İrfana Yolculuk
1 – Akıl tamam olunca boş sözler ortadan kalkar.
2 – Takdir vâki olunca tedbir zâil olur.
3 – Kader vâki olunca tedbir bozulur.
4 – Düşmanına galip gelince, galibiyet şükranı olarak onu affederek mukabele et.
5 – Nefsin istirahatı ümitsiz olmaktır.
6 – Özrü tekrarlamak günahı hatırlatmaktır.
7 – Servetin en büyüğü akıldır.
8 – Zühdün en faziletlisi onu gizlemektir.
9 – Düşmanın en büyüğü düşmanlığını gizleyendir.
10 – Edebin en yücesi güzel ahlâktır.
11 – Nesebin en yücesi güzel edebtir.
12 – İyilik, kötü dilleri keser.
13 – Faziletli şeylere yükselmek güç, alçakça işlere düşme ise kolaydır.
14 – Edeb aklın resmidir.
15 – Tebessüm sevginin bağıdır.
16 – Zulüm, zalimin mahvolması için bir nedendir
17 – Cimri öyle fakirdir ki, dünyada fakirler gibi yaşar, ahirette de zenginler gibi hesap verir.
18 – Telâş ve feryad, sabra alışmaktan daha zordur.
19 – Hak keskin bir kılıçtır.
20 – Gıybeti dinleyen gıybet edenlerden biridir.
21 – Başkasına yapılan öğütten ders alana ne mutlu!
22 – Ahmağa verilecek en güzel cevap susmaktır.
23 – Şefaatçi (aracı), öğrencinin kolu kanadıdır. (Öğrenciyi himaye eden onun kolu kanadı olur.)
24 – Şeref fazilet ve edebledir, soy ve neseple değil.
25 – Sui zanna sebeb olmaktan sakınmak mürüvvetin başıdır.
26 – Aç gözlü; rüşvet yiyen yaramaz kimselerle beraberdir.
27 – Kalp, bir şeye zorlanırsa körelir.
28 – İyi kimse diridir, mezara girmekle ölmez.
30 – İnsanın değeri dili altında gizlidir.
31 – İnsanlar babalarının şeklinden çok, zamanlarının tavırlarına benzerler.
32 – İnsanlar gaflet uykusundadırlar, öldüklerinde uyanacaklardır.
33 – İnsanlar arasında birine nasihat etmek, onu küçük düşürmek demektir.
34 – Yabanîliğin en büyüğü, kendini beğenmektir.
35 – Cimrinin malını ya başa gelen bir afet ile veya mirasçısı ile müjdele (korkut)!
36 – İyilikle, özgür kimseler tutsak edilirler. (İnsan ihsânın kuludur.)
37 – Cömertlik ile ayıplar örtülür.
38 – Akıllı kimsenin serveti ilminde, cahil kimsenin zenginliği de malındadır.
39 – Din, tevazu ve cömertlik denilen üç haslet; muhabbeti gerekli kılar.
40 – Azla kanaat et, çokla cömertlik göster.
41 – İnsanın beraber olduğu kimse kendisi gibidir.
42 – İnsanın süsü ve güzelliği, yumuşak huyluluğundadır.
43 – Nefisle yapılan cihad cihadın en faziletlisidir.
44 – Edebin güzelliği, nesebin çirkinliğini örter.
45 – Muzafferiyetin tatlılığı sabrın acılığını siler.
46 – Övgünün en güzeli, temiz insanların dilinde olandır.
47 – Nefsin devası hırsın imhasıdır.
48 – Fitnenin devamı belâların en büyüğüdür.
49 – Çoğu zaman susmak, konuşmaktan daha anlamlıdır.
50 – Zararına çalışanlar çoktur.
51 – Ricanın çoğu, mahrumiyete sebep olur.
52 – Âlimin hatası geminin parçalanması gibidir, hem kendini hem de diğerlerini batırır.
53 – Âlimin zühdü hidayet, cahilin zühdü ise dalalettir.
54 – Dostun ziyareti muhabbetin tazeliğidir.
55 – Milletin efendisi fakihleridir.
56 – İkbal sarhoşluğu, içki sarhoşluğundan daha kötüdür.
57 – Zayıfların silahı, şikâyettir.
58 – Alçakların silahı, fena sözleridir.
59 – Kulağın, kalp gafleti ile işitmesi fayda vermez.
60 – Kötülüklerini; herkesin görmesinden çekinmeyen kişi, insanların en kötüsüdür.
61 – İşlerin en şerlisi, adaletten uzak olanıdır.
62 – İşlerin en şerlisi, şerre en yakın olanıdır.
63 – Cahilin susması, durumunun perdesidir.
64 – Maişet rahatlığı, kanâate alışmaya bağlıdır.
65 – Hür kimselerin vicdanı, feyiz ve nur yeridir.
66 – Nefsine galib, hevâsına da hâkim olana ne mutlu.
67 – Eğrinin gölgesi de eğri olur.
68 – Âlimin zannı cahilin yakîninden daha doğrudur.
69 – Akrabanın düşmanlığı, akrebin sokmasından daha etkili ve daha çok acı verir.
70 – İnsanın izzeti kanâatinde gizlidir.
71 – Bilginin hedefi, insanın kendi nefsini tanımasından ibarettir.
72 – İnsanın zekâsı aslına işaret eder.
73 – Göz kaybı basiret kaybından daha kolaydır.
74 – İstişare hidayetin kendisidir.
75 – Ahmağın kalbi ağzında, akıllının lisanı kalbindedir.
76 – Az ateş çok odunu yaktığı gibi, az hak da çok bâtılı yok eder.
77 – Uyumun çokluğu nifaka, anlaşmazlığın çokluğu düşmanlığa yol açar.
78 – Kişinin kıymeti, yaptığı güzel işlerle ölçülür.
79 – İnsanın sözü, kalbinin özüdür.
80 – Ölümden daha güzel vaiz olmaz.
81 – İnsanın kelâmı aklının terazisidir.
82 – Söyleyene bakma söylenene bak.
83 – Nefsini bilen Rabbini bilir.
84 – Halka saygı gösteren saygı görür, onu aşağılayan da aşağılanır.
85 – Akıllı kimseye danışan kazanır, görüşünde ısrar eden ise kaybeder. (Danışan dağları aşar, danışmayan düz yolda şaşar).
“Cevâhiru Çihâr Yâr’ -Dört Seçkin Dost’tan Cevherler” adlı kitaptan
