İrfana Yolculuk
Hind, herhangi bir kadın değildi; Câhiliyye dönemindeki kadınların aksine sosyal hayatın bir parçası olarak kendini gösterecek ve bundan böyle karar mercilerinde sözü dinlenip kararlarına saygı duyulan birisi haline gelecekti. Kendine güveni tam, cesaret ve metaneti de hemcinslerinin önündeydi; fesahat ve beyan gücünü iyi kullanır ve aynı zamanda ailesinin konumunu kendi lehine değerlendirmesini çok iyi bilirdi. Zekâ ve fetanetindeki üstünlüğü gözlerden kaçmayan Hind, bu yönüyle keskin görüşlü bir kadındı. Bunun yanında Hind, Mekkeli kadınlar arasında melahat-i vechiyesi ve fiziki yönü itibariyle de dikkatleri üzerine topluyordu.
Babası onu, kendi kabilesi olan Mahzûmoğullarından Hafs İbn Muğîre ile evlendirmişti; ancak çok geçmeden bu evliliğin yürümeyeceği ortaya çıkacaktı; zira Hind’in aksine Hafs, oldukça çekingen ve bir miktar da ağırkanlı, aynı zamanda da kavrayışı zayıf birisiydi. Buna rağmen atalarından kalma geleneği devam ettirir ve evinde sürekli misafir ağırlardı. Evliliklerinin sona ermesi de bu sebeple olmuştu; insanların destursuz girebildikleri ziyafet evinde izzet ve ikrama devam ettikleri bir gün, dağılan misafirlerinin ardından kocası Hafs’da, dışarıda yarım kalan işlerini görmek için oradan ayrılmıştı. Bu sırada zaten yorgun düşen Hind de istirahate çekilmiş ve uyuyakalmıştı.
İhtiyaçlarını giderip de evine gelen Hafs, bu sırada evinden çıkmakta olan birisini görünce şüphelenecek ve doğruca Hind’in yanına gelecekti. Hind uyuyordu. Şüphesi daha da artmıştı. Halbuki adam, ziyafete geç kalmış ve onun yokluğunda geldiği evinde, hanımı Hind’i uyurken görünce oradan ayrılmış ve gidiyordu. Dolayısıyla Hind’in bu gelişmelerden haberi bile yoktu. Büyük bir kuşku içinde o adamın evinde ne işi olduğunu sorup duruyordu! Hind, her ne kadar adamı görmediğini ve itham edildiği konuda herhangi bir şey bilmediğini söylese de Hafs’ın anlayacağı yoktu ve olayı daha da büyütecekti. Meseleyi tarafların ailelerine açacak ve artık Mekkeliler, Hind’e izafe edilen cürmü konuşur hale geleceklerdi!
Nihayet meselenin bir hakeme arzına karar verildi ve her iki aileden belli başlı temsilcilerle Yemen’e gidildi. Zira burada, sözüne güvenilir ve bu işlerde mahir bir kâhin vardı. Gelip durumu kendisine arz ettiklerinde ilgililerle uzun uzadıya konuşan kâhin, hem onunla birlikte huzuruna gelen diğer kadınları hem de Hind’i yakın takibine almış, reflekslerinde beyanlarındaki samimiyeti kontrol etmeye başlamıştı. Sonuç, Hind’in lehineydi ve Yemen’deki hakemlik onun beraatıyla sonuçlanacaktı.
O âna kadar hanımından şüphelenen ve ortalığı ayağa kaldıran kocası Hafs, Hind’den özür dilemeye çalışsa da artık Hind, bu evliliği kafasından silmişti. Kendisine yaklaşıp da yeniden evine davet eden kocasına asla yüz vermeyecek ve çok geçmeden de boşanacaklardı.
Bu evlilikten geriye, Ebân adında bir çocuk kalmıştı.
Önceki evliliğinden ağzı yanan Hind, başına yeni bir bela alma ihtimaline karşılık babası Utbe’ye:
— Ben, kendi işimi başkasına bırakacak birisi değilim; kendi kararımı kendim vermeden ne olur bir daha beni evlendirmeye kalkma, diyecek ve bu konuda babasını ikna edecekti. Halbuki o dönemde böyle bir tercih, hiç kimsenin görüp duymadığı bir adımdı; genelde evlilik işlerini evin büyüğü kararlaştırır, evin kızının haberi ancak karar kesinleştikten sonra olurdu! O günün toplumunda Hind, babasına ifade ettiği gibi sıra dışı ve dirayetli bir kadındı ve onun bu talebine karşılık babası Utbe de:
— Peki, dediğin gibi olsun, diyerek kızının isteğini kabul edecekti.
Günlerden bir gün Utbe, kızı Hind’i karşısına alacak ve ona iki alternatiften bahsedecekti:
— Seninle evlenmek için kavminden iki kişi sana talip; ancak onların hiçbirinin ismini sana söylemeyecek, sadece özelliklerini arz edeceğim, diyor, birbirlerine benzer veya ayrı yönlerini sıralayıp sonunda onlardan herhangi birisini tercih edip etmeyeceğini soruyordu.
Dikkatlice babasını dinleyen Hind, birincisiyle ilgili olarak kendisinde oluşan kanaat ve evlilik sonrasında ortaya çıkması muhtemel problemleri birer endişe olarak dile getirdikten sonra:
— Bunu geç; bana adından bile bahsetme, diyecek ve daha kim olduğunu bile öğrenmeden teklifi geri çevirecektir. Bunun üzerine babası Utbe, ikinci adayın özelliklerini sıralamaya başlayacak ve yine adından bahsetmeden onu kızına tarif edecektir.
Önceki adayın aksine, büyük bir dikkatle babasını dinleyen Hind, heyecanlanacak ve henüz kanaatini ortaya koymadan:
— Peki, bu kim, diye soracaktır. Kızındaki değişimi görüp de bu işin olacağı yönünde bir kanaate ulaşan Utbe, vakit geçirmeden:
— Ebû Süfyân İbn Harb, diyerek kızının merakını gidermek isteyecek ve bunun üzerine son sözü söyleyecek olan Hind, Ebû Süfyân ile evlenecektir.
Ebû Süfyân onun için yabancı değildi; üç kuşak yukarıdaki ataları Abdüşşems’te şecereleri birleşiyor ve bu yönüyle aynı zamanda akraba oluyorlardı.
Artık dengini bulmuş ve mutlu bir evliliği vardı; bu evliliğinden Muâviye, Cüveyriye ve Ümmü Hakem adını verecekleri üç çocuğu dünyaya gelecekti.
Çocuklarına düşkün bir anneydi; onları yanından ayırmak istemez ve onlarla yakından ilgilenirdi. Bir gün küçük Muâviye’yi yanında görenler ona:
— Bu çocuk yaşarsa, kavmine lider olur, demişlerdi. Buna razı olmayacağını ifade eden bir tepkiyle dönecek ve şunları söyleyecekti:
— Sadece kavmine lider olacaksa yazıklar olsun ona!
Zira Hind’in ferâseti, oğlu Muâviye’nin geleceğindeki parlaklığı görmüş, zekâ ve fetânetindeki farklılığın onu, yakın gelecekte el üstünde tutulur hale getireceğini düşünür olmuştu.
Hind’in aynı zamanda ağzı iyi laf yapardı; her geçen gün Mekke’deki konumu daha da belirginleşiyor, kocası Ebû Süfyân’ın kredisine paralel onun yıldızındaki parlaklık da giderek artıyordu. Yeri geldiğinde hitabetiyle, zaman zaman da şiirleriyle meclislerin aranan insanı haline gelmişti ve onun olduğu yerlerde artık söz, çoğunlukla ona bırakılır olmuştu.
Mekke idaresinde söz sahibi ve önde gelenleri arasında bile bu kadar sözü sayılan Hind’in, hemcinslerini ihmal etmesi düşünülemezdi; kadınları organize edip onlarla müşterek programlar yapar, belli meclisler tertip edip onları da kendisi gibi dirayetli olmaya çağırırdı. Özellikle Mekke müşriklerinin düşman ilan ettiği İslâm aleyhinde onları da kışkırtır, aynı karşı duruşu onlardan da beklerdi.
İslâm Karşısındaki Tavrı
İslâm’ın zuhûruyla Hind de safını belirleyecek ve babası ile amcasının yanında yer alacaktı. Karşı duruş konusunda zaman zaman kocası Ebû Süfyân’dan ayrılacak ve daha sert tedbirler alınması konusunda diğer önderlere daha yakın hale gelecekti.
