عْنأَِبيُهَريْـَرةَقَاَلقَاَلَرُسوُلالل َِّه َصل َّىالل َّهَُعلَْيِهَوَسل ََّم:َمْنَسلََكطَِريًقايَـْلتَِمُسفِيِهِعْلًماَس َّهَلالل َّهُلَهُبِِهطَِريًقاإَِلىاْلجَن َِّةَوَمااْجتََمَعقَـْومٌِفي بـَْيٍتِمْنبـُيُوِتالل َِّهيَـْتـلُوَنكِتَاَبالل َِّهَويَـتََداَرُسونَهُبـَيْـنَـُهْمإِ َّلانَـَزلَْت َعلَْيِهْمال َّسِكينَةَُوغَِشيَْتـُهْمال َّرْحمَةَُوَح َّفْتـُهْمالَْمَلائَِكةَُوذََكَرُهْمالل َّهُفِيَمْن ِعْنَدهُ.َوَمْن بَطّأَبِِهعََملُهُ َلمْيُْسِرْعبِِهنََسبُهُ.
1- Muhakkak surette onların üzerine sekine iner.
2- Allah’ın rahmeti onları bürür.
3- Melekler onları çepeçevre kuşatır.
4- Allah, nezdindekilere onlardan takdirle bahseder. Bir insanı da ameli yavaşlatıp geri bırakırsa nesebi onu hızlandırıp öne geçiremez. (Müslim, Zikir, 38)
Müşterek mütalaa ve müzakere edilerek okunan kitap cemaatle kılınan namaz gibi çok bereketli oluyor
Bir şey olduğuna inanarak, özenerek, eşeleyerek okursanız farklı farklı desenler ortaya çıkarabilirsiniz. Israrla, inanarak, bir daha bir daha açıp okur, takıldığınız yerlerin üzerinde durarak sorup araştırırsanız bakarsınız Allah sizi yeni yeni tesbitlere vardırır.
Bir kimyager gibi yeni yeni terkiblerle daha farklı bir şeyler bulabileceğinize inanarak 50 gün aradınız bulamadınız 51. gün inancınız sarsılmadan devam etmelisiniz. Yoksa kaçar gider bulamazsınız.
Bir de eserlerimize bütüncül bakabilmek çok önemli, böyle bakamazsanız anlayamazsınız. İnsan önce okuduğu şeylere inanmalı, inanmış olarak okumalıdır. İnanarak okursan o okumanın bereketini fazlasıyla görürsün. Demirin yıprandığı ve demirin aşındığı gibi bizler de bazı meselelerde yaşlanmaya maruz kalıyoruz. 30 senelik kıdem var, ama 30 günlük nura vâkıf bir adam gibi bir aşkı, bir şevki olmuyor. Aynen köprünün halatı gibi yük taşımaz hale geliveriyor.
Onun için yaşla başla birlikte derinleşme de müsavi olmalı ve müsavi gitmesi lazım. İnsanları çok bilmek ukalalaştırmamalı, kıdemin ukalalığına da takılıp kalmamalı. Onu da anlatayım bunu da anlatayım, orada görüneyim burada da görüneyim diyerek sığlaşmamalı.
Cevap: Bazı kitaplar vardır ki, onlar temel ve esastır. Onları sürekli okumak lâzım. Bu seneki anlayış ve idrakinizle bir şey anlarsınız; iki sene sonra o günkü seviyenizle okursanız, o kitaplarda çok daha derin mânâlar görürsünüz.
Mesela, Kur’ân-ı Kerim’i böyle bir okuma hususunda diğer kitaplarla beraber değerlendiremeyiz; ama malûmunuz, onu ayda bir hatmetmeyene seleflerimiz Kur’ân’ı terk eden adam nazarıyla bakmışlardır. Ayrıca, Risaleler sürekli ve çok okunmalıdır. İhlas Risalesi gibi on beş günde bir okunması çok faydalı olacak bölümler de vardır.
Bazen çok farklı kitaplar okuma insanı ukalâlaştırır. O insan farklı davranmaya başlar, malûmatfüruşluk yapar, bilgiçlik taslar. Bir başkası da önüne gelen her kitabı vize sormadan okur; çoğu zaman mâlâyânî şeylerle vaktini tüketir, zihnini dağıtır. Önemli olan, çok okumadan ziyade, kayda değer kitapları okumaktır. Diğer taraftan, okurken;
1. im’an-ı nazar; yani, mevzulara derinlemesine bakma, okuduğu mesele üzerine odaklanma ve yoğunlaşma çok önemlidir.
2. Kitapta anlatılan şeyler üzerinde ısrarla durma; ele alınan konular arasındaki münasebetlere, o kitaptaki belli bahislerin başka yerlerdeki işleniş tarzına da bakma;
3. Yapılan ima ve göndermeleri,
4. Seçilen kelimelerdeki incelikleri yakalamaya çalışma da çok istifadeli olur.
5. Bir başka husus da özet çıkarmaktır.
Üstad Hazretleri, okunan risaleleri talebelerine özetletirmiş. Zaten bu özetleme gayretlerini Lâhikalar’da açıkça görebilirsiniz. Mesela, Hulûsî Efendi ve Hoca Sabri Efendi gibi insanların özetlemeleri öyle hoştur ki, pek beğenirsiniz. Eserlere çok vakıftırlar, dilleri de çok güzeldir. Fakat sadece onlar değil; Üstad âdet edinmiş, bu yolla pek çok talebe yetiştirmiş. Onlar, okudukları yerlerden ne anladıklarını çok iyi kompoze etmişler.
Bu sayede hem kendileri öğrenmişler hem de başkalarına risaleleri okutup öğretmişler. Evet, okunan kitapların özetlenmesi, en azından okunan her bahisten sonra insanın kendi kendine “Ben buradan ne anladım?” deyip zihnen özetlemesi azamî derecede istifadeyi sağlar. (Kırık Testi, s. 193-194)
Hocaefendi’nin eserlerinden derleme
tweet