Allah’ın (c.c) Güzel İsimleri – Esma-i Hüsna

 Bediüzzaman Hazretlerinin, “Her şey hamd ile Allah’ı tesbih eder” (Isrâ sûresi, 17/44) âyetinin bir tefsiri/yorumu mahiyetinde kaleme aldığı “32. Söz, Üçüncü Mevkıf Birinci Mebhas’ta, varlıkların Allah Teâlâ’yı nasıl tesbih ettikleri anlatılmıştır. Yani O’na göre, “Her şey hamd ile Allah’ı tesbih eder” demek, bütün yaratıklar, gerçekte Ilâhî isimlerin tecellileridir ve onlar, yaratılışları, şekil ve suretleri, hayatları, gördükleri vazifeler, hayatlarındaki neticeler ve sahip kılındıkları bütün özellikleriyle Cenab-ı Allah’ı nazara vermekte, kendilerinde tecelli eden isimlerle âdeta sürekli O’nu anmakta, Yaratan, Rızıklandıran, Yaşatan, Hayattan Alan, Yerlerine Yenilerini Getiren olarak ancak O’nun bulunduğunu, başka hiçbir varlığın olmadığını, dolayısıyla O’nun her türlü noksanlıktan, ihtiyaçtan ve ortakları bulunmaktan mutlak münezzehiyetini dile getirmektedirler.

Cenab-ı Hakk’ın kâinattaki tasarrufatı, bir bakıma sıfat ve isimlerinin tecellileri demektir. Bu sebeple Kur’an-ı Kerîm’de bir mesele anlatıldıktan sonra bir çok yerde âyetler, o husustaki Esmâ-i Hüsnâ’nın fezleke halinde zikredilmesiyle hitama ermektedir. Böylece, “O, Aziz ve Hakîm’dir”; “O, Gafur ve Rahîm’dir” ve benzeri fezlekelerle, âyetlerde geçen hükümlerin ve Cenab-ı Hakk’ın fiillerinin ardında, O’nun zikredilen isimlerinin tecellileri bulunduğu hatırlatılmış olmaktadır. Bediüzzaman, bu hususu da “Yirmi Beşinci Söz”de ayrıca tahlil etmiş, örneklerle açıklamıştır (Ikinci Şule, Dokuzuncu Nükte).

Cenab-ı Hakk’ın isimleri, yalnızca varlıkta tecelli edenlerden ibaret değildir. “Varlığın esası sayılan esmâ-i ilâhiyenin yanında bir de Zât-ı Ulûhiyet’i tenzihe delâlet eden isimler vardır ki, bunlar, Hazret-i Zat’ın icraâtına karşı birer hicab mahiyetindedirler. Sofîlerin: ‘Zât-ı Ulûhiyet’i müşahedeye mâni yetmiş veya yedi yüz perde vardır; eğer bu izzet ve azamet perdeleri bir an açılıverse, envâr-ı Zât’ın tecellisiyle her şey silinir gider; ortada ne arz kalır ne semâ, ne isim ne de O’ndan başka bir müsemmâ.’ sözleri min vechin bu hakikati ifade eder… Aslında bütün varlık O’nun ziya-ı vücudundan, bütün şuûn-u harekât O’nun esmâ-i sübhâniyesinden, umum keyfiyât ve hususiyetler de O’nun ilim, irade ve kudret… gibi sıfât-ı sübhâniyesindendir. Herkesin anlayacağı bir dille ifade edecek olursak; bütün varlık ve hâdiseler, arkalarındaki sıfât-ı ilâhiye ve Esmâ-i Hüsnâ’nın tecellilerinden ibarettir. Her ârif-i billâh, seviye ve donanımına göre Esmâ-i Hüsnâ’nın çehresinde Müsemmâ-i Akdes’i okur; sıfât-ı sübhâniye vesâyetinde O’nu Zât’ına uygun tanımaya çalışır” (M. Fethullah Gülen, Sübuhât-ı Vech)