Kardeşi Ebû Huzeyfe, daha Mekke’nin ilk yıllarında Müslüman olmuş ve İbn Erkam’ın evinin müdavimlerinden birisi haline gelmişti. Babası ve amcasının çok ciddi tepkileriyle karşılaşsa da yolundan dönecek gibi gözükmüyordu. Kendi ailesi kadar aynı kayınpederi Süheyl İbn Amr’ın tepkilerini de çekiyor olmasına rağmen durduğu yerden taviz vermiyordu. Çok asil bir duruştu; ancak öyle bile olsa Hind’in o gün hoşuna gitmeyen bir duruştu bu. İçten içe kardeşine kızıyor, onu ikna edip de yeniden saflarına katabilmek için uğraş veriyordu. Büyük bir azimle gayret ortaya koyup da kardeşi Ebû Huzeyfe’yi kendilerine benzetme hayalleri kurarken onun, kendisi gibi bir grup Müslümanla birlikte Habeşistan’a hicret ettiğinin haberiyle sarsılacaktı; kardeşi de kendisini, diğer kardeşlerini, anne-babasını, kabilesini ve Mekke’deki geleceğini bir kenara bırakmış, dünya adına önünde duran imkânları terk ederek başka bir diyara yelken açmıştı! Halbuki babası Utbe, ona ne umutlar bağlamış, diğer kardeşlere rağmen Ebû Huzeyfe’ye, kendisinden sonraki veliaht olarak bakar olmuştu. Utbe ve ailesi, şimdi çok yönlü bir kayıp içindeydi; yerine nasbetmek için yatırım yaptığı dayanağını kaybetmiş, üstelik onu karşı diye niteleyip düşman ilan ettiği grubun içinde görmeye başlamıştı. Bütün ümniyelerini boşa çıkaran bir tercihti bu ve o noktadan sonra baba Utbe, oğlu ile ilgili planlarını bir kenara bırakmak zorunda kalacaktı.
Anlamakta zorlanıyordu; onu böylesine parlak bir gelecekten koparan ve yarınının ne getireceği belli olmayan bir maceraya (!) yönelten güç ne olabilirdi! Muhammedü’l-Emîn’i o da tanıyıp biliyordu; ancak o gün o, Allah Resûlü’nün beyanlarındaki güce kulak bile vermek istemiyordu. Zira bambaşka bir çevrenin insanıydı ve içinde bulunduğu muhitte sürekli O’nun aleyhinde beyanlarda bulunulur, akla hayale gelmedik yakıştırmalarla zihinlere ket vurulurdu. Hind’in düşünce mekanizması da, beynine nakşedilen bu ketlerin cenderesi altında idi ve o gün onun, bu çemberi kırıp da özgür düşünebilmesine imkân yoktu. Onun için bu gelişmeleri de bir türlü anlayamıyordu; bir taraftan Ebû Huzeyfe’ye kızıp iğbirarını izhâr etse de diğer yandan zihnini tırmıklayan bu türlü soruların zorlamasına mâni olamıyordu.
Gerçi bu ayrılık uzun sürmeyecekti; Habeşistan’a giden diğer arkadaşları gibi Ebû Huzeyfe de üç ay sonra geri gelecekti. Ancak bu geliş de bir şey değiştirmiyordu; Ebû Huzeyfe yine aynı Ebû Huzeyfe idi ve bütün ısrar, telkin ve tazyiklere rağmen çizgisinden zerre kadar taviz vermiyor, asırlardır devam edegelen gelenekler yerine Muhammedü’l-Emîn ile birlikte hareket etmeye devam ediyordu.
Daha sonra bu birliktelik onu, Utbe ailesinden tamamen koparacak ve diğer Muhâcirler gibi bu sefer de Ebû Huzeyfe Medine’ye hicret edecekti. Kardeşinin bu gidişine ayrıca yanıyordu; dönüşü olmayan bir yola girdiğini düşünüyor ve bundan böyle Mekkeliler gibi o da, öz kardeşini düşman ilan ediyordu!
Bundan böyle Mekke’de bütün hesaplar, işte bu düşmanlık üzerine yapılacaktı.
Bedir
İşte Bedir, bu hesaplaşmanın ilk adıydı; ellerinden kaçırdıklarını düşündükleri insanları orada hezimete uğratacak ve böylelikle bunca yıldır devam edegelen bir problemi kökünden halledeceklerdi.
Belki de ilk defa Mekkeliler, bir konuda bu kadar müttefik gözüküyordu; savaş hazırlıklarını tamamlama maksadıyla kocası Ebû Süfyân’ı Şâm’a göndermiş, diğer hazırlıkları da Ebu’l-Hakem’in (Ebû Cehil) başını çektiği diğer Mekke önderleri üstlenmişti. Babası Utbe ile amcası Şeybe’de bu önderler arasında bulunuyordu.
Ancak babası Utbe’nin, bu hamle içinde gönülsüz hareket ettiği gözlerden kaçmıyordu. Zira çoğunlukla ihtiyat ve temkin üzere yürüme taraftarı olan Utbe, savaştan ziyade o gün de barış ortamını tercih edenler arasındaydı. Onun için Bedir’e de gitmek istemiyordu. Hatta bu kararını kesinleştirdikten sonra Mekkelilere gitmeyeceğini ilan edecek, kabilesinin arasına dönerek mutat olduğu gibi kendi işlerine koyulacaktı. Şayet Ebû Cehil’in bitip tükenme bilmeyen hırsı ve insanları zor durumda bırakan uygulamaları olmamış olsaydı böyle bir iptilaya da maruz kalmayacaktı! İnsanları zaaflarıyla tanıyan ve adımlarını milimi milimine takip eden Ebû Cehil, Utbe’nin bu kararına muttali olur olmaz hemen bir senaryo hazırlayacak ve Ukbe İbn Ebî Muayt ile baş başa verip onu da yanlarında Bedir’e götürecek bir kumpas içine alacaklardı. Niyet değiştiren babası Utbe de artık Bedir’e gidiyordu.
Kocası Ebû Süfyân katılmıyor olsa da Hind, babası, amcası ve kardeşleriyle birlikte Bedir’e gelenler arasındaydı. Mekkeli kadınları yönlendiriyor ve kendisi gibi onların da, etraflarında bulunan yakınlarını coşturarak Mekke ordusunun moralinin yükselmesi için gayret sarf ediyordu. Bunun için defler çalınıyor, şarkı ve neşidelerle askerlere moral verilmeye çalışılıyor ve okunan şiirlerle kahramanlık duyguları tetiklenmek isteniyordu.
Cumartesi güneşinin doğuşuyla birlikte babası Utbe’nin dönüş çağrısı da boşa gidecek, kocası Ebû Süfyân’ın taleplerini de kulak ardı eden Ebû Cehil’in yeni bir hamlesi ile bu gayretler de neticesiz bırakılacaktı. Artık savaş başlamak üzereydi.
Ne gariptir ki ilk mübarezeye de Utbe, kardeşi Velîd ve amcası Şeybe çıkıyordu. Yürekleri ağızlara getiren anlardı bu demler; zira o günlerde savaşlar böyle bir mübareze ile başlar ve en cesur, en yürekli ve en güçlü cengâverlerin galibiyet/mağlubiyetlerine göre sonuç hakkında bir fikir elde edilmeye çalışılırdı. Bedir’de öne çıkan cengâverler, Hind’in en yakınlarından müteşekkildi. Bunun içindir ki onun heyecanı daha bir başkaydı.
Şimdi gözler Medine ordusu üzerindeydi; acaba bu üç cengâverin karşısına kimler çıkacaktı!
Derken üç kişi de onlar arasından ileri atılmıştı. Utbe’nin tanımadığı isimlerdi bunlar ve Allah Resûlü’ne seslenerek kendilerinden birilerini ve denk isimleri karşısına çıkarmasını talep ediyordu. Bu sırada öne çıkıp da Utbe, Şeybe ve Velîd’in karşısına dikilmek için hareketlenen bir isim Hind’in gözlerinden kaçmayacaktı. Bu, öz kardeşi Ebû Huzeyfe idi. Gerçi Muhammedü- ’l-Emîn böyle bir çıkışa müsaade etmemiş ve babası, kardeşi ve amcasına karşılık onun mübareze yapmasını hoş karşılamamıştı. Ancak Ebû Huzeyfe’nin bu hamlesi, onu hiddetlendirmeye yetmişti; ardı ardına yaptığı hakaretlerden sonra kardeşi Ebû Huzeyfe’ye bakarak şunları söyleyecekti:
— Ne olacak; pörtlek dişli, dik başlı, gözü dönmüş ve gittiği yol itibariyle de insanların en şerlisi Ebû Huzeyfe! Genç ve güçlü bir delikanlı oluncaya kadar küçüklüğünde seni terbiye eden babana karşı böyle mi teşekkür edeceksin!
Hint bunu söyleyedursun kardeşi Ebû Huzeyfe’nin içi kan ağlıyordu; zira babası, amcası ve kardeşleri, körü körüne bir savaşın içinde yerlerini almış ve Allah’ın Resûlü’ne karşı kılıç kullanmak üzere Bedir’e kadar gelmişlerdi. Halbuki o, gelip de her birisinin Müslüman olmasını ne kadar yürekten istiyordu! Ancak bu onlara nasip olmayacaktı.
