresinde ge\u00e7en Hz. \u0130brahim\u2019in s\u00f6z\u00fcnde, gerekse Tah\u00e2 s\u00fbresindeki Hz. Musa\u2019n\u0131n Firavuna verdi\u011fi cevapta s\u00f6z konusu edilen hidayet, \u2018yaratma\u2019dan sonra getirilmektedir ki, bu da, s\u00f6z konusu \u00e2yetlerde ge\u00e7en hidayetin kapsam\u0131n\u0131 g\u00f6sterir.<\/p>\n

Biz Raz\u00ee\u2019nin yorumuna aynen i\u015ftirak ediyoruz. Bu \u00e2yette din\u00ee\/akl\u00ee hidayet yan\u0131nda tekvin\u00ee hidayet de s\u00f6z konusudur, zira \u00e2yetin ba\u011flam\u0131 her iki anlam\u0131 da i\u00e7ine alabilecek bir yap\u0131dad\u0131r. Bu c\u00fcmleden olarak diyebiliriz ki, hidayetin tekv\u00een\u00ee boyutuyla ilgili olarak bu \u00e2yette \u015fu mesaj verilmektedir: \u0130nsan\u0131 yoktan var eden\/yaratan kim ise, onun varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve bu varl\u0131\u011f\u0131n devam\u0131 i\u00e7in gerekli olan dinamizmi\/ak\u0131\u015f\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmek suretiyle onu hedefine sevk edecek (hidayet edecek) de ancak odur.<\/p>\n

Unutulmamal\u0131d\u0131r ki bizim diye sahip \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131m\u0131z bedenimiz, bilgimiz d\u0131\u015f\u0131nda \u00e7al\u0131\u015fmaktad\u0131r. S\u00f6zgelimi, kalbimiz \u00e7al\u0131\u015f\u0131r, kan\u0131m\u0131z temizlenir, h\u00fccrelerimiz yenilenir, v\u00fccudumuzda her an milyarlarca olay cereyan eder, ama biz bunlar\u0131n hemen hemen hi\u00e7birinin fark\u0131nda de\u011filizdir. Bunlar g\u00f6steriyor ki, bizi yaratan bizi bizimle ba\u015f ba\u015fa b\u0131rakmam\u0131\u015ft\u0131r; bedenimizi yaratan irade ve kudret, ayn\u0131 zamanda varl\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131n devam\u0131 i\u00e7in onu s\u00fcrekli \u00e7al\u0131\u015ft\u0131rmaktad\u0131r.
\nBu \u00e2yeti takip eden ifadelerde \u2018insan\u0131n Allah taraf\u0131ndan yedirilip i\u00e7irilmesi ve O\u2019nun taraf\u0131ndan \u015fifaya kavu\u015fturulmas\u0131\u2019 gibi konular\u0131n g\u00fcndeme getirilmesi bu hususu daha da a\u00e7\u0131k hale getirmektedir<\/p>\n

Yener \u00d6zt\u00fcrk; “Kur’an I\u015f\u0131\u011f\u0131nda Sebeplerin Sorgulanmas\u0131” adl\u0131 kitaptan.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Kur\u2019\u00e2n-\u0131 Hak\u00eem\u2019de tevhidle ilgili mesajlar \u00e7o\u011fu kere ad\u0131 tevhidle \u00f6zde\u015fle\u015fmi\u015f \u0130brahim (a.s.)\u2019\u0131n diliyle insanlara duyurulur. Hususiyle \u015euara s\u00fbresinde, bir biri ard\u0131nca onun lisan\u0131yla d\u00f6rt ger\u00e7e\u011fe dikkat \u00e7ekilir. \u015eimdi bu hususlar\u0131n izah\u0131na ge\u00e7meden bu \u00e2yetleri mealen arzedelim: \u201c(Sizin o Rab olarak bildi\u011finiz) putlar\u0131n\u0131z, benim d\u00fc\u015fman\u0131md\u0131r; (benim Rabbim), \u00e2lemlerin Rabbidir ancak. O\u2019dur beni yaratan ve beni hidayet …<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":677,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1,5],"tags":[58,137],"_links":{"self":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/674"}],"collection":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=674"}],"version-history":[{"count":3,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/674\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":678,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/674\/revisions\/678"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/media\/677"}],"wp:attachment":[{"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=674"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=674"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.kocar.org\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=674"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}