Olacak ya, Bedir’de herkesten önce cansız yere serilenler Utbe, Şeybe ve Velîd idi. Bir evlat ve kardeş olarak her ikisinin de yüreği yanıyordu. Ancak bu yanışta bile farklılık vardı; Hind, intikam hırsıyla yanıp tutuşurken Ebû Huzeyfe (radıyallahu anh), baba, amca ve kardeşinin imansız gidişine yanıyordu. Zira o gün üçü de, bir hiç uğruna ölmüşlerdi. Savaş bitip de Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) onları gömerken yanlarında duracak ve:
— Ey Utbe! Ey Şeybe! Ey Ümeyye! Ey Ebâ Cehl!.. Allah’ın size vaat ettiği şeyleri gördünüz mü? Bana sorarsanız Ben, O’nun bana vaat ettiklerini aynen gördüm, diyecekti. İsimlerini de zikrederek Mekke müşriklerine seslenirken bir taraftan da Ebû Huzeyfe’nin yüzüne bakacak ve içinde duyduğu hüznü fark edip:
— Herhalde babanın bu durumuna çok üzüldün, diyecekti. Ebû Huzeyfe’nin üzüldüğü doğruydu ama sebebi başkaydı; döndü ve Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem)’e şunları söyledi:
— Hayır yâ Resûlallah! Bugün ben, ne babamın burada ölümüne, ne de şurada ölecek diye sizin daha önceden haber vermenize üzüldüm. Benim esas üzüntüm, babamın iyi huylu olduğunu, hilm ve faziletini bilmemden kaynaklanıyor! Onun bu özellikleri gün gelip de onu İslâm ile tanıştıracak diye beklerken başlarına bunların geldiğini görünce, yani beklediğimle değil de bu kötü sonuçla karşılaşınca esas ben buna üzüldüm!
Bunun üzerine Efendiler Efendisi (sallallâhu aleyhi ve sellem), onun sırtını sıvazlayacak ve hayır duada bulunacaktı.
Olacak ya, Bedir’de ilk ölenlerden birisi, Hind’in babası Utbe idi. Ardından amcası Şeybe ve sonrasında kardeşi Velîd de ölenler arasındaydı. Üstelik hepsi de, daha savaş başlamadan önce öldürülmüş ve birlikte geldiği ordunun moralini de alt üst etmişti. Mekke’nin dirayetli kadını Hind can evinden vurulmuştu! Çılgına dönmüş ve özellikle babasıyla amcasını öldüren Hz. Hamza’ya karşı hakaretler savurup intikam yeminleri ediyor ve içinde taşıdığı kin ve nefreti şiirin mısralarına döküyor, o gün kaybettiği yakınları için sürekli yakınıp dövünüyordu. Onu bu halde görüp de kendisine:
— Kimin için bu kadar ağlıyorsun ey Hind, diye soran bir başka kadın Şair Hansâ’ya dönecek ve şunları söyleyecekti:
— Ebtah’ın iki yiğidine ağlıyorum ki onlar, her türlü kötülükten yöre halkını korurlardı;
Yazık oldu; hayır ocağı babacığım Utbe’ye ve yoksulların hamisi amcam Şeybe’ye.
Halbuki onlar, Gâliboğullarının en soyluları, benzeri bulunmaz izzet sahibi kişilerdi!
Bedir’de kaybettiği babası ve amcası için üzülüp mersiyeler okuyan Hind’in acısı bunlarla da sınırlı değildi; ilk mübârezede ölen kardeşi Velîd’den başka bir diğer kardeşi Şeybi’nin de ölüm haberini almıştı; onun hakkında da şiirler söyleyecek ve böylelikle üzüntüsünü etrafındakilerle paylaşacaktı.
Bir diğer ölüm haberi de Ebû Süfyân ailesindendi; üvey oğlu Hanzala İbn Ebî Süfyân da Bedir’de kalanlar arasındaydı. Üstelik Ebû Süfyân’ın bir diğer oğlu Amr da esir olarak Medine’ye götürülmüştü.
Bedir’in esas bilânçosu ise, ancak savaş bittiğinde anlaşılabilecekti; Müslümanlara Bedir’i mezar etmek ve üstünde âlem yapmak için buraya gelen Mekke ordusu, başta lider konumundaki Ebû Cehil, Ümeyye İbn Halef ve Ukbe İbn Ebî Muayt gibi en önemli isimleri olmak üzere arkada tam yetmiş cansız ceset bırakmıştı. Üstelik tablo sadece bununla da sınırlı değildi; Müslümanların elinde bir o kadar da esirleri vardı.
Bedir’in manzarası yürek yakıyordu. Hind, babası, amcası ve kardeşinin cansız bedenleri yanına gelecek ve uzun uzadıya onlara bakacaktı; sanki taş kesilmiş, olduğu yerden hareket edemez hale gelmişti. Yanına yaklaşıp da kendisine:
— Baban, amcan, kardeşin ve aile efradından ölen diğerleri için ağıt yakıp da ağlamayacak mısın, diye soranlara dönüp şunları söyleyecekti:
— Şayet bugün ben ağlarsam ve ağladığımın haberi Muhammed ve arkadaşlarına da ulaşırsa, onları sevindirmiş olurum! Bu durumda kendimi de onlar nezdinde küçük düşürürüm! Nasıl olsa onlardan bir gün, intikamı alırım! Bundan böyle bana, başıma yağ sürünmek ve bu intikamı alacağım günü görünceye kadar Ebû Süfyân ile aynı yatağa girmek haram olsun!
O gün Hind, diğer Mekkeliler gibi yakınlarının cesedini alıp Mekke’ye bile getirme fırsatı bulamayacak, gözü Bedir’de kalarak geri dönecekti.
Onun için gittikçe hırçınlaşan Hind’i hiçbir şey teskin edemiyor, hıncını etrafındakilerden almaya çalışıyordu. Yakınındakileri hedef haline getirmiş, bu vesileyle onlara hakaretler etmeye başlamıştı. Osman İbn Ebi’l-Âs ile evli olan amca kızı Ramle Binti Şeybe ve Sâlim Mevlâ Ebî Huzeyfe ile evli olan kardeşi Velîd’in kızı Fâtıma da Müslüman’dı ve Bedir’de öldürülenler arasında onların babaları da bulunuyordu. Ancak buna rağmen onlar, Müslümanlıklarından taviz vermiyor ve her ne kadar babalarının İslâm’la tanışamadan gidişlerine üzülseler de temkinli davranıyor, bulundukları yerde sabit kadem kalmayı tercih ediyorlardı. Hind’i çileden çıkaran bir tercihti bu ve onlara gelerek ağzına geleni söyleyecekti. Tavırlarını hiç de hoş karşılamadığını ifade ettikten sonra şunları sıralıyordu:
Mekke’de ve Hacûn’un etrafından peşi peşine,
Üzerimize Allah bu kadar musibet yağdırmışken
Nasıl olur da sen, gidip babanı öldürenlerle aynı dini paylaşabilir;
Ve hâlâ onlarla birlikte oturup kalkabilirsin?
Yoksa sana, babanın ölüm haberi de mi gelmedi?
Onunla aynı konumda olsa da amca kızı Hz. Ramle, imanı sayesinde bu sıkıntısını çabuk atlatmış ve babasının arkasından sadece acıyarak bakmayı tercih etmişti.
Bedir’de ava giden Mekke ordusu avlanmıştı; o güne kadar tatmadığı acıların bütünüyle birden karşılaşan Hind, dengesini kaybetmişti. Metanetini koruyup kararlılık ve azmini ortaya koysa da can evinden vurulmuştu. Bir türlü hazmedemediği Bedir’in intikamını alacağı günü sabırsızlıkla beklediğini söylüyor, herkese ve bulduğu her fırsatta Medine’ye kin ve nefret püskürüyordu.
Bundan böyle Hind için Bedir, hatırlanmaması gereken bir yerdi; aslında onun için Bedir, sadece intikam demekti. O günden sonra hep yeni planlar yapacak ve ancak, yakınlarını öldürenlerden teker teker intikam almanın hayalleriyle avunabilecekti. Bulduğu her fırsatta ve gittiği her mecliste şiirler okuyup Bedir’in yasını tutuyor, Mekkelileri de intikam almaya teşvik ediyordu. Babası Utbe, amcası Şeybe ve kardeşi Velîd’in faziletlerini öve öve bitiremiyor ve yokluğunda onları göklere çıkarıyordu. Özellikle Bedir’de ön saflarda gördüğü Ashâb-ı Resûlullah’ın ölümünü bizzat görmek istediğini söylüyordu. Tabii ki ilk hedefi, Efendiler Efendisi’nin amcası ve süt kardeşi Hz. Hamza idi; babasıyla amcasının ölümünden sorumlu tuttuğu Hz. Hamza’yı paramparça edip ciğerini çiğneyeceğine dair yeminler ediyor ve o günden itibaren bu işi yaptıracak müsait birisini arıyordu.
Uhud
Onun için Uhud, acılarla dolu Bedir’in intikamı demekti; babası Utbe, amcası Şeybe ve kardeşleriyle üvey oğullarının intikamından başka bir şey düşünmüyordu. Bunun için Vahşî adındaki bir köleyi gözüne kestirmiş ve Hz. Hamza’yı öldürdüğü takdirde büyük mükâfatlar vaat etmişti. O gün için Cübeyr İbn Mut’ıtâin kölesi olan Vahşî’ye Hind, Resûlullah’ın amcası Hz. Hamza’yı öldürdüğü takdirde kendisini izzet ü ikrama boğacağını vaat ediyor ve hediyelerle iğnâ edeceğini söylüyordu. Efendisi Cübeyr de farklı düşünmüyordu; Mekke’nin genel havasının oluşturduğu karamsar dünyasının etkisiyle o da, Bedir’in önü alınmaz aslanı Hz. Hamza’yı öldürdüğü takdirde Vahşî’ye hürriyete giden yolları vaat etmiş ve hiçbir bedel ödemeden kölelikten kurtulacağını söylemişti.
Hind, Uhud’a doğru ilerleyen ordunun içinde ve etkili konumuyla geliyordu; onunla birlikte Mekke’den gelen ve özellikle aristokrat olanlarla birlikte organize ettiği on altı kadın daha vardı ve o gün Mekkeli kadınların başını da Hind çekiyordu! Aynı zamanda erkekleri de savaşa teşvik ediyor, şiirler söyleyip morallerini yüksek tutmaya çalışıyordu; bir taraftan yol arkadaşları def vurup raks ederken diğer yandan o, sesini yükselterek şöyle diyordu:
— Bizler, Târık yıldızının kızlarıyız;
Yumuşak ve süslü halılar serip, üzerinde salınarak yürürüz.
Şayet düşmanın üzerine yiğitçe giderseniz, size kucak açar, sıcak karşılarız.
Ancak bir de arkanızı dönüp kaçarsanız, o zaman biz de sizden yüz çevirir,
Dayanağı olmayan bir yastık misali sizden ayrılır ve irtibatımızı da kesiveririz.
Hind’in kin ve nefreti o kadar aklını başından almıştı ki, Ebvâ’ya geldiklerinde, Efendimiz’in annesinin kabrini açıp parçalamak istemiş; ancak bunun, daha sonraları başkaları için de bir yol olacağı ve bundan sonra kendi mezarlarına da böyle muameleler yapılacağı endişesiyle Kureyş buna izin vermemişti.
Derken Uhud’a gelinmiş ve yine bir cumartesi günü savaş başlamış, kadınların sesleri daha bir gür duyulmaya başlamıştı; şiir ve neşideler okuyarak Mekke askerlerini Müslümanlara karşı teşvik ediyor, def çalıp dümbelek vurarak çığırtkanlık yapıyorlardı! Bilhassa Hind’in süslü sözlerine kapılıp da heyecanlanmamak mümkün değil gibi gözüküyordu; galip geldikleri takdirde askerlere, takdire layık şeyler vaat ediyor ve belli ki onların her birini, gözünü budaktan sakınmayan bir insan azmanı haline getirmek istiyordu!
Heyhat ki, büyük umutlarla geldikleri Uhud da, Bedir’den farksız cereyan ediyordu. Yine bir mübareze ile başlayan savaşın seyri, intikam bir yana Bedir’i de aratacak mahiyetteydi. Teçhizat itibariyle de büyük üstünlüğe sahip üç bin kişilik Mekke ordusu, büyük bir mukavemet gösteren ve kendilerine nispetle elinde imkânı olmayan ancak yüreğindeki imanla çarpışan yedi yüz civarındaki İslâm ordusunun üstesinden bir türlü gelemiyordu! Hind gibileri çileden çıkaran gelişmelerdi bunlar. Mekke ordusunu cesaretlendirmek için bir taraftan var gücüyle gayret gösterirken diğer yandan da geri durup kaçan askerleri azarlıyor ve akıllarını başlarına almaları gerektiğini söylüyordu. Askerlerin kaçtığını görünce çılgına dönecek ve er meydanından kaçanları durdurmak için koşturup dururken de şunları söyleyecekti:
— Yazıklar olsun, Abdüddâroğullarına! Yazıklar olsun arkasını dönüp de kaçanlara!
Hâlbuki şimdi zaman, en keskin kılıçlarla en önde olma zamanıdır!
Yeniden bir hezimet dalgası kendini göstermiş ve Bedir’in intikamını almak bir yana, daha işin başında Mekke ordusu darmadağın oluvermişti! Dişini tırnağına takarak kaçışanları savaş meydanında tutmaya çalışsa da beyhûdeydi. İşte tam bu sırada arkasından bir kılıcın kendisine de kalktığını hissetmişti; arkasını döndüğünde Ebû Dücâne ile göz göze geliverdi! Meğer o gün,
Efendimiz’in kendisine uzattığı kılıcı alan Ebû Dücâne, hakkı verilmesi gereken bu kılıcı tutmuş, Uhud’da ayrı bir destan yazıyordu. O kadar ki, önüne çıkmaya kimse cesaret edemiyordu. İşte bu heybetle savaş meydanında ilerleye ilerleye Mekke ordusunun arkasına kadar gelmiş, kadınların bulunduğu yere adım attığının farkına bile varamamıştı.
Beri tarafta ensesindeki kılıcı derinden hisseden Hind’in bütün umutları yıkılmış, artık kendisi adına da yolun sonuna geldiğini düşünmeye başlamıştı. Halbuki ne hayalleri vardı ve buraya da hep bu hayallerini gerçekleştirmek için gelmişti! Hayatın sonuna geldiğini düşündüğü bu demlerde çığlığı basıp son bir umutla yardım dilenmekten başka çaresi yoktu. Onun için:
— İmdât, diye bağırmaya başladı. Tükenmiş bir insanın kulak yırtan avazlarıydı bunlar! Ancak işe de yarayacaktı; zira kulağına gelen bir kadın sesiyle irkilen Ebû Dücâne, kaldırdığı kılıcı Ebû Süfyân’ın hanımı Hind’in başından aşağıya indirmek üzere olduğunu fark edecek ve:
— Allah Resûlü’nün verdiği kılıcı bir kadının kanıyla kirletmek uygun olmaz, diyerek geri adım atacaktı. İmdât beklediklerinden yardım gelmemişti ama Hind’in hiç ihtimal vermediği bir şey gerçekleşiyordu; tam da işini bitirmek üzereyken Ebû Dücâne, son anda Hind’i öldürmekten vazgeçiyor ve âciz kalıp da ölümünü beklediği sırada yanından ayrılıp uzaklaşıveriyordu.
Bir müddet öylece Ebû Dücâne’nin arkasından anlamsız anlamsız bakakalacaktı. Olup bitenlere bir anlam veremiyordu; nasıl olur da bir insan, bu kadar önemli bir fırsatı yakalamışken düşmanını bırakır ve öldürmekten vazgeçerdi! Zaten o gün, ne kadar düşünse de bunu anlayamayacaktı; sadece içindeki korkuyu bastırmaya çalışıyor ve bozuntuya vermemek için de, kimseye bir şey hissettirmemeye çalışıyordu.
Belli ki Hind’in daha dünya hayatında göreceği çok şey vardı. Hayatı bir kez daha kendisine bağışlanmıştı. Şayet o gün Hz. Ebû Dücâne’nin elindeki kılıç, Efendiler Efendisi’ne değil de başka birisine ait olmuş olsaydı, belli ki Uhud’dan sonra Hind Binti Utbe yaşamıyor olacaktı; bu yönüyle onu ölümden o gün, yine Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) kurtarmış oluyordu!
Hind, derin bir nefes almıştı; ancak bu, onun pes edeceği anlamına gelmiyordu; çok geçmeden toparlanıp yeniden eski kimliğine dönecek ve kaldığı yerden eski vazifesine devam edecekti. Yine Mekke ordusunun önünde duracak ve kadınlar gibi korkarak kaçan müşriklere çıkışıp onları durdurmak için kendini siper yapacaktı.
İntikam Hırsı ve Hz. Hamza
Umutlarının tükendiği sırada hiç beklemedikleri bir şey gerçekleşiyordu. Kaçışan Mekkelileri durdurmak için arkalarından seslenen Hind’in, kendilerini takip eden Müslüman askerlerinin de atlılar tarafından takip edildiklerini fark etmesi uzun sürmedi. Okçular tepesindeki zafiyeti çok iyi değerlendiren Hâlid İbn Velîd ve İkrime İbn Ebî Cehil, birlikleriyle beraber arkadan İslâm ordusunu kuşatıyordu! Bir anda sevinçten gözlerinin içi parlayıverdi; Uhud’un kaderi değişmek üzereydi!
Bu durumu Mekke ordusu da fark etmişti; artık kaçanlar da geri dönüyor ve iki ateş arasına aldıkları İslâm askerlerine daha acımasız saldırıyorlardı. Tam bir cenk meydanı haline gelen Uhud’da artık göz gözü göremez hale gelmişti.
O gün hürriyetten başka bir şey düşünmeyen Vahşî, efendisi Cübeyr İbn Mut’im ve Hind’in vaatlerinden sonra Uhud’a da, sadece hürriyet ümidiyle gelmişti. Tek bir hedefi vardı: Hz. Hamza’yı öldürüp hürriyete kavuşmak. Zaten o gün bugündür mızrak atıp duruyor ve sadece bu hedefi gerçekleştirip hürriyetini elde etmek için her fırsatta temrin yapıyordu.
İşte göz gözü göremez hale geldiği bu hengâmede sürekli fırsat kollayan Vahşî, nihayet kolladığı bu imkânı elde ettiğini görmeye başlamıştı. Hürriyete ramak kalmıştı. Büyük bir özenle ve bütün gücünü toplayarak elindeki mızrağı, saklandığı taşın arkasından Hz. Hamza’ya fırlatıverdi. Mızrak yerini bulmuştu; sinesine saplanan mızrağın geldiği yöne doğru nazar atfeden Hz. Hamza, Vahşî’nin üzerine yürüyüp işini bitirmek istese de artık iş işten geçmiş gözüküyordu.
Şehidlerin pîri Hz. Hamza’nın ruhunu teslim etmesi çok uzun sürmeyecekti. O âna kadar heyecanla bekleyen Vahşî, hedef haline getirdiği Hz. Hamza’nın ölümünden emin olur olmaz da yanına gelecek, mızrağını sinesinden çıkardıktan sonra karnını yaracak ve ciğerini de sökerek oradan ayrılacaktı. Belli ki efendisi Cübeyr ve Hind’e elindekini gösterip hürriyet yanında Hind’in vaat ettiği mükâfatları da almak istiyordu.
Gerçi şehidlerin vücudunu parçalayan sadece Vahşî değildi; beri tarafta gözü kulağı Vahşî’nin getireceği haberde olan Hind de, kendisi gibi Mekkeli on altı kadınla birlikte ellerindeki kama ve hançerlerle Uhud şehidlerinin arasına dalmış, bir türlü teskin edemedikleri kin ve nefretleriyle onların kulak ve burunlarını kesip ellerindeki bıçak ve kamaları vücutlarına saplayıp bedenlerini paramparça etmekle meşguldü.
İşte böyle bir sırada Vahşî ile göz göze gelivermişti; ona doğru hızlı adımlarla gelirken gözlerinin içi gülüyordu. Belli ki bir müjde ile geliyordu; Hind’in içini serinleten bir gelişti bu. Zira bir taraftan yanına doğru yaklaşırken diğer yandan da kanlı elini ona doğru uzatıyor ve avuçlarında tuttuğu cismi ona göstererek:
— İşte bu Hamza’nın ciğeri, diyordu.
Gözleri dört açılmıştı Hind’in; rüyalarına girip de hayallerini süsleyen bir konuda finali yakalamış olmanın heyecanı vardı üzerinde! Dünyalar onun olmuştu.
Önce büyük bir sevinçle kendisine uzatılan ciğeri aldı. Ardından, onu ağzına alarak çiğnemeye başladı; yutmak istemişti ama olmadı. Daha sonra da onu ağzından çıkararak dışarı attı. Bunu yapmakla, Hz. Hamza’ya duyduğu kin ve nefreti teskin ettiğini, babası, amcası, kardeşleri ve üvey oğluyla birlikte Bedir’de kalan Mekkelilerin intikamını aldığını düşünüyordu. El ve yüzü kanlar içinde kalmış olsa da içinde, hedefine ulaşmış olmanın sevinci vardı.
Hind rahatlamıştı ve ardından, bu duyguları kendisine yaşatan Vahşî’ye döndü; ortaya koyduğu bu başarıdan dolayı boynundaki kolyelerle üzerindeki kaftanını çıkarıp ona hediye etti. Bu kadar önemli bir işin üstesinden gelen Vahşî’ye verecekleri bunlarla da sınırlı değildi; Mekke’ye döndüklerinde kendisine on dinar da para vereceğini vaat ediyordu.
Ancak hâlâ içinde bastıramadığı duyguları vardı; hisleri, bu kadarının yeterli olmadığını söylüyordu. Fırsatını yakalamışken daha fazlasını yapmalı ve böylelikle Mekke ulularına karşı gelmenin ne demek olduğunu herkese göstermeliydi. Nefret hislerinin ağında iyice kendini kaybeden Hind, Vahşî’ye yeniden yöneldi; elinden tutup da kendisini Hz. Hamza’nın bedeninin olduğu yere götürmesini söylüyordu.
Derken yanına kadar gelmişlerdi; onu görmesiyle elinde taşıdığı hançerle Hz. Hamza’nın bedeni üzerine kapanması bir oluvermişti! Seyyidü’ş-şühedâ’nın mübarek vücudunu parçalıyordu! Çok geçmeden, burun ve kulaklarını da kesip gerdanlık diye boynuna astığı görülecekti!
Şimdi sıra, elde ettiği bu başarıyı (!) herkese ilan etmeye gelmişti; yüksek bir taşın üstüne çıkmış avazı çıktığı kadar bağırıyordu. Yaptıklarını insanlara ilan ediyor, Bedir’in intikamını almış olmanın verdiği zafer sarhoşluğuyla, kendilerini yüceltip göklere çıkarırken Müslümanları yerden yere vurmak istiyordu. Şunları söylüyordu:
— Gördünüz mü, Bedir’in intikamını sizden nasıl da aldık,
İşte, savaş sonrası yeni bir savaş böyle acı bir ateştir.
Artık ben Utbe’ye, kardeşime ve onun amcasına da sabrederim,
Çünkü içimdeki ateşi söndürdüm ve yeminimi de yerine getirdim.
Hamza konusunda Uhud’da kendimi teskin ettim,
Karnını nasıl da yardım, tâ ciğerine kadar!
İşte bu, bugüne kadar duyduğum bütün sıkıntılarımı,
Günlerimi zehir eden acılarımı alıp götüren şeydir.
Bunları söyledikten sonra Vahşî’ye dönecek ve yere göğe sığdıramadığı, dünya durduğu sürece kendisine minnettar kalacağını ilan ettiği azatlı köle Vahşî için de şunları söyleyecekti:
— Bil ki, canımı yakıp dünyamı karartan acımı sen dindirdin ey Vahşî!
Hayatım boyunca Vahşî’ye ihsanda bulunmak boynumun borcu olsun;
Hatta kabrimde kemiklerim çürüyünceye kadar!
Hind’den bu iltifatları alan ve durumdan efendisini de haberdar eden Vahşî, Mekke’ye dönecek ve döner dönmez de hürriyetine kavuşacaktı.
Beri tarafta Uhud’un hüznünü yaşayan ashab-ı kirama da onun sesi geliyordu. Hind’in sevinç nârâlarına yine bir başka Hind cevap verecekti; beri tarafta Hind Binti Üsâse dayanamamış, Utbe’nin kızı Hind’e mukabeleye başlamıştı; daha nice Bedirlerin geleceğini ilan ediyor ve böylelikle Ebû Süfyân’ın hanımı Hind’in sesini kesmeye çalışıyordu.
Bu sırada Uhud’da, yürekleri yakan başka bir çığlık daha yankılanıyordu:
— Vah benim emîrimin başına gelenlere; onu siyah bir köle öldürdü!
Hind Binti Üsâse’yi duymuyordu bile. Feryâd ü figân adına yükselen benzeri sesler onu oldukça memnun etmiş gözüküyordu ve Uhud’dan da bu sevinçle ayrılacaktı. Dönerken şunları söylüyordu:
— Gönlümde büyük bir ferahlıkla geri dönüyorum;
En azından dilediğim şeylerin çoğunu gerçekleştirdim!
Bedir ashabından, Kureyş’ten, Hâşimoğullarından,
Ve gerek Yesrib ehlinden veya başkalarından!
Buraya gelirken düşünüp de yapmayı planladığım ne varsa,
Artık yapacağımı yaptım ve hedefime de ulaştım sayılır!
Sonraki Günler
Hendek’e gelirken Hind’in başı daha dikti; içindeki fırtınalar dinmiş ve ayakları yere basmaya başlamıştı. Ancak neredeyse bir ay kıyısında bekleyip de geri dönmek zorunda kaldıkları Hendek, onlar için bir dönüm noktasını oluşturuyordu. Bugünden sonra Hicaz’daki gelişmeleri belirlemede Mekke’den ziyade Medine’nin sözü geçecekti; artık her geçen gün biraz daha eriyip küçülen Mekke, giderek otoritesini de kaybediyordu.
Hudeybiye bu manada bir ilk adımdı ve aynı zamanda bu adım, Mekkelilerin İslâm devlet ve otoritesini resmen kabullenmeleriyle neticelenecekti. Zira bir anlaşma gerçekleşmiş ve bu anlaşmanın bir tarafı olarak Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem), Hudeybiye musâlahasına imza atmıştı.
Bu arada Hind, bir süredir dikkatini çeken kocası Ebû Süfyân’daki değişimi de yakın takibe almış, Mekke reisinin politikasında meydana gelen yumuşamanın sebeplerini anlamaya çalışıyordu.
İçten içe zafiyet yaşasa da anlaşmayı ihlal eden taraf yine Mekke olmuştu; Allah Resûlü’nün müttefiki Huzâa kabilesine bir gece saldırıp yirmi üç kişiyi öldürmüş ve böylelikle tek taraflı olarak Hudeybiye’yi feshetmişlerdi. Üstelik ne yaptıklarının hata olduğunu kabul edip anlaşmaya yanaşıyor ne de meydan okuma anlayışlarından taviz vermek istiyorlardı.
Kocasının içinde bulunmadığı bu gelişmeleri Hind uzaktan seyrediyor, bundan sonra olacakları tahmin etmeye çalışıyordu. Yine kocası Ebû Süfyân’ın kapısına dayanmış ve çözümü de yine ondan bekler olmuşlardı.
Başlangıçta karşı çıkmış olsa da çaresiz Ebû Süfyân, Hudeybiye’nin geçerli olduğunu tescil edip sürenin bozulmaması için Medine’ye elçi olarak gidecek, ancak orada beklediği ilgiyi bulamayacak ve eli boş geri dönmek zorunda kalacaktı. Tabii olarak gelişi uzamış, kapısını çaldığı farklı insanları ikna adına attığı adımlar ona bir hayli zaman kaybettirmişti. Şimdi eli boş geri geliyordu; gecenin karanlığında girmişti Mekke’ye ve doğruca evine gitmeyi tercih edecekti. Kendisini karşılayan hanımı Hind, büyük bir beklenti içinde ona şunları söyleyecekti:
— Vallahi de o kadar geciktin ki, kendi kavmin bile seni töhmet altında bırakır oldu; bu kadar geciktiğine göre mutlaka iyi bir sonuçla dönmüşsündür! Zaten senin gibi erkek adamdan da bu beklenir!
Ancak durum, sanıldığı gibi değildi; ne dininden dönmüştü ne de anlaşmayla ilgili bir sonuç alabilmişti! Nihayet Hind’in yanına daha da yaklaştı ve bir taraftan içini döküp hasbihal ederken diğer yandan da başından geçenleri anlattı bir bir. Mekke’nin reisi Ebû Süfyân’ın tükenişini ifade eden cümlelerdi bunlar ve Utbe’nin kızı Hind, duydukları karşısında oldukça sinirlenmişti:
— Sen ne de kötü bir elçilik yaptın; hayırlı bir haberle dönmedin, diyerek kocası Ebû Süfyân’ı itab ediyordu. Sadece bununla da kalmayacaktı; hırsını alamayıp kocası ve Mekke reisi Ebû Süfyân’ın göğsüne bir tekme indirecekti. Ebû Süfyân’ı, iki çözümsüzlüğün arasında bırakan gelişmelerdi bunlar; belli ki artık ne hanımı Hind dâhil Mekkelilerin dediklerini yapıp onları razı edebiliyor ne de Medine’de sözü dinleniyordu!
Aslında bütün bunlar, kaderin onları yeni bir döneme hazırladığını gösteren gelişmelerdi ve çok geçmeden bu kaderle bizzat karşılaşacaklardı. Ancak henüz vakit tamam olmamıştı.
Gördüğü Rüyalar
Rüyasında, Hacûn tarafından bir kan selinin Mekke’ye doğru gelmekte olduğunu ve bunun, Handeme denilen bölgeye akarak bir miktar durduğunu, daha sonra da yok olup gittiğini görmüştü. Korku ve dehşetle uyanıp rüyasını kocası Ebû Süfyân’a anlattığında o da bu rüyanın ifade ettiği mana karşısında irkilmiş ve Mekkelilerin akıbeti konusunda endişe duymaya başlamıştı.
Başka bir gece rüyasında zifiri bir karanlıkta kalmış, hiçbir şey göremez olmuştu; çok geçmeden sanki güneş doğmuşçasına her taraf bir anda aydınlanıvermişti! Bu aydınlığın merkezinde bulunan Muhammedü’l-Emîn, onu da imana davet ediyordu. İkinci gece yine rüyasına gelmişti; yolda yürürken karşısına çıkmış ve:
— Yolun en doğru olanına gel, diyerek yine onu imana davet ediyordu. Bu sırada sağ tarafında bulunan Hubel ile sol yanındaki İsâf da Hind’i kendilerine çağırmaktaydı. Üçüncü gece onun için tam bir kâbus olmuştu; cehennemin tam kenarında bulunuyordu ve Zebânîler de onu cehenneme atmak üzerelerdi! İşte tam bu sırada yine arkasında bir kurtarıcı belirmiş ve elbisesinden tutarak Hind’i geri çekmişti. Kendisini cehennemden kurtaran bu elin sahibini merak edip de arkasına baktığında karşısında yine Muhammedü’l-Emîn duruyordu. O’nun semtine girince ortada ne cehennem ne de Zebânî kalmıştı ve belli ki, yine O (sallallâhu aleyhi ve sellem) imdadına koşmuş ve cehenneme girip de cayır cayır yanmaktan Hind’i yine O (sallallâhu aleyhi ve sellem) kurtarmıştı! Hâlbuki o güne kadar düşman bilip de aleyhinde nice kötülükler yapma yarışına girdiği Muhammedü’l-Emîn onu kurtarmak için bu gayreti ortaya koyarken diğer yanda ömür boyu önünde temenna durduğu Hubel, kendisini göstererek:
— Onu cehenneme atın, diye Zebânîlere bağırıyor, önünde saf bağlayanların hepsini cehenneme atmak için ayrı bir gayret gösteriyordu!
Bütün bunlar onun için adeta bir hazırlanma sürecini ifade ediyordu. Ne var ki her şeye rağmen o, henüz bunları değerlendirip makul bir sonuca gitme dirayetinden o gün mahrum bulunuyordu. Ancak o günler artık uzak gözükmüyordu.
Fetih Sonrası
Mekke artık diken üstündeydi ve kanlı baskın sonrası gönderdikleri ancak eli boş dönmek zorunda kalan Ebû Süfyân’ı, yeni bir çözüm üretmesi veya istihbarat toplayıp ona göre adımlarını belirleyebilmeleri için yeniden Medine istikametine gönderme kararı almışlardı.
Yanına aldığı iki kişiyle birlikte yola çıkan Ebû Süfyân, gecenin karanlığında gözünü aydınlatan on bin ışığın davetine o gece icabet edecek ve ardı ardına yaşadığı onca gelişmeden sonra gönül dünyasına aldığı bu zenginlikle birlikte Mekke’ye geri dönecekti. Artık Ebû Süfyân da Müslümandı. Belli ki kader ona çok kritik bir vazife biçmişti; yetmiş yıldır Hubel, Nâile, İsâf deyip birlikte oyalandıkları Mekkelileri intibaha getirecek ve akıllarını başlarına getirerek Mekke’nin kansız teslim olmasını temin edecekti. Merakla vereceği haberi bekleyenleri karşısına aldı ve:
— Ey kavmim, diye seslendi onlara. “Dikkat edin; ben Müslüman oldum, gelin siz de Müslüman olun! Çünkü Muhammed, asla karşı koyamayacağınız bir ordu ile gelmiş bulunuyor!”
Hind’i çileden çıkaran sözlerdi bunlar; nasıl olur da koskoca Mekke reisi Ebû Süfyân bu kadar kolay teslim oluverirdi! Üstelik şimdi o, bir de Mekkelileri teslim olmaya çağırıyordu!
Böyle durumlarda onun gibi birisi sessiz kalamazdı ve önce yanına yaklaştı kocasının. Ardından küçümseyen bir tavırla bıyığından tutup çekerek Mekkelilere şöyle seslendi:
— Düne kadar kahraman ve yiğit geçinen şu kocamış hain adamı öldürün; bir topluluk için o, ne kötü bir gözcü ve ne fena bir öncüdür!
Anlaşılan Hind, hâlâ eskinin pençesinde ve bugüne kadar yaşadıklarından da ders almış gözükmüyordu. Mekke’nin reisi Ebû Süfyân için zor bir durumdu; bir ömür boyu düşmanlık ettikleri kapıya yönelip de önünde temennâ durmanın öyle kolay olmadığını zaten kendisi de bizzat yaşamış ve görmüştü. Değişimi herkes bu kadar hızlı yaşayamayabilirdi; bunu da tabii karşılamak gerekiyordu. Fakat Hind, yerinde duracak gibi gözükmüyordu; herkesin önünde karı koca arasında bir münakaşa başlamış ve kocasını kaybettiğini düşünen Hind burnundan soluyordu. Zira henüz Ebû Süfyân’ın gördüklerine o şahit olmamış ve hislerinden arınarak salim kafayla düşünme fırsatı bulamıyordu. Ancak yine de insanları etkileme gücüne sahipti; çünkü o, Mekkelilerin itibar ettiği Utbe’nin kızıydı! Büyüklük yine Ebû Süfyân’da kalacaktı ve eliyle hanımı Hind’i işaret ederek Mekkelilere:
— Yazıklar olsun size, diye çıkıştı önce. Kitabın ortasından konuşuyordu; ifadelerindeki doluluk, sesinin tonu ve duruşundaki asalet aslında her şeyi anlatmaya yetiyordu. Baştan sona bir tecrübe konuşuyordu. Bugün aksine hareket etmenin imkân ve ihtimali yoktu. O da sinirlenmişti ve hanımı Hind’i göstererek düne kadar birlikte omuz omuza mücadele verdikleri arkadaşlarına şunları söyledi:
— Sakın ola ki bu kadın, sizi aldatıp da bir yanlışlık yapmanıza sebebiyet vermesin; zira Muhammed, güç yetiremeyeceğiniz bir kuvvetle gelmiş bulunuyor ve zaten çok yakında kapınıza kadar da gelip dayanacaktır!
Şimdi akıllar başa gelmeye başlamıştı; tuzağa takılmış av gibilerdi; ne öfkelerinin kendilerine bir faydası vardı ne de karşı koyabilecek bir güce sahiptiler. Başlar öne eğilmiş ve çaresizlik içinde ne diyeceklerini bilemez hale gelmişlerdi. Galiba Ebû Süfyân’ın dedikleri doğruydu. Hem bu saatten sonra karşı koymak isteseler de o kadar orduyu nasıl temin edebilirlerdi ki! Onlar için zirveyi ifade ettiği halde Hendek’ten bile eli boş geri geldiklerini unutmamışlardı.
Geneldeki bu değişimi fark etmeye başlayan Hind, birkaç gündür gördüğü rüyaları hatırlamaya başladı; üst üste üç gündür geceleri gelip de kendisini sahil-i selamete çağıran, cehennemin kenarından tutup da sıkıntılarından onu kurtaran Muhammedü’l-Emîn şimdi Mekke’ye geliyordu. Rüyalarını hatırladıkça, âdeta onları yeniden yaşarcasına irkiliyordu; zira dehşetli manzaralardı ve uyandığında hâlâ bu manzaraların etkisindeydi:
— Bu da ne, diye soruyor ve bütün bu gelişmelere bir anlam vermeye çalışıyordu.
Değişim Zamanı
Artık tekbir ve tehlil sesleri iyice yaklaşmıştı; her geçen zaman fethin daha da yaklaştığını haber veriyordu. Bu sesleri şüphesiz Ebû Süfyân ve hanımı Hind de duyuyordu; bir aralık hanımı Hind’in kulağına eğilecek ve evlerinin içine kadar gelen bu sesleri işaret ederek:
— Ne diyorsun, diyecekti. “Bunların hepsi de Allah’tan değil mi?”
Bunu söylerken ses tonunda bir yerme de vardı ve bununla o, Efendimiz’in müşriklere karşı aldığı galibiyeti kastediyordu. Ancak Hind’in ağzını bıçak açmıyordu. Belli ki düşünme sürecine girmiş, kendi kriterlerine göre gelişmeleri değerlendiriyordu.
Daha sonra bu ve benzeri konuşmalarını bizzat Allah Resûlü (sallâllahu aleyhi ve sellem) kendilerine haber verecek ve bütün bu haberler, Ebû Süfyân’ın imanda derinleşmesini temin ettiği kadar Hind’in yüreğinin de yumuşamasına vesile olacaktı. Hind kendisini şimdi, imana daha yakın hissediyordu. Habîb-i Kibriyâ hazretlerinin de haber verdiği gibi artık kocası Ebû Süfyân’ın sorduğu soruya:
— Evet, gerçekten de bunlar Allah tarafından, diyecek seviyeye gelmişti.
Hind’de değişiyordu; üst üste yaşadığı bu şokların neticesinde aklını başına toplayıp yumuşamış ve kocası Ebû Süfyân gibi o da teslim olma yoluna girmişti. Bir aralık, evlerinde bulunan ve gelip de üzerine mendiller bağladıkları büyük putun yamacına geçecek, elindeki keserle ona vurarak bugüne kadar kendilerini nasıl olup da aldattıklarına dair sözler söyleyip hayıflanacaktı. Bir taraftan ona vurup yerle bir ederken diğer yandan da şunları söylüyordu:
— Senin yüzünden meğer ne kadar da aldanmışız!
Ebtah’taki Beyat
Derken Hind’de çözülmüştü; zira o gün kimi görmüşse Muhammedü’l-Emîn’e gidip beyat ettiğini öğreniyor ve Müslüman olduğunu görüyordu. Onu ciddi ciddi düşünmeye sevk eden adımlardı bunlar ve nihayet o da kararını vermişti. Kocası Ebû Süfyân’a yaklaşmış, Efendiler Efendisi’ni kastederek şunları söylüyordu:
— Beni de arkadaşına götür; çünkü ben, O’nunla birlikte Kâbe’de namaz kılanları gördüğümde anladım ki onlar, ilah yakıştırmalarının asla ulaşamayacağı bir ulu dergâha yönelip kullukta bulunuyorlar! Ben de gidip O’na tâbi olmak istiyorum!
Duyduklarına inanamıyordu Ebû Süfyân! Bunca zaman inat edip de kendisine karşı çıkan hanımı Hind de yola gelmiş ve geçmişini silmek üzereydi! Hemen gitmeli ve bunu Allah Resûlü ile paylaşmalıydı. Tam da bunları düşünürken Ebû Süfyân’ın aklına Uhud geldi; Allah Resûlü’nün en çok gözyaşı döktüğü hadise, amcası ve süt kardeşi Hz. Hamza’nın şehid edilmiş olmasıydı. Üstelik bu şehâdetin arkasındaki isim ve şehâdet sonrasında vücudunu paramparça eden kişi hanımı Hind idi. O günkü manzaralar hayalinde canlanınca kendisi bile ürpermişti. Belki de bunun için olacak ki, az önce sevincini bir an önce Efendimiz’le paylaşmak isteyen Ebû Süfyân geri adım atmış, kendi işini kendisinin çözmesi gerektiğini söylemeye başlamıştı. Âdeta hanımına, Beni bulaştırma! demek istiyordu. Zira nasıl bir tepkiyle karşılaşacağından emin değildi ve o gün Hind’i yalnız bırakmayı tercih edecekti!
Hind, kendi işini yine kendisi halledecekti; İkrime’nin hanımı Ümmü Hakem, Safvân İbn Ümeyye’nin hanımı Fâhıte Binti Velîd, kız kardeşi Fâtıma ve Ebû Cehil’in kızı Cüveyriye gibi Mekkeli dokuz kadını da yanına alarak, Mekke’nin ilk yıllarından itibaren Allah Resûlü’nün yanında yer alan akrabaları Hz. Osman’a müracaat etmeyi düşünmüştü; onun yardımını alıp huzura gitmeyi planlıyordu! Ona gelmiş:
— Bizler de Resûlullah’a beyat etmek istiyoruz; yardımcı olabilir misin, diyordu.
Hz. Osman’ı da sevindiren bir tercihti bu ve cevaben:
— Evet, diye mukabele ederek onları Resûlullah’ın huzuruna getirecekti. Bu sırada Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem), Safâ Tepesi’nin eteklerinde yeni Müslüman olan Mekkelilerin beyatlarını kabul ediyordu.
Nihayet erkeklerin beyatından sonra sıra kadınlara gelmişti; vakit yaklaştıkça Hind’in heyecanı artıyor ve bir türlü üzerinden atamadığı tarifi imkânsız bir baskının altında kaldığını hissediyordu. Zaten bundan dolayı yüzünü kapatmış ve tanınmamak için de kendini gizlemeyi tercih etmişti.
Safâ Tepesi’nde ayrı bir heyecan yaşanıyordu; Hz. Ömer (radıyallahu anh) yine Resûlullah’ın yanında durmuş, uzaktan işaretle Allah Resûlü’ne beyat eden kadınların sözlerini Efendiler Efendisi’ne intikal ettiriyordu.
Bu beyat sırasında Safâ tepesi alışılmadık bir diyaloğa daha sahne oluyordu; Efendiler Efendisi’nin taleplerine mukabil Hind, alışılmışın aksine cevaplar verecek ve yine fıtratını konuşturarak başkalarının cesaret edemediği bir tavır sergileyecekti. Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) onlara:
— Hiçbir şeyi Allah’a şerik koşmamak üzere Bana beyat et, diye seslendiğinde o başını kaldırmış ve:
— Vallahi de Sen, erkeklerden istemediğin şeyleri biz kadınlardan talep ediyorsun, demişti. Efendiler Efendisi:
— Hırsızlık da yapmayacaksınız, deyince:
— Allah’a yemin olsun ki ben, zaman zaman Ebû Süfyân’ın malından alıyorum; bunlar bana helâl midir haram mı bilmiyorum, diyecekti. Bunu duyan Ebû Süfyân’ın hemen devreye girdiği görülüyordu:
— Bugüne kadar aldıklarının hepsi de helâl olsun!
Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) devam ediyordu:
— Zina da etmeyeceksiniz!
— Yâ Resûlallah, diye sesleniyordu Hind. “Hür bir kadın hiç zina eder mi?”
Aynı zamanda bu, onun karakterindeki niteliği ortaya koyan bir seslenmeydi. Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) devam ediyordu:
— Çocuklarınızı da öldürmeyeceksiniz!
En ilginç cevap yine Hind’den yükseliyordu:
— Tabii, onları küçükken biz büyütelim; sonra büyüyünce de sizler öldürün; bunu Sen ve onlar çok iyi bilirsiniz!
Zira iki kardeşi ve üvey oğlu Hanzala, Bedir’de öldürülmüştü ve belki de bu çıkışıyla onları hatırlatıyordu! O kadar ki, onun bu cümlesini duyan Efendiler Efendisi ile beraber Hz. Ömer de tebessüm etmeye başlamıştı.
Resûlullah’ın talebi devam ediyordu:
— Ellerinizle ayaklarınız arasında bir iftira uydurup da getirmemek üzere de beyat ediniz!
Bu talep, Hind’in daha çok hoşuna gitmişti; zira yıllar önce ilk kocasının böyle bir iftirasına maruz kalmış ve bundan dolayı yuvası yıkılmıştı. Onun için bunun ne manaya geldiğini en iyi bilen kişi olarak şunları söyleyecekti:
— Vallahi gerçekten de iftira, çok çirkin bir iştir; çoğu zaman bağışlamak daha güzel bir davranıştır!
Efendiler Efendisi’nin son şartına sıra gelmişti:
— İsyan da etmeyeceksiniz!
O güne kadar hep el üstünde tutulan Hz. Hind yine:
— Sadece emr-i ma’ruf konusunda, diye seslendi. Bunun üzerine Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) Hz. Ömer’e dönerek:
— Bunların beyatını alıp kabul et ve onlar için Allah’tan istiğfar dile; çünkü Allah (celle celâlühu), bağışlaması bol, affı da engin olandır, buyurdu.
Şimdi beyat da gerçekleşmişti; ne eski defterler karıştırılmış ne de bunu hissettirecek bir harekette bulunulmuştu. Aksine en kritik yerde bu kadar konuşmasına bile tepki verilmemiş, dilediği gibi konuşma rahatlığı hissetmişti. Belli ki artık içini daha aşikâr dökebilirdi; içten gelen bir yönelişle Efendimiz’e dönerek:
— Yâ Resûlallah, dedi. “Allah’a hamd olsun ki O (celle celâlühu), kendi rızası için seçtiği dinini üstün kıldı ki, Seninle aramızda olan akrabalık bağlarının bana da faydası olsun! Yâ Muhammed! Artık ben, Allah’a inanan ve Resûlü’nü de tasdik eden bir kadınım!”
Diğerlerinden farklı olarak onun bu tavrı, Allah Resûlü’nün de dikkatini çekmişti; kim olabileceğini tahmine çalışıyor, ancak yüzünün kapalı oluşundan dolayı bunu fark edemiyordu. Belki de tanımıştı; ancak kendisini tanıtacağı âna kadar tanımamış gibi görünmeyi tercih etmişti. Nihayet cesaretini toparlayan Hind, ani bir hareketle yüzündeki peçeyi kaldırdı ve Allah Resûlü’nden şefaat dilenircesine:
— Ben, Utbe’nin kızı Hind’im, dedi. Boynu büküktü; bunca yıldır ortaya koydukları aklına geliyor ve onların hicabının altında eziliyordu.
Ancak olan olmuştu ve şimdi yeni bir dünya söz konusuydu; buna göre, mazide kalan bütün kötülükler silinip gider ve Müslüman olan şahsın, âdeta yeni dünyaya gelmişçesine hayata yeniden başlama imkânı olurdu. Onun için Şefkat Nebîsi Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem), iltifat dolu bir ses tonuyla ona:
— Sen de hoş geldin, buyurdu. İfadelerindeki sıcaklık, Hind’in endişelerini silip götürecek mahiyetteydi ve onu daha da cesaretlendirecekti. Zira Efendiler Efendisi (sallallâhu aleyhi ve sellem), yaptıklarını başa kalmamış, amcası ve süt kardeşi Hz. Hamza’dan söz açmamış ve eski defterleri karıştırma eğilimi bile göstermemişti! İlk intiba itibariyle kendisinde hâsıl ettiği enginlik karşısında cesaretini daha da toplayan Hind, içini dökmeye devam ediyordu:
— Yâ Resûlallah, diye seslendi. “Allah’a yemin olsun ki, daha düne kadar yeryüzünde, bana en sevimli gelen çadır sahipleri, Senin aleyhinde oturup da kalkanlardı; ancak benim için bugün en sevimli olan şey, senin çadırında bulunanların izzet ve cemale dûçâr olmasından başkası değildir!”
Yılların dirayetli kadını Hind, şimdi yeniden dünyaya geliyordu; bütünüyle geçmişini silmiş ve artık yepyeni bir hayata el sallıyordu! Üzerindeki baskılar artık yok olup gitmiş, o güne kadar hissetmediği kadar bir hiffet hissediyordu; sanki uçacak gibiydi! Eve döner dönmez de hazırlık yapacak ve izzet ü ikram adına cariyesi ile birlikte Allah Resûlü’ne yiyecek gönderecekti.
Çadırını Ebtahta kuran Allah Resûlü’nün yanına bir aralık, hayâ ve edebini takınmış vaziyette bir cariye gelecek ve elindekileri Efendiler Efendisi’ne uzatarak şunları söyleyecekti:
— Yâ Resûlallah! Bu hediyeyi Sana benim hanımefendim gönderdi ve Senden özür diliyor ve diyor ki: “Bugün için bizim koyunlarımız kuzulamadı ve onun için kuzularımız çok az!”
Bunu söylerken de, şayet kuzularımız daha gürbüz olsaydı aslında size körpe kuzular kesip onları kızartarak gönderirdik demek istiyordu. Bunun üzerine Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem):
— Koyunlarınız konusunda Allah (celle celâlühu) size bereket nasip etsin ve onların daha da çoğalmasını nasip etsin, diyerek koyunlarının bereketle daha fazla doğurması için onlara dua edecekti.
Sonraki Yıllar
Bundan böyle Hz. Hind’de iyi bir Müslümandı; geçmişe ait olumsuzluklarını silmeye çalışıyor ve var gücüyle İslâm adına hareket ediyordu. Müslüman olduktan sonra da kocası Ebû Süfyân’la birlikte hareket ediyor, savaş meydanları bile olsa onun bulunduğu her önemli hamlede o da yer almak istiyordu.
Kocası Ebû Süfyân’la birlikte Yermûk’e de bu niyetle gelmişti. O gün Ebû Süfyân ailesinden Yermûk’e gelen, sadece o değildi; iki oğlu Hz. Yezîd ve Hz. Muâviye ile kızı Hz. Cüveyriye de bu savaşa iştirak edenler arasındaydı. Günlerdir uzayıp giden savaşın bir türlü neticelenmemesi onu da endişelendirmişti. Kocasıyla birlikte oğullarını karşısına alıyor ve Bizans’a karşı daha bir cesaretle savaşmalarını tavsiye ediyordu. Onun için Yermûk, Uhud’un kefâreti gibiydi; İslâm askerleri arasında dolaşıyor ve Bizans askerlerini kastederek:
— Kılıçlarınızın hakkını verin de şu sünnetsizlerin işini bitiriverin, diyordu.
Halife Hz. Ömer’e karşı büyük bir minnet duyuyordu. Kocası Ebû Süfyân ile birlikte oğulları Hz. Muâviye’nin yanına gelecek ve kendisini Şam’a vali tayin eden Halife hakkında ona şunları söyleyecekti:
— Allah’a yemin olsun ki ey oğulcuğum! Senin benzerini başka birisi doğurmamıştır! Bak Halife Ömer’in senin hakkında hüsn ü zannı var; sakın ola ki onu bu zannında yalancı çıkarma! İster hoşuna gitsin ister gitmesin, sakın ola ki onun sözünden dışarı çıkma!
Her geçen gün Hz. Hind de kaçınılmaz sona doğru ilerliyordu. Tâif ve Yermûk’te gözlerini kaybeden Hz. Ebû Süfyân’a hizmette kusur etmemeye çalışsa da artık yaşlanmıştı. Günler yavaş yavaş onu da ebedî yolculuğuna taşıyordu. Derken Hz. Ömer’in hilafet zamanında bir gün Hz. Hind de vefat edecekti. Onun ebedi âleme yürüdüğü gün bir başka vefat haberi daha geliyordu; Hz. Ebû Bekir (radıyallahu anh)’ın babası pîr-i fânî Ebû Kuhâfe de Hakk’a yürümüştü.
Kız kardeşi Fâtıma, Efendimiz’in amca oğlu ve Ebû Tâlib’in oğlu Akîl ile evli idi. Özellikle Bedir’den sonra o da hep babası, amcası ve kardeşini dillendirir ve her fırsatta etrafındakilere onları sorardı. Yine:
— Utbe nerede? Şeybe nerede? Velîd nedere, diyerek aynı konuyu dile getirdiği bir gün kocası Akîl ona:
— Şayet böyle giderse hepsini cehennemde yanı başında bulacaksın, deyivermişti. Duydukları karşısında çılgına dönen Fâtıma, kocasına birçok söz sayıp dökmüş ve o gün bu söz aralarının açılmasına sebep olmuş, yuvaları yıkılma noktasına gelmişti. Durumdan haberdar olan Hz. Osman devreye girecek ve Hz. Abbâs ile Hz. Muâviye’yi de yanına alarak meseleye el koyacak ve dargın tarafları yeniden barıştıracaktı.
Ümit Kesmez, Işık Yayınları, “Fethin Müminleri” adlı kitaptan alınmıştır.
